Dr.FulyaGurbuz

Ekonomi Gündemi: Borç, enflasyon, faiz kararı, PMI, turizm, tüketici güveni

20-24 Mart haftasında açıklanacak makro ekonomik verilerde merkezi yönetimin borç yükünde artış, yurt dışı üretim ve tarım girdi fiyat enflasyon hızında yavaşlama, tüketici güveninde iyileşme işaretleri gelebilir.

20 MART 2023, PAZARTESİ

ŞUBAT AYI YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE) – TÜİK

TÜİK, ülke içinde üretimi yapılan ve yurt dışına satışa konu olan ürünlerin üretici fiyatlarını ölçen YD-ÜFE endeksini yayınlıyor. Ocak ayında YD-ÜFE yıllık %50,98, aylık %4,00 artış kaydetmişti. Grafikten de görüleceği gibi enerji maliyetlerinin (kırmızı çizgi) YD-ÜFE üzerindeki baskısı devam ediyor. Şubat ayında petrol fiyatları ve diğer emtia fiyatları yıllık bazda düşüş kaydetti, döviz kurunun yıllık artış hızı da değişmedi. Sonuç olarak YD-ÜFE’nin bir önceki yıla göre artış hızı Şubat ayında yavaşlamaya devam edecek gibi gözüküyor. YD-ÜFE Şubat ayında bir önceki aya göre yatay kalabilir zira Dolar/TL kuru Şubat ayında önceki aya göre hafif yükselirken petrol fiyatları hafif geriledi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ŞUBAT AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

2023 yılı Ocak ayı itibariyle merkezi yönetimin borç stoku 4 trilyon 178 milyar TL seviyesinde bulunuyor. Toplam stokun %65,3’ünü döviz cinsi borç stoku (2,7 trilyon TL), %34,7’sini TL cinsi borç stoku oluşturuyor. Aşağıdaki grafikten anlaşılacağı üzere Ekim 2021’den bu yana döviz kurundaki yatay seyir ve Hazine’nin TL cinsi borçlanmaya ağırlık vermesi döviz cinsinden borç stokunun azalmasına sebep oluyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

21 MART 2023, SALI

OCAK AYI TARIMSAL GİRDİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-GFE) – TÜİK

Aralık 2022’de Tarım-GFE yıllık %103,14, aylık %0,72 artış kaydederek ardı ardına üçüncü ay yıllık bazdaki düşüş seyrini korudu. 2023 yılı Ocak ve Şubat aylarında ise döviz kurundaki yıllık artışın yavaşlamasına bağlı olarak Tarım-GFE’deki yavaşlama eğilimi sürecek.

Kaynak: TÜİK

22 MART 2023, ÇARŞAMBA

ABD MERKEZ BANKASI (FED) FAİZ KARARI – federalreserve.gov

ABD’de vadeli işlemler piyasalarındaki fiyatlamalara göre Fed’in 23 Mart’ta mevcut %4,50-4,75 aralığındaki politika faiz aralığı hedefinin %62 olasılıkla %4,75-%5,00 aralığına yükseleceği (25 baz puanlık artış) hesaplanıyor. Her ne kadar Fed’in para politikasında dikkate aldığı ve %2 olarak hedeflediği yıllık çekirdek kişisel tüketim harcamaları enflasyonunun (PCE) Ocak 2023’te %4,7’ye yükselmesi, fiyat baskılarının tekrar artmaya başladığı endişelerini ortaya koydu. Dahası, Fed’in 8 Mart’ta yayınladığı ve Şubat ayını kapsayan 2023 yılı ikinci Bej Kitap raporunda ekonomik aktivitenin ılımlı bir iyileşme kaydettiğine işaret etmişti. Ayrıca raporda, istihdam piyasasının güçlü konumunu sürdürdüğünü ve özellikle enerji ve hammadde fiyatları olmak üzere girdi maliyetlerinin artmaya devam ettiğini okumuştuk. Hal böyle olunca Fed’in 21-22 Mart tarihli para politikası toplantısında politika hedef faiz aralığının 50 baz puan artışla %5,00-%5,25 seviyesine yükseleceği beklentisi ağırlık kazanmıştı. Ancak önceki hafta ABD’de Silvergate Bank, Silicon Valley Bank ve Signature Bank’in batmasıyla birlikte finansal istikrarda oluşan çatlaklara ek olarak en büyük ABD bankalarının (JPMorgan Chase, Wells Fargo, Citigroup, Truist) zordaki First Republic Bank’a 30 milyar dolar mevduat koymaları Fed’in faiz artırım hızını yavaşlatacağı beklentilerini ortaya koyuyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

23 MART 2023, PERŞEMBE

TCMB FAİZ KARARI – TCMB

Yüksek enflasyon baskısının sürdüğü Türkiye’de ForeksHaber’in yaptığı bir ankete göre TCMB’nin 23 Mart tarihli toplantısında politika faizinin mevcut %8,5 seviyesinde sabit kalacağı veya %8,0 seviyesine düşürüleceği beklentileri eşit dağılmış durumda. Şubat ayında merkezi yönetim bütçesinin yaşanan deprem felaketlerinin etkisiyle hızlı artan bütçe harcamalarına bağlı olarak 170,6 milyar TL açık vermesi, TÜFE’nin yıllık bazda %55 seviyesine gerilemesi, ticari kredi faiz oranlarının artması ve brüt döviz rezervlerinin Eylül 2022’den bu yana en düşük seviyesine gerilemesi TCMB’nin faiz indirmesine sebep olabilir zira faiz artırmak TCMB’nin seçenekleri arasında yer almıyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MART AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Şubat 2023 itibariyle tüketici güven endeksi aylık %4,3 oranında artışla 82,5 seviyesinde bulunuyor. Endeksin 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimser durumu,100’den küçük olması kötümserliği gösteriyor. Deprem felaketi sebebiyle hükumetin harcamalarını artırması Şubat ayında tüketicilerin kötümserliğinde azalmayı beraberinde getirdi. Mart ayında EYT ile ilgili sürecin devreye alınması ve seçimlerin erken yapılacak olması Mart ayında tüketicilerin güven algısında iyileşmenin sürmesine katkıda bulunabilir.

Kaynak: TÜİK

24 MART 2023, CUMA

MART AYI ÖNCÜ KÜRESEL İMALAT VE HİZMET SEKTÖRLERİ PMI ENDEKSLERİ – pmi.spglobal.com/Public/Release/PressReleases

S&P Global verilerine göre, 2023 yılı Şubat ayında küresel mal ve hizmet üretiminin önceki aya göre arttığını, yeni yurt içi siparişlerin aynı dönemde artarken yeni ihracat siparişlerindeki düşüşün yavaşladığını, istihdamın daha hızlı arttığını, girdi maliyetlerinin daha yavaş hızla arttığını, çıktı fiyatlarının ise daha hızlı arttığını görmüştük. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörün önceki aya göre büyüdüğünü, altındaki değerler ise küçüldüğünü gösteriyor.

