ABD işgücü verileri güçlü geldi… ABD’de tarım dışı istihdam Aralık 2023’te bir önceki aya göre 170 bin artması beklenirken 216 bin artış kaydetti. İşsizlik oranı %3,7 ile değişmezken (beklenti %3,8), ortalama saatlik ücret artışı aylık bazda %0,4, yıllık bazda %4,1 artış kaydederek önceki aya göre hızlandı. Güçlü gelen istihdam verileri FED’in faiz indiriminde aceleci davranmayacağı beklentimizi destekliyor. Veri sonrası ABD 10 yıl vadeli tahvilin getirisi %4,04’e yükselirken, ons altın ve petrol fiyatları yükseliyor.
Euro Bölgesinde çekirdek enflasyonda hala katı… Euro Bölgesinde TÜFE Aralıkta ilk tahminlere göre aylık %0,2, yıllık %2,9 artış kaydetti. ECB’nin para politikasında dikkate aldığı çekirdek enflasyon, beklentilere paralel olarak yıllık %3,4’e yavaşladı. ECB, ekonomik aktivitede Euro Bölgesinin zayıf seyrini sürdürmesine rağmen çekirdek enflasyondaki katılığın etkisiyle faiz indirimi kararında çekinceli kalmaya devam edecek. FED ve ECB’nin para politikasına yönelik belirsizlik, EURUSD paritesinin 1,10 seviyesinin etrafında dalgalanmasına sebep olacak.
Almanya’da perakende satışlar Kasım’da aylık %0,1 düşüş beklentisine rağmen %2,5 daraldı, yıllık bazda %2,4 daralma gerçekleşti.
29 Aralık 2023 haftasında Türkiye’de KKM, döviz tevdiat hesapları, uluslararası rezervler geriledi…
. Türkiye’de 29 Aralık 2024 haftasında KKM bir önceki haftaya göre 25,5 milyar TL (1,7 milyar dolar) düşüşle 2,6 milyar TL (89,5 milyar dolar) seviyesine geriledi.
. Döviz tevdiat hesapları haftalık 1,2 milyar dolar düşüşle 178,6 milyar dolara geriledi. Tüzel kişilerin DTH’si haftalık 1,7 milyar dolar düşüşle 72,1 milyar dolara geriledi, gerçek kişilerin döviz mevduatı haftalık 0,6 milyar dolar artışla 74,4 milyar dolar oldu.
. Yurt dışı yerleşikler 29 Aralık ile biten haftada toplamda 45 milyon dolar olmak üzere hisse senetlerinde net 40 milyon TL, DİBS’te net 5 milyon TL alım gerçekleştirdi.
. Uluslararası rezervler haftalık 4,4 milyar dolar düşüşle 141,1 milyar dolara, TCMB net rezervleri haftalık 5,1 milyar dolar düşüşle 34,9 milyar dolara geriledi, swap hariç net rezerv açığı haftalık 0,9 milyar dolar artışla 32,5 milyar dolara yükseldi.
. Tüketici kredilerinin artış hızı 29 Aralık haftasında artarken, ticari kredilerin artış hızı düşmeye devam etti, TL cinsi kredi kart harcamalarında artış hızlandı.
YASAL UYARI Dışarıdan Temin Edilen Verilere İlişkin Yasal Uyarı Bu bültende/e-postada yer alan her türlü fiyat, veri ve bilgi; kamu kuruluşları, sivil toplum örgütleri ve diğer piyasa koşullarına göre güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan temin edilmekte olup, bu bilgilerin tam ve eksiksiz şekilde doğru olduğu anlamına gelmemektedir. Bu bültende yer alan verilerle okuyuculara tarafsız genel bilgiler sunulmaktadır. Bu kaynaklardan temin edilen fiyat, veri ve bilginin kullanılması sebebiyle ortaya çıkabilecek zararlardan Vega Portföy Yönetimi A.Ş. sorumlu değildir.
Yatırım Tavsiyesi Olmadığına Dair Yasal Uyarı Bu raporda/e-postada yer alan bilgi, analiz ve yorumlar yatırım danışmanlığı ve/veya yönlendirici ve taraflı bir nitelik taşımayıp okuyucuya dürüst ve objektif bakış açısıyla genel bir bilgilendirme yapılmaktadır. Bu raporda yer alan analiz, tavsiye ve yorumlar mali durumunuza, risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Burada yer alan bilgi, analiz ve yorumlara dayanılarak yapılacak yatırımların ve işlemlerin sonuçlarından ve oluşacak mali kayıplardan Vega Portföy Yönetimi A.Ş. sorumlu değildir.
6-10 Kasım haftasında Ekim ayına ilişkin olarak dış ticaret açığının ve nakit bütçe açığının arttığını, İSO Türkiye İhracat İklimi Endeksinin bozulmaya devam ettiğini; Eylül ayına ilişkin olarak ihracat ve ithalat birim değer endekslerindeki düşüşün sürdüğünü, inşaat maliyetlerinin arttığını, sanayi üretiminin aylık düşüş eğilimini koruduğunu, işsizlik oranının düştüğünü gördük. Küresel bazda Ekim ayında imalat sektörü bir önceki aya göre iyileşirken, hizmet sektöründeki iyileşme yavaşladı.
13-17 Kasım haftasında Ekim ayına ilişkin olarak merkezi yönetim bütçe açığında artış, Tarım-ÜFE’de yıllık bazda yavaşlama bekliyoruz. Eylül ayına ilişkin olarak cari işlemler dengesinin 1,9 milyar dolar fazla vermesini, konut fiyatlarındaki artışın sürmesini, perakende satışların aylık bazda artmasını bekliyoruz.
Kaynak: TÜİK, TCMB, tradingeconomics.com
Detaylar…
13 KASIM 2023, PAZARTESİ
EYLÜL AYI ÖDEMELER DENGESİ – TCMB
2023 yılı Ağustos ayında cari işlemler dengesi 0,6 milyar dolar açık vermişti. Eylül ayında bir önceki aya göre dış ticaret açığının 3,7 milyar dolar azalması, net turizm gelirlerinin ise 1,2 milyar dolar azalmasına bağlı olarak Eylül ayında cari işlemler dengesinin 1,9 milyar dolar civarında fazla vermesini tahmin ediyoruz. Ekim ayında dış ticaret açığının aylık 1,7 milyar dolar artışla 6,7 milyar dolara yükselmesi cari işlemler dengesini de aynı paralelde aşağı çekecek.
Kaynak: Turkey Data Monitor
EYLÜL AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ – TÜİK
2023 yılı Ağustos ayında perakende satış hacmi aylık %4,7 düşmüş, yıllık %17,2 yükselmişti. Perakende ciro ise aylık %4,5, yıllık %87,5 artış kaydetmişti. Okulların açıldığı Eylül ayında banka ve kredi kart harcamaları ile KDV miktarındaki artışın perakende ticareti, dolayısıyla da ciro hacmini desteklemesini bekliyoruz.
Kaynak: TÜİK
EYLÜL AYI CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK
Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi Ağustos 2023’te aylık %2,3 yıllık %69,0 artış kaydetmişti. Haziran-Ağustos döneminde tüm sektörlerde yıllık ciro artışları, üretici maliyet enflasyonunun (Yİ-ÜFE) üzerinde artış sağlayarak pozitif reel getiri elde edildi.
Eylülde Tarım-ÜFE aylık %4,47, yıllık %71,96 artış kaydetmişti. Motorin fiyatları Ekimde aylık %0,7 düşmesine rağmen Dolar/TL’deki aylık %3,2’lik artış Tarım-ÜFE’yi de yukarı çekecektir. Motorin fiyatları artışındaki yıllık yavaşlama, Tarım-ÜFE’nin de yıllık bazda yavaşlamasına sebep olabilir.
Eylülde merkezi yönetim bütçesi 129,1 milyar TL açık vermiş böylece Ocak-Eylül döneminde toplam bütçe açığı 512,6 milyar TL olmuştu. Geçmiş 12 ayda toplam bütçe açığı 606,2 milyar TL oldu. Öncü gösterge olarak Hazine nakit dengesinin Ekim ayında 82,2 milyar TL açık verdiğini hatırlatalım.
Kaynak: Turkey Data Monitor
EYLÜL AYI ÜCRETLİ ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ – TÜİK
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı Ağustos 2023’te aylık %0,1 ve yıllık %3,4 artışla 15 milyon 289 bin 258 kişi olmuştu. Ağustos ayında toplam ücretli çalışanların %55’i ticaret ve hizmet sektörlerinde, %33’ü sanayi sektöründe, %11’i inşaat sektöründe istihdam ediliyor.
Kaynak: TÜİK
16 KASIM 2023, PERŞEMBE
10 KASIM TARİHLİ BANKA VE PARA VERİLERİ – BDDK & TCMB
3 Kasım haftasında KKM bir önceki haftaya göre 86,2 milyar TL (3,8 milyar dolar) düşüşle 2,9 trilyon TL (103,2 milyar dolar), döviz mevduatları haftalık 0,6 milyar dolar artışla 179,6 milyar dolar, uluslararası rezervler 1,9 milyar dolar artışla 128,4 milyar dolar, TCMB net uluslararası rezervleri 0,4 milyar dolar düşüşle 24,7 milyar dolar, swap ve SDR hariç net rezerv açığı ise 3,1 milyar dolar düşüşle 67,3 milyar dolar oldu. Para arzındaki artış hızı, mevduat ve kredi büyüme hızları ile kredi kart harcamalarının artış hızı yavaşlamaya devam etti.
