rezerv – Dr. Fulya Gürbüz

24 Şubat haftasında KKM zirvede, DTH düştü, tüketici harcamaları hızlandı, döviz rezervi geriledi

Kaynak: Turkey Data Monitor

24 Şubat haftasında bir önceki haftaya göre piyasadaki likidite hafif arttı, KKM hızlanarak rekor tazeledi, bireyler ve reel sektörün döviz mevduatları haftalık 4,7 milyar dolar düşüşle 185,8 milyar dolara geriledi, TL krediler arttı, tüketici kredileri ve bireysel kredi kart kullanımı hızlandı, bankacılık sektörü “yabancı para net döviz pozisyon açığı” hafif geriledi, uluslararası rezervler 121,2 milyar dolara düştü, net rezerv açığı 48,8 milyar dolara geriledi, yabancı yatırımcılar hisse senetlerinde nette satış yaptı.

Hane halkı yardımları para basımını frenledi, TL mevduat arttı, YP mevduat düştü…

24 Şubat ile biten haftada piyasadaki likidite önceki haftaya göre hafif arttı. Detaylarda; dolaşımdaki para haftalık %1,6 azaldı, TL cinsi toplam mevduat hacmi %3,1 arttı, yabancı para (YP) cinsi toplam mevduat %2,3 düştü. Deprem yardımı için kampanya ile toplanan 115,1 milyar TL’nin TCMB’nin 24 Şubat ile biten haftada bir önceki haftaya göre daha az para basmasına sebep olmuş olabilir. Merak edenler için Prof.Dr.Kamil Yılmaz Hoca depremin ekonomik maliyetinin devlet üzerindeki yükünün 63-81 milyar dolar aralığında olacağını hesaplıyor. Gelişmiş ülke merkez bankalarının politika faizlerini artırmaya devam ettiği mevcut ortamda deprem maliyetinin yurt dışı ve yurt içi finansmanı konusunda seçim öncesi ve seçim sonrası dönemdeki gelişmeler önemli olacak.

TL mevduat ve kredi hacmi artıyor, döviz mevduat ve kredi hacmi düşüyor…

TL cinsi tüketici kredi faiz oranları %29,02’ye, TL cinsi ticari kredi faiz oranları %13,39’a geriledi. 3 aya kadar vadeli TL cinsi mevduat faizleri ise %26,95’e yükseldi. TL cinsi mevduat faiz oranları %12-27, kredi faiz oranları ortalama %12-30 aralığında.

Kur korumalı mevduat (KKM) 24 Şubat haftasında 1 trilyon 552 milyar TL ile rekor seviyeye yükseldi, paralelinde TL cinsi toplam mevduat hacmi 5,4 trilyon TL ile zirvede. Yabancı para (YP) cinsi mevduat hacminin TL cinsinden değeri ise 4,0 trilyon TL (212,1 milyar dolar) büyüklüğüyle düşmeye devam etti ki bunda döviz kurunun sabit kalmasının da katkısı var.

24 Şubat haftasında TL cinsi kredi hacmi 5 trilyon 545 milyar TL’ye yükseldi, YP cinsi kredi hacmi 2 trilyon 457 milyar TL (130,2 milyar dolar) seviyelerine geriledi. TL cinsi kredi hacmi artışı (bireysel, ticari, KOBİ) önceki haftaya göre artmaya devam etti, tüketici kredi hacmi (koyu yeşil) ve bireysel kredi kartları harcaması (açık yeşil) hızlandı. Aşağıdaki grafikte görüleceği gibi 2023 yılı başından itibaren KKM’deki (gri) hızlanmanın etkisiyle TL cinsi mevduat hacmi (kırmızı) de hızlanmaya devam ediyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Yabancı para cinsi yurt içi mevduat hacmi (DTH) 4,7 milyar daha düştü…

Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 24 Şubat haftasında 110,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar düştü, son 6 haftadaki düşüş 7,7 milyar dolar oldu. Tüzel kişilerin DTH’si de haftalık 4,3 milyar dolar düşüşle 75,1 milyar dolara geriledi. Böylece bankacılık dışı toplam yurt içi DTH haftalık 4,7 milyar dolar düşüşle 185,8 milyar dolara geriledi, son altı haftadaki düşüş 12,2 milyar dolar oldu.

Aşağıdaki grafikte de görüleceği gibi yabancı para cinsi kredi hacmi (grafikte mavi çizgi) ve mevduat hacmi (kırmızı çizgi) düşmeye devam ediyor.

2022 yılında yurt içi bankacılık dışı DTH hesabı nette 45,1 milyar dolar azalmış, gerçek kişilerin DTH hesabı 30,8 milyar dolar, tüzel kişilerin 14,3 milyar dolar düşmüştü. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Bankacılık sektörünün “yabancı para net döviz pozisyon açığı” 1,4 milyar dolara geriledi…

Bankacılık sisteminin yabancı para net genel pozisyonu 13 Ocak 2023 haftasından bu yana açık vermeye devam ediyor. 24 Şubat haftasında sektörün “net döviz pozisyon açığı” (grafikte siyah çizgi) 1,4 milyar dolara geriledi. Kamu bankalarının net döviz pozisyon açığı 1,0 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Bir önceki haftaya göre kamu, özel, yabancı bankaların net döviz pozisyon açığı azaldı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Döviz rezervleri düştü, altın rezervleri değişmedi, net rezerv açığı geriledi…