Kaynak: S&P Global

ŞUBAT AYI TURİZM İSTATİSTİKLERİ – KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

2023 yılı Ocak ayında Türkiye’ye 2 milyon 5 bin turist geldi, ülkeden 2 milyon 342 bin turist ayrıldı. 2022 yılı genelinde toplam gelen ve ayrılan turist sayısı sırasıyla 44 milyon 564 bin ve 44 milyon 537 bin ile 2019 yılı seviyelerine yükseldi. 2022 yılı genelinde 42 milyar dolar net turizm geliri elde edildi. TCMB’nin ödemeler dengesi verilerinde ise net seyahat gelirlerinin 2022 yılında %48 artış kaydetmesine rağmen dış ticaret açığının 2021 yılındaki 29 milyar dolardan 2022 yılında 89 milyar dolara yükselmesine bağlı olarak toplam cari işlemler açığı yıllık 5,7 kat artışla 48,7 milyar dolara yükseldi. Türkiye’nin en büyük ticaret ortağı olan Avrupa ekonomisinin işaret ettiği mevcut zayıf ekonomik performansın etkisiyle Türkiye’nin ihracat hacminin zayıflaması, öte yandan ithalatın yüksek seyrini koruması 2023 yılında cari açıktaki bozulmanın süreceğine işaret ediyor. Türkiye’de yaşanmaya devam eden depremlerin turizm sektörü üzerindeki olumsuz etkisi de cari açık üzerinde artış yönlü baskıya sebep oluyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

24 Şubat haftasında KKM zirvede, DTH düştü, tüketici harcamaları hızlandı, döviz rezervi geriledi

Kaynak: Turkey Data Monitor

24 Şubat haftasında bir önceki haftaya göre piyasadaki likidite hafif arttı, KKM hızlanarak rekor tazeledi, bireyler ve reel sektörün döviz mevduatları haftalık 4,7 milyar dolar düşüşle 185,8 milyar dolara geriledi, TL krediler arttı, tüketici kredileri ve bireysel kredi kart kullanımı hızlandı, bankacılık sektörü “yabancı para net döviz pozisyon açığı” hafif geriledi, uluslararası rezervler 121,2 milyar dolara düştü, net rezerv açığı 48,8 milyar dolara geriledi, yabancı yatırımcılar hisse senetlerinde nette satış yaptı.

Hane halkı yardımları para basımını frenledi, TL mevduat arttı, YP mevduat düştü…

24 Şubat ile biten haftada piyasadaki likidite önceki haftaya göre hafif arttı. Detaylarda; dolaşımdaki para haftalık %1,6 azaldı, TL cinsi toplam mevduat hacmi %3,1 arttı, yabancı para (YP) cinsi toplam mevduat %2,3 düştü. Deprem yardımı için kampanya ile toplanan 115,1 milyar TL’nin TCMB’nin 24 Şubat ile biten haftada bir önceki haftaya göre daha az para basmasına sebep olmuş olabilir. Merak edenler için Prof.Dr.Kamil Yılmaz Hoca depremin ekonomik maliyetinin devlet üzerindeki yükünün 63-81 milyar dolar aralığında olacağını hesaplıyor. Gelişmiş ülke merkez bankalarının politika faizlerini artırmaya devam ettiği mevcut ortamda deprem maliyetinin yurt dışı ve yurt içi finansmanı konusunda seçim öncesi ve seçim sonrası dönemdeki gelişmeler önemli olacak.

TL mevduat ve kredi hacmi artıyor, döviz mevduat ve kredi hacmi düşüyor…

TL cinsi tüketici kredi faiz oranları %29,02’ye, TL cinsi ticari kredi faiz oranları %13,39’a geriledi. 3 aya kadar vadeli TL cinsi mevduat faizleri ise %26,95’e yükseldi. TL cinsi mevduat faiz oranları %12-27, kredi faiz oranları ortalama %12-30 aralığında.

Kur korumalı mevduat (KKM) 24 Şubat haftasında 1 trilyon 552 milyar TL ile rekor seviyeye yükseldi, paralelinde TL cinsi toplam mevduat hacmi 5,4 trilyon TL ile zirvede. Yabancı para (YP) cinsi mevduat hacminin TL cinsinden değeri ise 4,0 trilyon TL (212,1 milyar dolar) büyüklüğüyle düşmeye devam etti ki bunda döviz kurunun sabit kalmasının da katkısı var.

24 Şubat haftasında TL cinsi kredi hacmi 5 trilyon 545 milyar TL’ye yükseldi, YP cinsi kredi hacmi 2 trilyon 457 milyar TL (130,2 milyar dolar) seviyelerine geriledi. TL cinsi kredi hacmi artışı (bireysel, ticari, KOBİ) önceki haftaya göre artmaya devam etti, tüketici kredi hacmi (koyu yeşil) ve bireysel kredi kartları harcaması (açık yeşil) hızlandı. Aşağıdaki grafikte görüleceği gibi 2023 yılı başından itibaren KKM’deki (gri) hızlanmanın etkisiyle TL cinsi mevduat hacmi (kırmızı) de hızlanmaya devam ediyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Yabancı para cinsi yurt içi mevduat hacmi (DTH) 4,7 milyar daha düştü…

Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 24 Şubat haftasında 110,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar düştü, son 6 haftadaki düşüş 7,7 milyar dolar oldu. Tüzel kişilerin DTH’si de haftalık 4,3 milyar dolar düşüşle 75,1 milyar dolara geriledi. Böylece bankacılık dışı toplam yurt içi DTH haftalık 4,7 milyar dolar düşüşle 185,8 milyar dolara geriledi, son altı haftadaki düşüş 12,2 milyar dolar oldu.

Aşağıdaki grafikte de görüleceği gibi yabancı para cinsi kredi hacmi (grafikte mavi çizgi) ve mevduat hacmi (kırmızı çizgi) düşmeye devam ediyor.

2022 yılında yurt içi bankacılık dışı DTH hesabı nette 45,1 milyar dolar azalmış, gerçek kişilerin DTH hesabı 30,8 milyar dolar, tüzel kişilerin 14,3 milyar dolar düşmüştü. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Bankacılık sektörünün “yabancı para net döviz pozisyon açığı” 1,4 milyar dolara geriledi…

Bankacılık sisteminin yabancı para net genel pozisyonu 13 Ocak 2023 haftasından bu yana açık vermeye devam ediyor. 24 Şubat haftasında sektörün “net döviz pozisyon açığı” (grafikte siyah çizgi) 1,4 milyar dolara geriledi. Kamu bankalarının net döviz pozisyon açığı 1,0 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Bir önceki haftaya göre kamu, özel, yabancı bankaların net döviz pozisyon açığı azaldı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Döviz rezervleri düştü, altın rezervleri değişmedi, net rezerv açığı geriledi…

Merkez Bankasında tutulan toplam uluslararası rezervler 24 Şubat haftasında 121,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,4 milyar dolar düştü; altın rezervleri 49,2 milyar dolar ile değişmedi. Brüt döviz rezervleri 1,4 milyar dolar düşüşle 72,0 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasının net rezerv açığı ise haftalık 0,8 milyar dolar düşüşle 48,8 milyar dolara geriledi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Yabancı yatırımcıların portföy büyüklüğü hafif arttı, nette hisse sattılar, tahvil aldılar…

24 Şubat ile biten haftada yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 27,7 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar arttı. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 260 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 13 milyon dolarlık net alış gerçekleştirdi. Yılbaşından bu yana yabancı yerleşikler 606 milyon dolarlık net satış gerçekleşti. Yurt dışı yerleşikler 2022 yılı genelinde hisse senetlerinde 4,0 milyar dolarlık, DİBS’te 2,5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Şubat ayında küresel imalat sektörünü Asya destekledi

JP Morgan Küresel İmalat Sektörü PMI endeksi Şubat ayında aylık 0,9 puan artışla 50 değerine yükseldi. Küresel imalat sektörü Ocak ayında bir önceki aya göre daralma kaydetmişti, Şubat ayında ise sektörün performansı önceki aya göre değişmedi. Endeksin 50 eşik değer üzerindeki veriler sektörün bir önceki aya göre büyüdüğünü, altındaki değerler ise daraldığını gösteriyor.

Kaynak: J.P.Morgan, S&P Global

Küresel PMI endeksi verilerine göre imalat sektöründe yeni siparişler ve yeni ihracat siparişleri Şubat ayında bir önceki aya göre daha yavaş hızla düştü, istihdam arttı, girdi maliyetleri daha yavaş hızla arttı, çıktı fiyatları ise değişmedi.

