Etiket: perakende satış

Ekonomi Gündemi: Bütçe, cari açık, dış ticaret, inşaat maliyeti, işsizlik oranı, perakende satış, sanayi üretimi, sektörel ciro

8 MAYIS 2023, PAZARTESİ

NİSAN AYI NAKİT BÜTÇE VERİLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

2023 yılı Mart ayında bütçe gelir ve giderleri ile finansmanını gösteren nakit bütçe verilerine göre; gelirler 301,8 milyar TL, giderleri 336,8 milyar TL olarak gerçekleşmiş böylece nakit bütçe dengesi 32,0 milyar TL açık vermişti. Ocak-Mart döneminde toplam 404,1 milyar TL bütçe açığı kaydedilirken, Hazine 617,4 milyar TL’lik net borçlanma gerçekleştirdi. 2022 yılı toplamında Hazine net borçlanması 437,2 milyar TL olmuştu. Aşağıdaki grafikte de görülebileceği gibi, 15 Mayıs’ta açıklanacak olan merkezi yönetim bütçe verilerinde, nakit bütçe verisiyle benzer sonuçlar göreceğiz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

10 MAYIS 2023, ÇARŞAMBA

MART AYI SANAYİ ÜRETİMİ ENDEKSİ – TÜİK

2023 yılı Şubat ayında sanayi üretimi bir önceki aya göre %6,0, bir önceki yılın aynı ayına göre %8,2 daralma kaydetmişti. Mart ayında bir önceki aya göre artış kaydeden dış ticaret, otomotiv sektörü üretimi ve ihracatı, ara mal ve dayanıklı tüketim malları imalatı kapasite kullanım oranları, mevcut siparişler, SAMEKS sanayi sektörü üretimi ve yatırım harcamaları sanayi üretimini destekleyecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MART AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK

Arındırılmamış verilere göre 2023 yılı Şubat ayında 34 milyon 668 bin işgücüne karşılık (aylık %0’lık değişim), toplam istihdam aylık %0,3 düşüş kaydetmiş, işsizlik oranı aylık 0,4 yüzde puan artışla %10,7 seviyesine yükselmiş, iş bulmakta umudunu kaybedenleri de kapsayan atıl işgücü oranı ise aylık 1,4 yüzde puanlık artışla %24 seviyesine yükselmişti.

Kaynak: TÜİK

MART AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK

İnşaat maliyet endeksi Şubat 2023’te yıllık %72,4, aylık %2,1 artış kaydetmişti. Aşağıdaki grafikte de görülebileceği gibi inşaat maliyetleri döviz kuru artışından doğrudan etkileniyor. Kurdaki artışla birlikte inşaat maliyetlerindeki artış da sürecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

11 MAYIS 2023, PERŞEMBE

MART AYI ÖDEMELER DENGESİ – TCMB

Şubat 2023’te Türkiye hane halkı ile yurt dışındaki hane halkı arasında ekonomik faaliyetler sonucu oluşan döviz giriş çıkışları dikkate alındığında 8,8 milyar dolarlık cari işlemler açığı kaydedildi. Şubat ayında bir önceki aya göre dış ticaret açığının düşmesine bağlı olarak cari açık Ocak ayına göre 1,2 milyar dolar düştü. 2023 yılı Ocak-Şubat döneminde toplam cari açık 18,8 milyar dolar iken, Şubat ayında son 12-aylık toplam cari açık 55,4 milyar dolara yükseldi. Mart ayında dış ticaret açığının bir önceki aya göre 3,7 milyar dolar azalması, net turizm gelirlerinin de aynı dönemde 0,4 milyar dolar artması cari işlemler açığının Mart ayında 5 milyar doların altına gerilemesine sebep olacak.  

Kaynak: Turkey Data Monitor

12 MAYIS 2023, CUMA

MART AYI DIŞ TİCARET MİKTAR VE BİRİM DEĞER ENDEKSLERİ – TÜİK

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi Şubat 2023’te aylık %11,3 azaldı, ithalat miktar endeksi %0,8 düşüş kaydetti. İhracat birim değer endeksi Şubat ayında aylık %0,9 arttı, ithalat birim değer endeksi aylık %4,8 düştü. İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret haddi ise aylık 4,7 puan artışla 84,9 değerini aldı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MART AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSİ – TÜİK

Perakende satış hacmi Şubat 2023’te aylık %6,5’lik düşüş, yıllık bazda ise %21,5’lik artış kaydetmişti. Mart ayında ihtiyaç kredilerindeki aylık %9,4’lük artışın ve anketlerden gelen siparişlerde artış ve stoklardaki düşüş sinyallerinin perakende satışlara yukarı yönlü yansıyıp yansımadığına odaklanacağız.

Kaynak: TÜİK

MART AYI CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK

Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi 2023 yılı Şubat ayında aylık %5,1 düşüş kaydetmişti. Aynı dönemde inşaat ciro endeksi aylık %5,1 artmış; aylık bazda sanayi sektörü ciro endeksi %5,0, ticaret ciro endeksi %7,3, hizmet ciro endeksi ise aylık %1,5 düşüş kaydetmişti.

Kaynak: TÜİK

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: Borç, cari açık, ciro, enflasyon, inşaat maliyeti, işsizlik oranı, perakende satışlar, sanayi üretimi

10 NİSAN 2023, PAZARTESİ

ŞUBAT AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK

2023 yılı Ocak ayında arındırılmamış verilere göre işsizlik oranı aylık 0,1 yüzde puan düşüşle %10,3 seviyesine gerilemiş, mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı ise aylık 0,5 yüzde puan düşüşle %9,7 olarak gerçekleşmişti. İş bulmakta umudunu yitirenlerin/vazgeçenlerin de dahil olduğu atıl işgücü oranı ise arındırılmamış verilere göre aylık 1 yüzde puan artışla %22,6’ya, mevsimsellikten arındırılmış verilere göre ise aylık 0,6 yüzde puan artışla %21,9’a yükselmişti. Öncü verilerden, hizmet ve sanayi sektörlerini kapsayan MÜSİAD’ın yayınladığı SAMEKS (Satın Alma Müdürleri Endeksi) verilerine göre Şubat ayında istihdam değişmedi, Mart ayında ise arttı. Söz konusu gelişmelerin işsizlik oranına nasıl yansıdığını izleyeceğiz.

Kaynak: TÜİK

ŞUBAT AYI ÖDEMELER DENGESİ VERİLERİ – TCMB

Türkiye’de yerleşiklerle yurt dışında yerleşikler arasında gerçekleşen çeşitli ekonomik faaliyetler sonucu (ticaret, turizm, sağlık, eğitim, dış borçlanma gibi) ortaya çıkan döviz giriş çıkışlarını gösteren ve TCMB tarafından yayınlanan 2023 yılı Ocak ayı ödemeler dengesi verilerine göre Türkiye’de 9,8 milyar dolarlık cari işlemler açığı kaydedilmişti. Cari işlemler dengesinin ağırlığını dış ticaret ve seyahat kalemleri oluşturmaktadır, dolayısıyla da dış ticaret ve turizm verileriyle ilgili güncel veriler cari açık kalemini tahmin etmemizde büyük kolaylık sağlamaktadır. Buna göre Şubat ayında dış ticaret açığının bir önceki aya göre 2,1 milyar dolar azalması, net seyahat gelirlerinin ise yaklaşık 0,5 milyar dolar azalabileceğini dikkate aldığımızda cari işlemler açığının Şubat ayında 8,2 milyar dolar civarına gerileyebileceğini söyleyebiliriz. Mart ayında ise azalmaya devam eden dış ticaret açığının etkisiyle cari açık düşmeye devam edecek. Son 12-aylık toplama göre ise cari işlemler açığı Ocak 2023’te 51,7 milyar dolara yükselmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

11 NİSAN 2023, SALI

ŞUBAT AYI SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – TÜİK

Ocak 2023’te sanayi üretimi aylık %1,9, yıllık %4,5 artış kaydetmişti. Şubat ayında PMI verilerinin önceki aya göre değişmemesi, ihracatta gerileme ve otomotiv sektörü üretiminde düşüş yaşanması; öte yandan yaşanan deprem felaketinin etkisiyle artan yurt içi siparişler, azalan stoklar ve artan yatırım harcamalarına bağlı olarak sanayi üretiminin Şubat ayında Ocak ayına göre önemli bir düşüş yaşamayacağını, yatay kalabileceğini söyleyebiliriz.