Merkez Bankasında tutulan toplam uluslararası rezervler 24 Şubat haftasında 121,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,4 milyar dolar düştü; altın rezervleri 49,2 milyar dolar ile değişmedi. Brüt döviz rezervleri 1,4 milyar dolar düşüşle 72,0 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasının net rezerv açığı ise haftalık 0,8 milyar dolar düşüşle 48,8 milyar dolara geriledi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Yabancı yatırımcıların portföy büyüklüğü hafif arttı, nette hisse sattılar, tahvil aldılar…

24 Şubat ile biten haftada yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 27,7 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar arttı. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 260 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 13 milyon dolarlık net alış gerçekleştirdi. Yılbaşından bu yana yabancı yerleşikler 606 milyon dolarlık net satış gerçekleşti. Yurt dışı yerleşikler 2022 yılı genelinde hisse senetlerinde 4,0 milyar dolarlık, DİBS’te 2,5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

17 Şubat haftasında TL likiditesi arttı, uluslararası rezervler düştü

17 Şubat haftasında önceki haftaya göre TCMB’nin piyasaya banknot sürümü, KKM’deki artışa paralel olarak TL mevduat hacmi TL kredi hacmine göre daha hızlı arttı, tüketici kredileri yavaşlarken ticari krediler hızlandı, döviz mevduatları 3 milyar dolar azaldı, yabancı para net döviz pozisyon açığı 1,5 milyar dolara yükseldi, altın ve döviz rezervleri düştü, net rezerv açığı geriledi, yabancı yatırımcılar sermaye piyasalarında nette satıcı oldular.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Merkez Bankası para basımını hızlandırdı; KKM arttı, tüketici kredileri yavaşladı…

6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depreminin ardından 17 Şubat ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3=dolaşımdaki para, vadesiz ve vadeli mevduatlar, repo, para piyasası fonları, ihraç edilen menkul kıymetler) önceki haftaya göre daha hızlı arttı.

Emisyon olarak bilinen “dolaşıma çıkan banknot (kâğıt para) ve madeni para” Temmuz 2022’den bu yana haftalık %2,3’lük artışla en hızlı artışı kaydetti. Emisyonda sert artışların sürekliliği enflasyonda artışı beraberinde getirmektedir.

TL cinsi vadesiz ve vadeli mevduat hacmi 17 Şubat haftasında artışını sürdürdü. Yabancı para cinsi vadesiz ve vadeli mevduat hacminin TL cinsinden değeri de düşmeye devam ederken, TL cinsi kredi hacmi artmaya devam etti.

TL cinsi tüketici kredi faiz oranları %30,4’e, TL cinsi ticari kredi faiz oranları %14,5’e yükseldi. 3 aya kadar vadeli TL cinsi mevduat faizleri ise %26,64’e geriledi. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %12-27, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %14-31 aralığında.

Kur korumalı mevduat (KKM) hacmi 17 Şubat haftasında 1,5 trilyon TL ile zirve yaptı, ABD doları karşılığı 79,6 milyar dolar oldu.

TL cinsi kredi hacmi artışı (bireysel, ticari, KOBİ) 17 Şubat haftasında önceki haftaya göre artmaya devam etti. Bireysel kredi kart harcamaları ise önceki haftaya göre %1,6 düştü. Aşağıdaki grafikte görüleceği gibi 2023 yılı başından itibaren KKM’nin (gri) katkısıyla TL cinsi mevduat hacmi (kırmızı) artış eğilimini korumuştur. TL cinsi kredilerde KOBİ (mavi) ve ticari (sarı) krediler hızlanırken, tüketici kredi hacminde (yeşil) yavaşlama eğilimi var.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Yabancı para cinsi yurt içi mevduat hacmi (DTH) 3,0 milyar dolar düştü…

Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 17 Şubat haftasında 112,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar düştü, son 5 haftadaki düşüş 5,6 milyar dolar oldu. Tüzel kişilerin DTH’si de haftalık 1,5 milyar dolar düşüşle 77,7 milyar dolara gerilerken, son 2 haftadaki düşüş 1,8 milyar dolar oldu. Bankacılık dışı toplam yurt içi DTH haftalık 3,0 milyar dolar düşüşle 190,5 milyar dolara geriledi, böylece son beş haftadaki düşüş 7,5 milyar dolar oldu.

Bankacılık sektörü dahil DTH hacmi (grafikte kırmızı çizgi) 17 Şubat haftasında önceki haftaya göre 3,1 milyar dolar düşüşle 193,6 milyar dolara geriledi.

2022 yılı genelinde yurt içi bankacılık dışı DTH hesabı nette 45,1 milyar dolar azalmış, gerçek kişilerin DTH hesabı 30,8 milyar dolar, tüzel kişilerin 14,3 milyar dolar düşmüştü. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı.