Kaynak: Turkey Data Monitor
EKİM AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK
Eylülde Türkiye genelinde aylık %15,9, yıllık %9,5 düşüşle 102 bin 656 konut satıldı. Ocak-Eylül döneminde toplam konut satışı yıllık %14,9 düşüşle 900 bin 74 adet oldu.
Kaynak: TÜİK
EYLÜL AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB
Ağustosta konut fiyat endeksi aylık % 5,5, yıllık %90,3, reel olarak ise %21,9 artış kaydetmişti. İnşaat maliyetlerindeki artış Eylül ayında konut fiyatlarını da yukarı çekecektir.
Kaynak: Turkey Data Monitor
EYLÜL AYI ÖZEL SEKTÖR YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB
Özel sektörün yurt dışı kredi borcu Ağustosta aylık 1,7 milyar düşüşle 155,3 milyar dolara gerilemişti. Düşüşte, finans dışı sektörün borcunun aylık 1,8 milyar dolar azalması etkili oldu. Bankaların borcu 0,2 milyar dolar artarken bankacılık dışı finansal kuruluşların borcu 0,1 milyar dolar düştü.
Kaynak: Turkey Data Monitor
17 KASIM 2023, CUMA
10 KASIM TARİHLİ MEVDUAT VE KREDİ FAİZ ORANLARI – BDDK
3 Kasım’da; 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi ortalama %44,5’e, ihtiyaç kredi faizi ortalama %60,2’ye, ticari kredi faizi ortalama %50,7 seviyelerine yükseldi.
Kaynak: Turkey Data Monitor
EYLÜL AYI TÜRKİYE KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU – TCMB
Ağustosta Türkiye’nin kısa vadeli dış borç stoku aylık 0,4 milyar dolar düşüşle 165,4 milyar dolara gerilemiş, orijinal vadesine bakılmaksızın gelecek 12 ayda ödenecek toplam dış borç stoku 211,0 milyar dolar seviyesine yükselmişti.
Kaynak: Turkey Data Monitor
Dr.Fulya Gürbüz / Vega Portföy
YASAL UYARI
Dışarıdan Temin Edilen Verilere İlişkin Yasal Uyarı
Bu bültende/e-postada yer alan her türlü fiyat, veri ve bilgi; kamu kuruluşları, sivil toplum örgütleri ve diğer piyasa koşullarına göre güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan temin edilmekte olup, bu bilgilerin tam ve eksiksiz şekilde doğru olduğu anlamına gelmemektedir. Bu bültende yer alan verilerle okuyuculara tarafsız genel bilgiler sunulmaktadır. Bu kaynaklardan temin edilen fiyat, veri ve bilginin kullanılması sebebiyle ortaya çıkabilecek zararlardan Vega Portföy Yönetimi A.Ş. sorumlu değildir.
Yatırım Tavsiyesi Olmadığına Dair Yasal Uyarı
Bu raporda/e-postada yer alan bilgi, analiz ve yorumlar yatırım danışmanlığı ve/veya yönlendirici ve taraflı bir nitelik taşımayıp okuyucuya dürüst ve objektif bakış açısıyla genel bir bilgilendirme yapılmaktadır. Bu raporda yer alan analiz, tavsiye ve yorumlar mali durumunuza, risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Burada yer alan bilgi, analiz ve yorumlara dayanılarak yapılacak yatırımların ve işlemlerin sonuçlarından ve oluşacak mali kayıplardan Vega Portföy Yönetimi A.Ş. sorumlu değildir.
10-14 Temmuz haftasında yurt içinde Haziran ayına ilişkin olarak Tarım-ÜFE’de hızlanma olası gözükürken; Mayıs ayına ilişkin olarak talep, üretim ve işsizlikte önemli bir hızlanma beklemiyoruz. Mayıs ayı cari açık verisi ve inşaat maliyetlerinde artış ihtimali yüksek.
10 TEMMUZ 2023, PAZARTESİ
MAYIS AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK
2023 yılı Nisan ayında mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,1 yüzde puan artışla %10,2 seviyesine yükselmiş, istihdam edilenlerin sayısı 521 bin kişi artmış, iş aramaktan vazgeçen ve/veya umudunu kaybedenlerin oranı aylık 1,7 yüzde puan artışla %23,8 seviyesine yükselmişti. SAMEKS verilerinin Mayıs ayında hizmet sektörü istihdamında düşüş, imalat sektörü istihdamında ise artış işareti verdiğini not düşelim.
Kaynak: TÜİK
11 TEMMUZ 2023, SALI
MAYIS AYI ÖDEMELER DENGESİ – TCMB
2023 yılı Nisan ayında 5,4 milyar dolarlık cari işlemler açığı kaydedilmiş, geriye dönük 12 ayda toplam cari açık (grafikte siyah çubuklar) bir önceki aya göre 2,9 milyar dolar artışla 57,8 milyar dolara yükselmişti. Mayıs ayında dış ticaret açığının 3,8 milyar artmasına rağmen iyileşen turizm gelirlerinin etkisiyle cari açık Mayıs ayında 8 milyar dolar civarına yükselebilir.
Kaynak: Turkey Data Monitor
MAYIS AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK
Dolar/TL’nin aylık %1,8 artış kaydettiği 2023 yılı Nisan ayında inşaat maliyet endeksi aylık %1,03, yıllık %52,99 artış kaydetmişti. Döviz kurunun doğrudan etkilediği malzeme maliyetinin inşaat maliyetlerini yukarı çekmesi yeni konut fiyatları üzerinde baskı oluşturuyor. Dolar/TL’nin aylık %2,2 artış kaydettiği Mayıs ayında da inşaat maliyetleri artmaya devam edecek. Söz konusu baskı dolar kurunun %17,5 artış kaydettiği Haziran ayında daha sert olacak.
Kaynak: Turkey Data Monitor
12 TEMMUZ 2023, ÇARŞAMBA
MAYIS AYI SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – TÜİK
2023 yılı Nisan ayında sanayi üretimi aylık %0,9 azaldı, yıllık %1,2 düşüş kaydetti. Mayıs ayına ilişkin öncü göstergeler imalat sektöründe bir önceki aya göre yeni siparişlerde artış, satın alımlarda hızlanma, stoklarda artış, yatırım harcamalarında zayıflık ve üretimde sınırlı artışa ediyor. Özellikle Mayıs ayında bir önceki aya göre otomotiv sektörü üretiminde ve ihracatındaki artış sanayi üretimini de olumlu etkileyecektir.
Kaynak: TÜİK
2023 YILI BEŞİNCİ BEJ KİTAP RAPORU – federalreserve.gov
ABD Merkez Bankası (FED) her yıl sekiz kere ABD’deki ekonomik aktivite, istihdam ve fiyat eğilimlerini ortaya koyan Bej Kitap (Beige Book) raporlarını yayınlıyor. FED en son 31 Mayıs’ta 10 Nisan-21 Mayıs dönemini kapsayan dördüncü Bej Kitap raporunu yayınladı. Söz konusu dönemde ekonomik aktivite bir önceki rapor dönemine göre hafif iyileşme kaydetti. Tüketici harcamaları ve imalat sektörü aktivitesi hafif iyileşti, tedarik zincirindeki iyileşme sürdü ancak başta kamyon taşımacılığı olmak üzere taşıma hizmetlerine olan talep geriledi. Konut talebi artarken, ofis talebindeki zayıflık sürdü. Covid-19 yardımlarının sonlanması ve yüksek enflasyon düşük ve orta gelirli hane halkının bütçesi üzerinde baskı yaratırken, sosyal hizmetlere olan talep arttı. İstihdam artışı yavaş hızla da olsa devam etti. Ücretlerdeki artış sınırlı kaldı. Fiyat artışları ılımlı yükseldi. Söz konusu ılımlı tablo FED’in 14 Haziran toplantısında politika faiz aralığını %5,00-5,25 olarak sabit bırakmasında etkili oldu. Haziran ayında imalat sektöründe zayıflığın sürmesi, hizmet sektörünün ise güçlü seyrini koruması; fiyatlar tarafında ise çekirdek PCE enflasyonunun yıllık %5 seviyesinin hemen altındaki seyrini, ücret artışlarının ise yıllık %4 seviyesinin üzerinde kalmaya devam etmesi FED’in Temmuz ayı toplantısında faiz artırım hamlesini göz ardı etmeyeceğine işaret ediyor.
Kaynak: Turkey Data Monitor
13 TEMMUZ 2023, PERŞEMBE
MAYIS AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSİ – TÜİK
2023 yılı Nisan ayında perakende satış hacmi aylık %0,9, yıllık %27,5 artış kaydetmişti. Perakende ticaret güven endeksi verileri Mayıs ayında perakende satışları desteklerken, konut ve taşıt hariç tüketici kredileri ve bireysel kredi kart harcamalarındaki yavaşlama ise perakende satışların zayıf kalmasına sebep olabileceğine işaret ediyor. Haziran ayında 1 hafta süren Kurban Bayramı tatili etkisiyle perakende satışlarda hızlanma görebiliriz.
Kaynak: TÜİK
MAYIS AYI CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK
2023 yılı Nisan ayında sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi aylık %3,6, yıllık %56,2 artmıştı. Nisan ayında yurt içi üretici fiyat enflasyonu dikkate alındığında inşaat ve hizmet sektörlerinde ciro reel olarak artış kaydetmişken, sanayi ve perakende sektörlerinde ciro enflasyondaki artışın gerisinde kaldı.