Kaynak: TÜİK

ŞUBAT AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK

Ocak 2023’te inşaat maliyet endeksi aylık %15,32, yıllık %78,52 artış kaydetmişti. Döviz kurlarındaki değişimlerin doğrudan etkilediği inşaat maliyetleri –kurdaki yükselişin devam etmesine bağlı olarak– Şubat ayında da artmaya devam edecek. Aşağıdaki grafikte de görüleceği gibi son dönemde kurdaki kısıtlı yukarı yönlü hareket (sarı çizgi) bile inşaat malzeme fiyatlarının (gri çubuklar) artış hızını yavaşlatmıyor. Şubat ayında yaşanan deprem felaketiyle birlikte inşaat sektöründeki hareketlilik fiyatlar tarafında yukarı yönlü baskıyı artıracaktır.

Kaynak: Turkey Data Monitor

12 NİSAN 2023, ÇARŞAMBA

ABD MART AYI ENFLASYON VERİLERİ (TÜFE) – TÜİK

ABD’de yıllık enflasyon (TÜFE) Haziran 2022’den Şubat 2023’e kadar ardı ardına düşerek %6’ya kadar geriledi. Piyasa beklentisi TÜFE’nin Mart ayında aylık %0,3, yıllık %5,2 artış kaydetmesi, çekirdek TÜFE’nin yıllık %5,6’ya yükselmesi yönünde. Enflasyondaki gelişmeler dikkatleri elbette Fed’in para politikasına çekiyor. Fed politika faizi kararında çekirdek tüketici harcamaları (PCE) enflasyonunun ( gıda ve enerji hariç PCE enflasyonunun) %2’ye düşürülmesini hedefliyor. Aşağıdaki grafikte de görüleceği gibi çekirdek TÜFE ile çekirdek PCE’deki yıllık değişimler genel olarak paralellik gösteriyor. Çekirdek enflasyondaki yavaşlama Fed’in faiz artırımlarında da yavaşlama/durma/indirim ihtimalini ortaya koyuyor. Nitekim piyasadaki beklenti Fed’in 3 Mayıs ve 14 Haziran toplantılarında politika hedef faiz aralığının %5,00-5,25 olması, 26 Temmuz toplantısında %4,75-5,00 aralığına düşürülmesi, 13 Aralık toplantısında ise yılı %4,25-4,50 seviyesinde kapatacağı yönünde. Fed politika faizindeki değişim ABD doları borçlanma maliyetlerinin de aynı yönde değişmesi anlamına geliyor.

Kaynak: TRADINGECONOMICS.COM

ŞUBAT AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ – TÜİK

Ocak 2023’te perakende satış hacmi aylık %5,4 yıllık %33,9 artış kaydetmişti. 6 Şubat’ta başlayan ve halen devam etmekte olan depremlere bağlı olarak yurt içi siparişlerdeki artış perakende satış endeksinde de artışa işaret ediyor. Nitekim öncü göstergeler de perakende satışların Şubat-Mart döneminde artışını sürdüreceği ihtimalini destekliyor.

Kaynak: TÜİK

ŞUBAT AYI CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK

Ocak 2023’te toplam ciro endeksi yıllık %94,0, aylık %8,3 artış kaydetti. Sektör bazında aylık ciro artışları sanayide %5,8, inşaat sektöründe %8,5, ticaret sektöründe %9,8 ve hizmet sektöründe %8,9 olarak gerçekleşti. Aylık bazda artmaya devam eden maliyet baskıları fiyat artışlarını da beraberinde getiriyor. Deprem sonrasında azalan stoklar ile artan siparişler ve yatırım harcamalarının etkisiyle cirolardaki aylık artış Şubat ayında da sürebilir.

Kaynak: TÜİK

13 NİSAN 2023, PERŞEMBE

ŞUBAT AYI ÖZEL SEKTÖRÜN YURT DIŞINDAN SAĞLADIĞI KREDİ BORCU – TCMB

Ocak 2023’te özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu bir önceki aya göre 0,3 milyar dolar düşüşle 151,1 milyar dolara gerilemişti. Finans dışı sektörün borcu aylık 1,5 milyar dolar artışla 99,3 milyar dolara yükselirken, bankacılık sektörünün borcu aylık 1,3 milyar dolar düşüşle 42,9 milyar dolara gerilemiş, banka dışı finans kuruluşlarının borcu aylık 0,4 milyar dolar düşüşle 9,0 milyar dolar olmuştu. Özel sektörün kısa vadeli dış borcu ise 8,6 milyar dolar ile hafif yükselmişti. Aşağıdaki grafikte görüleceği gibi Fed’in faiz artıracağı tartışmalarının başladığı 2021 yılının ikinci yarısından itibaren finans dışı özel sektör dış borcunu (sarı çizgi) artırırken, bankacılık sektörü dış borcunu (mavi çizgi) azaltma eğilimini sürdürmüştür. Fed’in hızlı faiz artırımları ise dış borç maliyetlerini hızla yukarı çekmiş, finans dışı sektörün dış borç yükü artmaya devam etmiştir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

14 NİSAN 2023, CUMA

MART AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM ÜFE) – TÜİK

Şubat 2023’te Tarım-ÜFE yıllık %127,56, aylık %6,58 artış kaydetmişti. Tarım sektörünün Ekim 2021’den Ocak 2023 yılına kadarki süreçte dış borç stokunun %52 artışla 21,5 milyar dolara yükseldiğini dikkate aldığımızda  artan borçlanma maliyetleri, enerji maliyetleri ve döviz kurundaki yükseliş eğilimi tarım üreticilerinin maliyetlerini yukarı baskılamaktadır. Söz konusu baskının devam etmesi gıda fiyatlarındaki yapışkanlığın süreceği anlamına geliyor.

Kaynak: TÜİK

ŞUBAT AYI TÜRKİYE KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU – TCMB

Ocak 2023’te Türkiye’nin kısa vadeli dış borç stoku aylık 5,2 milyar dolar artışla 152,8 milyar dolara, gelecek 12-ayda ödenecek dış borç itfaları ise aylık 5,8 milyar dolar artışla 196,0 milyar dolara yükselmişti. Avrupa ve Amerikan merkez bankalarının faiz artırımlarını sürdürdüğü mevcut ortamda özellikle hükumetin borçlanma gereğinin artması ve bankacılık dışı özel sektörün dış borçlanmasındaki hızlanma dikkatleri döviz kurundaki yüksek basınca çekiyor. İçimizi rahatlatabilecek ne var diye baktığımızda Ocak 2023 itibariyle finans dışı kesimin 68 milyar dolarlık 1 yıldan az süreli döviz pozisyon fazlasına sahip olduğunu söyleyebiliriz. Söz konusu rakam Ekim 2022’de 73,3 milyar dolar ile en yüksek seviyesine ulaşmıştı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: Borç, bütçe, cari açık, dış ticaret, enflasyon, faiz kararları, inşaat, işsizlik, konut, perakende, sanayi

12 – 16 Aralık haftasında, Kasım ayına ilişkin olarak Ekim ayına ilişkin olarak cari açığın önceki aya göre azalması, sanayi üretiminin yataya yakın bir seyir izlemesi, perakende satışların artması beklenebilir. Amerikan ve Avrupa merkez bankalarının 50’şer baz puan faiz artırması bekleniyor.