Küresel olarak enflasyon dinamiklerinin hız kesmesi hane halkının harcama kabiliyetini artırıyor ancak yüksek yaşam ve üretim maliyetleri enflasyonda yapışkanlığın sürmesine sebep oluyor. Dolayısıyla da faiz artırmaya devam eden özellikle Amerikan, Avrupa ve İngiltere merkez bankaları her destekleyici veride faiz artırmaya devam edecekleri söylemlerini yineliyorlar. Politika faizinde artış bankaların merkez bankasından borçlanma maliyetinin artması, dolayısıyla da hane halkının bankalardan daha yüksek faizle borçlanması demek. Faizlerde artış fiyatlamaları yukarı çekerken ithalat maliyetleri artmakta, ihracat talebi gerilemektedir. Çin ekonomisinin hareketlenmeye başlaması da fiyat baskısını artırıyor. Dolayısıyla küresel ekonomiyi iç talep desteklerken, azalan stokları desteklemek amacıyla üreticiler yatırım harcamalarını artırıyor.

Nitekim PMI endeksi alt detaylarında tüketim (mor çizgi) ve yatırım malları (kırmızı çizgi) üretimi Şubat ayında bir önceki aya göre artarken, ara mal üretimindeki (yeşil çizgi) düşüş eğilimi Şubat ayı ile birlikte arka arkaya iki aydır zayıflıyor.

Kaynak: J.P.Morgan, S&P Global.

Ülke ve bölge bazında bakıldığında Malezya ve Tayvan dışında Asya ülkelerinde imalat sektörü Ocak ayına göre büyüme kaydetti, Euro Bölgesi imalat sektörü ortalamada daraldı; ABD, Japonya ve İngiltere imalat sektörleri küçüldü. Hindistan, Tayland, Rusya, Filipinler ve Kanada imalat sektörleri sırasıyla en hızlı büyüyen ilk 5 ülke oldu.

6 Şubat 2023 tarihli deprem felaketinin yaralarını sarmaya çalışan Türkiye’de İSO İmalat Sektörü PMI Endeksi 50,1 değeriyle Ocak ayına göre değişiklik göstermedi. Türkiye’nin en büyük ihracat ortakları olan Almanya, Amerika, Fransa ve İngiltere’de imalat sektörlerinin önceki aya göre daralması Türkiye imalat sektörünü olumsuz etkiledi; üretim, yurt içi siparişleri ile ihracat siparişleri düştü, üretimde sıkışma ve tedarike ulaşım zorlaştı, istihdam arttı, girdi maliyetleri ve nihai ürün fiyatları sert yükseldi, satın alımlar düştü, stoklar azaldı.

Kaynak: İSO, S&P Global.

MÜSİAD tarafından her ayın son iş günü yayınlanan Sanayi Sektörü SAMEKS (satın alma müdürleri) Endeksi Şubat ayı verileri de PMI verilerine benzer sonuçlar ortaya koydu; sanayi sektöründe üretim ve yeni siparişler önceki aya göre sert düştü, satın alımlar Ocak ayına göre daha yavaş hızla arttı, istihdam artışı zayıfladı.

Fiyat baskıları ve yüksek fonlama maliyetleri üreticileri ve tüketicileri zorluyor. Deprem bölgesinde ekonomik faaliyetlerde hızlanma fiyat baskılarını artırırken, merkezi yönetim bütçesinde harcamalar da hızlanıyor. İhracattaki düşüşle birlikte cari açığın finansmanı ve bütçe açığının finansman gerekliliği TL ve döviz kuru üzerindeki baskıyı artırıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçimler için 14 Mayıs’a işaret etmesi finansman maliyetleri ve fiyatlamalar adına öngörülebilirliğin artacağı bir sürece işaret ediyor.

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: Enflasyon, gıda, GSYH, güven, hizmet, ihracat, imalat, ithalat, PMI

27 ŞUBAT 2023, PAZARTESİ

ŞUBAT AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Ocak ayında Ekonomik Güven Endeksi aylık %1,3 artışla 99,3 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100’den küçük olması genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği gösteriyor. Endeksi oluşturan 5 alt endeksten tüketici güven endeksi Şubat ayında aylık %4,3 artış kaydederken, reel kesim güven endeksi aylık %1 düştü, hizmet sektörü güven endeksi aylık %2,2 düştü, perakende ticaret sektörü güven endeksi aylık %2,4 düştü, son olarak inşaat sektörü güven endeksi aylık %3,6 düştü. Söz konusu öncü göstergeler ekonomik güven endeksinin (grafikte siyah çizgi) Şubat ayında önceki aya göre düşebileceğine, kötümserliğin artacağına işaret ediyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

OCAK AYI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Ticaret Bakanlığı her ayın ikinci iş gününde bir önceki ayın dış ticaret verilerini yayınlamaktadır. Dolayısıyla Şubat ayı başında Ticaret Bakanlığı, Ocak ayı dış ticaret verilerini açıklamıştı. Buna göre ihracat Ocak ayında aylık %15,4 düşüşle 19,4 milyar dolara geriledi, ithalat aylık %3,5 artışla 33,7 milyar dolara yükseldi. Böylece dış ticaret açığı Aralık 2022’deki 9,7 milyar dolardan Ocak 2023’te 14,4 milyar dolara yükseldi. TÜİK’in açıklayacağı verilerde alt detaylara odaklanacağız.

Kaynak: Turkey Data Monitor

28 ŞUBAT 2023, SALI

ŞUBAT AYI SAMEKS HİZMET VE SANAYİ SEKTÖRLERİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD

Ocak ayında Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 0,5 puan artışla 54,3 puana, Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 2,6 puan artışla 55,2 seviyesine yükselmiş, böylece bu iki endeksin bileşkesinden oluşan SAMEKS Bileşik Endeksi aylık 0,9 puan artışla 54,3 seviyesine yükselmişti. Endeksin 50 üzeri değerler sektörde bir önceki aya göre iyileşmeyi gösteriyor. Endeksin alt detaylarında her iki sektörde iş hacmi, üretim, yeni siparişler, satın alımlar, stok, istihdam ve tedarikçilerin teslim süresine ilişkin gelişmelere odaklanacağız.

Kaynak: MÜSİAD

OCAK AYI HİZMET ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (H-ÜFE) – TÜİK

Aralık 2022’de H-ÜFE aylık %1,41, yıllık %78,72 artış kaydetmişti. Gıda ve içecekler ile ulaştırma hizmetlerinin Ocak ayında yıllık artış hızlarının yavaşlamasına bağlı olarak H-ÜFE’de de yıllık artışın yavaşlamasını bekleyebiliriz.

Kaynak: TÜİK

2022 YILI 4. ÇEYREK (4Ç2022) GSYH VERİLERİ – TÜİK

Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 3Ç2022’de bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %3,9 artış kaydetmiş, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH bir önceki çeyreğe göre %0,1 azalmıştı. Hizmet sektörü yıllık %6,9 büyüme kaydederken, sanayi sektörü %0,3’lük artış kaydetmişti. 3Ç2022’de GSYH’yi hane halkı ve devlet harcamaları desteklemiş, ihracatın katkısı azalmıştı. 4Ç2022 tahminlerine göre İstanbul Bilgi Üniversitesi GSYH’de bir önceki çeyreğe göre %2,21, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %2,7 büyüme beklerken 2022 yılı genelinde GSYH büyüme beklentisi %5,23 seviyesindedir. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) ise çeyrek bazda %1,3, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %3,1 artış bekliyor. Bloomberg HT Araştırma Birimi’nin anketine göre ekonominin 4Ç2022’de bir önceki yılın aynı çeyreğine göre ortalama %2,8, 2022 yılı genelinde %5,2, 2023 yılında %3 büyümesi bekleniyor.