Yabancı para cinsi kredi hacmi (grafikte mavi çizgi) ise önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar düşüşle 131,3 milyar dolara geriledi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Bankacılık sektörünün “yabancı para net döviz pozisyon açığı” 1,5 milyar dolara yükseldi…

Bankacılık sisteminin yabancı para net genel pozisyonu 13 Ocak 2023 haftasından bu yana açık vermeye devam ediyor. 17 Şubat haftasında sektörün “net döviz pozisyon açığı” (grafikte siyah çizgi) 1,5 milyar dolara yükseldi. Kamu bankalarının net döviz pozisyon açığı 1,0 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Altın ve döviz rezervleri düştü, net rezerv açığı geriledi…

Merkez Bankasında tutulan toplam uluslararası rezervler 17 Şubat haftasında 122,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,0 milyar dolar düştü; altın rezervleri 0,8 milyar dolar düşüşle 49,2 milyar dolara, brüt döviz rezervleri 2,2 milyar dolar düşüşle 73,4 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasının net rezerv açığı ise haftalık 0,8 milyar dolar düşüşle 49,6 milyar dolara geriledi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Yabancı yatırımcıların portföy büyüklüğü arttı, sermaye piyasalarında net satıcı oldular…

17 Şubat ile biten haftada yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 27,5 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar arttı. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 9 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 39 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi. Yılbaşından bu yana yabancı yerleşikler nette 360 milyon TL’lik net satış gerçekleşti. Yurt dışı yerleşikler 2022 yılı genelinde hisse senetlerinde 4,0 milyar dolarlık, DİBS’te 2,5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Deprem öncesi haftada mevduatlardaki artış tüketici ve KOBİ’leri fonladı, kredi kart harcamaları hızlandı, bankaların net döviz pozisyonu eksiye geçti

3 Şubat 2023 haftasına dair BDDK ve TCMB para ve banka verilerini açıkladı. Detaylara geçmeden önce 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen yıkıcı deprem felaketi sonrasında TCMB’nin piyasadaki likiditeyi artıracağına, Hazine’nin borçlanma gereğinin artmasıyla birlikte borçlanma maliyetlerinde artış görme ihtimaline, dolayısıyla da enflasyon baskısıyla karşı karşıya kalınacağına dikkat çekmek isterim.

Gelelim deprem felaketinin hemen önceki haftasında para ve banka verilerinin en son ortaya koyduğu resme…

3 Şubat ile biten haftada artan mevduat faizlerinin desteğiyle TL cinsi mevduat hacmi önceki haftaya göre arttı, bireyseller ve KOBİ’lerin kredi hacmi artmaya devam etti, ticari kredilerin artış hızı yavaşladı, kredi kart kullanım hızı arttı. Yabancı para cinsi mevduat ve kredi hacmi önceki haftaya göre hafif geriledi, bankacılık sisteminin yabancı para net döviz pozisyon açığı arttı. Uluslararası rezervler artarken yabancı yatırımcılar sermaye piyasalarında nette satıcı oldular.

TL cinsi vadeli mevduat hacmi arttı, mevduat faiz oranları yükseldi, ticari kredi hacmi yavaşladı…

3 Şubat ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3: dolaşımdaki para, vadesiz ve vadeli mevduatlar, repo, para piyasası fonları, ihraç edilen menkul kıymetler) önceki haftaya göre hafif arttı.

Emisyon olarak bilinen “dolaşıma çıkan banknot (kâğıt para) ve madeni para” son 3 haftadır artıyor. TL cinsi vadesiz mevduat 3 Şubat haftasında gerilerken TL cinsi vadeli mevduat hızlı artışını sürdürdü. TL cinsinden yabancı para mevduat hacmi son üç haftadır geriliyor.

Kur korumalı mevduat (KKM) son dört haftadır yükselmeye devam etti, ABD doları cinsinden 77,4 milyar dolara yükseldi. TL cinsi krediler 3 Şubat haftasında da artışını sürdürdü. Tüketici kredileri ve kredi kart harcamaları ile KOBİ kredilerindeki hızlı artış sürerken, KOBİ hariç ticari kredi hacmindeki artış yavaşlıyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

TL cinsi mevduat faizleri ortalama %13-27 seviyesine yükseldi, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %12-30 aralığında.

Yabancı para cinsi yurt içi mevduat hacmi (DTH) ve kredi hacmi hafif geriledi…

Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 116,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar düştü, tüzel kişilerin 79,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar arttı. Böylece bankacılık dışı yurt içi DTH haftalık 0,6 milyar dolar düşüşle 195,5 milyar dolara geriledi, son üç haftadaki düşüş 2,6 milyar dolar oldu. 2022 yılında yurt içi bankacılık dışı DTH hesabı nette 45,1 milyar dolar azalmış, gerçek kişilerin DTH hesabı 30,8 milyar dolar, tüzel kişilerin 14,3 milyar dolar düşmüştü. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı.

Bankacılık sektörü dahil yabancı para cinsi toplam mevduat hacmi 3 Şubat haftasında önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar düşüşle 198,6 milyar dolara geriledi.

Yabancı para cinsi kredi hacmi ise önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar düşüşle 133,7 milyar dolara geriledi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Bankacılık sisteminin “yabancı para net döviz pozisyon açığı” 1,0 milyar dolara yükseldi…

Bankacılık sisteminin yabancı para net genel pozisyonu Kasım 2020’den bu yana ilk kez son dört haftadır açık veriyor. 3 Şubat haftasında sektörün net döviz pozisyon açığı 1,0 milyar dolara yükseldi.