12 ARALIK 2022, PAZARTESİ

EKİM AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK

Eylül 2022’de mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı aylık 0,3 yüzde puan artışla %10,1 seviyesine yükselmişti. 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus 64 milyon 871 bin kişi, işgücü 34 milyon 349 bin kişi, istihdam 30 milyon 867 bin kişi, işsiz 3 milyon 482 bin kişi seviyesindeydi. İş bulmakta ümidini kaybetmiş atıl işgücü oranı %20,3 iken, genç işsizlik oranı %18,9 seviyesindeydi.

Kaynak: TÜİK

EKİM AYI CARİ İŞLEMLER DENGESİ – TCMB

Cari işlemler hesabının iki ana kalemi turizm gelirleri ve dış ticaret dengesidir. Ekim ayında ülkeden ayrılan turist sayısının aylık %11 civarında azalmasına bağlı olarak net turizm geliri önceki aya göre 0,6 milyar dolar civarında azalabilir. Dış ticaret açığı ise Ekim ayında önceki aya göre 1,7 milyar dolar azalmıştı. Eylül ayında 3,0 milyar dolar açık veren cari işlemler dengesi söz konusu ana kalemlerdeki değişime bağlı olarak Ekim ayında 1,9 milyar dolar açık verebilir. Tahminimiz tutması halinde Eylül ayında 39,2 milyar dolar seviyesindeki son 12-aylık toplam cari açık büyüklüğü Ekim ayında 45,1 milyar dolar seviyesine yükselebilir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EKİM AYI DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – TÜİK

Eylül 2022’de mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi aylık %2,4 artış kaydederken, ithalat miktar endeksi aylık %0,6 düşüş kaydetmişti. İhracat birim değer endeksi Eylül ayında aylık %2,4 düşüşle 108,1 seviyesine gerilemiş, ithalat birim değer endeksi ise 151,8 seviyesi ile önceki aya göre yatay kalmıştı. Grafikte görüleceği üzere ihracat hacminde (açık gri çubuklar) inişli çıkışlı seyir dikkat çekerken, ihracat birim fiyatlarında düşüş (mavi çizgi), ithalat birim fiyatlarında (lacivert çizgi) ise yüksek seyir korunuyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EKİM AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK

Eylül 2022’de inşaat maliyet endeksi, aylık %1,57, yıllık %119,83 artış kaydetmişti. Aylık bazda malzeme endeksi %2,07 artmış, işçilik endeksi %0,07 azalmış; yıllık bazda malzeme endeksi %133,40, işçilik endeksi %84,04 artmıştı. Grafikte görüleceği gibi döviz kurundaki (turuncu çizgi) yatay seyir malzeme maliyetlerindeki aylık artışların yavaşlamasına sebep oluyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

13 ARALIK 2022, SALI

EKİM AYI SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – TÜİK

Eylül 2022’de sanayi üretimi aylık %1,6 düşerken, yıllık bazda %0,4 artış kaydetmişti. Ekim 2022’de otomotiv sektörü üretimi ve ihracatının Eylül ayına göre düşüş kaydetmesi sanayi üretimini de aşağı yönlü baskılayacaktır. Öte yandan Ekim ayına ilişkin güven endekslerinin sipariş ve üretim artışlarına işaret etmesi, sanayi üretimini aylık bazda destekleyecektir.

Kaynak: TÜİK

EKİM AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSİ – TÜİK

Eylül 2022’de perakende satış endeksi aylık %1,8, yıllık %9,7 artış kaydetmişti. Ekim 2022’de güven endekslerinde siparişlere yönelik olumlu sinyaller ile ihtiyaç kredi hacmi ve kredi kart harcamalarında kaydedilen artışlar perakende satışları da olumlu etkileyecektir.

Kaynak: TÜİK

14 ARALIK 2022, ÇARŞAMBA

FED PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – federalreserve.gov

Fed’in 30 Kasım’da yayınladığı Bej Kitap raporunda ABD’de ekonomik aktivitenin 19 Ekim tarihli Bej Kitap raporuna göre hafif de olsa iyileştiğini, büyüme hızının yavaşladığını okuduk. Söz konusu dönemde istihdamın zayıfladığını, ücret artışlarındaki baskının azaldığını, fiyatlar genel seviyesinde de baskıların kısmen azaldığını ekleyelim. Ek olarak, Ekim ayında TÜFE’nin, Kasım ayında ise ÜFE’nin yıllık artış hızlarının da yavaşladığını gördük. Dolayısıyla, Haziran-Kasım döneminde yapılan son dört para politikası toplantısında 75’er baz puanlık faiz artırımlarının 14 Aralık toplantısında %78 olasılıkla 50 baz puanlık artırıma yavaşlayacağı beklentisinin mevcut gelişmeleri desteklediğini söyleyebiliriz. Fed’in 50 baz puanlık faiz artırımı politika hedef faiz oranı aralığını %4,25-4,50 aralığına yükseltecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

15 ARALIK 2022, PERŞEMBE

AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – ecb.europa.eu

AMB’den 50 baz puanlık faiz artışı bekleniyor.

KASIM AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-ÜFE)  – TCMB

Ekim 2022’de Tarım-ÜFE aylık %4,59, yıllık %163,32 artış kaydetmişti. Kasım ayında enerji fiyat artışlarındaki yavaşlama ve döviz kurunun yatay seyretmesi yıllık Tarım-ÜFE enflasyonunun da yavaşlamasına katkıda bulunabilir.

Kaynak: TÜİK

KASIM AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK

Türkiye genelinde konut satışları Ekim ayında yıllık %25,3 azalışla 102 bin 660 adet olmuştu. Konut kredi hacminin Kasım ayında önceki aya göre yatay kalması toplam konut satışlarında önemli bir artış olmayacağına işaret ediyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

KASIM AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE DENGESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Ekim ayında merkezi yönetim bütçesi 224,2 milyar TL gelir, 307,4 milyar TL gider kaydetmiş, böylece bütçe 83,2 milyar TL bütçe açığı kaydetmişti. Ocak-Ekim döneminde bütçe toplamda 128,7 milyar TL açık verdi. Ekim ayında son 12-aylık bütçe açığı toplamı (grafikte mavi çizgi) 251,8 milyar TL’ye yükseldi. Merkezi yönetim bütçesiyle genelde yakın sonuçlar veren Hazine Nakit Bütçe Dengesinin Kasım ayında 99,6 milyar TL fazla verdiğini hatırlatalım. Söz konusu bütçe fazlası merkezi yönetimin bütçe dengesini olumlu etkileyecektir ancak Hazine’nin net borçlanma miktarındaki artışlar bütçedeki borç yükünün artmasına sebep oluyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EKİM AYI ÖZEL SEKTÖR YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB

Eylül 2022’de özel sektörün yurt dışı uzun ve kısa vadeli toplam kredi borcu 160,9 milyar dolar seviyesindeydi. Toplam borcun 98,6 milyar doları reel sektöre, 54,2 milyar doları bankacılık sektörüne, 8,1 milyar doları bankacılık dışı finans sektörüne ait. Toplam borcun 153,5 milyar doları uzun vadeli, 7,5 milyar doları kısa vadeli borçları kapsıyor. TCMB hesaplamasına göre özel sektörün Eylül 2022 itibariyle gelecek 12 ay içinde gerçekleştireceği anapara geri ödemelerinin toplamı 42,1 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