Kaynak: TÜİK

1 MART 2023, ÇARŞAMBA

ŞUBAT AYI TÜRKİYE VE KÜRESEL İMALAT SEKTÖRLERİ PMI ENDEKSLERİ – S&P GLOBAL

S&P Global’in geçen hafta yayınladığı Şubat ayı öncü göstergeleri gelişmiş ekonomilerde imalat sektöründe üretimin karışık sinyaller verdiğini, hizmet sektöründe ise büyüme kaydedildiği, fiyat baskılarının hafiflemesine rağmen sürdüğü, istihdamda ise iyileşme işaretleri gelmişti. Türkiye imalat sektörüne ilişkin öncü göstergeler Şubat ayında stoklardaki azalmaya bağlı olarak siparişlerde ve yatırım harcamalarında hafif iyileşme sinyalleri verdi. Küresel ihracat siparişlerindeki azalma eğilimi ise Türkiye’nin ihracat performansı için olumsuz bir görünüm ortaya koydu. Söz konusu sinyallerin PMI verileriyle paralellik gösterip göstermediğine odaklanacağız. 3 Mart Cuma günü S&P Global küresel hizmet sektörü PMI verilerini yayınlayacak. Akabinde JP Morgan’ın yayınlayacağı Küresel Bileşik PMI verileri Şubat ayında küresel ekonomideki eğilimi daha net ortaya koyacak.

Kaynak: İSO, S&P Global

ŞUBAT AYI İTO ÜCRETLİLER GEÇİNME ENDEKSİ – İTO

Ocak ayında İTO İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi yıllık %79,7 artış kaydetmiş, aynı dönemde TÜFE yıllık %57,7, TÜRK-İş açlık ve yoksulluk sınırı yıllık %108,6 artış kaydetmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2 MART 2023, PERŞEMBE

ŞUBAT AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TİCARET BAKANLIĞI

Ticaret Bakanlığı verilerine göre Ocak ayında ihracat aylık %15,4 düşüşle 19,4 milyar dolara geriledi, ithalat aylık %3,5 artışla 33,7 milyar dolara yükseldi. Böylece dış ticaret açığı Aralık 2022’deki 9,7 milyar dolardan Ocak 2023’te 14,4 milyar dolara yükseldi. Öncü göstergeler Şubat ayında ihracatta önemli bir iyileşme ortaya koymazken, ithalatta kayda değer bir artış olmayabilir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

3 MART 2023, CUMA

ŞUBAT AYI TÜFE VE Yİ-ÜFE İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Ocak ayında yıllık %57,68, aylık %6,65 artış kaydetmişti. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise yıllık %86,46, aylık %4,15 yükselmişti. Deprem etkisiyle enflasyonda yüksek aylık artışlar görebiliriz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ŞUBAT AYI BM GIDA FİYAT ENDEKSLERİ – http://www.fao.org/worldfoodsituation/foodpricesindex/en/

Ocak ayında BM gıda fiyatları bir önceki aya göre %0,8 düşmüş, yıllık bazda %3,3 gerilemişti. Küresel gıda fiyatları Nisan 2022’den bu yana son 10 aydır düşüyor. Türkiye’de ise gıda fiyatlarındaki yapışkanlık sürüyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ABD ŞUBAT AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – http://www.bls.gov

Ocak ayında ABD’de işsizlik oranı tarihi düşük seviye olan %3,4 seviyesine gerilemiş, ortalama saatlik kazançlardaki yıllık artış da %4,4’e gerilemişti. İşsizlik oranındaki düşüş, ücretlerdeki artış ve kişisel tüketim harcamalarında (PCE) beklenenden fazla hızlanma ABD Merkez Bankası’nın (FED) sert faiz artırımları yapabileceği ihtimalini artırıyor. Piyasadaki fiyatlamalar FED’in 22 Mart toplantısında politika faiz aralığını 25 baz puan artışla %4,75-5,00 aralığına yükselteceği yönünde. Geçen hafta açıklanan çekirdek PCE verilerinin hem aylık hem de yıllık bazdaki artışları piyasa beklentisinin yukarısında geldi. Enflasyonda olası hızlanmalar politika faizinde de daha hızlı artışları getirebilir. Politika faizlerinin yükselmesi Türkiye’nin yurt dışından ABD doları cinsinden borçlanma maliyetlerini yukarı çekmektedir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

17 Şubat haftasında TL likiditesi arttı, uluslararası rezervler düştü

17 Şubat haftasında önceki haftaya göre TCMB’nin piyasaya banknot sürümü, KKM’deki artışa paralel olarak TL mevduat hacmi TL kredi hacmine göre daha hızlı arttı, tüketici kredileri yavaşlarken ticari krediler hızlandı, döviz mevduatları 3 milyar dolar azaldı, yabancı para net döviz pozisyon açığı 1,5 milyar dolara yükseldi, altın ve döviz rezervleri düştü, net rezerv açığı geriledi, yabancı yatırımcılar sermaye piyasalarında nette satıcı oldular.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Merkez Bankası para basımını hızlandırdı; KKM arttı, tüketici kredileri yavaşladı…

6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depreminin ardından 17 Şubat ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3=dolaşımdaki para, vadesiz ve vadeli mevduatlar, repo, para piyasası fonları, ihraç edilen menkul kıymetler) önceki haftaya göre daha hızlı arttı.

Emisyon olarak bilinen “dolaşıma çıkan banknot (kâğıt para) ve madeni para” Temmuz 2022’den bu yana haftalık %2,3’lük artışla en hızlı artışı kaydetti. Emisyonda sert artışların sürekliliği enflasyonda artışı beraberinde getirmektedir.

TL cinsi vadesiz ve vadeli mevduat hacmi 17 Şubat haftasında artışını sürdürdü. Yabancı para cinsi vadesiz ve vadeli mevduat hacminin TL cinsinden değeri de düşmeye devam ederken, TL cinsi kredi hacmi artmaya devam etti.

TL cinsi tüketici kredi faiz oranları %30,4’e, TL cinsi ticari kredi faiz oranları %14,5’e yükseldi. 3 aya kadar vadeli TL cinsi mevduat faizleri ise %26,64’e geriledi. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %12-27, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %14-31 aralığında.

Kur korumalı mevduat (KKM) hacmi 17 Şubat haftasında 1,5 trilyon TL ile zirve yaptı, ABD doları karşılığı 79,6 milyar dolar oldu.

TL cinsi kredi hacmi artışı (bireysel, ticari, KOBİ) 17 Şubat haftasında önceki haftaya göre artmaya devam etti. Bireysel kredi kart harcamaları ise önceki haftaya göre %1,6 düştü. Aşağıdaki grafikte görüleceği gibi 2023 yılı başından itibaren KKM’nin (gri) katkısıyla TL cinsi mevduat hacmi (kırmızı) artış eğilimini korumuştur. TL cinsi kredilerde KOBİ (mavi) ve ticari (sarı) krediler hızlanırken, tüketici kredi hacminde (yeşil) yavaşlama eğilimi var.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Yabancı para cinsi yurt içi mevduat hacmi (DTH) 3,0 milyar dolar düştü…

Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 17 Şubat haftasında 112,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar düştü, son 5 haftadaki düşüş 5,6 milyar dolar oldu. Tüzel kişilerin DTH’si de haftalık 1,5 milyar dolar düşüşle 77,7 milyar dolara gerilerken, son 2 haftadaki düşüş 1,8 milyar dolar oldu. Bankacılık dışı toplam yurt içi DTH haftalık 3,0 milyar dolar düşüşle 190,5 milyar dolara geriledi, böylece son beş haftadaki düşüş 7,5 milyar dolar oldu.

Bankacılık sektörü dahil DTH hacmi (grafikte kırmızı çizgi) 17 Şubat haftasında önceki haftaya göre 3,1 milyar dolar düşüşle 193,6 milyar dolara geriledi.

2022 yılı genelinde yurt içi bankacılık dışı DTH hesabı nette 45,1 milyar dolar azalmış, gerçek kişilerin DTH hesabı 30,8 milyar dolar, tüzel kişilerin 14,3 milyar dolar düşmüştü. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı.