Kaynak: TÜİK
14 TEMMUZ 2023, CUMA
TEMMUZAYI TCMB PİYASA KATILIMCILARI ANKETİ – TCMB
2023 yılı Haziran ayında piyasa anketi katılımcıları beklentilerini yukarı çekerek TÜFE’nin yıl sonunu %38,6’dan, 12 ay sonrasında %30,7’den, 24 ay sonrasında %18,1’den tamamlayacağını ortaya koymuştu. Yıl sonu Dolar/TL kuru beklentisi 26,18’e yükselirken, gelecek 12 ay sonunda kur seviyesinin 29 seviyesine yükselmesi bekleniyor. 2023 ve 2024 yılları için cari işlemler açığı beklentileri sırasıyla 40,3 milyar dolar ve 27 milyar dolar olarak yukarı çekildi. 2023 yılı GSYH büyüme beklentisi %3,8’e yükselirken, 2024 yılı GSYH büyüme beklentisi %4,5’e geriledi.
Tarım-ÜFE Mayıs ayında aylık %2,14, yıllık %50,79, on iki aylık ortalamalara göre %120,64 artış kaydetmişti. Haziran ayında döviz kurundaki %17,5’lik, enerji fiyatlarında ise aylık %4,2’lik artış Tarım-ÜFE’nin aylık ve yıllık bazda artmasına sebep olacak.
Kaynak: TÜİK
HAZİRANAYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK
2023 yılı Mayıs ayında Türkiye genelinde konut satışları 113 bin 276 adet ile önceki aya göre artış kaydetmişti. Konut satışları Ocak-Mayıs döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %16,3 azalışla 482 bin 143 olarak gerçekleşmişti.
Kaynak: Turkey Data Monitor
MAYISAYI ÖZEL SEKTÖR UZUN VADELİ YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB
2023 yılı Nisan ayında özel sektörün uzun vadeli yurt dışı kredi borcu 147,7 milyar dolar ile önceki aya göre yatay kaldı. Grafikte görüleceği gibi bankalar (mavi çizgi) uzun vadeli yurt dışı borçlarını Mart 2018’den bu yana 99 milyar dolardan 42 milyar dolara kadar düşürürken, finans dışı sektörün borcu (turuncu çizgi) aynı dönemde 108 milyar dolardan 98 milyar dolara gerilemiş durumda.
ABD Merkez Bankasının politika faizini değiştirmeyeceği, Avrupa Merkez Bankasının faiz artırmaya devam edeceğini, FED’in Haziran ayı beklenti anketinde dövizdeki yukarı yönlü hareketin enflasyon beklentilerini yukarı çekeceğini, Mayıs ayında tarım maliyetlerinin artacağını, Nisan ayına ilişkin olarak perakende satışlarda zayıflık sinyalleri gelirken, inşaat maliyetleri ve konut fiyatlarındaki artış sürecek. Haziran ayında döviz kurundaki sert yükseliş ise fiyat baskılarını artıracak.
12 HAZİRAN 2023, PAZARTESİ
NİSAN AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ – TÜİK
2023 yılı Mart ayında perakende satışlar aylık %7,3, yıllık %28,6’lık artış kaydetmişti. Nisan ayına ilişkin olarak perakende ticaret sektörü güven endekslerinden gelen zayıflık sinyalleri ile tüketici kredileri ve kredi kart harcamalarının Nisan ayında yavaşlaması perakende satışları olumsuz etkileyebilir.
Kaynak: TÜİK
NİSAN AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK
2023 yılı Mart ayında inşaat maliyet endeksi aylık bazda %2,16, yıllık bazda %60,7’lik artış kaydetmişti. Döviz kurunun (grafikte turuncu çizgi) Nisan ve Mayıs aylarında artmaya devam etmesi hem malzeme maliyetlerinin (gri çubuklar) hem de işçilik maliyetlerinin (siyah çubukları) dolayısıyla da inşaat maliyetlerinin artmasına sebep olacak. Mayıs ayında döviz kurundaki sınırlı yukarı yönlü hareketin ardından Haziran ayında sert yukarı çıkış inşaat maliyetlerinin hızlanarak artmasına sebep olacak.
Kaynak: Turkey Data Monitor
NİSAN AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK
2023 yılı Mart ayında arındırılmamış verilere göre 15 yaş ve üzeri işsizlik oranı Şubat ayında %10,7 iken Mart ayında %10,2’ye, atıl işgücü (iş aramayan ve/veya iş bulmakta umudunu kaybedenlerin) oranı ise aynı dönemde %24’ten %22’ye gerilemişti. Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranları ise sırasıyla %10 ve %21,8 oldu.
Kaynak: TÜİK
NİSAN AYI ÖDEMELER DENGESİ – TCMB
2023 yılı Mart ayında cari işlemler dengesi 4 milyar 484 milyon dolar açık vermişti. Böylece Mart itibariyle geriye dönük 12 ayda toplam cari açık 54,2 milyar dolar olmuştu. Nisan ayında ise turizm gelirlerinin aylık 700 milyon dolar civarı artacağını, dış ticaret açığının da aylık 400 milyon dolara yakın azalacağını dikkate aldığımızda Nisan ayında cari açığın 3,4 milyar dolara gerileyeceğini söyleyebiliriz. Ancak Ticaret Bakanlığının 2 Haziran’da yayınladığı Mayıs ayı dış ticaret verilerine göre dış ticaret açığının Mayıs ayında bir önceki aya göre 9,3 milyar dolar artışla 12,7 milyar dolara yükseleceğini de not edelim.
Kaynak: Ticaret Bakanlığı
13 HAZİRAN 2023, SALI
NİSAN AYI DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – TÜİK
Hizmet ürünlerinin ihracat ve ithalat verilerini dikkate almayan, sadece mal ihracatı ve ithalatını kapsayan dış ticaret endekslerini her ay TÜİK yayınlıyor. Son verilere göre 2023 yılı Mart ayında ihracat birim değer endeksi aylık %1,1’lik düşüş, yıllık bazda ise %2,7’lik artış kaydetmişti. İthalat birim değer endeksi ise Mart ayında aylık %2,8 düşerken yıllık bazda %10,1’lik düşüş gerçekleşmişti. Hacim bazında bakıldığında ihracat hacmi Mart ayında aylık %28,1, yıllık %1,6 artarken; ithalat hacmi aylık %7 artmış, yıllık artışı ise %15,1 olmuştu. İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret haddi ise %86,4 olmuştu. Bu ne anlama geliyor derseniz, ihracat fiyat artışlarının ithalat fiyat artışlarının gerisinde kalmaya devam ettiğini söyleyebiliyoruz.
Kaynak: TÜİK
NİSAN AYI SEKTÖREL CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK
2023 yılı Mart ayında arındırılmamış verilere göre yıllık bazda ciro; sanayi sektöründe %42,5, hizmet sektöründe %67,5, toptan ve perakende ticaret sektöründe %66,1, inşaat sektöründe %105,1’lik artış kaydetmişti. Mart ayında yurt içi üretici fiyat artışının yıllık %62,5 olduğunu dikkate altığımızda sanayi sektörü dışında diğer sektörler Mart ayında reel olarak (yani enflasyonun üzerinde) ciro artışı kaydetmişlerdir.
Kaynak: Turkey Data Monitor
14 HAZİRAN 2023, ÇARŞAMBA
ABD MERKEZ BANKASI (FED) FAİZ KARARI – federalreserve.gov
Pandemi sonrasında %7 seviyesine kadar yükselen ve FED’in %2’lik enflasyon hedefi olarak dikkate aldığı çekirdek PCE enflasyonu Nisan ayında %4,4 seviyesinde bulunuyor. Enflasyondaki düşüşte FED’in Mart 2022’den bu yana politika faizini ardı ardına artırmak suretiyle %0-0,25 aralığından en son Mayıs 2023’te %5,0-5,25 aralığına kadar yükseltmesi ve para musluklarını kısarak bankacılık sektörü kredi hacminin 2022 yılı başından bu yana nominal olarak %10 civarında azalması etkili oldu. FED’in son yayınladığı ve 10 Nisan-21 Mayıs dönemini kapsayan Bej Kitap raporuna göre ülke ekonomisi hizmet sektörünün desteğiyle yataya yakın bir büyüme sergiliyor. Yıllık %5,9 seviyesine kadar yükselen ortalama saatlik ücret artışı ise Mayıs ayında %4,3’e kadar geriledi. Sıkı para politikasıyla ekonomik aktiviteyi ve dolayısıyla da enflasyonu kademeli olarak soğutabilmeyi başaran FED’in 14 Haziran toplantısında politika faizini sabit bırakması bekleniyor. FED Başkanı Powell’in geçen ay sonu yaptığı bir konuşmada Haziran toplantısında beklemede kalabileceklerine işaret ettiğini, dahası FED’in sözlü yönlendirmeye çok önem verdiğini not edelim. Her ne kadar bu detay ön plana çıksa da hizmet sektörü aktivitesindeki hızlanma 25 baz puanlık faiz artışı ihtimalini canlı tutuyor.