16 ARALIK 2022, CUMA

TCMB ARALIK AYI PİYASA KATILIMCILARI ANKETİ – TCMB

Kasım ayı anketinde katılımcılar TÜFE’nin yılsonunu ortalama %68,06 seviyesinden kapatıp, gelecek 12-ay sonunda ortalama %37,47’ye, gelecek 24-ay sonunda ise ortalama %20,76 seviyesine gerileyeceğini tahmin etmişti. GSYH büyüme tahminleri 2022 yılı için %5,12, 2023 yılı için %4,12 olmuştu. Cari açık beklentileri ise 2022 yılı için 48,8 milyar dolar, 2023 yılı için 31,1 milyar dolardı. Anket katılımcıları 12-ay sonrasında politika faiz oranının mevcut %9 seviyesinden %15’in üzerine çıkıp 24-ay sonrasında %13’lere gerileyeceğini tahmin etmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EKİM AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB

Merkez Bankası konut fiyat endeksi Eylül 2022’de aylık %4,93, yıllık %189,2 artış kaydetmişti. Döviz kurundaki nispeten yatay seyir inşaat maliyetleri yıllık enflasyonunun %119,8 ile daha yavaş kalmasına sebep oldu. Mevcut seyrin Ekim ayı verilerinde sürüp sürmeyeceğine odaklanacağız.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EKİM AYI TÜRKİYE KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU – TCMB

Eylül 2022’de Türkiye’nin toplam kısa vadeli dış borç stoku 139,5 milyar dolarken, gelecek 12-ayda vadesi dolacak toplam dış borç stoku 185,3 milyar dolar seviyesindeydi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Cari açık, ciro, inşaat maliyetleri, işsizlik, nakit bütçe, perakende satışlar, sanayi üretimi

7 – 11 Kasım haftasında, Eylül ayına ilişkin olarak öncü veriler aylık bazda cari açıkta gerilemeye; inşaat maliyetlerinde,  perakende satışlarda ve sanayi üretiminde artışa işaret ediyor.

7 KASIM 2022, PAZARTESİ

EKİM AYI NAKİT BÜTÇE DENGESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Eylül 2022’de nakit bazlı bütçe verilerine göre 216,8 milyar TL’lik gelir, 296,1 milyar TL’lik gider kaydedilmiş; böylece 79,2 milyar TL’lik nakit bütçe açığı kaydedilmişti. Ocak-Eylül 2022 döneminde toplam 87,9 milyar TL nakit bütçe açığı kaydedilirken, Hazine 188,1 milyar TL’lik net borçlanma gerçekleştirdi, banka hesabında 104,3 milyar TL biriktirdi. Hazine 2021 yılında toplam 142,1 milyar TL bütçe açığı vermiş, 97,6 milyar TL net borçlanma gerçekleştirmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

10 KASIM 2022, PERŞEMBE

EYLÜL AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK

İnşaat maliyet endeksi Ağustos 2022’de aylık %1,98, yıllık %116,98 artış kaydetmişti. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %2,23, işçilik endeksi %1,16 artmış, yıllık artışları sırasıyla %129,61 ve %83,84 olmuştu. Eylül ve Ekim aylarında döviz kurundaki artış ve enflasyonist baskı inşaat maliyetlerini de yukarı çekecektir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EYLÜL AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK

Arındırılmamış verilere göre 2022 yılı Ağustos ayında 34 milyon 759 bin işgücüne (15+ yaş ve yukarı) karşılık istihdam 31 milyon 344 bin kişiye yükselmiş, işsiz sayısı 3 milyon 415 bin kişiye gerilemiş, böylece işsizlik oranı %9,8’e düşmüştü. İş aramaktan ümidini kaybedenlerin oranı %19,8’e, 15-24 yaş arası genç işsizlik oranı ise %17,3’e geriledi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (28 EKİM) – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 2022 yılının 21 Ekim ile biten haftasında piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre yükselişini sürdürdü. TL cinsi mevduat ve kredi hacmi önceki haftaya göre artış kaydetti, kredilerdeki artış daha yavaş oldu, kur korumalı mevduat hacmi önceki haftaya göre yatay kaldı. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %13-20, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %17-31 aralığında. Yabancı para kredi hacmi önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar artışla 133,4 milyar dolara yükseldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 126,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar arttı, tüzel kişilerin 86,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,6 milyar dolar düştü, böylece bankacılık dışı yurt içi DTH haftalık 1,2 milyar dolar düşüşle 212,8 milyar dolara geriledi. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu ise 5,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar arttı. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 114,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar arttı; altın rezervleri 39,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 74,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar düştü. Merkez Bankasının net rezerv açığı 61,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,0 milyar dolar arttı. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 22,8 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar düştü. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 12 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 15 milyon dolarlık net alış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 3,7 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,4 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

11 KASIM 2022, CUMA

EYLÜL AYI ÖDEMELER DENGESİ – TCMB

Ağustos 2022’de 3,1 milyar dolarlık cari işlemler açığı kaydedilmiş, 0,8 milyar dolar finans hesabı net fazla vermiş, böylece net hata noksan kalemi 3,9 milyar dolarlık kaynağı belli olmayan girişe işaret etmişti. Böylece yılın ilk 8 ayında 39,7 milyar dolarlık cari işlemler açığı, finans hesabından 11,4 milyar dolarlık çıkış, net hata noksan kalemine ise toplamda 28,3 milyar dolarlık ardı ardına giriş oldu. Eylül ayında net turizm gelirlerinin önceki aya göre 1,0 milyar dolar azalması, dış ticaret dengesinin ise önceki aya göre 1,6 milyar dolar azalmasına bağlı olarak cari işlemler açığı Eylül ayında 2.5 milyar dolara gerileyebilir, bu da son 12-aylık cari işlemler açığı toplamının 45,2 milyar dolara yükselmesine sebep olacaktır.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EYLÜL AYI SANAYİ ÜRETİMİ ENDEKSİ – TÜİK

Ağustos 2022’de sanayi üretimi aylık %2,4, yıllık %1,0 artış kaydetmişti. Eylül ayında bir önceki aya göre otomotiv sektörü üretiminin, ihracatın, kapasite kullanım oranının, yatırım harcamalarının artış kaydetmesi sanayi üretiminin de artacağına işaret ediyor.

Kaynak: TÜİK

EYLÜL AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSİ – TÜİK

Ağustos 2022’de perakende satış endeksi aylık %3,7, yıllık %9,0 artış kaydetmişti. Eylül ayında satışlarda, ihtiyaç kredilerinde artışla birlikte stoklardaki azalma perakende satışların önceki aya göre yükselişini koruyacağına işaret ediyor.

Kaynak: TÜİK

EYLÜL AYI CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK

Ağustos 2022’de sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi yıllık %130,3, aylık %6,8 artış kaydetmişti. Yıllık bazda sanayi sektörü ciro endeksi %123,7, inşaat ciro endeksi %111,5, ticaret ciro endeksi %127,3, hizmet ciro endeksi %160,1 artmıştı. Yurt içi üretici maliyeti Ağustos ayında yıllık %143,8, hizmet üreticilerinin maliyeti yıllık %107, tarım ürünleri üreticilerinin maliyeti yıllık %142,4 artış kaydetmiş, tüketici fiyatlarındaki artış yıllık %80,2 olmuştu.