Yabancı para cinsi kredi hacmi (grafikte mavi çizgi) ise önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar düşüşle 131,3 milyar dolara geriledi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Bankacılık sektörünün “yabancı para net döviz pozisyon açığı” 1,5 milyar dolara yükseldi…

Bankacılık sisteminin yabancı para net genel pozisyonu 13 Ocak 2023 haftasından bu yana açık vermeye devam ediyor. 17 Şubat haftasında sektörün “net döviz pozisyon açığı” (grafikte siyah çizgi) 1,5 milyar dolara yükseldi. Kamu bankalarının net döviz pozisyon açığı 1,0 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Altın ve döviz rezervleri düştü, net rezerv açığı geriledi…

Merkez Bankasında tutulan toplam uluslararası rezervler 17 Şubat haftasında 122,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,0 milyar dolar düştü; altın rezervleri 0,8 milyar dolar düşüşle 49,2 milyar dolara, brüt döviz rezervleri 2,2 milyar dolar düşüşle 73,4 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasının net rezerv açığı ise haftalık 0,8 milyar dolar düşüşle 49,6 milyar dolara geriledi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Yabancı yatırımcıların portföy büyüklüğü arttı, sermaye piyasalarında net satıcı oldular…

17 Şubat ile biten haftada yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 27,5 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar arttı. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 9 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 39 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi. Yılbaşından bu yana yabancı yerleşikler nette 360 milyon TL’lik net satış gerçekleşti. Yurt dışı yerleşikler 2022 yılı genelinde hisse senetlerinde 4,0 milyar dolarlık, DİBS’te 2,5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Şubat 2023: Türkiye’de yurt içi talep ile mal ve hizmet üretiminde iyileşme işaretleri

21 Şubat’ta açıklanan gelişmiş ekonomiler Şubat ayı öncü PMI verilerinde hizmet sektörünün hızlandığı, imalat sektöründe daralmanın zayıfladığı hatta büyüme kaydedildiği işaretlerini aldık. Gelişmiş ekonomilerin imalat sektörü ihracat siparişleri ise zayıf seyrini korudu. Hafta başından bu yana açıklanan Türkiye’nin Şubat ayı makro-ekonomik verilerinde ise ekonomik aktivitede iyileşme işaretleri aldık.

Tüketici güven endeksi, sektörel güven endeksleri, reel kesim güven endeksi (RKGE), imalat sektörü kapasite kullanım oranları (KKO) ve küresel PMI verilerine yönelik gelişmeleri dikkate aldığımızda Şubat ayında bir önceki aya göre;

. Ücret zamları ve EYT’nin devreye alınması tüketicilerin geleceğe yönelik maddi durum beklentisini iyileştirdi. Fiyat artışlarının satın almaları öne çektiğini de dikkate aldığımızda hane halkının dayanıklı ve yarı dayanıklı malları satın alma düşüncelerinde de iyileşme kaydedildi. Şubat ayında ihtiyaç kredi hacmindeki artışın hızlanması ve RKGE’de mevcut yurt içi siparişlerindeki artış tüketici iyimserliğini destekledi.

Kaynak: TCMB

. İmalat sektöründe yatırım harcamalarında artışa paralel olarak yatırım malı imalatı da arttı.

. İmalat sektörü ara malı üretiminde KKO’nun düşmesinde küresel imalat sektörü ihracat talebindeki azalmanın etkisi olabilir.

. İmalat sektöründe mevcut yurt içi ve ihracat siparişleri arttı.

. İmalat sektörü girdi maliyetleri ile gelecek 3 ayda satış fiyatları beklentisi aylık ve yıllık bazda düştü.

Kaynak: TCMB

. Stoklardaki artış yavaşladı.

. Hizmet sektöründe son 3 aydaki iş durumu ve son 3 aydaki hizmetlere olan talep zayıfladı.

. Perakende ticaret sektöründe gelecek 3 aya ilişkin sipariş ve satış beklentilerindeki iyimserlik azaldı.

. Hizmet sektöründe gelecek 3 aya ilişkin istihdam beklentisi arttı, perakende ticaret sektöründe beklenti zayıfladı, inşaat sektöründe kötümser beklenti zayıfladı.

Kaynak: TÜİK

Şubat ayına ilişkin olumlu makro-ekonomik sinyaller 24 Şubat’ta gerçekleştirilecek olan TCMB para politikası toplantısında %9 seviyesindeki politika faizinin düşürülmesinde etkili olabilir.

fulyagurbuz.com

PMI: Gelişmiş ekonomiler Şubat ayında hizmet sektörü öncülüğünde iyileşti, fiyat baskıları sürdü

S&P Global’in Şubat ayına ilişkin ilk tahminlerine göre hizmet sektörü ABD, Euro Bölgesi, İngiltere ve Japonya’da görece yüksek performans sergiledi. İmalat sektöründe üretim ABD ve Japonya’da zayıflayarak da olsa daraldı, Euro Bölgesi ve İngiltere’de büyüdü. Girdi maliyetleri ve çıktı fiyatlarında artış eğilimi yavaşladı. Bahsi geçen diğer ekonomiler hariç Japonya’da istihdam zayıfladı. Söz konusu gelişmeler Türkiye’nin Şubat ayında ihracat performansı açısından çok kötü bir tablo ortaya koymuyor ancak 6 Şubat’ta başlayıp halen devam eden deprem felaketi ihracatta aşağı yönlü baskı oluşturabilir. Ek olarak küresel talep bazlı iyileşmeler ve artan fiyat baskıları Amerikan, Avrupa ve İngiltere merkez bankalarının Mart ayı para politikası toplantılarında faiz artırımlarına devam edeceklerine işaret ediyor.

Aşağıdaki grafikleri anlamak adına hatırlatmakta fayda var: PMI endekslerinin 50 üzerindeki değerler sektörün bir önceki aya göre büyüdüğünü, altındaki değerler daraldığını, 50 seviyesi ise değişiklik olmadığını göstermektedir. Detaylara geçelim.

ABD’de imalat sektörü Şubat ayında daralmaya devam etti, hizmet sektörü büyüdü…

Kaynak: S&P Global

Türkiye’nin ihracat yaptığı ikinci en büyük ülke olan ABD’de imalat sektöründeki daralma Şubat ayında zayıflamaya devam ederken, hizmet sektörü önceki aya göre büyüme kaydetti. Hizmet ihracatında iyileşme görülmesine rağmen toplam yeni siparişler geriledi. Gelecek döneme ilişkin iyimserliğin etkisiyle özellikle istihdamda artış devam etti, yüksek ücret artışlarına dikkat çekildi. Girdi maliyetlerinde artış sürdü, artan maliyetler çıktı fiyatlarına yansıtıldı. İmalat sektörü özelinde, yüksek enflasyon ve stokların yeterli olması sebebiyle Şubat ayında talep tarafının zayıflaması üretimde daralmayı beraberinde getirdi. Fiyat baskılarındaki artış ABD Merkez Bankasının (FED) Mart ayı para politikası toplantısında faiz artırımlarını destekliyor.

Euro Bölgesi ekonomisi hizmet sektörü öncülüğünde büyümeye devam etti, ücret artışları sürdü…

Kaynak: S&P Global

Türkiye’nin en büyük ticaret ortağı olan Euro Bölgesinde ekonomik aktivite Şubat ayında hızlandı. Finans sektöründeki canlanmaya bağlı olarak hizmet sektörü aktivitesindeki büyüme hızlanırken, imalat sektöründe üretim hacmi son 9 ayda ilk kez önceki aya göre büyüme kaydetti. Sektör bazında kimyasal ve plastik ürün üretimi zayıflamaya devam ederken; gıda ve içecek, ev eşyası, endüstriyel ürün ve otomotiv üretimi iyileşmeye devam etti. Girdi maliyetleri özellikle imalat sektöründe zayıflamaya devam etti. Satış fiyatları enflasyonu yavaşlasa da özellikle hizmet sektöründe artan ücret artışlarına bağlı olarak yüksek kalmaya devam etti. Ülke bazında Almanya ve Fransa ekonomileri Ekim 2022’den bu yana ilk kez büyüme kaydetti; Euro Bölgesi’nde geri kalan ülkelerde ekonomik aktivitedeki güçlü seyir devam etti ve son 9 ayın en yüksek performansını ortaya koydu. Tedarik zinciri kısıtlarında iyileşme yaşandı. Yüksek ücret artışlarının etkisiyle girdi maliyetleri ve çıktı fiyatları sert yükseldi. Mevcut belirsiz ekonomik görünüme bağlı olarak işe alımlarda yavaşlamaya dikkat çekildi. Fiyat baskılarının devam etmesi Avrupa Merkez Bankasının Mart ayı para politikası toplantısında faiz artırımlarının devam edeceğini destekliyor.