Kaynak: Turkey Data Monitor
15 HAZİRAN 2023, PERŞEMBE
AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) FAİZ KARARI – ecb.europa.eu/home
%2’lik çekirdek enflasyon (TÜFE) hedefine ulaşmakta kararlılığını sürekli vurgulayan AMB’nin Haziran toplantısında politika faizini %3,75’ten %4 seviyesine yükseltmesi bekleniyor. AMB, Temmuz 2022’den bu yana kademeli faiz artırımlarıyla politika faizi %0’dan %3,75’e kadar yükselirken çekirdek enflasyon Nisan-Mayıs döneminde düşüş trendine girerek Mayıs ayında %5,3’e kadar geriledi. Para politikası toplantısı sonrasında yayınlanacak basın bülteninde büyük olasılıkla AMB’nin faiz artırımında kararlı tutumunu sürdürmeye devam edeceğini okuyacağız. AMB’nin faiz artırımlarının FED’in önünde kalması Euro/Dolar paritesini yukarı çektiğini de ekleyelim.
2023 yılı Nisan ayında Tarım-ÜFE yıllık %71,52 artmış, aylık %2,32 azalmıştı. Mayıs ayında enerji fiyatlarındaki aylık bazda sert düşüş Tarım-ÜFE’deki artışın da yavaşlamasına sebep olacak.
Kaynak: TÜİK
MAYISAYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK
2023 yılı Nisan ayında Türkiye genelinde konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %35,6 ve bir önceki aya göre %18,8 azalarak 85 bin 652 olmuştu. Vatandaşlara ve yabancılara yapılan konut satışları geriledi.
Merkezi yönetim bütçesiyle paralel sonuçlar veren Hazine nakit bütçe dengesi (grafikte sarı çubuklar) Mayıs ayında 169,8 milyar TL nakit fazlası verdi. Böylece son 12-aylık geriye dönük nakit bütçe açığı 499 milyar TL oldu.
2023 yılı Mart ayında arındırılmamış verilere göre toplam çalışan sayısı 14 milyon 757 bin olmak üzere ticaret ve hizmet sektöründe 8 milyon 74 bin, sanayi sektöründe 5 milyon 80 bin, inşaat sektöründe 1 milyon 603 bin kişi oldu. İstihdamdaki artışın etkisiyle işsizlik oranı gerileme kaydetti.
Kaynak: Turkey Data Monitor
NİSANAYI ÖZEL SEKTÖR UZUN VADELİ YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB
2023 yılı Mart ayında özel sektörün uzun vadeli yurt dışı kredi borcu 149,0 milyar dolar, kısa vadeli yurt dışı kredi borcu 9 milyar dolar olmak üzere toplam 158 milyar dolar oldu. TCMB verilerine göre Mart ayı itibariyle gelecek 12 ayda ödenecek olan anapara geri ödemelerinin toplamı 39,9 milyar dolardır.
2023 yılı Mayıs ayında yıl sonu TÜFE beklentisi %37,2’ye, 12 ay sonrası TÜFE beklentisi %29,8’e, 24 ay sonrası TÜFE beklentisi %17,7’ye gerilemişti. 2023 yıl genelinde toplam cari açık beklentisi 38,4 milyar dolara, GSYH büyümesi %3,7’ye, 2024 yılı GSYH büyümesi %4,6’ya yükselmişti, 30 Mayıs’tan bu yana Dolar/TL’de gerçekleşen %17’lik artışın etkisiyle döviz kuru ve enflasyon beklentilerinde yukarı yönlü değişim göreceğiz.
Kaynak: Turkey Data Monitor
NİSANAYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB
Mart 2023’te Merkez Bankası konut fiyat endeksi (grafikte kırmızı çizgi) aylık %5,4 , yıllık %132,8 artış kaydetmişti. Mayıs ayında inşaat maliyetlerindeki artış (mavi çizgi) konut fiyatlarının artmaya devam edeceğine, Haziran ayında ise döviz kurunda (yeşil çizgi) yaşanan sert artışın etkisiyle konut fiyatlarında sert artışa tanık olacağız.
Mart 2023’te Türkiye’nin toplam kısa vadeli dış borç stoku 161,4 milyar dolara, Mart ayıyla birlikte gelecek 12 ayda ödenecek toplam dış borç ödemeleri ise 203,3 milyar dolara yükselmişti.
NİSAN AYI NAKİT BÜTÇE VERİLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
2023 yılı Mart ayında bütçe gelir ve giderleri ile finansmanını gösteren nakit bütçe verilerine göre; gelirler 301,8 milyar TL, giderleri 336,8 milyar TL olarak gerçekleşmiş böylece nakit bütçe dengesi 32,0 milyar TL açık vermişti. Ocak-Mart döneminde toplam 404,1 milyar TL bütçe açığı kaydedilirken, Hazine 617,4 milyar TL’lik net borçlanma gerçekleştirdi. 2022 yılı toplamında Hazine net borçlanması 437,2 milyar TL olmuştu. Aşağıdaki grafikte de görülebileceği gibi, 15 Mayıs’ta açıklanacak olan merkezi yönetim bütçe verilerinde, nakit bütçe verisiyle benzer sonuçlar göreceğiz.
Kaynak: Turkey Data Monitor
10 MAYIS 2023, ÇARŞAMBA
MART AYI SANAYİ ÜRETİMİ ENDEKSİ – TÜİK
2023 yılı Şubat ayında sanayi üretimi bir önceki aya göre %6,0, bir önceki yılın aynı ayına göre %8,2 daralma kaydetmişti. Mart ayında bir önceki aya göre artış kaydeden dış ticaret, otomotiv sektörü üretimi ve ihracatı, ara mal ve dayanıklı tüketim malları imalatı kapasite kullanım oranları, mevcut siparişler, SAMEKS sanayi sektörü üretimi ve yatırım harcamaları sanayi üretimini destekleyecek.
Kaynak: Turkey Data Monitor
MART AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK
Arındırılmamış verilere göre 2023 yılı Şubat ayında 34 milyon 668 bin işgücüne karşılık (aylık %0’lık değişim), toplam istihdam aylık %0,3 düşüş kaydetmiş, işsizlik oranı aylık 0,4 yüzde puan artışla %10,7 seviyesine yükselmiş, iş bulmakta umudunu kaybedenleri de kapsayan atıl işgücü oranı ise aylık 1,4 yüzde puanlık artışla %24 seviyesine yükselmişti.
Kaynak: TÜİK
MART AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK
İnşaat maliyet endeksi Şubat 2023’te yıllık %72,4, aylık %2,1 artış kaydetmişti. Aşağıdaki grafikte de görülebileceği gibi inşaat maliyetleri döviz kuru artışından doğrudan etkileniyor. Kurdaki artışla birlikte inşaat maliyetlerindeki artış da sürecek.
Kaynak: Turkey Data Monitor
11 MAYIS 2023, PERŞEMBE
MARTAYI ÖDEMELER DENGESİ – TCMB
Şubat 2023’te Türkiye hane halkı ile yurt dışındaki hane halkı arasında ekonomik faaliyetler sonucu oluşan döviz giriş çıkışları dikkate alındığında 8,8 milyar dolarlık cari işlemler açığı kaydedildi. Şubat ayında bir önceki aya göre dış ticaret açığının düşmesine bağlı olarak cari açık Ocak ayına göre 1,2 milyar dolar düştü. 2023 yılı Ocak-Şubat döneminde toplam cari açık 18,8 milyar dolar iken, Şubat ayında son 12-aylık toplam cari açık 55,4 milyar dolara yükseldi. Mart ayında dış ticaret açığının bir önceki aya göre 3,7 milyar dolar azalması, net turizm gelirlerinin de aynı dönemde 0,4 milyar dolar artması cari işlemler açığının Mart ayında 5 milyar doların altına gerilemesine sebep olacak.
Kaynak: Turkey Data Monitor
12 MAYIS 2023, CUMA
MARTAYI DIŞ TİCARET MİKTAR VE BİRİM DEĞER ENDEKSLERİ – TÜİK
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi Şubat 2023’te aylık %11,3 azaldı, ithalat miktar endeksi %0,8 düşüş kaydetti. İhracat birim değer endeksi Şubat ayında aylık %0,9 arttı, ithalat birim değer endeksi aylık %4,8 düştü. İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret haddi ise aylık 4,7 puan artışla 84,9 değerini aldı.
Kaynak: Turkey Data Monitor
MARTAYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSİ – TÜİK
Perakende satış hacmi Şubat 2023’te aylık %6,5’lik düşüş, yıllık bazda ise %21,5’lik artış kaydetmişti. Mart ayında ihtiyaç kredilerindeki aylık %9,4’lük artışın ve anketlerden gelen siparişlerde artış ve stoklardaki düşüş sinyallerinin perakende satışlara yukarı yönlü yansıyıp yansımadığına odaklanacağız.
Kaynak: TÜİK
MARTAYI CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK
Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi 2023 yılı Şubat ayında aylık %5,1 düşüş kaydetmişti. Aynı dönemde inşaat ciro endeksi aylık %5,1 artmış; aylık bazda sanayi sektörü ciro endeksi %5,0, ticaret ciro endeksi %7,3, hizmet ciro endeksi ise aylık %1,5 düşüş kaydetmişti.
2023 yılı Ocak ayında arındırılmamış verilere göre işsizlik oranı aylık 0,1 yüzde puan düşüşle %10,3 seviyesine gerilemiş, mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı ise aylık 0,5 yüzde puan düşüşle %9,7 olarak gerçekleşmişti. İş bulmakta umudunu yitirenlerin/vazgeçenlerin de dahil olduğu atıl işgücü oranı ise arındırılmamış verilere göre aylık 1 yüzde puan artışla %22,6’ya, mevsimsellikten arındırılmış verilere göre ise aylık 0,6 yüzde puan artışla %21,9’a yükselmişti. Öncü verilerden, hizmet ve sanayi sektörlerini kapsayan MÜSİAD’ın yayınladığı SAMEKS (Satın Alma Müdürleri Endeksi) verilerine göre Şubat ayında istihdam değişmedi, Mart ayında ise arttı. Söz konusu gelişmelerin işsizlik oranına nasıl yansıdığını izleyeceğiz.