Kaynak: TÜİK

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Borç, dış ticaret, enflasyon, inşaat, işgücü, özel sektör borcu, perakende satış, sanayi üretimi, TCMB anketi

10 – 14 Ekim haftasında, Ekim ayına ilişkin olarak TCMB Piyasa Katılımcıları Anketinde enflasyon tahminlerinin düşmeye devam edip etmediğine odaklanacağız. Eylül ayına ilişkin olarak Tarım-ÜFE’de artış sürebilir. Ağustos ayına ilişkin olarak önceki aya göre cari açıkta gerileme, inşaat maliyetlerinde artış, dış ticaret miktar endekslerinde artış, sanayi üretim endeksinde artış, perakende satışlarda düşüş görebiliriz.

10 EKİM 2022, PAZARTESİ

AĞUSTOS AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK

Temmuz 2022’de mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı %10,1 seviyesine gerilemiş, arındırılmamış verilere göre ise %10,6 seviyesine yükselmişti. İş bulmaktan ümidini kaybedenleri dikkate alan atıl işgücü oranı ise Temmuz ayında %22,5 seviyesine yükselmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

11 EKİM 2022, SALI

AĞUSTOS AYI CARİ İŞLEMLER DENGESİ – TCMB

Temmuz ayında cari işlemler dengesi 4 milyar dolar açık kaydetmiş, son 12-aylık cari işlemler açığı 36,6 milyar dolara yükselmişti. Ağustos ayında dış ticaret açığının Temmuz ayına göre 0,5 milyar dolar artış kaydetmesi, turizm gelirlerinin önceki aya göre yaklaşık 1 milyar dolar artacak olması cari işlemler açığının Ağustos ayında 3 milyar dolar seviyesine gerilemesi, son 12-aylık toplam cari açığın 40 milyar dolar seviyesine yükselmesine sebep olacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

AĞUSTOS AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK

İnşaat maliyet endeksi Temmuz 2022’de aylık %6,46, yıllık %114,74 artış kaydetmişti. Grafikte de görüleceği gibi döviz kurundaki artış inşaat maliyetlerini doğrudan etkiliyor. Dolayısıyla Ağustos ve Eylül aylarında döviz kurundaki artışlar inşaat maliyetlerini de yukarı çekmeye devam edecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

AĞUSTOS AYI DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – TÜİK

Temmuz 2022’de ihracat ve ithalat hacimlerindeki gerileme ihracat ve ithalat miktar endekslerinin de düşmesine sebep olmuştu. Ağustos ayında ihracat ve ithalat hacminin önceki aya göre yükselmesi dış ticaret miktar endekslerinin de yükselmesine sebep olacak. İhracat ve ithalat birim değer endeksleri ise Temmuz ayında önceki aya göre düşüş kaydetmişti.

Kaynak: TÜİK

12 EKİM 2022, ÇARŞAMBA

AĞUSTOS AYI SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – TÜİK

Temmuz 2022’de sanayi üretimi endeksi aylık %6,2 düşüş kaydetmiş, yıllık bazda ise %2,4 artış kaydetmişti. SAMEKS Sanayi Endeksi sanayi üretiminin Ağustos ve Eylül aylarında aylık bazda büyüdüğüne işaret ediyor. Otomotiv sektörü üretiminin Ağustos ayında önceki aya göre artış kaydetmesi de sanayi üretimini yukarı çekecek bir faktör olarak karşımıza çıkıyor.

Kaynak: TÜİK

AĞUSTOS AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSİ – TÜİK

Temmuz 2022’de perakende satış hacmi aylık %0,3 düşmüş, yıllık bazda %2,0 artış kaydetmişti. İhtiyaç kredilerinin artış hızının Ağustos ayında yavaşlaması, Eylül ayında ise artması perakende satışlarının Ağustos ayında önceki aya göre düşeceği, Eylül ayında ise iyileşebileceği söylenebilir.

Kaynak: TÜİK

13 EKİM 2022, PERŞEMBE

HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (7 EKİM) – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 30 Eylül ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre hafif arttı. TL cinsi mevduat ve kredi hacimleri önceki haftaya göre hafif artış kaydetti; alt detayında TL cinsi tüketici kredi hacmi artışında yavaşlama sürerken TL cinsi bireysel kredi kart harcamaları ve ticari kredilerde artış görülüyor. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %14-19, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %19-32 aralığında. Yabancı para kredi hacmi düşüşünü sürdürerek 132,7 milyar dolara geriledi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 127,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar arttı, tüzel kişilerin 82,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar düştü, böylece bankacılık dışı yurt içi DTH 210,3 milyar dolara geriledi. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yaptığı seviyeden 30 Eylül 2022 itibariyle 28,6 milyar dolar geriledi; aynı dönemde gerçek kişilerin DTH hacmi 18,3 milyar dolar, tüzel kişilerin DTH hacmi 10,3 milyar düştü. Yurt dışı döviz mevduatları 28,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre değişmedi. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu 4,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre yatay kaldı. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 107 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,8 milyar dolar düştü; altın rezervleri 39,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar düştü, brüt döviz rezervleri 68,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,3 milyar dolar düştü. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 4,1 milyar dolar artışla 64,5 milyar dolara yükseldi. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 19,6 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar azaldı. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 300 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 5 milyon dolarlık net alış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 3,3 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,3 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

14 EKİM 2022, CUMA

EKİM AYI PİYASA KATILIMCILARI ANKETİ – TCMB

Eylül ayında yıl sonu TÜFE beklentisi %67,73’e, 12-ay sonrası için TÜFE beklentisi %36,74’e, 24-ay sonrası TÜFE beklentisi %20,63’e, 5-yıl sonrası TÜFE beklentisi %9,58’e gerilemişti. 2022 yılı GSYH büyüme beklentisi %4,77’ye, 2023 yılı için %4,46’ya yükselmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EYLÜL AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-ÜFE) – TÜİK

Tarım-ÜFE Ağustos 2022’de aylık %4,34 azalmış, yıllık %142,42 artış kaydetmişti. Eylül ayında enerji fiyatları ve döviz kurundaki artış Tarım-ÜFE’nin de yükselmesine sebep olabilir.

Kaynak: TÜİK

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Bütçe, cari açık, inşaat, işsizlik, perakende satışlar, sanayi üretimi

7 – 11 Mart haftasında Rusya-Ukrayna savaşının Avrupa Merkez Bankası beklentilerine nasıl yansıyacağına odaklanacağız. Ocak ayına ilişkin olarak sanayi üretimi ve perakende satışlarda düşüş, cari açık ve inşaat maliyetlerinde artış göreceğiz.

7 MART 2022, PAZARTESİ

ŞUBAT AYI HAZİNE NAKİT BAZLI BÜTÇE DENGESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Hazine nakit bütçe gelirleri Ocak ayında 148,2 milyar TL, giderleri 186 milyar TL kaydetmesiyle nakit bütçe 37,8 milyar TL açık vermişti. Bütçe açığının finansmanında Hazine 14,8 milyar TL net borçlanma gerçekleştirirken, banka hesabından 22,7 milyar TL kullanılmışı. Aşağıdaki grafik son 12-aylık toplamlar olarak nakit bütçe dengesini ve finansmanını gösteriyor. 2017’de KGF, 2018-2019’de ABD’nin ticaret savaşı, yurt içinde kur krizi, 2020-2021’de Covid-19 ve kur krizleri, Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgali derken yüksek enflasyon sarmalında Hazine’nin borçlanma gerekliliği, bütçede faiz yükünü artıracak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

10 MART 2022, PERŞEMBE

AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) PARA POLİTİKASI KARARI – ECB

Toplantıdan faiz değişikliği gelmeyecek. Rusya-Ukrayna savaşının AMB’nin beklentilerine nasıl yansıyacağına odaklanacağız.