İngiltere’de mal ve hizmet üretimi Şubat ayında büyüdü, fiyat baskıları hafifledi…

Kaynak: S&P Global

Türkiye’nin ihracat yaptığı üçüncü en büyük ekonomi olan İngiltere’de aylık bazda arka arkaya 6 aydır düşen mal ve hizmet üretimi Şubat ayında büyüme kaydetti, istihdam ve ücretler arttı. Hizmet sektöründeki büyüme imalat sektöründen daha hızlı olarak gerçekleşti. Mal ve hizmet üretimini tetikleyen ana unsurlar olarak iyileşen küresel ekonomik görünüm, azalan ülke içi politik belirsizlik, arz kısıtlığında azalma ve düşen enflasyon sıralandı. Tüketici harcamalarında ise yüksek yaşam ve borçlanma maliyetlerinin olumsuz etkisine vurgu yapıldı. Yeni hizmet ihracatı siparişleri son üç aydır artışını korurken yeni mal ihracatı siparişleri Şubat ayında düşmeye devam etti. İmalat sektöründe girdi maliyetleri azalsa da artan ücretler, yüksek enerji fiyatları ve para biriminin ABD dolarına karşı değer kaybetmesinin fiyat baskılarına sebep olduğu kaydedildi. Düşen petrol ve navlun fiyatları ise girdi maliyetlerini aşağı yönlü baskıladı. Girdi maliyetlerindeki zayıflık, çıktı fiyatlarındaki artışın da yavaşlamasına sebep oldu. İngiltere Merkez Bankası’nın uyguladığı sıkı para politikası enflasyonun düşmesine katkı sağladı ancak talep tarafını törpüleyebilmek adına Banka’nın, Mart ayı para politikası toplantısında faiz artırımlarına devam etmesi şaşırtıcı olmayacaktır.

Japonya’da üretim artmaya devam etti, fiyat baskıları arttı…

Kaynak: S&P Global

Dünyanın en büyük üçüncü büyük ekonomisi olan Japonya’da hizmet sektörü üretimi Şubat ayında büyüme kaydederken, imalat sektörü üretimindeki düşüş hızı Şubat ayında yavaşladı. Hizmet sektöründe yeni siparişler güçlü bir artış kaydetti, imalat sektöründe sert düştü. Yeni ihracat siparişleri ise imalat sektöründe düşerken, hizmet sektöründe yavaş hızla büyümeye devam etti. Hizmet sektöründeki büyümeye rağmen istihdam azaldı, imalat sektöründe ise değişiklik olmadı. Girdi maliyetler her iki sektörde hızlı artarken, çıktı fiyatlarındaki artış imalat sektöründe daha yavaş kaldı. Fiyat baskısına yönelik olarak yüksek petrol fiyatları ve ücret artışlarına vurgu yapıldı.

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: Borç, enflasyon, girdi, güven, hizmet, imalat, işgücü, kapasite, perakende, PMI, politika faizi, turizm

20–24 Şubat haftasında; Şubat ayına ilişkin olarak yurt dışında küresel PMI verileri, yurt içinde ise tüketici güveni, imalat sektörü kapasite kullanım oranları, reel kesim güven endeksi ve sektörel güven endeksleri mal ve hizmet üretimindeki resmi ortaya koyacak. Ocak ayına ilişkin olarak turizm istatistiklerine odaklanırken; merkezi yönetimin borç stokunun arttığını, yurt dışı üretici maliyetlerinde aylık artışın sürdüğünü göreceğiz. Aralık ayı tarımsal girdi fiyat endeksinde mazot ve gübre maliyetlerindeki artışa paralel olarak yükseliş kaydedilecek. 2022 yılı son çeyreğinde işgücü girdi endekslerinde istihdam ve ücretlerde artışa tanık olabiliriz.

20 ŞUBAT 2023, PAZARTESİ

OCAK AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Aralık 2022’de merkezi yönetimin borç stoku 4,0 trilyon TL seviyesindeydi. Toplam stokun 2,6 trilyon TL’si (%65,5) döviz cinsinden stoku, 1,4 trilyon TL’si (%34,5) TL cinsinden stoku oluşturmaktaydı. Stokun en büyük payını döviz cinsinden borç stokunun oluşturması sebebiyle döviz kurundaki artışlar borç stoku artışını hızlandırmaktadır. 6 Şubat 2023 tarihli yıkıcı depremin ardından merkezi yönetimin harcamalarında dolayısıyla da borçlanma gerekliliğinde hızlanma göreceğiz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

OCAK AYI YURTDIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE) – TÜİK

Aralık 2022’de YD-ÜFE aylık %2,77, yıllık %49,90 artış kaydetmişti. Yarı yarıya dolar ve Euro’dan oluşan döviz kuru sepetinin artış hızının Ocak ayında önceki aya göre yavaşlaması YD-ÜFE’nin de aylık artışının yavaşlamasına sebep olabilir. Ocak ayı verilerinde özellikle enerji dışı emtia fiyatlarındaki artışın YD-ÜFE üzerinde yaratacağı olası baskıya odaklanacağız.

Kaynak: TÜİK

ŞUBAT AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Ocak ayında Tüketici Güven Endeksi aylık %4,6’lık artışla 79,1 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100 altındaki değerler tüketici güveninde kötümser durumu göstermektedir. Ücret zamları ve döviz kurundaki yatay seyir tüketici güvenini olumlu etkiliyor. Ancak, depremin etkisiyle özellikle hızlanan gıda fiyatları ve gündeme gelen fiyat artışları tüketicinin alım gücünü aşağı çekebilir. Olası etkileri alt endeks verilerinde takip edeceğiz.

Kaynak: TÜİK

21 ŞUBAT 2023, SALI

ŞUBAT AYI KÜRESEL İMALAT VE HİZMET SEKTÖRLERİ PMI İLK TAHMİNLERİ – S&P GLOBAL

Ocak ayında küresel hizmet ve imalat sektörlerini kapsayan JP Morgan Küresel Bileşik Üretim Endeksi aylık 1,6 puan artışla 49,8 seviyesine yükselmişti. Endeksin 50 altındaki değerler önceki aya göre daralmayı, yukarısındaki değerler ise büyümeyi gösteriyor. Küresel Hizmet Sektörü Üretim Endeksi Ocak ayında kaydettiği 50,1 değeriyle önceki aya göre 2,0 puanlık büyüme performansı ortaya koymuştu. Küresel İmalat Sektörü Üretim Endeksi ise Ocak ayında aylık 0,4 puan artışla 49,1 değerini alarak sektördeki daralmanın yavaşladığı işaretini vermişti. Aşağıdaki grafik JP Morgan Küresel Bileşik Üretim Endeksindeki eğilim (yeşil çizgi) ile GSYH büyümesindeki eğilimin (sarı çizgi) ne kadar yakın hareket ettiğini gösteriyor. PMI verileri, GSYH tahmininde öncü göstergelerin başında gelmektedir.

Kaynak: J.P.Morgan, S&P Global

2022 YILI ARALIK AYI TARIMSAL GİRDİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-GFE) – TCMB

Kasım 2022’de Tarım-GFE aylık %2,38, yıllık %121,49 artış kaydetmişti. Aralık 2022’de döviz kuru ile gübre ve enerji maliyetlerinin yıllık artışlarındaki yavaşlamanın etkisiyle Tarım-GFE’nin yıllık artışında da yavaşlama görebiliriz. Ancak Aralık ayında mazot ve gübre maliyetlerinin önceki aya göre artmaya devam etmesine bağlı olarak Tarım-GFE de aylık bazda artışını sürdürecek.