Kaynak: TÜİK
ŞUBAT AYI ÖDEMELER DENGESİ VERİLERİ – TCMB
Türkiye’de yerleşiklerle yurt dışında yerleşikler arasında gerçekleşen çeşitli ekonomik faaliyetler sonucu (ticaret, turizm, sağlık, eğitim, dış borçlanma gibi) ortaya çıkan döviz giriş çıkışlarını gösteren ve TCMB tarafından yayınlanan 2023 yılı Ocak ayı ödemeler dengesi verilerine göre Türkiye’de 9,8 milyar dolarlık cari işlemler açığı kaydedilmişti. Cari işlemler dengesinin ağırlığını dış ticaret ve seyahat kalemleri oluşturmaktadır, dolayısıyla da dış ticaret ve turizm verileriyle ilgili güncel veriler cari açık kalemini tahmin etmemizde büyük kolaylık sağlamaktadır. Buna göre Şubat ayında dış ticaret açığının bir önceki aya göre 2,1 milyar dolar azalması, net seyahat gelirlerinin ise yaklaşık 0,5 milyar dolar azalabileceğini dikkate aldığımızda cari işlemler açığının Şubat ayında 8,2 milyar dolar civarına gerileyebileceğini söyleyebiliriz. Mart ayında ise azalmaya devam eden dış ticaret açığının etkisiyle cari açık düşmeye devam edecek. Son 12-aylık toplama göre ise cari işlemler açığı Ocak 2023’te 51,7 milyar dolara yükselmişti.
Kaynak: Turkey Data Monitor
11 NİSAN 2023, SALI
ŞUBAT AYI SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – TÜİK
Ocak 2023’te sanayi üretimi aylık %1,9, yıllık %4,5 artış kaydetmişti. Şubat ayında PMI verilerinin önceki aya göre değişmemesi, ihracatta gerileme ve otomotiv sektörü üretiminde düşüş yaşanması; öte yandan yaşanan deprem felaketinin etkisiyle artan yurt içi siparişler, azalan stoklar ve artan yatırım harcamalarına bağlı olarak sanayi üretiminin Şubat ayında Ocak ayına göre önemli bir düşüş yaşamayacağını, yatay kalabileceğini söyleyebiliriz.
Kaynak: TÜİK
ŞUBAT AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK
Ocak 2023’te inşaat maliyet endeksi aylık %15,32, yıllık %78,52 artış kaydetmişti. Döviz kurlarındaki değişimlerin doğrudan etkilediği inşaat maliyetleri –kurdaki yükselişin devam etmesine bağlı olarak– Şubat ayında da artmaya devam edecek. Aşağıdaki grafikte de görüleceği gibi son dönemde kurdaki kısıtlı yukarı yönlü hareket (sarı çizgi) bile inşaat malzeme fiyatlarının (gri çubuklar) artış hızını yavaşlatmıyor. Şubat ayında yaşanan deprem felaketiyle birlikte inşaat sektöründeki hareketlilik fiyatlar tarafında yukarı yönlü baskıyı artıracaktır.
Kaynak: Turkey Data Monitor
12 NİSAN 2023, ÇARŞAMBA
ABD MART AYI ENFLASYON VERİLERİ (TÜFE) – TÜİK
ABD’de yıllık enflasyon (TÜFE) Haziran 2022’den Şubat 2023’e kadar ardı ardına düşerek %6’ya kadar geriledi. Piyasa beklentisi TÜFE’nin Mart ayında aylık %0,3, yıllık %5,2 artış kaydetmesi, çekirdek TÜFE’nin yıllık %5,6’ya yükselmesi yönünde. Enflasyondaki gelişmeler dikkatleri elbette Fed’in para politikasına çekiyor. Fed politika faizi kararında çekirdek tüketici harcamaları (PCE) enflasyonunun ( gıda ve enerji hariç PCE enflasyonunun) %2’ye düşürülmesini hedefliyor. Aşağıdaki grafikte de görüleceği gibi çekirdek TÜFE ile çekirdek PCE’deki yıllık değişimler genel olarak paralellik gösteriyor. Çekirdek enflasyondaki yavaşlama Fed’in faiz artırımlarında da yavaşlama/durma/indirim ihtimalini ortaya koyuyor. Nitekim piyasadaki beklenti Fed’in 3 Mayıs ve 14 Haziran toplantılarında politika hedef faiz aralığının %5,00-5,25 olması, 26 Temmuz toplantısında %4,75-5,00 aralığına düşürülmesi, 13 Aralık toplantısında ise yılı %4,25-4,50 seviyesinde kapatacağı yönünde. Fed politika faizindeki değişim ABD doları borçlanma maliyetlerinin de aynı yönde değişmesi anlamına geliyor.
Kaynak: TRADINGECONOMICS.COM
ŞUBAT AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ – TÜİK
Ocak 2023’te perakende satış hacmi aylık %5,4 yıllık %33,9 artış kaydetmişti. 6 Şubat’ta başlayan ve halen devam etmekte olan depremlere bağlı olarak yurt içi siparişlerdeki artış perakende satış endeksinde de artışa işaret ediyor. Nitekim öncü göstergeler de perakende satışların Şubat-Mart döneminde artışını sürdüreceği ihtimalini destekliyor.
Kaynak: TÜİK
ŞUBAT AYI CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK
Ocak 2023’te toplam ciro endeksi yıllık %94,0, aylık %8,3 artış kaydetti. Sektör bazında aylık ciro artışları sanayide %5,8, inşaat sektöründe %8,5, ticaret sektöründe %9,8 ve hizmet sektöründe %8,9 olarak gerçekleşti. Aylık bazda artmaya devam eden maliyet baskıları fiyat artışlarını da beraberinde getiriyor. Deprem sonrasında azalan stoklar ile artan siparişler ve yatırım harcamalarının etkisiyle cirolardaki aylık artış Şubat ayında da sürebilir.
Kaynak: TÜİK
13 NİSAN 2023, PERŞEMBE
ŞUBAT AYI ÖZEL SEKTÖRÜN YURT DIŞINDAN SAĞLADIĞI KREDİ BORCU – TCMB
Ocak 2023’te özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu bir önceki aya göre 0,3 milyar dolar düşüşle 151,1 milyar dolara gerilemişti. Finans dışı sektörün borcu aylık 1,5 milyar dolar artışla 99,3 milyar dolara yükselirken, bankacılık sektörünün borcu aylık 1,3 milyar dolar düşüşle 42,9 milyar dolara gerilemiş, banka dışı finans kuruluşlarının borcu aylık 0,4 milyar dolar düşüşle 9,0 milyar dolar olmuştu. Özel sektörün kısa vadeli dış borcu ise 8,6 milyar dolar ile hafif yükselmişti. Aşağıdaki grafikte görüleceği gibi Fed’in faiz artıracağı tartışmalarının başladığı 2021 yılının ikinci yarısından itibaren finans dışı özel sektör dış borcunu (sarı çizgi) artırırken, bankacılık sektörü dış borcunu (mavi çizgi) azaltma eğilimini sürdürmüştür. Fed’in hızlı faiz artırımları ise dış borç maliyetlerini hızla yukarı çekmiş, finans dışı sektörün dış borç yükü artmaya devam etmiştir.
Şubat 2023’te Tarım-ÜFE yıllık %127,56, aylık %6,58 artış kaydetmişti. Tarım sektörünün Ekim 2021’den Ocak 2023 yılına kadarki süreçte dış borç stokunun %52 artışla 21,5 milyar dolara yükseldiğini dikkate aldığımızda artan borçlanma maliyetleri, enerji maliyetleri ve döviz kurundaki yükseliş eğilimi tarım üreticilerinin maliyetlerini yukarı baskılamaktadır. Söz konusu baskının devam etmesi gıda fiyatlarındaki yapışkanlığın süreceği anlamına geliyor.
Kaynak: TÜİK
ŞUBAT AYI TÜRKİYE KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU – TCMB
Ocak 2023’te Türkiye’nin kısa vadeli dış borç stoku aylık 5,2 milyar dolar artışla 152,8 milyar dolara, gelecek 12-ayda ödenecek dış borç itfaları ise aylık 5,8 milyar dolar artışla 196,0 milyar dolara yükselmişti. Avrupa ve Amerikan merkez bankalarının faiz artırımlarını sürdürdüğü mevcut ortamda özellikle hükumetin borçlanma gereğinin artması ve bankacılık dışı özel sektörün dış borçlanmasındaki hızlanma dikkatleri döviz kurundaki yüksek basınca çekiyor. İçimizi rahatlatabilecek ne var diye baktığımızda Ocak 2023 itibariyle finans dışı kesimin 68 milyar dolarlık 1 yıldan az süreli döviz pozisyon fazlasına sahip olduğunu söyleyebiliriz. Söz konusu rakam Ekim 2022’de 73,3 milyar dolar ile en yüksek seviyesine ulaşmıştı.
12 – 16 Aralık haftasında, Kasım ayına ilişkin olarak Ekim ayına ilişkin olarak cari açığın önceki aya göre azalması, sanayi üretiminin yataya yakın bir seyir izlemesi, perakende satışların artması beklenebilir. Amerikan ve Avrupa merkez bankalarının 50’şer baz puan faiz artırması bekleniyor.