Altın ve döviz rezervleri arttı…

Merkez Bankasında tutulan toplam uluslararası rezervler 3 Şubat haftasında 129,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,5 milyar dolar arttı; altın rezervleri 51,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 77,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar arttı. Merkez Bankasının net rezerv açığı ise 48,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar azaldı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Yabancı yatırımcıların portföy büyüklüğü azaldı, sermaye piyasalarında nette satıcı oldular…

3 Şubat ile biten haftada yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 26,9 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar geriledi. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 92 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 43 milyon dolarlık net alış gerçekleştirdi. Yılbaşından bu yana yabancı yerleşikler nette 453 milyon TL’lik net satış gerçekleşti. 2022 yılı genelinde yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 4,0 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

20 Ocak haftasında reel sektörün döviz cinsi kredi hacmi arttı

Kaynak: Turkey Data Monitor

Piyasada likidite arttı…

20 Ocak ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3: dolaşımdaki para, vadesiz ve vadeli mevduatlar, repo, para piyasası fonları, ihraç edilen menkul kıymetler) önceki haftaya göre ortalama %1 civarı artış kaydetti.

Önceki iki haftadır azalan “dolaşıma çıkan banknot (kağıt para) ve madeni para” (emisyon) miktarı 20 Ocak’ta bir önceki haftaya göre hafif arttı. TL cinsi vadesiz ve vadeli mevduat hacmi artışını sürdürdü, yabancı para cinsi mevduat hacmi TL bazında yatay kaldı.

Bir önceki haftaya göre TL cinsi mevduat %0,8, TL cinsi krediler %0,6 artış kaydetti. Kur korumalı mevduat (KKM) önceki haftaya göre %0,9’luk artışla 1 trilyon 385 milyar TL oldu. Kasım 2021’de 79,6 milyar dolara kadar yükselen ABD doları cinsinden KKM büyüklüğü 20 Ocak’ta 73,7 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

TL cinsi mevduat faizleri ortalama %11-25, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %12-30 aralığında.

Yabancı para cinsi yurt içi mevduat hacmi (DTH) düştü, yabancı para cinsi kredi hacmi yükseldi…

Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 117,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar düştü, tüzel kişilerin 80,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar arttı, böylece bankacılık dışı yurt içi DTH haftalık 0,2 milyar dolar düşüşle 197,9 milyar dolara geriledi. 2022 yılında yurt içi bankacılık dışı DTH hesabı nette 45,1 milyar dolar azalmış, gerçek kişilerin DTH hesabı 30,8 milyar dolar, tüzel kişilerin 14,3 milyar dolar düşmüştü. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı.

Bankacılık sektörü dahil yabancı para cinsi toplam mevduat hacmi önceki haftaya göre hafif düşüşle 224,5 milyar dolara geriledi.

Yabancı para cinsi kredi hacmi ise hafif artışla 132,8 milyar dolar olurken, son iki haftadır yükselişini sürdürdü.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Bankacılık sisteminin “yabancı para net döviz pozisyon açığı” 0,8 milyar dolara yükseldi…

Bankacılık sisteminin yabancı para net genel pozisyonu Kasım 2020’den bu yana ilk kez son iki haftadır açık veriyor. 20 Ocak haftasında sektörün net döviz pozisyon açığı 0,8 milyar dolar oldu.

Altın rezervi artmaya devam etti, döviz rezervleri değişmedi…

Merkez Bankasında tutulan toplam uluslararası rezervler 20 Ocak’ta 128,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar arttı; altın rezervleri küresel altın fiyatlarının yükselmesinin etkisiyle 49,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 79,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre değişiklik göstermedi. Merkez Bankasının net rezerv açığı ise 48,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar arttı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Yabancı yatırımcılar sermaye piyasalarında nette satıcı oldu…

20 Ocak ile biten haftada yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 29,2 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,8 milyar dolar artış kaydetti. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 331 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 10 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi. 2022 yılı genelinde yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 4,0 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirmişti.

Dr. Fulya Gürbüz

13 Ocak haftasında likidite arttı

Piyasada likidite arttı, emisyon azaldı…

13 Ocak ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre %1,6’lık artış kaydetti.

Dolaşıma çıkan banknot ve madeni para (emisyon) miktarı son iki hafta azaldı, TL cinsi vadeli mevduat görece hızlı artışını sürdürdü, yabancı para vadeli mevduat son iki hafta arttı.

Bir önceki haftaya göre TL cinsi mevduat %3,2, TL cinsi krediler %1,3 artış kaydetti. Kur korumalı mevduat (KKM) hacmi önceki haftaya göre hafif yükseldi, Kasım 2021’de 79,6 milyar dolara kadar yükselen KKM 13 Ocak’ta 73,1 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Yabancı para cinsi kredi hacmi önceki haftaya göre 2,2 milyar dolar artışla 132,7 milyar dolara yükseldi.

TL cinsi mevduat faizleri ortalama %12-25, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %13-30 aralığında.

Yabancı para cinsi mevduat (DTH) artmaya devam ediyor…

Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 118,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar arttı, tüzel kişilerin 79,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar yükseldi, böylece bankacılık dışı yurt içi DTH haftalık 3,4 milyar dolar artışla 198,1 milyar dolar oldu. 2022 yılında yurt içi bankacılık dışı DTH hesabı nette 45,1 milyar dolar azalmış, gerçek kişilerin DTH hesabı 30,8 milyar dolar, tüzel kişilerin 14,3 milyar dolar düşmüştü. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı.

Bankacılık sisteminin yabancı para net döviz pozisyonu 2 yıl sonrasında açık verdi…

Bankacılık sisteminin yabancı para net genel pozisyonu Kasım 2020’den bu yana ilk kez açık vererek eksi 0,7 milyar dolar oldu.

