döviz – Dr. Fulya Gürbüz

Deprem öncesi haftada mevduatlardaki artış tüketici ve KOBİ’leri fonladı, kredi kart harcamaları hızlandı, bankaların net döviz pozisyonu eksiye geçti

3 Şubat 2023 haftasına dair BDDK ve TCMB para ve banka verilerini açıkladı. Detaylara geçmeden önce 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen yıkıcı deprem felaketi sonrasında TCMB’nin piyasadaki likiditeyi artıracağına, Hazine’nin borçlanma gereğinin artmasıyla birlikte borçlanma maliyetlerinde artış görme ihtimaline, dolayısıyla da enflasyon baskısıyla karşı karşıya kalınacağına dikkat çekmek isterim.

Gelelim deprem felaketinin hemen önceki haftasında para ve banka verilerinin en son ortaya koyduğu resme…

3 Şubat ile biten haftada artan mevduat faizlerinin desteğiyle TL cinsi mevduat hacmi önceki haftaya göre arttı, bireyseller ve KOBİ’lerin kredi hacmi artmaya devam etti, ticari kredilerin artış hızı yavaşladı, kredi kart kullanım hızı arttı. Yabancı para cinsi mevduat ve kredi hacmi önceki haftaya göre hafif geriledi, bankacılık sisteminin yabancı para net döviz pozisyon açığı arttı. Uluslararası rezervler artarken yabancı yatırımcılar sermaye piyasalarında nette satıcı oldular.

TL cinsi vadeli mevduat hacmi arttı, mevduat faiz oranları yükseldi, ticari kredi hacmi yavaşladı…

3 Şubat ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3: dolaşımdaki para, vadesiz ve vadeli mevduatlar, repo, para piyasası fonları, ihraç edilen menkul kıymetler) önceki haftaya göre hafif arttı.

Emisyon olarak bilinen “dolaşıma çıkan banknot (kâğıt para) ve madeni para” son 3 haftadır artıyor. TL cinsi vadesiz mevduat 3 Şubat haftasında gerilerken TL cinsi vadeli mevduat hızlı artışını sürdürdü. TL cinsinden yabancı para mevduat hacmi son üç haftadır geriliyor.

Kur korumalı mevduat (KKM) son dört haftadır yükselmeye devam etti, ABD doları cinsinden 77,4 milyar dolara yükseldi. TL cinsi krediler 3 Şubat haftasında da artışını sürdürdü. Tüketici kredileri ve kredi kart harcamaları ile KOBİ kredilerindeki hızlı artış sürerken, KOBİ hariç ticari kredi hacmindeki artış yavaşlıyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

TL cinsi mevduat faizleri ortalama %13-27 seviyesine yükseldi, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %12-30 aralığında.

Yabancı para cinsi yurt içi mevduat hacmi (DTH) ve kredi hacmi hafif geriledi…

Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 116,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar düştü, tüzel kişilerin 79,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar arttı. Böylece bankacılık dışı yurt içi DTH haftalık 0,6 milyar dolar düşüşle 195,5 milyar dolara geriledi, son üç haftadaki düşüş 2,6 milyar dolar oldu. 2022 yılında yurt içi bankacılık dışı DTH hesabı nette 45,1 milyar dolar azalmış, gerçek kişilerin DTH hesabı 30,8 milyar dolar, tüzel kişilerin 14,3 milyar dolar düşmüştü. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı.

Bankacılık sektörü dahil yabancı para cinsi toplam mevduat hacmi 3 Şubat haftasında önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar düşüşle 198,6 milyar dolara geriledi.

Yabancı para cinsi kredi hacmi ise önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar düşüşle 133,7 milyar dolara geriledi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Bankacılık sisteminin “yabancı para net döviz pozisyon açığı” 1,0 milyar dolara yükseldi…

Bankacılık sisteminin yabancı para net genel pozisyonu Kasım 2020’den bu yana ilk kez son dört haftadır açık veriyor. 3 Şubat haftasında sektörün net döviz pozisyon açığı 1,0 milyar dolara yükseldi.