OCAK AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK

Arındırılmamış verilere göre işsizlik oranı Aralık 2021’de aylık 1,4 puan artışla %11,3, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı aylık 0,1 puan düşüşle %11,2 değerini almıştı. Arındırılmamış verilere göre sanayi ve hizmet sektörlerinde istihdam önceki aya göre artarken tarım istihdamı son 4 aydır, inşaat istihdamı son 3 aydır aylık bazda düşüşünü sürdürmüştü. Toplam istihdam içinde hizmet sektörü istihdamının payı Aralık ayında %57,2’ye, sanayinin %22,4’e yükselirken, tarımda %14,6’ya ve inşaatta %5,9’a gerilemişti. Ocak ve Şubat ayı imalat sektörü PMI verileri imalat sektöründe istihdam artışının yavaşlayarak da olsa sürdüğüne işaret etti. SAMEKS Hizmet Endeksi ise Ocak ayında istihdamda azalışa, Şubat ayında ise artışa dikkat çekti.

Kaynak: TÜİK

OCAK AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ– TÜİK

Aralık ayında döviz kurundaki sert yükseliş inşaat malzeme fiyatlarını sert yukarı çekmişti. İnşaat maliyet endeksi Aralık 2021’de aylık %15,70, yıllık %67,74 artış kaydetmişti. Alt endeksler olarak malzeme endeksi aylık %20,35, yıllık %85,77; işçilik endeksi ise aylık %1,44, yıllık %24,01 artmıştı. Ocak ve Şubat aylarında enflasyondaki yükseliş eğilimi özellikle malzeme maliyetlerini sert yukarı çekecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (4 MART) – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ettiği 25 Şubat ile biten haftada döviz kurundaki artışın etkisiyle piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergelerin (M1, M2, M3) önceki haftaya göre artışı hızlandı. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %15-18 aralığına geriledi, TL cinsi kredi faizleri %20-29 aralığına geriledi. TL mevduat hacmi önceki haftaya göre %2,7 ile yükselişini sürdürdü, TL kredileri haftalık %2 artış kaydetti. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 111,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre değişmedi, tüzel kişilerin 1,4 milyar dolar düşüşle 71,8 milyar dolara geriledi, yurt dışı döviz mevduatları 0,3 milyar dolar düşüşle 24,5 milyar dolar oldu; böylece toplam DTH büyüklüğü haftalık 1,4 milyar dolar düşüşle 210,5 milyar dolara geriledi. Tüzel kişilerin DTH’si Kur Korumalı Mevduatın devreye alındığı 24 Aralık haftasından bu yana 18,8 milyar dolar, gerçek kişilerin 6,0 milyar dolar azaldı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar düşüşle 4,8 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 113,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar azaldı; altın rezervleri 42,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 70,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,6 milyar dolar azaldı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 5,1 milyar dolar düşüşle 23,9 milyar dolara geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 20,9 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 2,4 milyar dolar geriledi. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 87 milyon dolar ve DİBS’te 387 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

11 MART 2022, CUMA

MART AYI PİYASA KATILIMCILARI BEKLENTİ ANKETİ – TCMB

TCMB Şubat ayı Piyasa Katılımcıları Beklenti Anketinde yıl sonu TÜFE beklentisi %34,06’ya yükselmişti. Yıl sonu Dolar/TL kuru beklentisi 16,04’e hafif gerilemiş, 2022 yılı cari işlemler açığı beklentisi 9,5 milyar dolara yükselmiş, 2022 ve 2023 GSYH büyüme tahminleri %3,7 ve %4,2 olmuştu.

OCAK AYI ÖDEMELER DENGESİ – TCMB

Kasım 2021’de 2,8 milyar dolar açık veren cari işlemler dengesi Aralık 2021’de artan dış ticaret açığı ve azalan turizm gelirlerinin etkisiyle 3,8 milyar dolar açık vermişti. Böylece 2021 yılı genelinde toplam cari işlemler açığı 14,9 milyar dolar olmuştu. Aralık ayına göre dış ticaret açığının Ocak ayında 3,5 milyar dolar artması cari işlemler açığını yukarı çekerek 7 milyar dolar civarına yükselmesine sebep olacak. Şubat ayında ise dış ticaret açığının önceki aya göre 2,2 milyar dolar azalması cari işlemler açığının Şubat ayında 5 milyar dolar civarına gerilemesine sebep olacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

OCAK AYI SANAYİ ÜRETİMİ ENDEKSİ – TÜİK

Sanayi üretimi Aralık 2021’de aylık %1,6, yıllık %14,4 artış kaydetmişti. Sermaye malı imalatı aylık %7,6’lık sert artarken; dayanıklı tüketim malı imalatı %1,5, enerji imalatı %0,7, ara malı imalatı %0,2 artış sergilemiş, dayanıksız tüketim malı imalatı aylık %0,2 gerilemişti. Küresel ihracat siparişlerinin Ocak ayında gerilemesine bağlı olarak Türkiye’nin ihracatının aylık %21 düşmesi, otomotiv sektörü üretimi ve ihracatı ile ithalat ve kapasite kullanım oranlarının önceki aya göre düşüş kaydetmesi sanayi üretiminin de Aralık ayına göre düşmesine sebep olabilir. Ayrıca, elektrik ve doğalgaz kesintilerinin sektör üzerinde olumsuz etkilerini de unutmayalım.

Kaynak: TÜİK

OCAK AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSİ – TÜİK

Perakende satış hacmi Aralık 2021’de aylık %2,7 düşmüş, yıllık %15,5 artmıştı. Aylık olarak talepteki düşüşte artan kredi faiz oranlarının ve hızlı fiyat artışları ile zamların etkisi olmuştu. Ocak ve Şubat aylarında da devam eden yüksek faiz, yükselen enflasyon, yapılan zamlar, stoklardaki hareketliliğin azalması ile yavaşlayan ihtiyaç kredileri perakende satışlarda güç kaybının sürmesinde önemli rol oynayacaklar.

Kaynak: TÜİK

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: AMB para politikası kararı, işsizlik, cari açık, sanayi üretimi, perakende satışlar ve TCMB beklenti anketi

10 MART 2021, ÇARŞAMBA

2020 YILI ARALIK DÖNEMİ İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

2020 yılı Kasım döneminde işsizlik oranı bir önceki döneme göre 0,2 yüzde puan artışla %12,9 seviyesine, tarım dışı işsizlik oranı 0,04 yüzde puan artışla %14,83 seviyesine yükselmiş, işsiz sayısı 4 milyon 5 bin kişiyle önceki döneme göre değişiklik göstermemişti. İstihdam oranı önceki döneme göre 0,67 yüzde puan düşüşle %42,94 seviyesine gerilemişti. İş gücüne dahil olan nüfus 31 milyon 71 kişi iken, işgücüne dahil olmayanların sayısı 31 milyon 968 bin kişi olmuştu. Böylece potansiyel iş gücü olarak sayılan 15 yaş üzeri nüfus 63 milyon 39 bin kişi olarak duyurulmuştu.

Gelelim iş bulma umudu kalmayıp çalışmaya hazır olan işgücünü dikkate alan “geniş tanımlı” sivil işgücü istatistiklerine. Kasım döneminde işsiz sayısının bir önceki döneme göre 484 bin kişi artarak 8 milyon 837 bin kişiye yükselmiş olmasının etkisiyle geniş tanımlı işsizlik oranı önceki döneme göre yüzde 1,28 puan artışla %24,61 seviyesine yükselmiş, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı %24,63 olmuştu.  

Sanayi sektörüne yönelik PMI endeksi verileri Aralık döneminde istihdamda artış sinyallerini ortaya koymuştu.