12 ARALIK 2022, PAZARTESİ
EKİM AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK
Eylül 2022’de mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı aylık 0,3 yüzde puan artışla %10,1 seviyesine yükselmişti. 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus 64 milyon 871 bin kişi, işgücü 34 milyon 349 bin kişi, istihdam 30 milyon 867 bin kişi, işsiz 3 milyon 482 bin kişi seviyesindeydi. İş bulmakta ümidini kaybetmiş atıl işgücü oranı %20,3 iken, genç işsizlik oranı %18,9 seviyesindeydi.
Kaynak: TÜİK
EKİM AYI CARİ İŞLEMLER DENGESİ – TCMB
Cari işlemler hesabının iki ana kalemi turizm gelirleri ve dış ticaret dengesidir. Ekim ayında ülkeden ayrılan turist sayısının aylık %11 civarında azalmasına bağlı olarak net turizm geliri önceki aya göre 0,6 milyar dolar civarında azalabilir. Dış ticaret açığı ise Ekim ayında önceki aya göre 1,7 milyar dolar azalmıştı. Eylül ayında 3,0 milyar dolar açık veren cari işlemler dengesi söz konusu ana kalemlerdeki değişime bağlı olarak Ekim ayında 1,9 milyar dolar açık verebilir. Tahminimiz tutması halinde Eylül ayında 39,2 milyar dolar seviyesindeki son 12-aylık toplam cari açık büyüklüğü Ekim ayında 45,1 milyar dolar seviyesine yükselebilir.
Kaynak: Turkey Data Monitor
EKİM AYI DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – TÜİK
Eylül 2022’de mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi aylık %2,4 artış kaydederken, ithalat miktar endeksi aylık %0,6 düşüş kaydetmişti. İhracat birim değer endeksi Eylül ayında aylık %2,4 düşüşle 108,1 seviyesine gerilemiş, ithalat birim değer endeksi ise 151,8 seviyesi ile önceki aya göre yatay kalmıştı. Grafikte görüleceği üzere ihracat hacminde (açık gri çubuklar) inişli çıkışlı seyir dikkat çekerken, ihracat birim fiyatlarında düşüş (mavi çizgi), ithalat birim fiyatlarında (lacivert çizgi) ise yüksek seyir korunuyor.
Kaynak: Turkey Data Monitor
EKİM AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK
Eylül 2022’de inşaat maliyet endeksi, aylık %1,57, yıllık %119,83 artış kaydetmişti. Aylık bazda malzeme endeksi %2,07 artmış, işçilik endeksi %0,07 azalmış; yıllık bazda malzeme endeksi %133,40, işçilik endeksi %84,04 artmıştı. Grafikte görüleceği gibi döviz kurundaki (turuncu çizgi) yatay seyir malzeme maliyetlerindeki aylık artışların yavaşlamasına sebep oluyor.
Kaynak: Turkey Data Monitor
13 ARALIK 2022, SALI
EKİM AYI SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – TÜİK
Eylül 2022’de sanayi üretimi aylık %1,6 düşerken, yıllık bazda %0,4 artış kaydetmişti. Ekim 2022’de otomotiv sektörü üretimi ve ihracatının Eylül ayına göre düşüş kaydetmesi sanayi üretimini de aşağı yönlü baskılayacaktır. Öte yandan Ekim ayına ilişkin güven endekslerinin sipariş ve üretim artışlarına işaret etmesi, sanayi üretimini aylık bazda destekleyecektir.
Kaynak: TÜİK
EKİM AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSİ – TÜİK
Eylül 2022’de perakende satış endeksi aylık %1,8, yıllık %9,7 artış kaydetmişti. Ekim 2022’de güven endekslerinde siparişlere yönelik olumlu sinyaller ile ihtiyaç kredi hacmi ve kredi kart harcamalarında kaydedilen artışlar perakende satışları da olumlu etkileyecektir.
Kaynak: TÜİK
14 ARALIK 2022, ÇARŞAMBA
FED PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – federalreserve.gov
Fed’in 30 Kasım’da yayınladığı Bej Kitap raporunda ABD’de ekonomik aktivitenin 19 Ekim tarihli Bej Kitap raporuna göre hafif de olsa iyileştiğini, büyüme hızının yavaşladığını okuduk. Söz konusu dönemde istihdamın zayıfladığını, ücret artışlarındaki baskının azaldığını, fiyatlar genel seviyesinde de baskıların kısmen azaldığını ekleyelim. Ek olarak, Ekim ayında TÜFE’nin, Kasım ayında ise ÜFE’nin yıllık artış hızlarının da yavaşladığını gördük. Dolayısıyla, Haziran-Kasım döneminde yapılan son dört para politikası toplantısında 75’er baz puanlık faiz artırımlarının 14 Aralık toplantısında %78 olasılıkla 50 baz puanlık artırıma yavaşlayacağı beklentisinin mevcut gelişmeleri desteklediğini söyleyebiliriz. Fed’in 50 baz puanlık faiz artırımı politika hedef faiz oranı aralığını %4,25-4,50 aralığına yükseltecek.
Kaynak: Turkey Data Monitor
15 ARALIK 2022, PERŞEMBE
AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – ecb.europa.eu
Ekim 2022’de Tarım-ÜFE aylık %4,59, yıllık %163,32 artış kaydetmişti. Kasım ayında enerji fiyat artışlarındaki yavaşlama ve döviz kurunun yatay seyretmesi yıllık Tarım-ÜFE enflasyonunun da yavaşlamasına katkıda bulunabilir.
Kaynak: TÜİK
KASIM AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK
Türkiye genelinde konut satışları Ekim ayında yıllık %25,3 azalışla 102 bin 660 adet olmuştu. Konut kredi hacminin Kasım ayında önceki aya göre yatay kalması toplam konut satışlarında önemli bir artış olmayacağına işaret ediyor.
Ekim ayında merkezi yönetim bütçesi 224,2 milyar TL gelir, 307,4 milyar TL gider kaydetmiş, böylece bütçe 83,2 milyar TL bütçe açığı kaydetmişti. Ocak-Ekim döneminde bütçe toplamda 128,7 milyar TL açık verdi. Ekim ayında son 12-aylık bütçe açığı toplamı (grafikte mavi çizgi) 251,8 milyar TL’ye yükseldi. Merkezi yönetim bütçesiyle genelde yakın sonuçlar veren Hazine Nakit Bütçe Dengesinin Kasım ayında 99,6 milyar TL fazla verdiğini hatırlatalım. Söz konusu bütçe fazlası merkezi yönetimin bütçe dengesini olumlu etkileyecektir ancak Hazine’nin net borçlanma miktarındaki artışlar bütçedeki borç yükünün artmasına sebep oluyor.
Kaynak: Turkey Data Monitor
EKİM AYI ÖZEL SEKTÖR YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB
Eylül 2022’de özel sektörün yurt dışı uzun ve kısa vadeli toplam kredi borcu 160,9 milyar dolar seviyesindeydi. Toplam borcun 98,6 milyar doları reel sektöre, 54,2 milyar doları bankacılık sektörüne, 8,1 milyar doları bankacılık dışı finans sektörüne ait. Toplam borcun 153,5 milyar doları uzun vadeli, 7,5 milyar doları kısa vadeli borçları kapsıyor. TCMB hesaplamasına göre özel sektörün Eylül 2022 itibariyle gelecek 12 ay içinde gerçekleştireceği anapara geri ödemelerinin toplamı 42,1 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.
Kasım ayı anketinde katılımcılar TÜFE’nin yılsonunu ortalama %68,06 seviyesinden kapatıp, gelecek 12-ay sonunda ortalama %37,47’ye, gelecek 24-ay sonunda ise ortalama %20,76 seviyesine gerileyeceğini tahmin etmişti. GSYH büyüme tahminleri 2022 yılı için %5,12, 2023 yılı için %4,12 olmuştu. Cari açık beklentileri ise 2022 yılı için 48,8 milyar dolar, 2023 yılı için 31,1 milyar dolardı. Anket katılımcıları 12-ay sonrasında politika faiz oranının mevcut %9 seviyesinden %15’in üzerine çıkıp 24-ay sonrasında %13’lere gerileyeceğini tahmin etmişti.
Kaynak: Turkey Data Monitor
EKİM AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB
Merkez Bankası konut fiyat endeksi Eylül 2022’de aylık %4,93, yıllık %189,2 artış kaydetmişti. Döviz kurundaki nispeten yatay seyir inşaat maliyetleri yıllık enflasyonunun %119,8 ile daha yavaş kalmasına sebep oldu. Mevcut seyrin Ekim ayı verilerinde sürüp sürmeyeceğine odaklanacağız.
Eylül 2022’de Türkiye’nin toplam kısa vadeli dış borç stoku 139,5 milyar dolarken, gelecek 12-ayda vadesi dolacak toplam dış borç stoku 185,3 milyar dolar seviyesindeydi.
7 – 11 Kasım haftasında, Eylül ayına ilişkin olarak öncü veriler aylık bazda cari açıkta gerilemeye; inşaat maliyetlerinde, perakende satışlarda ve sanayi üretiminde artışa işaret ediyor.
7 KASIM 2022, PAZARTESİ
EKİM AYI NAKİT BÜTÇE DENGESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Eylül 2022’de nakit bazlı bütçe verilerine göre 216,8 milyar TL’lik gelir, 296,1 milyar TL’lik gider kaydedilmiş; böylece 79,2 milyar TL’lik nakit bütçe açığı kaydedilmişti. Ocak-Eylül 2022 döneminde toplam 87,9 milyar TL nakit bütçe açığı kaydedilirken, Hazine 188,1 milyar TL’lik net borçlanma gerçekleştirdi, banka hesabında 104,3 milyar TL biriktirdi. Hazine 2021 yılında toplam 142,1 milyar TL bütçe açığı vermiş, 97,6 milyar TL net borçlanma gerçekleştirmişti.