Altın ve döviz rezervleri arttı…

Merkez Bankasında tutulan toplam uluslararası rezervler 3 Şubat haftasında 129,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,5 milyar dolar arttı; altın rezervleri 51,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 77,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar arttı. Merkez Bankasının net rezerv açığı ise 48,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar azaldı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Yabancı yatırımcıların portföy büyüklüğü azaldı, sermaye piyasalarında nette satıcı oldular…

3 Şubat ile biten haftada yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 26,9 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar geriledi. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 92 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 43 milyon dolarlık net alış gerçekleştirdi. Yılbaşından bu yana yabancı yerleşikler nette 453 milyon TL’lik net satış gerçekleşti. 2022 yılı genelinde yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 4,0 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

20 Ocak haftasında reel sektörün döviz cinsi kredi hacmi arttı

Kaynak: Turkey Data Monitor

Piyasada likidite arttı…

20 Ocak ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3: dolaşımdaki para, vadesiz ve vadeli mevduatlar, repo, para piyasası fonları, ihraç edilen menkul kıymetler) önceki haftaya göre ortalama %1 civarı artış kaydetti.

Önceki iki haftadır azalan “dolaşıma çıkan banknot (kağıt para) ve madeni para” (emisyon) miktarı 20 Ocak’ta bir önceki haftaya göre hafif arttı. TL cinsi vadesiz ve vadeli mevduat hacmi artışını sürdürdü, yabancı para cinsi mevduat hacmi TL bazında yatay kaldı.

Bir önceki haftaya göre TL cinsi mevduat %0,8, TL cinsi krediler %0,6 artış kaydetti. Kur korumalı mevduat (KKM) önceki haftaya göre %0,9’luk artışla 1 trilyon 385 milyar TL oldu. Kasım 2021’de 79,6 milyar dolara kadar yükselen ABD doları cinsinden KKM büyüklüğü 20 Ocak’ta 73,7 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

TL cinsi mevduat faizleri ortalama %11-25, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %12-30 aralığında.

Yabancı para cinsi yurt içi mevduat hacmi (DTH) düştü, yabancı para cinsi kredi hacmi yükseldi…

Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 117,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar düştü, tüzel kişilerin 80,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar arttı, böylece bankacılık dışı yurt içi DTH haftalık 0,2 milyar dolar düşüşle 197,9 milyar dolara geriledi. 2022 yılında yurt içi bankacılık dışı DTH hesabı nette 45,1 milyar dolar azalmış, gerçek kişilerin DTH hesabı 30,8 milyar dolar, tüzel kişilerin 14,3 milyar dolar düşmüştü. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı.

Bankacılık sektörü dahil yabancı para cinsi toplam mevduat hacmi önceki haftaya göre hafif düşüşle 224,5 milyar dolara geriledi.

Yabancı para cinsi kredi hacmi ise hafif artışla 132,8 milyar dolar olurken, son iki haftadır yükselişini sürdürdü.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Bankacılık sisteminin “yabancı para net döviz pozisyon açığı” 0,8 milyar dolara yükseldi…

Bankacılık sisteminin yabancı para net genel pozisyonu Kasım 2020’den bu yana ilk kez son iki haftadır açık veriyor. 20 Ocak haftasında sektörün net döviz pozisyon açığı 0,8 milyar dolar oldu.

Altın rezervi artmaya devam etti, döviz rezervleri değişmedi…

Merkez Bankasında tutulan toplam uluslararası rezervler 20 Ocak’ta 128,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar arttı; altın rezervleri küresel altın fiyatlarının yükselmesinin etkisiyle 49,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 79,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre değişiklik göstermedi. Merkez Bankasının net rezerv açığı ise 48,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar arttı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Yabancı yatırımcılar sermaye piyasalarında nette satıcı oldu…

20 Ocak ile biten haftada yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 29,2 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,8 milyar dolar artış kaydetti. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 331 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 10 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi. 2022 yılı genelinde yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 4,0 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirmişti.

Dr. Fulya Gürbüz

13 Ocak haftasında likidite arttı

Piyasada likidite arttı, emisyon azaldı…

13 Ocak ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre %1,6’lık artış kaydetti.

Dolaşıma çıkan banknot ve madeni para (emisyon) miktarı son iki hafta azaldı, TL cinsi vadeli mevduat görece hızlı artışını sürdürdü, yabancı para vadeli mevduat son iki hafta arttı.

Bir önceki haftaya göre TL cinsi mevduat %3,2, TL cinsi krediler %1,3 artış kaydetti. Kur korumalı mevduat (KKM) hacmi önceki haftaya göre hafif yükseldi, Kasım 2021’de 79,6 milyar dolara kadar yükselen KKM 13 Ocak’ta 73,1 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Yabancı para cinsi kredi hacmi önceki haftaya göre 2,2 milyar dolar artışla 132,7 milyar dolara yükseldi.