OCAK AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ

2020 yılı Aralık ayında inşaat maliyet endeksi bir önceki aya göre %2,68, bir önceki yılın aynı ayına göre %25,02 artış kaydetmişti. Bir önceki aya göre malzeme endeksinde %3,38, işçilik endeksinde %0,27 artış yaşanmıştı. Ocak ayında kurdaki gerilemenin (Türk lirasındaki değer artışının) malzeme endeksinde düşüş etkisi yaratıp yaratmadığına odaklanacağız.

11 MART 2021, PERŞEMBE

AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) PARA POLİTİKASI TOPLANTI KARARI

AMB, 21 Ocak tarihli toplantısında politika faizlerinde değişiklik yapmamıştı. AMB’nin dikkate aldığı üç politika faizi var. Bankaların teminat karşılığı Eurosystem’den haftalık borçlanma faizi %0, gecelik borç alma faizi %0,25, mevduat (yani bankaların parasını gecelik olarak Eurosystem’de tutma) faizi ise eksi %0,5 seviyesinde bulunmaktadır. Mevduat faizinin eksi olması, bankaların gecelik olarak yatırdıklarından daha azını ertesi gün alacakları anlamına geliyor. AMB bu uygulamayla, bankaların nakit fazlasını fon ihtiyacı olanlara aktarmaları amaçlamaktadır. AMB, son toplantıda pandemi kaynaklı olarak 1,85 trilyon Euro büyüklüğündeki varlık alım programını Mart 2022’ye kadar uzatırken, vadesi dolan tahvillerin ana paralarının tekrar yatırıma dönüştürülme süresini de 2023 yılı sonuna kadar uzatmıştı. AMB, varlık alım programı kapsamında aylık olarak 20 milyar euroluk alım gerçekleştiriyor. AMB, politika faizini artırmaya başlayana kadar varlık alım programıyla satın aldığı tahvillerin itfa olanlarının ana paralarını tekrar yatırıma dönüştürmeye devam edecek. 11 Mart toplantısında politika faizinde değişiklik olmayacak.

OCAK AYI ÖDEMELER DENGESİ – TCMB

2020 yılı Aralık ayında 3,2 milyar dolarlık cari işlemler açığı kaydedilmişti. Bunda dış ticaret dengesinin 3,3 milyar dolar açık vermesi etkili olmuştu. Turist sayısının Ocak ayında gerilemeye devam etmesi, cari açık üzerinde önemli bir olumsuz etki yaratmayacak. Öte yandan Ocak ayında dış ticaret açığındaki önceki aya göre 1,5 milyar dolarlık azalış cari açığın azalmasına katkıda bulunacak.

TCMB VE BDDK, 4 MART 2021 TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

26 Şubat ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) beş hafta sonrasında önceki haftaya göre ilk kez hafif de olsa yükseliş kaydetti. Kredi tarafında ticari kredi faiz oranları düşerken, bireysel kredi faiz oranları artışını sürdürdü: TL cinsi ticari kredi faiz oranları %19,32 seviyesine gerilerken bireysel kredi faiz oranları %22,87 seviyesine yükseldi. TL cinsi ortalama mevduat faiz oranları önceki haftaya göre hafif artışla %16,24 seviyesine yükseldi. Döviz tevdiat hesapları (yabancı para cinsi mevduatlar) tüzel kişilerin hesabındaki düşüşün etkisiyle 223,7 milyar dolar büyüklük ile bir önceki haftaya göre 2,5 milyar dolar azaldı. Altın ve dövizden oluşan uluslararası rezervler bir önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar artışla 95,2 milyar dolar seviyesine yükseldi. Yabancı yerleşiklerin mülkiyetindeki hisse senedi ve DİBS portföyü toplamı bir önceki haftaya göre 3,0 milyar dolar azalarak 38,8 milyar dolar seviyesine geriledi ki bunda özellikle hisse senetleri portföyündeki 2,8 milyar dolarlık azalışın etkisi var.

12 MART 2021, CUMA

MART AYI MERKEZ BANKASI BEKLENTİ ANKETİ

Şubat ayı anket sonuçlarına göre yıl sonu beklentileri TÜFE için %11,23, dolar/TL kuru için 7,787,  cari işlemler açığı için 24,1 milyar dolar, GSYH büyümesi için %4,05 seviyelerinde bulunuyor. Anket sonucuna göre 2022 yılı GSYH büyüme beklentisi ise %4,26.

OCAK AYI SANAYİ ÜRETİMİ ENDEKSİ

2020 yılı Aralık ayında sanayi üretimi bir önceki aya göre %1,3 artarken bir önceki yılın aynı ayına göre %9 büyüme kaydetmişti. Ocak ayında ihracat ve ithalattaki azalışın sanayi üretiminde de bir önceki aya göre düşüş kaydetmesi ihtimalini ortaya koyuyor. Reel Kesim Güven Endeksi’nde yer alan yatırım harcaması alt endeksinin Ocak ayında önceki aya gerilemesi de bu beklentiyi kuvvetlendiriyor.

OCAK AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSİ

2020 yılı Aralık ayında perakende satış hacim endeksi bir önceki aya göre %4,2 azalırken, bir önceki yılın aynı ayına göre %0,6 artış kaydetmişti. Ticaret sektörü güven endeksi verisi altında yer alan “son üç ayda iç hacmi (satışlar)” alt endeksinin Ocak ayında bir önceki aya göre %3,8 daralması ve yine Ocak ayında TL cinsi tüketici kredileri ve bireysel kredi kartları harcamalarının önceki aya göre yavaşlaması, perakende satış hacmini aşağı çekecek iki gelişme olarak karşımıza çıktığını belirtmek isterim.

OCAK AYI SANAYİ, TİCARET VE HİZMET SEKTÖRLERİ CİRO ENDEKSLERİ

2020 yılı Aralık ayında sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi, bir önceki aya göre %0,4 azalma kaydetmişti. Alt detaylara göre; sanayi sektörü ciro endeksi 2020 yılı Aralık ayında aylık %3,1, hizmet ciro endeksi %0,4 artarken, inşaat ciro endeksi %3,6, ticaret ciro endeksi %2,4 azalmıştı.

Dr. Fulya Gürbüz

Dış ticaret endeksleri, sanayi ve perakende satışlarda iyileşme işareti verdi

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; ihracat miktar endeksi Haziran 2020’de önceki aya göre %18,8 artışla 147,0, ithalat miktar endeksi de %7,6 artışla 121,9 seviyelerine yükseldi.

Kaynak: TÜİK

TÜİK’in yayınladığı dış ticaret endeksleri sadece mal ticaretini kapsamakta, hizmet ticaretini hariç tutmaktadır. Endekslerin baz yılı 2010 yılıdır ve başlangıç değeri 100’dür. Dolayısıyla, ihracat ve ithalat miktar endekslerinin Haziran ayında 100 değerinin üzerinde olması ihracat ve ithalat miktarlarının 2010 yılı değerlerinin üzerinde olduğunu gösteriyor. Ancak bu değerler ortalama değerler. Tüm mal grubunda aynı tablo var mı inceleyelim.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış tüketim, hammadde ve yatırım ihracatı endeksleri Haziran ayında sırasıyla 147,1, 146,6 ve 153,0 değerlerini aldı. Endeksler 2010 yılı başlangıcından bugüne 100 seviyesinin üzerinde seyrediyor. Bunun anlamı, ihracat malları miktar endeksi baz yılı olan 2010 seviyesinin altına gerilememiştir.