Kaynak: Turkey Data Monitor
10 KASIM 2022, PERŞEMBE
EYLÜL AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK
İnşaat maliyet endeksi Ağustos 2022’de aylık %1,98, yıllık %116,98 artış kaydetmişti. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %2,23, işçilik endeksi %1,16 artmış, yıllık artışları sırasıyla %129,61 ve %83,84 olmuştu. Eylül ve Ekim aylarında döviz kurundaki artış ve enflasyonist baskı inşaat maliyetlerini de yukarı çekecektir.
Kaynak: Turkey Data Monitor
EYLÜL AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK
Arındırılmamış verilere göre 2022 yılı Ağustos ayında 34 milyon 759 bin işgücüne (15+ yaş ve yukarı) karşılık istihdam 31 milyon 344 bin kişiye yükselmiş, işsiz sayısı 3 milyon 415 bin kişiye gerilemiş, böylece işsizlik oranı %9,8’e düşmüştü. İş aramaktan ümidini kaybedenlerin oranı %19,8’e, 15-24 yaş arası genç işsizlik oranı ise %17,3’e geriledi.
Kaynak: Turkey Data Monitor
HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (28 EKİM) – BDDK, TCMB
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 2022 yılının 21 Ekim ile biten haftasında piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre yükselişini sürdürdü. TL cinsi mevduat ve kredi hacmi önceki haftaya göre artış kaydetti, kredilerdeki artış daha yavaş oldu, kur korumalı mevduat hacmi önceki haftaya göre yatay kaldı. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %13-20, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %17-31 aralığında. Yabancı para kredi hacmi önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar artışla 133,4 milyar dolara yükseldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 126,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar arttı, tüzel kişilerin 86,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,6 milyar dolar düştü, böylece bankacılık dışı yurt içi DTH haftalık 1,2 milyar dolar düşüşle 212,8 milyar dolara geriledi. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu ise 5,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar arttı. Merkez Bankasında tutulanuluslararası rezervler 114,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar arttı; altın rezervleri 39,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 74,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar düştü. Merkez Bankasınınnet rezerv açığı 61,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,0 milyar dolar arttı. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 22,8 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar düştü. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 12 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 15 milyon dolarlık net alış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 3,7 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,4 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.
Kaynak: Turkey Data Monitor
11 KASIM 2022, CUMA
EYLÜL AYI ÖDEMELER DENGESİ – TCMB
Ağustos 2022’de 3,1 milyar dolarlık cari işlemler açığı kaydedilmiş, 0,8 milyar dolar finans hesabı net fazla vermiş, böylece net hata noksan kalemi 3,9 milyar dolarlık kaynağı belli olmayan girişe işaret etmişti. Böylece yılın ilk 8 ayında 39,7 milyar dolarlık cari işlemler açığı, finans hesabından 11,4 milyar dolarlık çıkış, net hata noksan kalemine ise toplamda 28,3 milyar dolarlık ardı ardına giriş oldu. Eylül ayında net turizm gelirlerinin önceki aya göre 1,0 milyar dolar azalması, dış ticaret dengesinin ise önceki aya göre 1,6 milyar dolar azalmasına bağlı olarak cari işlemler açığı Eylül ayında 2.5 milyar dolara gerileyebilir, bu da son 12-aylık cari işlemler açığı toplamının 45,2 milyar dolara yükselmesine sebep olacaktır.
Kaynak: Turkey Data Monitor
EYLÜL AYI SANAYİ ÜRETİMİ ENDEKSİ – TÜİK
Ağustos 2022’de sanayi üretimi aylık %2,4, yıllık %1,0 artış kaydetmişti. Eylül ayında bir önceki aya göre otomotiv sektörü üretiminin, ihracatın, kapasite kullanım oranının, yatırım harcamalarının artış kaydetmesi sanayi üretiminin de artacağına işaret ediyor.
Kaynak: TÜİK
EYLÜL AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSİ – TÜİK
Ağustos 2022’de perakende satış endeksi aylık %3,7, yıllık %9,0 artış kaydetmişti. Eylül ayında satışlarda, ihtiyaç kredilerinde artışla birlikte stoklardaki azalma perakende satışların önceki aya göre yükselişini koruyacağına işaret ediyor.
Kaynak: TÜİK
EYLÜL AYI CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK
Ağustos 2022’de sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi yıllık %130,3, aylık %6,8 artış kaydetmişti. Yıllık bazda sanayi sektörü ciro endeksi %123,7, inşaat ciro endeksi %111,5, ticaret ciro endeksi %127,3, hizmet ciro endeksi %160,1 artmıştı. Yurt içi üretici maliyeti Ağustos ayında yıllık %143,8, hizmet üreticilerinin maliyeti yıllık %107, tarım ürünleri üreticilerinin maliyeti yıllık %142,4 artış kaydetmiş, tüketici fiyatlarındaki artış yıllık %80,2 olmuştu.
10 – 14 Ekim haftasında, Ekim ayına ilişkin olarak TCMB Piyasa Katılımcıları Anketinde enflasyon tahminlerinin düşmeye devam edip etmediğine odaklanacağız. Eylül ayına ilişkin olarak Tarım-ÜFE’de artış sürebilir. Ağustos ayına ilişkin olarak önceki aya göre cari açıkta gerileme, inşaat maliyetlerinde artış, dış ticaret miktar endekslerinde artış, sanayi üretim endeksinde artış, perakende satışlarda düşüş görebiliriz.
10 EKİM 2022, PAZARTESİ
AĞUSTOS AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK
Temmuz 2022’de mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı %10,1 seviyesine gerilemiş, arındırılmamış verilere göre ise %10,6 seviyesine yükselmişti. İş bulmaktan ümidini kaybedenleri dikkate alan atıl işgücü oranı ise Temmuz ayında %22,5 seviyesine yükselmişti.
Kaynak: Turkey Data Monitor
11 EKİM 2022, SALI
AĞUSTOS AYI CARİ İŞLEMLER DENGESİ – TCMB
Temmuz ayında cari işlemler dengesi 4 milyar dolar açık kaydetmiş, son 12-aylık cari işlemler açığı 36,6 milyar dolara yükselmişti. Ağustos ayında dış ticaret açığının Temmuz ayına göre 0,5 milyar dolar artış kaydetmesi, turizm gelirlerinin önceki aya göre yaklaşık 1 milyar dolar artacak olması cari işlemler açığının Ağustos ayında 3 milyar dolar seviyesine gerilemesi, son 12-aylık toplam cari açığın 40 milyar dolar seviyesine yükselmesine sebep olacak.
Kaynak: Turkey Data Monitor
AĞUSTOS AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK
İnşaat maliyet endeksi Temmuz 2022’de aylık %6,46, yıllık %114,74 artış kaydetmişti. Grafikte de görüleceği gibi döviz kurundaki artış inşaat maliyetlerini doğrudan etkiliyor. Dolayısıyla Ağustos ve Eylül aylarında döviz kurundaki artışlar inşaat maliyetlerini de yukarı çekmeye devam edecek.
Kaynak: Turkey Data Monitor
AĞUSTOS AYI DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – TÜİK
Temmuz 2022’de ihracat ve ithalat hacimlerindeki gerileme ihracat ve ithalat miktar endekslerinin de düşmesine sebep olmuştu. Ağustos ayında ihracat ve ithalat hacminin önceki aya göre yükselmesi dış ticaret miktar endekslerinin de yükselmesine sebep olacak. İhracat ve ithalat birim değer endeksleri ise Temmuz ayında önceki aya göre düşüş kaydetmişti.
Kaynak: TÜİK
12 EKİM 2022, ÇARŞAMBA
AĞUSTOS AYI SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – TÜİK
Temmuz 2022’de sanayi üretimi endeksi aylık %6,2 düşüş kaydetmiş, yıllık bazda ise %2,4 artış kaydetmişti. SAMEKS Sanayi Endeksi sanayi üretiminin Ağustos ve Eylül aylarında aylık bazda büyüdüğüne işaret ediyor. Otomotiv sektörü üretiminin Ağustos ayında önceki aya göre artış kaydetmesi de sanayi üretimini yukarı çekecek bir faktör olarak karşımıza çıkıyor.
Kaynak: TÜİK
AĞUSTOS AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSİ – TÜİK
Temmuz 2022’de perakende satış hacmi aylık %0,3 düşmüş, yıllık bazda %2,0 artış kaydetmişti. İhtiyaç kredilerinin artış hızının Ağustos ayında yavaşlaması, Eylül ayında ise artması perakende satışlarının Ağustos ayında önceki aya göre düşeceği, Eylül ayında ise iyileşebileceği söylenebilir.