TL cinsi mevduat faizleri ortalama %12-25, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %13-30 aralığında.

Yabancı para cinsi mevduat (DTH) artmaya devam ediyor…

Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 118,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar arttı, tüzel kişilerin 79,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar yükseldi, böylece bankacılık dışı yurt içi DTH haftalık 3,4 milyar dolar artışla 198,1 milyar dolar oldu. 2022 yılında yurt içi bankacılık dışı DTH hesabı nette 45,1 milyar dolar azalmış, gerçek kişilerin DTH hesabı 30,8 milyar dolar, tüzel kişilerin 14,3 milyar dolar düşmüştü. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı.

Bankacılık sisteminin yabancı para net döviz pozisyonu 2 yıl sonrasında açık verdi…

Bankacılık sisteminin yabancı para net genel pozisyonu Kasım 2020’den bu yana ilk kez açık vererek eksi 0,7 milyar dolar oldu.

Brüt rezervler hafif arttı, net rezerv açığı hafif geriledi…

Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 127,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar arttı; altın rezervleri küresel altın fiyatlarının yükselmesinin etkisiyle 48,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 79,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar azaldı.

Merkez Bankasının net rezerv açığı ise 48,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar azalış kaydetti.

Yabancı yatırımcılar sermaye piyasalarında nette alıcı oldu…

13 Ocak ile biten haftada yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 27,4 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar geriledi.

Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 68 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 77 milyon dolarlık net alış gerçekleştirdi. 2022 yılı genelinde yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 4,0 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Üretici maliyetleri artmaya devam ediyor

Kaynak: Turkey Date Monitor

Mayıs ayında enflasyon maratonunda tarımsal girdi maliyetleri (Tarım-GFE) ikinci sıraya yükseldi. Mayıs ayında yurt içi üretici maliyetleri (Yurtiçi-ÜFE) yıllık %132,16 ile rekor kırarken, Tarım-GFE yıllık %117,3 (aylık %7,45) artış kaydetti. Yurt dışı üretici fiyat endeksi (YD-ÜFE) ise Mayıs ayında yıllık %100,54 (aylık %6,51) arttı.

Mayısta tarımsal girdi maliyetlerinin yıllık %117,3 artmasında ana etken gübre maliyetlerindeki artış oldu.

Yurt dışı üretici maliyetlerinin mayısta yıllık %100,5 artmasında ise ana etken enerji maliyetlerindeki artış oldu.

Maliyet artışlarını, döviz kurunda istikrar ve enflasyon beklentilerinde düşüş yavaşlatabilir.

Güven artırıcı önlemler şart: Merkez Bankasının bağımsızlığı, bütçe disiplini, verimliliği artıracak ve üretimi teşvik edecek bir tarım politikası, etkin bir eğitim reformu, sağlık reformu,… Liste uzadıkça uzuyor.

Ekonomi Gündemi: ABD istihdam, BM gıda endeksi, dış ticaret, döviz pozisyonu, enflasyon, Fed Bej Kitap, GSYH, imalat PMI, reel faiz, SAMEKS

30 Mayıs–3 Haziran haftasında, Mayıs ayına ilişkin olarak enflasyonda yükselişin devam edeceğini, küresel imalat sektöründe yavaşlama sinyallerini, GSYH’nin 2022 yılı ilk çeyreğinde çeyrek ve yıllık bazda yükseldiğini göreceğiz. SAMEKS endeksleri sanayi ve hizmet sektörlerinin Mayıs ayındaki performansını, Fed’in yayınlayacağı Bej Kitap ABD ekonomisinin Nisan ortasından itibaren ılımlı görünümünü koruyup korumadığını, Mart ayı finans dışı kesimin net döviz pozisyonu ise sektörde döviz varlıklarının yükümlülüklerine göre zayıflamaya devam edip etmediğini gösterecek.