Brüt rezervler hafif arttı, net rezerv açığı hafif geriledi…

Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 127,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar arttı; altın rezervleri küresel altın fiyatlarının yükselmesinin etkisiyle 48,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 79,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar azaldı.

Merkez Bankasının net rezerv açığı ise 48,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar azalış kaydetti.

Yabancı yatırımcılar sermaye piyasalarında nette alıcı oldu…

13 Ocak ile biten haftada yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 27,4 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar geriledi.

Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 68 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 77 milyon dolarlık net alış gerçekleştirdi. 2022 yılı genelinde yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 4,0 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

6 Ocak ile biten haftada likidite azaldı

Piyasadaki likidite azaldı…

6 Ocak ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler önceki haftaya göre düşüş kaydetti. M1 olarak tanımlanan dolaşımdaki para ve vadesiz mevduatlar önceki haftaya göre %2,6, M1’e ek olarak vadeli mevduatları kapsayan M2 haftalık %0,3, M2’ye ek olarak repo, B tipi likit fon ve ihraç edilen menkul kıymetleri kapsayan M3 ise haftalık %0,1 düşüş kaydetti.

Bir önceki haftaya göre TL cinsi mevduat hacmi %1,4 oranında azalırken, TL cinsi krediler %0,5 artış kaydetti. Kur korumalı mevduat (KKM) hacmi ise önceki haftaya göre %3,2 oranında gerilerken son üç haftadaki düşüş %6,5 seviyesine ulaştı. ABD doları cinsinden KKM hacmi ise son üç haftada 5,6 milyar dolarlık düşüş kaydetti. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %13-25, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %13-30 aralığında seyretti. Yabancı para cinsi kredi hacmi de bir önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar düşüşle 131,0 milyar dolara geriledi.

Döviz mevduatları 2,7 milyar dolar arttı…

Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 116,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0, 5 milyar dolar arttı, tüzel kişilerin DTH’si 77,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,1 milyar dolar yükseldi, böylece bankacılık dışı yurt içi DTH hacmi haftalık 2,7 milyar dolar artışla 194,7 milyar dolar seviyesine yükseldi. 2022 yılında yurt içi bankacılık dışı DTH hacmi nette 45,1 milyar dolar azalma kaydetmiş; bunda 30,8 milyar dolar düşüş kaydeden gerçek kişilerin DTH hacmi ve 14,3 milyar dolar azalan tüzel kişilerin DTH hacmi etkili olmuştu. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı.

Bankacılık sisteminin net genel döviz pozisyonu 1,8 milyar dolara geriledi…

Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyon fazlası ise 1,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolarlık düşüş kaydederek Kasım 2020’den bu yana en düşük seviyesine geriledi.

Uluslararası rezervler 2,3 milyar dolar düştü, net rezerv açığı 1,6 milyar dolar arttı…

Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 126,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,3 milyar dolar düştü; altın rezervleri 46,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar yükseldi, brüt döviz rezervleri 79,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,2 milyar dolar azaldı. Merkez Bankasının net rezerv açığı ise 48,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,6 milyar dolar arttı.

Yabancı yatırımcılar 0,4 milyar dolarlık hisse ve tahvil sattı…

Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 28,6 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 2,1 milyar dolar azaldı. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 352 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 59 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi. 2022 yılı genelinde yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 4,0 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Ekonomi Gündemi: Bütçe, dış borç, konut, politika faizi, tarım, tüketici güveni

14 – 18 Şubat haftasında öncü göstergelere göre konut fiyatlarında artış, konut satışlarında düşüş, tarım üretici enflasyonunda yükseliş göreceğiz, TCMB büyük olasılıkla politika faizini sabit tutacak. Tüketici güven endeksi, bütçe ve dış borç detaylarına odaklanacağız. ABD, Rusya’nın bu hafta Ukrayna’yı işgal edeceğini iddia ediyor.

15 ŞUBAT 2022, SALI

OCAK AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Merkezi yönetim bütçesi 2021 yılı Aralık ayında 135,1 milyar TL gelir elde ederken, 280,8 milyar TL gider kaydetti. Böylece bütçe Aralık ayında 145,7 milyar TL açık verdi. Aralık ayında giderlerde en dikkat çekici artışların olduğu iki alt kalem toplamda 78,7 milyar TL tutarındaki yakıt ve enerji hizmetlerini kapsayan KİT görev zararı ve KİT’e borç verme oldu. 2021 yılının tamamında bütçe 192,2 milyar TL açık verdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

OCAK AYI TARIM ÜFE – TÜİK

Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) Aralık 2021’de aylık %12,51, yıllık %36,39 artış kaydetmişti. Endeksteki yükselişte döviz kurundaki artışa bağlı olarak ithal tarım girdi ve enerji maliyetlerinde artışın etkisi olmuştu. Ocak ayında döviz kurundaki düşüşe rağmen artan enerji fiyatlarına bağlı olarak Tarım-ÜFE’de artış göreceğiz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

16 ŞUBAT 2022, ÇARŞAMBA

2021 YILI ARALIK AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB

2021 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre %9,0 oranında artan konut fiyat endeksi, bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak %50,5, reel olarak %19,7 oranında artış kaydetmişti. Aralık ayında döviz kurundaki sert artışın inşaat ve malzeme maliyetlerini yukarı çekmesine bağlı olarak konut fiyatlarında da artış göreceğiz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2021 YILI ARALIK AYI ÖZEL SEKTÖR YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB

Kasım 2021’de özel sektörün uzun vadeli yurt dışı kredi borcu aylık 1,9 milyar dolar düşüşle 159,6 milyar dolar seviyesine gerilemişti. Finans sektörünün borcu aylık 0,4 milyar dolar düşüşle 64,3 milyar dolar, finans dışı sektörün borcu aylık 1,5 milyar dolar düşüşle 95,3 milyar dolar olmuştu. Özel sektörün 127,3 milyar dolarlık yurt dışı kredi borcu, 32,3 milyar dolarlık tahvil borcu bulunuyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

17 ŞUBAT 2022, PERŞEMBE

PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – TCMB

TÜFE %50’ye, yıl sonu TÜFE beklentisi %35’lere yaklaşmışken Merkez Bankası %14 olan politika faizini değiştirmeyecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2021 YILI ARALIK AYI TÜRKİYE KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU – TCMB

Kasım 2021’de kısa vadeli dış borç stoku aylık 1,4 milyar dolar azalışla 124,1 milyar dolara gerilemişti. Borcun 53,5 milyar doları bankalara, 44,5 milyar doları banka dışı sektöre, 26,0 milyar doları Merkez Bankasına ait bulunuyor. Kasım ayı itibariyle gelecek 12 ayda vadesi dolacak toplam dış borç büyüklüğü ise 167,5 milyar dolar seviyesindeydi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

11 ŞUBAT TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

4 Şubat ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre değişmedi. TL cinsi mevduatlar önceki haftaya göre %1,7 artarken, TL cinsi krediler hafif yükseldi. TL cinsi mevduat faizleri %16-21 aralığında değişmezken, TL cinsi kredi faizleri %17-31 aralığına hafif geriledi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 113,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre değişmedi, tüzel kişilerin 3,3 milyar dolar düşüşle 81,5 milyar dolara geriledi, yurt dışı mevduatlar 0,3 milyar dolar artışla 24,8 milyar dolara yükseldi; böylece toplam DTH büyüklüğü 4 Şubat haftasında 3,0 milyar dolar düşüşle 221,8 milyar dolara geriledi. Tüzel kişilerin DTH’si 24 Aralık’tan bu yana 9 milyar dolar, gerçek kişilerin 4,4 milyar dolar azaldı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar artışla 4,8 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 4 Şubat haftasında 114,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 4,4 milyar dolar arttı. Altın rezervleri 38,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 75,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 4,0 dolar arttı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 2,4 milyar dolar düşüşle 33,9 milyar dolar seviyesine geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 22,7 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar geriledi. Yurt dışı yerleşikler 4 Şubat ile biten haftada hisse senetlerinde 82 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 36 milyon dolarlık net alış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

18 ŞUBAT 2022, CUMA

ŞUBAT AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Tüketici güven endeksi Ocak ayında döviz kurundaki dalgalanmaların azalmasına bağlı olarak aylık 4,3 puan artışla 73,2 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100 altındaki değerler tüketicilerin kötümser olduğunu gösteriyor. Enflasyondaki yükseliş ve Şubat ayında devam eden zamların tüketici güvenine yansımasını izleyeceğiz.

Kaynak: TÜİK

OCAK AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK

Türkiye genelinde konut satışları Aralık ayında aylık %26,7, yıllık %113,7 arışla 226 bin 503 olmuştu. Konut satışlarındaki artışta artan konut kredileri ve döviz kurundaki sert yükselişin etkisi olmuştu. 2021 yılı genelinde toplam konut satışları bir önceki yıla göre %0,5 azalışla 1 milyon 491 bin 856 olarak gerçekleşmişti. Ocak ayında konut kredilerindeki sert düşüş konut satışlarını da aşağı çekecektir.

Kaynak: TÜİK

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Politika faizi, bütçe, borç, otomotiv, konut, tüketici güveni

17 – 21 Ocak haftasında Merkez Bankasının faiz kararına odaklanacağız, zira yüksek enflasyon ortamında olası bir faiz indirimi döviz kurunda sert dalgalanmalara sebep olacak. Döviz kurundaki sert artış sebebiyle Kasım ayı merkezi yönetim borç stokunda, Aralık ayı konut fiyatlarında sert yükselişler göreceğiz. Yüksek enflasyon baskılarına bağlı olarak Ocak ayı tüketici güveninde kötümserlik korunacak.

17 OCAK 2022, PAZARTESİ

2021 YILI ARALIK AYI OTOMOTİV SEKTÖRÜ VERİLERİ – OSD

2021 yılı Aralık ayı otomotiv sektörü verileri açıklanacak. Kasım ayında 115.078 adet üretim (aylık %6,48 artış) olurken, 75.892 adet ihracat (aylık %12,79 düşüş), 35.777 adet ithalat (aylık %13,71 artış), yurt içi satışlar 64.036 adet (aylık %6,61 artış) olmuştu.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2021 YILI ARALIK AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Aralık ayı merkezi yönetim bütçesi. Bütçe Kasım ayında 32,0 milyar TL fazla vermiş, Ocak-Kasım döneminde bütçe 46,5 milyar TL açık vermişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2021 YILI KASIM AYI KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU – TCMB

Türkiye’nin toplam kısa vadeli dış borç stoku 2021 yılı Ekim ayında aylık 0,5 milyar dolar azalışla 125,5 milyar dolara gerilemişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