Kaynak: TÜİK

22 ŞUBAT 2023, ÇARŞAMBA

ŞUBAT AYI İMALAT SEKTÖRÜ KAPASİTE KULLANIM ORANI (KKO) – TCMB

Ocak ayında KKO, bir önceki aya göre 1,2 puan azalışla %75,3 seviyesine gerilemişti. Mevsimsel etkilerden arındırılmış KKO aylık 0,6 puan azalışla %75,8 seviyesinde gerçekleşmişti. KKO detaylarında tüketim, yatırım ve ara malları üretimindeki eğilimi görüyoruz.

Kaynak: TCMB

ŞUBAT AYI REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE) – TCMB

Ocak ayında mevsimsellikten arındırılmış RKGE aylık 1,8 puan artışla 103,4 seviyesine gerilemişti. Endeksin 100 üzerindeki değerler sektör profesyonellerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin arttığı (iyimser) anlamına geliyor. Detaylarda siparişler ve üretimde artışa ek olarak girdi maliyetleri ve satış fiyatlarında yukarı yönlü baskı işaretleri almıştık. Söz konusu işaretlere paralel olarak Ocak ayında TÜFE’nin ayılık bazda %6,65, Yİ-ÜFE’nin aylık %4,15 artış kaydettiğini hatırlatalım.

Kaynak: TCMB

ŞUBAT AYI SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ – TÜİK

Ocak ayında inşaat sektörü güven endeksi aylık %0,6 artışla 93,2’ye yükselmiş, hizmet sektörü güven endeksi aylık %1,7 düşüşle 118,1’e ve perakende ticaret sektörü güven endeksi aylık %1 düşüşle 126,2 seviyesine gerilemişti. Endeks değerlerinin 100’den büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini, 100’den küçük olması ise kötümserliğini göstermektedir. Güven endeksleri ekonomik aktiviteye ilişkin ipuçları vermektedir. Buna göre Ocak ayı perakende ticaret ve hizmet sektörü güven endeksleri ile RKGE verileri perakende satışlarda ve imalat sektörü üretiminde iyileşmeye işaret etmişti.

Kaynak: TÜİK

2022 YILI 4. ÇEYREK İŞGÜCÜ GİRDİ ENDEKSLERİ – TÜİK

2022 yılı üçüncü çeyreğinde istihdam endeksi yıllık %7,1, çalışılan saat endeksi yıllık %3,5, brüt ücret-maaş endeksi yıllık %101,5 artış kaydetmişti. Bir önceki çeyreğe göre ise istihdam endeksi %2,2 artmış, çalışılan saat endeksi %0,3 azalmış, brüt ücret-maaş endeksi %25,2 artmıştı. TÜİK’in yayınladığı “ücretli çalışan” istatistikleri istihdamın 2022 yılı son çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre arttığına işaret etmişti. Bu sebeple 4. çeyrek işgücü girdi endekslerinde istihdam endeksinde artışın sürdüğünü görebiliriz.

Kaynak: TÜİK

23 ŞUBAT 2023, PERŞEMBE

PARA POLİTİKASI TOPLANTISI VE POLİTİKA FAİZİ KARARI – TCMB

TCMB Piyasa Katılımcıları Beklenti Anketi Şubat ayı sonuçlarına göre politika faizinin (grafikte siyah çizgi) %9 seviyesinde sabit tutulması bekleniyor. Aşağıdaki grafikte görüleceği üzere Ağustos 2022’den bu yana politika faizi %14’lerden %9’lara kadar gerilemiş, paralelinde ticari kredi faiz oranları (mavi çizgi) %27’lerden %12’lere, tüketici kredi faiz oranları da (kırmızı çizgi) %34’lerden %30’lara gerilemiştir. Aynı dönemde mevduat faiz oranları (sarı çizgi) ise %18’lerden %26’ların üzerine çıkmıştır.

Kaynak: Turkey Data Monitor

24 ŞUBAT 2023, CUMA

OCAK AYI TURİZM İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Aralık 2022 ’de Türkiye’ye giren turist sayısı aylık %6 düşüşle 2 milyon 399 bin 441 kişiye, ülkeden ayrılan turist sayısı aylık %23 azalışla 2 milyon 266 bin 424 kişiye, net turizm gelirleri ise aylık %35 düşüşle 1,8 milyar dolara gerilemişti. 2022 yılının tamamında net turizm geliri yıllık %53,3 artışla 46,3 milyar dolara yükselmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Deprem öncesi haftada mevduatlardaki artış tüketici ve KOBİ’leri fonladı, kredi kart harcamaları hızlandı, bankaların net döviz pozisyonu eksiye geçti

3 Şubat 2023 haftasına dair BDDK ve TCMB para ve banka verilerini açıkladı. Detaylara geçmeden önce 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen yıkıcı deprem felaketi sonrasında TCMB’nin piyasadaki likiditeyi artıracağına, Hazine’nin borçlanma gereğinin artmasıyla birlikte borçlanma maliyetlerinde artış görme ihtimaline, dolayısıyla da enflasyon baskısıyla karşı karşıya kalınacağına dikkat çekmek isterim.

Gelelim deprem felaketinin hemen önceki haftasında para ve banka verilerinin en son ortaya koyduğu resme…

3 Şubat ile biten haftada artan mevduat faizlerinin desteğiyle TL cinsi mevduat hacmi önceki haftaya göre arttı, bireyseller ve KOBİ’lerin kredi hacmi artmaya devam etti, ticari kredilerin artış hızı yavaşladı, kredi kart kullanım hızı arttı. Yabancı para cinsi mevduat ve kredi hacmi önceki haftaya göre hafif geriledi, bankacılık sisteminin yabancı para net döviz pozisyon açığı arttı. Uluslararası rezervler artarken yabancı yatırımcılar sermaye piyasalarında nette satıcı oldular.

TL cinsi vadeli mevduat hacmi arttı, mevduat faiz oranları yükseldi, ticari kredi hacmi yavaşladı…

3 Şubat ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3: dolaşımdaki para, vadesiz ve vadeli mevduatlar, repo, para piyasası fonları, ihraç edilen menkul kıymetler) önceki haftaya göre hafif arttı.

Emisyon olarak bilinen “dolaşıma çıkan banknot (kâğıt para) ve madeni para” son 3 haftadır artıyor. TL cinsi vadesiz mevduat 3 Şubat haftasında gerilerken TL cinsi vadeli mevduat hızlı artışını sürdürdü. TL cinsinden yabancı para mevduat hacmi son üç haftadır geriliyor.

Kur korumalı mevduat (KKM) son dört haftadır yükselmeye devam etti, ABD doları cinsinden 77,4 milyar dolara yükseldi. TL cinsi krediler 3 Şubat haftasında da artışını sürdürdü. Tüketici kredileri ve kredi kart harcamaları ile KOBİ kredilerindeki hızlı artış sürerken, KOBİ hariç ticari kredi hacmindeki artış yavaşlıyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

TL cinsi mevduat faizleri ortalama %13-27 seviyesine yükseldi, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %12-30 aralığında.

Yabancı para cinsi yurt içi mevduat hacmi (DTH) ve kredi hacmi hafif geriledi…

Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 116,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar düştü, tüzel kişilerin 79,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar arttı. Böylece bankacılık dışı yurt içi DTH haftalık 0,6 milyar dolar düşüşle 195,5 milyar dolara geriledi, son üç haftadaki düşüş 2,6 milyar dolar oldu. 2022 yılında yurt içi bankacılık dışı DTH hesabı nette 45,1 milyar dolar azalmış, gerçek kişilerin DTH hesabı 30,8 milyar dolar, tüzel kişilerin 14,3 milyar dolar düşmüştü. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı.

Bankacılık sektörü dahil yabancı para cinsi toplam mevduat hacmi 3 Şubat haftasında önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar düşüşle 198,6 milyar dolara geriledi.