31 MAYIS 2022, SALI

2022 YILI 1. ÇEYREK GSYH VERİLERİ – TÜİK

Türkiye ekonomisi 2021 yılı son çeyreğinde çeyrek bazda %1,5, bir önceki yılın son çeyreğine göre %9,1 artmış; böylece 2021 yılı genelinde GSYH 2020 yılına göre %11,0 artış kaydetmişti. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi, Betam 2022 yılı ilk çeyreğinde GSYH’nin bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %6,3, bir önceki çeyreğe göre %0,8 büyümesini tahmin ediyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi Finansal Uygulama ve Araştırma Merkezi (CEFIS) tahminleri ise sırasıyla %7,81 ve %1,42 seviyesinde bulunuyor.

Kaynak: TÜİK

MAYIS AYI SAMEKS SANAYİ VE HİZMET SEKTÖRLERİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD

2022 yılı Nisan ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 0,7 puan azalarak 53,7 değerine gerilemişti. Endekste gözlenen bu ivme kaybında önceki aya göre 1,8 puan azalış kaydederek 53,0 değerine gerileyen hizmet sektörü endeksi belirleyici rol oynarken; sanayi sektörü endeksi ise önceki aya göre 2,1 puanlık artışla 54,2 değerine yükselmiş ve son 5 ayın en yüksek seviyesinde gerçekleşmişti. Mayıs ayı öncü göstergelerini dikkate aldığımızda (kapasite kullanımı, reel kesim güven endeksi, sektörel güven endeksleri) SAMEKS sanayi ve hizmet endekslerinde iyileşmenin sürmesi beklenebilir.

Kaynak: MÜSİAD

NİSAN AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TÜİK

Ticaret Bakanlığı her ayın ilk haftasında bir önceki ayın dış ticaret verilerini açıkladığı için TÜİK’in yayınlayacağı Nisan ayı verileri sürpriz olmayacak. Ticaret Bakanlığı verilerine göre Nisan ayında ihracat aylık %2,9 artışla 23,4 milyar dolara yükseldi, ithalat aylık %4,6 düşüşle 29,5 milyar dolara geriledi. Mart ayında 8,2 milyar dolar açık verilmişken, Nisan ayında artan ihracat ve düşen ithalatın etkisiyle dış ticaret açığı 6,1 milyar dolara gerileyecek. Söz konusu düşüş cari işlemler açığının da aynı paralelde düşmesini sağlayacak. Ticaret Bakanlığı Mayıs ayı dış ticaret verilerini 2 Haziran Perşembe günü açıklayacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

1 HAZİRAN 2022, ÇARŞAMBA

MAYIS AYI KÜRESEL İMALAT SEKTÖRÜ PMI ENDEKSLERİ – S&P GLOBAL

12-20 Mayıs verilerini kapsayan öncü PMI raporuna göre Euro Bölgesinde hizmet sektörü PMI endeksi 56,3 ile önceki aya göre gerilerken, imalat sektörü üretim endeksi 51,2 ile önceki aya göre yükseldi. Endeksin 50 üzerindeki değerler bir önceki aya göre büyüme olduğunu gösteriyor. Girdi maliyetleri ve çıktı fiyatlarının artış hızı Mayıs’ta kısmen yavaşladı, istihdamda ücret artışları hızlandı. Almanya özelinde imalat sektörü üretim endeksi 51’e, imalat sektörü endeksi 54,7’ye yükseldi. İmalat sektöründe ihracat siparişleri önceki aya göre sert düştü. Almanya’dan sonra en yüksek ihracat ortaklarımızdan olan ABD’de ise imalat sektörü üretim endeksi 55,2’ye geriledi, imalat sektörü PMI endeksi 57,5’e geriledi. İmalat sektöründe yurt içi yeni siparişler önceki aya göre arttı, ancak yeni ihracat siparişleri yavaşladı. Satın alımlar hızlansa da artan siparişleri karşılayabilmek adına stoklarda düşüşü engelleyemedi. Girdi maliyetlerindeki artış tüketiciye yansıtılmaya devam etti. İstihdam arttı. Üçüncü en büyük ihracat pazarımız olan İngiltere’de de imalat üretim endeksi 51,8’e, imalat sektörü PMI endeksi 54,6’ya yavaşladı, ihracat siparişleri geriledi, fiyat baskıları arttı. Genel olarak bakıldığında küresel olarak tedarik zincirindeki sıkıntılar Mayıs ayında devam etti.