18 OCAK 2022, SALI

2021 YILI KASIM AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB

2021 yılı Ekim ayında konut fiyat endeksi bir önceki aya göre %5,5, bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak %40,0, reel olarak %16,8 artmıştı. 2021 yılında kur artışındaki hızlanma inşaat maliyetleri ve konut fiyatlarındaki artışı hızlandırdı. Kasım ve Aralık aylarında kur artışında sert yükselişe bağlı olarak konut fiyatları da yükselecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

20 OCAK 2022, PERŞEMBE

TCMB POLİTİKA FAİZ KARARI – TCMB

Aralık ayı para politikası toplantısında TCMB politika faizini %15’ten %14’e düşürmüştü. Toplantı notlarını faiz indirimlerinin etkilerinin 2022 yılı ilk çeyreğinde gözleneceğini ve beklemede kalınacağını yorumlamıştık. Politika faizi indirilmesine rağmen kredi faiz oranları %30 seviyesini aştı, tahvil faizleri yükseldi, enflasyonist baskılar artmaya devam etti, döviz kuruna yönelik riskler korundu. Güven kaybına rağmen faiz indiriminin ihtimal dahilinde olması kurda çok daha sert dalgalanmalar görmemize sebep olabilir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

OCAK AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Aralık ayında aylık %3,1 azalışla tarihi düşük seviye olan 68,9 seviyesine gerilemişti. Endeksin 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösteriyor. Ocak ayında gelen zamlar, fiyat artışları ve enflasyonda artış beklentileri tüketici güveninde olumsuz seyrin devam edeceğine işaret ediyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2021 YILI ARALIK AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

2021 yılı Kasım ayında döviz kurundaki sert yükseliş merkezi yönetimin borç stokunun %19,4 artış kaydederek 2,7 trilyon TL’ye yükselmişti. Borç stokunun %66’sını oluşturan döviz cinsi borç stoku (mavi çizgi) Kasım ayında önceki aya göre %31,2 artmış, TL cinsi borç stokundaki (sarı çizgi) aylık artış %1,5 düzeyinde sınırlı kalmıştı. Döviz kurunun %30 arttığı Aralık ayında da merkezi yönetim borç stokundaki artış sürecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

14 OCAK TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

Kur korumalı mevduatın devrede olduğu 7 Ocak ile biten haftada önceki haftaya göre vadesiz TL cinsi mevduatlar 30 milyar TL azalırken, TL cinsi vadeli mevduatlar 34 milyar TL arttı. Piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre yükseldi. Kur Korumalı Mevduatların etkisiyle TL cinsi mevduatlar önceki haftaya göre %1,6 yükseldi, TL cinsi krediler hafif geriledi. TL cinsi mevduat faizleri %16-20 aralığına daraldı, TL cinsi kredi faizleri %18-32 aralığına yükseldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 117,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,1 milyar dolar düştü; tüzel kişilerin 1,2 milyar dolar azalışla 86,6 milyar dolara geriledi, yurt dışı mevduatlar 0,1 milyar dolar düşüşle 24,5 milyar dolara geriledi, böylece toplam DTH büyüklüğü 7 Ocak haftasında 2,6 milyar dolar azalışla 229,6 milyar dolar oldu. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar düşüşle 4,4 milyar dolar seviyesine geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 109,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,6 milyar dolar düştü. Altın rezervleri 7 Ocak’ta 38,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre değişiklik göstermedi, brüt döviz rezervleri 71,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,6 milyar dolar düştü. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 2,6 milyar dolar artışla 39,4 milyar dolar seviyesine yükseldi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 23,3 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar yükseldi. Yurt dışı yerleşikler 7 Ocak ile biten haftada hisse senetlerinde 143 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 49 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Borç stoku, ihracatçının üretim maliyet enflasyonu, tüketici güven endeksi

20 – 24 Aralık haftasında Kasım ayına ilişkin olarak önceki aya göre; merkezi yönetimin borç stokunda, ihracatçının üretim maliyet enflasyonunda (YD-ÜFE) artış göreceğiz. Aralık ayına ilişkin olarak tüketici güven endeksinde yeni bir dip seviyesi görebiliriz.

20 ARALIK 2021, PAZARTESİ

KASIM AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Ekim ayında merkezi yönetim borç stoku döviz kurundaki sert yükselişin etkisiyle aylık bazda %4’lük artışla 2 trilyon 269 milyar TL seviyesine yükselmişti. Aşağıdaki grafikte göreceğiniz gibi Covid-19’un pandemi ilan edildiği Mart 2020’den bu yana merkezi yönetimin döviz cinsi borç stoku (açık mavi çubuklar) artıyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

KASIM AYI YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE) – TÜİK

Ekim ayında döviz kuru sepetindeki (yarı yarıya Dolar ve Euro) aylık %6,95’lik artışın etkisiyle YD-ÜFE aylık %7,93 artış kaydetmiş, yıllık artış %32,96 olmuştu. Kasım ayında döviz kuru sepetinin aylık %14,9 artış kaydetmesi ihracatçı firmaların maliyetinin benzer oranda artmasına sebep olacak. Aralık ayında ise YD-ÜFE’de daha sert artış göreceğiz, zira 1-17 Aralık diliminde döviz kuru sepetindeki aylık artış %36,4 seviyesine ulaşmış durumda. Aşağıdaki grafik döviz kurundaki değişimlerin (sarı çubuklar) doğrudan YD-ÜFE’ye (mavi çubuklar) yansıdığını, yurt içi üreticilerin maliyetlerini (kırmızı çubuklar) ise daha sınırlı etkilediğini gösteriyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