Yabancı para cinsi kredi hacmi ise önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar düşüşle 133,7 milyar dolara geriledi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Bankacılık sisteminin “yabancı para net döviz pozisyon açığı” 1,0 milyar dolara yükseldi…

Bankacılık sisteminin yabancı para net genel pozisyonu Kasım 2020’den bu yana ilk kez son dört haftadır açık veriyor. 3 Şubat haftasında sektörün net döviz pozisyon açığı 1,0 milyar dolara yükseldi.

Altın ve döviz rezervleri arttı…

Merkez Bankasında tutulan toplam uluslararası rezervler 3 Şubat haftasında 129,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,5 milyar dolar arttı; altın rezervleri 51,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 77,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar arttı. Merkez Bankasının net rezerv açığı ise 48,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar azaldı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Yabancı yatırımcıların portföy büyüklüğü azaldı, sermaye piyasalarında nette satıcı oldular…

3 Şubat ile biten haftada yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 26,9 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar geriledi. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 92 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 43 milyon dolarlık net alış gerçekleştirdi. Yılbaşından bu yana yabancı yerleşikler nette 453 milyon TL’lik net satış gerçekleşti. 2022 yılı genelinde yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 4,0 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: Bütçe, cari açık, ciro, dış borç, enflasyon, istihdam, konut, perakende satış

6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli yıkıcı depremde acımız ve kaybımızın tarifi yok. Hayatını kaybedenlere rahmet, yaralılarımıza şifa, halkımıza başsağlığı ve sabır diliyorum.

2021 yılı verilerine göre depremden etkilenen 10 ilimizin GSYH içindeki payı %9,3 seviyesinde bulunuyor. TÜRKONFED raporuna göre depremin hasarı 84,1 milyar dolar. Merkezi yönetim bütçe açığında hızlanma, borçlanma gerekliliğinde artış; üretim, gelir ve harcama kabiliyetinde azalma göreceğiz. Sağlam konut talebinde olası artışlar konut fiyatlarında dalgalanma yaratabilir.

13–17 Şubat haftasında, Ocak ayına ilişkin olarak tarım üretici maliyetlerinde aylık artışların sürmesini, merkezi yönetim bütçesinde açık göreceğiz. Aralık ayına ilişkin perakende satışlarda, cari açıkta ve konut fiyatlarında artış ile ciro artışımda yavaşlama devam edebilir. Ek olarak, Aralık ayı çalışan ücretliler ve dış borç verilerine odaklanırken, yurt dışında salı günü açıklanacak ABD enflasyon verileri takibimizde olacak.

13 ŞUBAT 2023, PAZARTESİ

2022 YILI ARALIK AYI CARİ İŞLEMLER DENGESİ – TCMB

Kasım 2022’de dış ticaret açığındaki artış ve azalan turizm gelirlerine bağlı olarak 3,7 milyar dolar cari açık kaydedilmiş, son 12-aylık cari açık toplamı 45 milyar dolara yükseldi. Artan dış ticaret açığı ve azalan turizm verileri dikkate alındığında Aralık ve Ocak aylarında cari açık sırasıyla 6,2 milyar dolar ve 10,2 milyar dolar seviyelerine yükselecek; 12 aylık cari açık toplamı Aralık ayında 48 milyar dolara, Ocak ayında 51,3 milyar dolara yükselecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2022 YILI ARALIK AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ – TÜİK

Kasım 2022’de perakende satış hacmi aylık %1,5, yıllık %12,1 artış kaydetmişti. Aralık ve Ocak aylarında kredi kart kullanımı ve tüketici kredilerindeki artış perakende satışları desteklemeye devam edecek.

Kaynak: TÜİK

2022 YILI ARALIK AYI CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK

Kasım 2022’de sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi aylık %1,6, yıllık %99,7 artış kaydetmişti. Aşağıdaki grafikte de görüleceği gibi yıllık ciro artış hızları yavaşlarken üretim maliyetlerinin (Yİ-ÜFE) altında kalmaya devam ediyor.

Kaynak: TÜİK

15 ŞUBAT 2023, ÇARŞAMBA

OCAK AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM ÜFE) – TÜİK

Aralık 2022’de Tarım-ÜFE yıllık %151,0, aylık %4,8 artış kaydetmişti. Ocak ayında enerji fiyatları ve kurdaki artış tarım üretici maliyetlerinin de aylık bazda yükselmesine sebep olacak.

Kaynak: TÜİK

OCAK AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE VERİLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Aralık 2022’de merkezi yönetim bütçesi 255,2 milyar TL gelir, 373,8 milyar TL gider kaydetmiş, bütçe açığı 118,6 milyar TL olarak gerçekleşmişti. 2022 yılı genelinde 2,8 trilyon TL gelir, 2,9 trilyon TL gider kaydedilmiş, 139,1 milyar TL bütçe açığı gerçekleşmişti. Öncü gösterge niteliğindeki Hazine nakit bütçesinin Ocak ayında 54 milyar TL açık verdiğini hatırlatalım.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ARALIK 2022 ÜCRETLİ ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı Kasım 2022’de yıllık %7,1 artışla 14 milyon 824 bin 187 kişi oldu. Yıllık bazda ücretli çalışan sayısı sanayi sektöründe %7,1, inşaat sektöründe %6,3 ve ticaret-hizmet sektöründe %7,3 arttı. Aylık bazda sanayi sektöründe ücretli çalışan sayısı yatay kalırken, ticaret ve hizmetler sektöründe %1 azaldı, inşaat sektöründe %1,1 arttı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

16 ŞUBAT 2023, PERŞEMBE

ARALIK 2022 KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB

Türkiye’deki konutların kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan Konut Fiyat Endeksi (KFE) (2017=100), Kasım 2022 ’de aylık %3,8 artışla 628,6 seviyesine yükselmişti. Konut fiyatları yıllık bazda %174,3, reel olarak %54,0 artış kaydetmişti. İnşaat maliyetlerindeki artış konut fiyatlarını da yukarı taşımasından dolayı Aralık ayında da konut fiyatlarında artış görmeye devam edeceğiz.

Kaynak: TCMB

ARALIK 2022 ÖZEL SEKTÖR UZUN VADELİ YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB

Kasım 2022 ’de özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, 2021 yıl sonuna göre 7,2 milyar dolar azalışla 161,2 milyar dolar seviyesine gerilemiş, Ekim 2022’ye göre 0,2 milyar dolar artmıştı. Sektörün uzun vadeli kredi borcu Kasım 2022’de 152,6 milyar dolar ile hafif gerilerken, söz konusu borcun %35,6’sı finansal kuruluşlara, %64,4’ü finansal olmayan kuruluşlara aittir. Sektörün kısa vadeli kredi borcu ise aylık 0,3 milyar dolar artışla 8,5 milyar dolar seviyesine yükselmişti. Kalan vadeye göre sektörün gelecek 12 ayda gerçekleştireceği anapara geri ödemelerinin toplamı ise 40,9 milyar dolar olarak duyurulmuştu.

Kaynak: Turkey Data Monitor

17 ŞUBAT 2023, CUMA

OCAK AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK

Aralık 2022 ’de Türkiye genelinde 207 bin 963 konut satılmış, 2022 yılı genelinde toplam konut satışları yıllık %0,4 azalışla 1 milyon 485 bin 622 adet olmuştu.

Kaynak: TÜİK

ARALIK 2022 TÜRKİYE TOPLAM KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU– TCMB

Kasım 2022 ’de toplam kısa vadeli dış borç stoku aylık 3,0 milyar dolar artışla 145,4 milyar dolara yükselmişti. Toplam borcun 51,3 milyar doları özel sektör finans dışı kuruluşların, 34,0 milyar doları özel sektör finans kuruluşların, 27,6 milyar doları kamu bankalarının, 32,5 milyar doları Merkez Bankasına aittir. Gelecek 12 ayda vadesi dolacak toplam dış borç stoku ise Kasım 2022’de aylık 2,7 milyar dolar artışla 189,0 milyar dolara yükselmişti.