Kaynak: S&P Global

MAYIS AYI TÜRKİYE İMALAT SEKTÖRÜ PMI ENDEKSİ – S&P Global, İSO

Mart ayında 49,4 olan manşet PMI, Nisan’da hafif düşüşle 49,2’ye gerilemişti. Öncü Mayıs ayı küresel PMI verileri Türkiye’nin en büyük ihracat pazarlarının imalat sektörlerinde üretimin Nisan ayına göre yavaşladığını ortaya koydu. Söz konusu gelişme Türkiye imalat sektörü PMI endeksi üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturabilir. Öte yandan Mayıs ayına ilişkin öncü veriler Türkiye’de imalat sektörünü destekleyici bir resim ortaya koyduğunu eklemekte fayda var.

Kaynak: S&P Global, İSO

ABD 2022 YILI 4. BEJ KİTAP (BEIGE BOOK) RAPORU – FED

20 Nisan tarihli Fed’in 2022 yılı üçüncü Bej Kitap raporunda Şubat ortasından 11 Nisan tarihine kadarki süreçte ekonomik aktivitenin ve istihdamın ılımlı büyüdüğü, enflasyonist baskıların ise güçlü kalmaya devam ettiğini okumuştuk. Nisan ayında imalat sektörü PMI endeksi hızlanırken, Mayıs ayında hafif yavaşladı; hizmet sektörü PMI endeksi ise Mart ayında kaydettiği hızlanmanın ardından Nisan ve Mayıs aylarında yavaşlama gösterdi. Söz konusu gelişmelerin yansımasını Bej Kitap raporunda detaylarıyla okuyacağız.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2 HAZİRAN 2022, PERŞEMBE

MAYIS AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TİCARET BAKANLIĞI

Nisan ayında ihracat aylık %2,9 artışla 23,4 milyar dolara yükseldi, ithalat aylık %4,6 düşüşle 29,5 milyar dolara geriledi. Mart ayında 8,2 milyar dolar açık verilmişti.

MAYIS AYI BM GIDA FİYAT ENDEKSİ – FAO

BM Gıda Fiyat Endeksi Nisan ayında aylık %0,8 düşerken yıllık bazda %29,8 yükseliş kaydetmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

27 MAYIS TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 20 Mayıs ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3), özellikle kurdaki artışın da etkisiyle önceki haftaya göre yükselişini sürdürdü. TL cinsi mevduat faiz oranları %14-18, TL cinsi kredi faiz oranları %18-29 aralığında değişmedi. TL cinsi mevduat ve kredi hacmi önceki haftaya göre yükseldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 136,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar arttı, tüzel kişilerin 0,4 milyar dolar düşüşle 78,1 milyar dolara geriledi. Böylece yurt içi döviz mevduatları haftalık 0,3 milyar dolar düşüşle 214,5 milyar dolara yükseldi. Yurt dışı döviz mevduatları 25,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar arttı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar düşüşle 3,6 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan toplam uluslararası rezervler 100,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar düştü; altın rezervleri 40,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar düştü, brüt döviz rezervleri 60,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar geriledi. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 4,2 milyar dolar artışla 60,0 milyar dolara yükseldi (hesaplamaya SDR sepetinde olmayan paralar “açık” olarak dahil edildi). Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 19,0 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar azaldı. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 603 milyon dolar, DİBS’te 51 milyon dolar net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

3 HAZİRAN 2022, CUMA

MAYIS AYI ENFLASYON VERİLERİ – TÜİK

Nisan ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %7,25, yıllık %69,97 artış kaydetmişti. Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) de aylık %7,67 artış kaydederken yıllık bazda artış %121,82 olmuştu. Döviz kuru ve petrol fiyatlarının arttığı Mayıs ayında tüketici ve üretici fiyatlarında yükseliş sürecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MAYIS AYI REEL FAİZ ORANLARI – TURKEY DATA MONITOR

Turkey Data Monitor, Nisan ayında 12-ay geriye dönük gerçekleşen reel faiz oranını eksi yüzde 27,51, 12-ay ileriye dönük reel faiz oranını ise eksi yüzde 4,05 olarak hesaplamıştı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MAYIS AYI ABD İŞGÜCÜ VERİLERİ – U.S. BUREAU OF LABOR STATISTICS

Nisan ayında ABD’de işsizlik oranı %3,6 ile önceki aya göre değişmemiş, ücretler yıllık %5,46 artış kaydetmişti. Nisan ayında tarım dışı istihdam önceki aya göre 428 bin kişi artmıştı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MART AYI FİNANS DIŞI KESİM DÖVİZ POZİSYONU – TCMB