İthalat tarafında ise tüketim, yatırım ve hammadde ithalat miktar endeksleri Haziran ayında 78,5, 88,0 ve 134,7 seviyelerinde bulunuyor. İhracat malları üretiminin ana girdisi olan hammadde malları ithalatı Temmuz 2010’dan bu yana 2010 seviyesinin üzerinde seyrediyor. Öte yandan tüketim malları ithalatı Ağustos 2018’den bu yana, yatırım malları ithalatı da Nisan 2020’den bu yana aralıksız 100 seviyesinin altında seyrediyor. Bunun da anlamı tüketim ve yatırım malları ithalatı miktar olarak 2010 yılının gerisinde seyrediyor.

İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünüp çıkan sonucun 100 ile çarpılmasıyla elde edilen dış ticaret haddi ise Haziran ayında 109,95 seviyesinde bulunuyor. Aralık 2018’den bu yana endeks 100 seviyesinin üzerinde bulunuyor. Dış ticaret haddinin 100 seviyesinin üzerinde olması birim başına ihracat fiyatının birim başına ithalat fiyatından fazla olması demektir.

Kaynak: TÜİK

Yarın Haziran ayı sanayi üretimi ve perakende satış endeksleri açıklanacak. Dış ticaret endekslerindeki artışa benzer olarak reel kesim güveni ve SAMEKS sanayi endeksleri de Haziran ayında önceki aya göre artış kaydetmişti. Bu öncü veriler, sanayi üretimi endeksinin de Haziran ayında önceki aya göre yükseleceğine işaret ediyor. Sanayi üretimiyle yakın eğilim gösteren perakende satış endeksinde de Haziran ayında önceki aya göre iyileşme ihtimali var.

Dr. Fulya Gürbüz

Haftanın makro-ekonomi veri gündemi: Ödemeler dengesi, sanayi üretimi, perakende satışlar, TCMB beklenti anketi, konut satışları, bütçe ve merkez bankaları toplantıları

13 Temmuz 2020, Pazartesi

Mayıs ayı ödemeler dengesi verileri açıklanacak. Nisan ayında 5 milyar 62 milyon dolar cari işlemler açığı verildi. Açığın 3,8 milyar doları dış ticaret açığından, 1,0 milyar doları doğrudan ve portföy yatırımları ile faiz gelir/giderlerini içeren Yatırım Gelirlerindeki azalmadan geldi. Kapatmaların gevşetildiği Mayıs ayında dış ticaret açığı 3,4 milyar dolar oldu. Diğer yandan Mayıs ayında da ülkeye gelen turist sayısı Nisan ayındaki gibi dip seviyesini koruduğu için turizm gelirleri tarafından cari işlemler dengesine pozitif bir katkı gelmeyecek. Portföy yatırımlarında ise bozulmanın kısmen azaldığını görebiliriz. Ek olarak, haberlerden derlediğim verilere göre, Mayıs ayında bankacılık sektörünün sağladığı sendikasyon kredileri borç geri ödeme kabiliyetinin sürdüğünü gösteriyor. Bir sürpriz olmazsa, Mayıs ayında cari işlemler dengesinde Nisan ayına göre sert bir değişiklik görmeyeceğiz.

Mayıs ayı sanayi üretimi verileri açıklanacak. Nisan ayında takvim ve mevsimsellikten arındırılmış sanayi üretimi önceki aya göre %30 daralma kaydetmişti. Reel Kesim Güven Endeksi, SAMEKS Sanayi Üretim Endeksi, İSO İmalat Sektörü PMI ve İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı verileri Mayıs ve Haziran aylarında arka arkaya yükseliş kaydetti. Dış ticaret verilerindeki iyileşmenin de etkisiyle Mayıs ayında önceki aya göre iyileşme göreceğiz.

Mayıs ayı perakende satış verileri açıklanacak. Nisan ayında takvim ve mevsimsellikten arındırılmış perakende satış endeksi önceki aya göre %21 azalışla 86,1 seviyesi ile 2012 yılı seviyelerine gerilemişti. Mayıs ayında özellikle konut ve otomotiv satışlarındaki artışla birlikte tüketici (bireysel ve ticari) kredilerindeki artış dikkate alındığında perakende satışlarda Nisan ayına göre iyileşme göreceğiz. tradingeconomics.com beklentisi %18,5 artış yönünde.

Merkez Bankası Temmuz ayı Beklenti Anketi verileri sonuçları açıklanacak. Haziran ayı anketine göre yılsonu ortalama TÜFE beklentisi %9,54’e, 12-aylık cari açık beklentisi 11,6 milyar dolara, 2020 yılı geneli GSYH daralma beklentisi %1,33 seviyelerine yükselmişti.

Mayıs ayı sanayi ciro endeksi verileri açıklanacak. Nisan ayında takvim ve mevsimsellikten arındırılmış sanayi ciro endeksi kapatmanın etkisiyle önceki aya göre %27 daralma kaydetmişti.

14 Temmuz 2020, Salı

Haziran ayı konut satış verileri açıklanacak. Mart 2020’de 108 bin 670, Nisan ayında 42 bin 783, Mayıs ayında 50 bin 936 konut satışı gerçeklemişti. Konut kredilerinde Mayıs ayında kaydedilen artışı dikkate aldığımızda konut satışlarındaki yükselişin Haziran ayında da süreceğini gösteriyor.

Haziran ayı Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi verileri açıklanacak. Mayıs ayında endeks önceki aya göre binde 8,5, bir önceki ayılın aynı ayına göre %10,6 artış kaydetmişti.

15 Temmuz 2020, Çarşamba

Japonya Merkez Bankası (BOJ) para politikasını görüşmek üzere toplanacak. Toplantıda mevcut politikanın korunması beklenirken BOJ’nin ekonomik öngörüleri takip edilecek.

16 Temmuz 2020, Perşembe

Avrupa Merkez Bankası (ECB) para politikasını görüşmek üzere toplanacak. Toplantıdan herhangi bir politika değişikliği beklenmiyor.

Haziran ayı merkezi yönetim bütçe verileri açıklanacak. Genelde merkezi yönetim bütçe dengesine yakın sonuç veren nakit bazlı bütçe dengesi Haziran ayında 26,8 milyar TL açık vermişti.

17 Temmuz 2020, Cuma

Mayıs ayı Merkez Bankası Konut Fiyat Endeksi açıklanacak. Endeks Nisan ayında önceki aya göre %1,7 artış kaydetmişti. Mayıs ayında talepteki artışın devam etmesi konut fiyatlarında yükselişin devam edeceği ihtimalini artırıyor.

Dr. Fulya Gürbüz

İç tüketimin desteğiyle üretmeye devam ediyoruz

Takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre sanayi üretimi Kasım ayında bir önceki aya göre %0,7, bir önceki yılın aynı ayına göre %4,9 yükseldi. İmalat sanayi alt endeksi bir önceki aya göre %1,1 artış kaydetti.

Sanayi üretimini; takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış ihracat, ithalat ve perakende hacim endeksleriyle birlikte değerlendirmeye çalışalım. Hikâyeyi görsel olarak anlayabilmek için aşağıdaki grafiği inceleyelim.

Tüm endeks verilerinin, takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış olduğunu tekrar belirteyim.

Endeksin değeri dediğimizde, bahse konu verinin belirli bir baz yılına ait 100 birim değerine göre nasıl değiştiğini anlıyoruz.

Kasım 2019 itibarıyla ihracat 168, ithalat 131, sanayi üretimi 116, perakende satışlar 112 değerini almış.

Grafikten görülen;

. İhracat ve perakende satışlardaki artış, sanayi üretiminde artışı destekliyor.

. İhracattaki artış, ithalat artışını destekliyor.

. İthalattaki artışta, perakende satışlardaki artış etkili olmuş olabilir (Net bir şey söyleyebilmek için, 31 Ocak’ta açıklanacak olan Aralık ayı dış ticaret verilerine bakmak gerekiyor).

Dr. Fulya Gürbüz