Kaynak: TÜİK
13 EKİM 2022, PERŞEMBE
HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (7 EKİM) – BDDK, TCMB
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 30 Eylül ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre hafif arttı. TL cinsi mevduat ve kredi hacimleri önceki haftaya göre hafif artış kaydetti; alt detayında TL cinsi tüketici kredi hacmi artışında yavaşlama sürerken TL cinsi bireysel kredi kart harcamaları ve ticari kredilerde artış görülüyor. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %14-19, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %19-32 aralığında. Yabancı para kredi hacmi düşüşünü sürdürerek 132,7 milyar dolara geriledi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 127,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar arttı, tüzel kişilerin 82,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar düştü, böylece bankacılık dışı yurt içi DTH 210,3 milyar dolara geriledi. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yaptığı seviyeden 30 Eylül 2022 itibariyle 28,6 milyar dolar geriledi; aynı dönemde gerçek kişilerin DTH hacmi 18,3 milyar dolar, tüzel kişilerin DTH hacmi 10,3 milyar düştü. Yurt dışı döviz mevduatları 28,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre değişmedi. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu 4,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre yatay kaldı. Merkez Bankasında tutulanuluslararası rezervler 107 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,8 milyar dolar düştü; altın rezervleri 39,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar düştü, brüt döviz rezervleri 68,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,3 milyar dolar düştü. Merkez Bankasınınnet rezerv açığı önceki haftaya göre 4,1 milyar dolar artışla 64,5 milyar dolara yükseldi. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 19,6 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar azaldı. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 300 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 5 milyon dolarlık net alış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 3,3 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,3 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.
Kaynak: Turkey Data Monitor
14 EKİM 2022, CUMA
EKİM AYI PİYASA KATILIMCILARI ANKETİ – TCMB
Eylül ayında yıl sonu TÜFE beklentisi %67,73’e, 12-ay sonrası için TÜFE beklentisi %36,74’e, 24-ay sonrası TÜFE beklentisi %20,63’e, 5-yıl sonrası TÜFE beklentisi %9,58’e gerilemişti. 2022 yılı GSYH büyüme beklentisi %4,77’ye, 2023 yılı için %4,46’ya yükselmişti.
Kaynak: Turkey Data Monitor
EYLÜL AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-ÜFE) – TÜİK
Tarım-ÜFE Ağustos 2022’de aylık %4,34 azalmış, yıllık %142,42 artış kaydetmişti. Eylül ayında enerji fiyatları ve döviz kurundaki artış Tarım-ÜFE’nin de yükselmesine sebep olabilir.
7 – 11 Mart haftasında Rusya-Ukrayna savaşının Avrupa Merkez Bankası beklentilerine nasıl yansıyacağına odaklanacağız. Ocak ayına ilişkin olarak sanayi üretimi ve perakende satışlarda düşüş, cari açık ve inşaat maliyetlerinde artış göreceğiz.
7 MART 2022, PAZARTESİ
ŞUBAT AYI HAZİNE NAKİT BAZLI BÜTÇE DENGESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Hazine nakit bütçe gelirleri Ocak ayında 148,2 milyar TL, giderleri 186 milyar TL kaydetmesiyle nakit bütçe 37,8 milyar TL açık vermişti. Bütçe açığının finansmanında Hazine 14,8 milyar TL net borçlanma gerçekleştirirken, banka hesabından 22,7 milyar TL kullanılmışı. Aşağıdaki grafik son 12-aylık toplamlar olarak nakit bütçe dengesini ve finansmanını gösteriyor. 2017’de KGF, 2018-2019’de ABD’nin ticaret savaşı, yurt içinde kur krizi, 2020-2021’de Covid-19 ve kur krizleri, Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgali derken yüksek enflasyon sarmalında Hazine’nin borçlanma gerekliliği, bütçede faiz yükünü artıracak.
Kaynak: Turkey Data Monitor
10 MART 2022, PERŞEMBE
AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) PARA POLİTİKASI KARARI – ECB
Arındırılmamış verilere göre işsizlik oranı Aralık 2021’de aylık 1,4 puan artışla %11,3, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı aylık 0,1 puan düşüşle %11,2 değerini almıştı. Arındırılmamış verilere göre sanayi ve hizmet sektörlerinde istihdam önceki aya göre artarken tarım istihdamı son 4 aydır, inşaat istihdamı son 3 aydır aylık bazda düşüşünü sürdürmüştü. Toplam istihdam içinde hizmet sektörü istihdamının payı Aralık ayında %57,2’ye, sanayinin %22,4’e yükselirken, tarımda %14,6’ya ve inşaatta %5,9’a gerilemişti. Ocak ve Şubat ayı imalat sektörü PMI verileri imalat sektöründe istihdam artışının yavaşlayarak da olsa sürdüğüne işaret etti. SAMEKS Hizmet Endeksi ise Ocak ayında istihdamda azalışa, Şubat ayında ise artışa dikkat çekti.
Kaynak: TÜİK
OCAK AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ– TÜİK
Aralık ayında döviz kurundaki sert yükseliş inşaat malzeme fiyatlarını sert yukarı çekmişti. İnşaat maliyet endeksi Aralık 2021’de aylık %15,70, yıllık %67,74 artış kaydetmişti. Alt endeksler olarak malzeme endeksi aylık %20,35, yıllık %85,77; işçilik endeksi ise aylık %1,44, yıllık %24,01 artmıştı. Ocak ve Şubat aylarında enflasyondaki yükseliş eğilimi özellikle malzeme maliyetlerini sert yukarı çekecek.
Kaynak: Turkey Data Monitor
HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (4 MART) – BDDK, TCMB
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ettiği 25 Şubat ile biten haftada döviz kurundaki artışın etkisiyle piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergelerin (M1, M2, M3) önceki haftaya göre artışı hızlandı. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %15-18 aralığına geriledi, TL cinsi kredi faizleri %20-29 aralığına geriledi. TL mevduat hacmi önceki haftaya göre %2,7 ile yükselişini sürdürdü, TL kredileri haftalık %2 artış kaydetti. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 111,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre değişmedi, tüzel kişilerin 1,4 milyar dolar düşüşle 71,8 milyar dolara geriledi, yurt dışı döviz mevduatları 0,3 milyar dolar düşüşle 24,5 milyar dolar oldu; böylece toplam DTH büyüklüğü haftalık 1,4 milyar dolar düşüşle 210,5 milyar dolara geriledi. Tüzel kişilerin DTH’si Kur Korumalı Mevduatın devreye alındığı 24 Aralık haftasından bu yana 18,8 milyar dolar, gerçek kişilerin 6,0 milyar dolar azaldı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar düşüşle 4,8 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 113,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar azaldı; altın rezervleri 42,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar arttı,brüt döviz rezervleri 70,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,6 milyar dolar azaldı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 5,1 milyar dolar düşüşle 23,9 milyar dolara geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 20,9 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 2,4 milyar dolar geriledi. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 87 milyon dolar ve DİBS’te 387 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi.
Kaynak: Turkey Data Monitor
11 MART 2022, CUMA
MART AYI PİYASA KATILIMCILARI BEKLENTİ ANKETİ – TCMB
TCMB Şubat ayı Piyasa Katılımcıları Beklenti Anketinde yıl sonu TÜFE beklentisi %34,06’ya yükselmişti. Yıl sonu Dolar/TL kuru beklentisi 16,04’e hafif gerilemiş, 2022 yılı cari işlemler açığı beklentisi 9,5 milyar dolara yükselmiş, 2022 ve 2023 GSYH büyüme tahminleri %3,7 ve %4,2 olmuştu.
OCAK AYI ÖDEMELER DENGESİ – TCMB
Kasım 2021’de 2,8 milyar dolar açık veren cari işlemler dengesi Aralık 2021’de artan dış ticaret açığı ve azalan turizm gelirlerinin etkisiyle 3,8 milyar dolar açık vermişti. Böylece 2021 yılı genelinde toplam cari işlemler açığı 14,9 milyar dolar olmuştu. Aralık ayına göre dış ticaret açığının Ocak ayında 3,5 milyar dolar artması cari işlemler açığını yukarı çekerek 7 milyar dolar civarına yükselmesine sebep olacak. Şubat ayında ise dış ticaret açığının önceki aya göre 2,2 milyar dolar azalması cari işlemler açığının Şubat ayında 5 milyar dolar civarına gerilemesine sebep olacak.
Kaynak: Turkey Data Monitor
OCAK AYI SANAYİ ÜRETİMİ ENDEKSİ – TÜİK
Sanayi üretimi Aralık 2021’de aylık %1,6, yıllık %14,4 artış kaydetmişti. Sermaye malı imalatı aylık %7,6’lık sert artarken; dayanıklı tüketim malı imalatı %1,5, enerji imalatı %0,7, ara malı imalatı %0,2 artış sergilemiş, dayanıksız tüketim malı imalatı aylık %0,2 gerilemişti. Küresel ihracat siparişlerinin Ocak ayında gerilemesine bağlı olarak Türkiye’nin ihracatının aylık %21 düşmesi, otomotiv sektörü üretimi ve ihracatı ile ithalat ve kapasite kullanım oranlarının önceki aya göre düşüş kaydetmesi sanayi üretiminin de Aralık ayına göre düşmesine sebep olabilir. Ayrıca, elektrik ve doğalgaz kesintilerinin sektör üzerinde olumsuz etkilerini de unutmayalım.
Kaynak: TÜİK
OCAK AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSİ – TÜİK
Perakende satış hacmi Aralık 2021’de aylık %2,7 düşmüş, yıllık %15,5 artmıştı. Aylık olarak talepteki düşüşte artan kredi faiz oranlarının ve hızlı fiyat artışları ile zamların etkisi olmuştu. Ocak ve Şubat aylarında da devam eden yüksek faiz, yükselen enflasyon, yapılan zamlar, stoklardaki hareketliliğin azalması ile yavaşlayan ihtiyaç kredileri perakende satışlarda güç kaybının sürmesinde önemli rol oynayacaklar.
Dr. Fulya Gürbüz 