2022 yılı Şubat ayında finans kesimi dışındaki firmaların döviz varlıkları aylık 1,1 milyar dolar artışla 156,6 milyar dolara, döviz yükümlülükleri aylık 2,0 milyar dolar artışla 276,5 milyar dolara yükselmişti. Böylece sektörün net döviz pozisyon açığı 0,9 milyar dolar artışla 119,9 milyar dolara yükselmişti. Sektörün kısa vadeli net döviz pozisyon fazlası ise 52,6 milyar dolar ile önceki aya göre 1,1 milyar dolar azalmıştı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Dış ticaret, enflasyon, GSYH, PMI, reel kur, ABD işgücü, Bej Kitap

28 Şubat – 4 Mart haftasında Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle ilgili gelişmelere odaklanacağız. Şubat ayına ilişkin olarak enflasyonda yükselişin sürmesi kaçınılmazken; ihracatta yukarı yönlü bir sürpriz, reel efektif döviz kurunda düşüş, imalat sektörü PMI endekslerinde zayıflık görebiliriz. GSYH’de ise kısa-orta vadede göremeyeceğimiz büyüme hızına tanık olacağız.

28 ŞUBAT 2022, PAZARTESİ

2021 YILI 4. ÇEYREK GSYH VERİLERİ – TÜİK

2021 yılı 3. çeyreğinde GSYH bir önceki çeyreğe göre %2,7, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %7,4 büyümüştü. 2021 yılı 3. çeyreğinde, bir önceki çeyreğe göre; GSYH, hanehalkı tüketimi, devlet harcamaları ve ihracattaki artış hızlanmış, ithalat artmış, yatırım harcamaları düşmüştü. 2021 yılı son çeyreğine ilişkin olarak bir önceki çeyreğe göre sanayi üretimi, perakende satışlar, ihracat ve ithalatta kaydedilen artış GSYH’nin de önceki çeyreğe büyümesinde etkili olacak. BETAM (Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi) 2021 yılı 4ncü çeyreğinde önceki çeyreğe göre %1,7, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %6,6 büyümesini tahmin ediyor. AA Finans anketine göre GSYH’nin 2021 yılı son çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre ortalama %8,7 büyümesi, 2021 yılı genelinde ortalama %11,1 büyümesi bekleniyor.

Kaynak: TÜİK

ŞUBAT AYI SAMEKS HİZMET VE SANAYİ SEKTÖRLERİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, Ocak ayında, aylık 1,6 puan artışla 53,0 seviyesine yükseldi. Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi de aylık 1,7 puan artışla 49,7 seviyesine yükselmişti. Endeksin 50 üzeri değerler sektörde önceki aya göre büyümeyi, altındaki değerler küçülmeyi gösteriyor.

Kaynak: MÜSİAD

OCAK AYI HİZMET ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (H-ÜFE) – TÜİK

H-ÜFE Aralık ayında aylık %12,81, yıllık %54,89, artış kaydetmişti. Enerji fiyatlarına yapılan zamların özellikle ulaştırma hizmet fiyatlarında sert artış görmemize sebep olacak.

Kaynak: TÜİK

OCAK AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TÜİK

Şubat ayı başında Ticaret Bakanlığı dış ticaret verilerini açıklamıştı. Buna göre Ocak ayında bir önceki aya göre; ihracat %21,0 düşüşle 17 milyar 593 milyon dolara, ithalat %3,6 düşüşle 28 milyar 32 milyon dolara gerilemiş, böylece dış ticaret açığı aylık %53,7 artışla 10 milyar 439 milyon dolara yükselmişti. TÜİK verileri ihracat ve ithalatta mal ve ülke gruplarına göre dış ticaret detaylarını açıklayacak. 1 Mart’ta ise Ticaret Bakanlığı Şubat ayı dış ticaret manşet verilerini açıklayacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

1 MART 2022, SALI

ŞUBAT AYI İMALAT SEKTÖRÜ PMI VERİLERİ – İSO, http://www.markiteconomics.com

Türkiye imalat sektörü Ocak ayında yüksek fiyatlar ve azalan siparişlerin etkisiyle zayıflamış, imalat sektörü PMI endeksi aylık 1,6 puan düşüşle 50,5 seviyesine gerilemişti. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörün önceki aya göre büyüdüğünü gösteriyor.