21 ARALIK 2021, SALI

ARALIK AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Kasım ayında tüketici güven endeksi tarihi düşük seviye olan 71,1 değerine gerilemişti. Aralık ayında Türk lirasında yaşanan sert değer kayıpları, mevcut ekonomik görünüm (mavi çubuklar) ve ekonomik görünüm beklentilerinde (sarı çubuklar) devam eden bozulma, tüketici güven endeksinin düşmesine sebep olacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

23 ARALIK 2021, PERŞEMBE

17 ARALIK 2021 TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

10 Aralık ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) kurdaki sert yükselişin etkisiyle önceki haftaya göre sert yükselişini sürdürdü. TL cinsi mevduatlar önceki haftaya göre değişmezken, TL cinsi krediler hafif yükseldi. TL cinsi mevduat faizleri %13-17 aralığına, TL cinsi kredi faizleri %17-26 aralığına genişledi; ihtiyaç, taşıt, konut ve ticari kredi faiz oranları yükseldi. TCMB’nin faiz düşürdüğü 17 Aralık haftasında faiz oranlarında düşüş göreceğiz. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 115,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar geriledi, tüzel kişilerin 0,8 milyar dolar artışla 87,6 milyar dolara yükseldi; yurt dışı mevduatlar 0,2 milyar dolar düşüşle 24,1 milyar dolara geriledi, böylece toplam DTH büyüklüğü 10 Aralık haftasında 0,3 milyar dolar artışla 229,0 milyar dolar oldu. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar artışla 4,2 milyar dolar seviyesine yükseldi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 122,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,1 milyar dolar azaldı; altın rezervleri 38,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar, brüt döviz rezervleri 84,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar düştü. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar artışla 23,0 milyar dolar seviyesine yükseldi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 24,9 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,6 milyar dolar arttı. Yurt dışı yerleşikler 10 Aralık ile biten haftada hisse senetlerinde 104 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 100 milyon dolarlık net alış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Dr. Fulya Gürbüz

Ekim ayı Finansal İstikrar Raporunda finansal istikrarı arayacağız

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 26 Ekim tarihinde 2021 yılı ikinci Finansal İstikrar Raporunu yayınlayacak. Mayıs ayında ilki yayınlanan Finansal İstikrar Raporundan bu yana;

. TÜFE yıllık %16,59’dan %19,58’e yükseldi.

. Çekirdek (D) TÜFE %17,80’den %19,05’e, çekirdek (B) TÜFE %17,49’dan %18,63’e yükseldi. Çekirdek (C) TÜFE ise %16,99’dan %16,98’e geriledi.

Çekirdek TÜFE (B): İşlenmemiş gıda, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE Çekirdek TÜFE (C): Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE Çekirdek TÜFE (D): İşlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri hariç TÜFE

. TCMB politika faizini %19’dan %16’ya düşürdü.

. Dolar/TL kuru 8,51’den 9,85’e kadar yükseldi (%16 artış).

. Kamu bankaları kredi faiz oranlarını 300 baz puan düşürdü.

. TL cinsi tüketici kredileri %9,6, ticari krediler %6,4 artış kaydetti (tüketici kredilerinin artış hızı hızlandı, ticari kredilerin yavaşladı).

. Uluslararası rezervler 92 milyar dolardan, 125 milyar dolara yükseldi.

. 12-ay geriye dönük cari işlemler açığı 30,3 milyar dolardan en son Ağustos ayında 23,0 milyar dolar seviyesine geriledi.

. Dış borç stoku arttı. Bankaların yurtdışı borçlulukları düşüş seyrini korurken banka dışı özel sektör ve kamu dış borçlarını artırma eğilimini sürdürdü. (Bankaların net döviz pozisyon fazlası vermesi, finansal kesim dışındaki firmaların ise yüksek dış borç yüküne rağmen gelecek 12 ayda net döviz pozisyon fazlasına sahip olmaları borç ödeme tarafında soruna işaret etmiyor.)

. Her ne kadar TCMB Ekim ayı PPK toplantısında gelişmiş ülke merkez bankalarının enflasyondaki yükselişin geçici nitelikte olacağını değerlendirmiş ve politika faizini %18’den %16’ya düşürmüş olsa da ABD, Euro Bölgesi ve İngiltere merkez bankalarının yayınladıkları raporlarda bu tezin net olmadığını hatta sorguladıklarını okuyoruz. Dahası TCMB’nin Ekim ayı PPK toplantısı basın duyurusunda “gelişmiş ülke merkez bankaları destekleyici parasal duruşlarını sürdürmekte, varlık alım programlarına devam etmektedir” savına rağmen Avrupa Merkez Bankası tahvil alımlarını azaltacaklarını, ABD merkez bankası Fed 2022 yılı ortasına kadar varlık alımlarını azaltıp sonlandıracağını duyurdu; İngiltere Merkez Bankası yakın zamanda faiz artırım olasılığını ortaya koyarken, Fed guvernörleri 2022’de faiz artırımını tartışıyor.

2021 yılı ikinci Finansal İstikrar Raporunda Türk lirasındaki değer kaybının finansal istikrarla nasıl açıklandığını anlamaya çalışacağız.

Dr. Fulya Gürbüz