Kaynak: İSO, IHS MARKIT

ŞUBAT AYI JP MORGAN KÜRESEL İMALAT SEKTÖRÜ PMI VERİLERİ – http://www.markiteconomics.com

Ocak ayında JP Morgan küresel imalat sektörü PMI endeksi aylık 1,1 puan düşüşle 53,2 seviyesine gerilemişti. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörün önceki aya göre büyüdüğünü gösteriyor. Küresel olarak imalat sektöründe üretimde büyüme hızı önceki aya göre yavaşlamış, yurt içi siparişler yavaş hızla artarken, ihracat siparişleri önceki aya göre düşmüştü. Küresel olarak sektörde istihdam yavaş hızla da olsa büyümesini sürdürmüş, girdi fiyatlarının artış hızı yavaşlarken, çıktı fiyat artışları hızlanmıştı. Geçen hafta açıklanan öncü PMI verileri üretimin artmaya devam ettiğine işaret etmişti.

Kaynak: JP MORGAN, IHS MARKIT

2 MART 2022, ÇARŞAMBA

ŞUBAT AYI FED BEJ KİTAP (BEIGE BOOK) RAPORU – FED

Fed’in Bej Kitap raporu Aralık ayının son haftalarında ılımlı büyümeye, ılımlı istihdam artışına ve katı fiyat artışlarına işaret etmişti. 3 Ocak sonrası verileri kapsayacak olan raporda jeopolitik risklerdeki artışın ABD ekonomisine nasıl yansıyabileceğine dair ipuçları arayacağız.

2021 YILI ARALIK AYI FİNANSAL KESİM DIŞINDAKİ FİRMALARIN DÖVİZ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ – TCMB

Kasım 2021’de finans dışı kesimin döviz varlıkları aylık 1.155 milyon dolar azalışla 160.101 milyon dolara, yükümlülükleri 2.854 milyon dolar azalışla 275.635 milyon dolara gerilemiş, böylece sektörün net döviz pozisyonu açığı aylık 1.699 milyon dolar azalışla 115.533 milyon dolar seviyesine gerilemişti. Kasım 2021 sonu itibariyle sektör, kısa vadede (12 aylık dönemde) 60.818 milyon dolarlık net döviz pozisyon fazlasına sahiptir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

3 MART 2022, PERŞEMBE

ŞUBAT AYI ENFLASYON VERİLERİ – TÜİK

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Ocak ayında yıllık %48,69, aylık %11,10; yurt içi üretici fiyat endeksi ise (Yİ-ÜFE) yıllık %93,53, aylık %10,45 artış kaydetmişti. Döviz kurunun önceki aya göre nispeten yatay kaldığı Ocak ayında enflasyondaki yükselişin ana sebebi başta enerji ve emtia olmak üzere yapılan fiyat artışları ve zamlar olmuştu. Gıda tüketici fiyatları yıllık %55,61, aylık %10,90 artış kaydederken gıda üretici fiyatlarındaki artışlar yıllık %75,94, aylık %10,67 olmuştu. Reuters anketine göre Şubat ayında ortalama olarak TÜFE’de aylık %3,8, yıllık %52,95 artış öngörülüyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ŞUBAT AYI BM GIDA FİYAT ENDEKSİ – www.fao.org

Ocak ayında küresel gıda fiyatları aylık %1,14, yıllık %19,50 artış kaydetmişti. Yıllık en yüksek artışı %33,88’lik artış ile yağlar grubunda gerçekleşmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

25 ŞUBAT TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

18 Şubat ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre hafif artışını sürdürdü. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %16-18 aralığına geriledi, TL cinsi kredi faizleri %20-30 aralığına yükseldi. TL mevduat hacmi önceki haftaya göre %4,7 ile sert yükselişini sürdürdü, TL kredilerinde %1’lik hızlanma kaydedildi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar düşüşle 111,9 milyar dolara, tüzel kişilerin 6,9 milyar dolar düşüşle 73,2 milyar dolara geriledi, yurt dışı döviz mevduatları 0,1 milyar dolar artışla 24,8 milyar dolar oldu; böylece toplam DTH büyüklüğü haftalık 8,1 milyar dolar düşüşle 211,9 milyar dolara geriledi. Tüzel kişilerin DTH’si 24 Aralık’tan bu yana 17,3 milyar dolar, gerçek kişilerin 5,7 milyar dolar azaldı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar düşüşle 5,0 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 114,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar azaldı; altın rezervleri 41,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 72,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,3 milyar dolar azaldı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 2,2 milyar dolar düşüşle 29,0 milyar dolara geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 23,3 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar geriledi. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 37 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 185 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

4 MART 2022, CUMA

ŞUBAT AYI REEL EFEKTİF DÖVİZ KURU ENDEKSİ – TCMB

Türk lirasının değeri Ocak ayında dipten dönmüştü. Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan sepete göre, Türk lirasının ağırlıklı ortalama değerinin enflasyondan arındırılarak oluşturulan reel efektif döviz kuru endeksi (REDK), döviz kurlarında sert yükseliş yaşanan Aralık 2021’de 47,90 değeri ile gördüğü dip seviyeden Ocak ayında kurlarda azalan dalgalanmaya bağlı olarak 52,89 seviyesine yükselmişti. Şubat ayında Türk lirasındaki değer kaybının etkisiyle REDK’de düşüş görebiliriz.

Kaynak: TCMB

ŞUBAT AYI ABD İŞGÜCÜ VERİLERİ – TCMB

ABD’de işsizlik oranı Ocak ayında %4,0’e yükselmiş, ortalama saatlik kazançlar yıllık %5,68 artış kaydetmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Ocak ayında gübre fiyatlarındaki artış yüzde 120,5 oldu

TÜİK 2021 yılı Kasım ayı Tarım Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE) verilerini açıkladı.

Tarım-GFE Kasım ayında aylık %8,52, yıllık %36,20 artış kaydetti. Tarımda girdi maliyetlerini en fazla etkileyen kalem olan hayvan yemi fiyatları Kasım ayında aylık %9,27, yıllık %34,47 artış kaydetti.

Grafikte görüleceği gibi Tarım-GFE’ye en sert darbeyi vuranlar döviz kuru etkisiyle gübre (yıllık %120,54) ve çiftlik bina (yıllık %50,51) fiyatları ile bina bakım masrafları (yıllık %48,75) oldu.

Dolar/TL kuru Ekim 2021’de aylık %7,2 (yıllık %16,0), Kasım 2021’de aylık %16,7 (yıllık %33,9) artış kaydetmişti. Aralık ayında kurdaki aylık %26,8’lik (yıllık %75,8) artış Tarım-GFE’de daha sert yükselişler göreceğimize işaret ediyor.

Bir diğer önemli detay ise, enerji maliyetini aşağıda tutan faktörün ise devlet desteği olduğunu okuyoruz grafikten.

Dr. Fulya Gürbüz

Ekim 2021’de finans dışı sektör, net döviz pozisyonunu iyileştirmeye devam etti

TCMB 2021 yılı Ekim ayı “Finansal Kesim Dışındaki Firmaların Döviz Varlık ve Yükümlülükleri” raporunu yayınladı.

Küresel ekonominin iyileştiği, Türkiye’de ise risklerin arttığı 2021 yılında finansal kesim dışı firmalar döviz varlıklarını, döviz yükümlülüklerinden daha hızlı artırdı ve sektörün net döviz pozisyon açığı Ekim 2021’de 116,4 milyar dolar seviyesine geriledi.

Kaynak: TCMB

Finans dışı kesimin toplam net döviz pozisyon açığı Ekim 2021’de azalırken, kısa vadeli net döviz pozisyon fazlası Ekim 2021 itibarıyla önceki aya göre 3 milyar dolar artışla 63,2 milyar dolar seviyesine yükseldi.

Kaynak: TCMB

Finans dışı kesimin kısa vadeli döviz yükümlülüklerinin toplam döviz yükümlülüklerine oranı Ekim 2021’de %28’lik payla 2014 yılı seviyelerine yükseldi.

Kaynak: TCMB

Dr. Fulya Gürbüz

Türk lirasındaki değer kaybı ihracatı artırırken yarı dayanıklı tüketim malı ithalatı daha sert geriliyor

Eylül ayında yarı yarıya dolar ve eurodan oluşan döviz kuru sepetinin (aşağıdaki grafikte kırmızı çizgi) önceki aya göre %0,8 gerilemesinin etkisiyle reel efektif döviz kuru (REDK) (mavi çizgi) %0,4 yükseldi. Grafikte de görüleceği gibi TL ile REDK, ters yönlü hareket etmektedir.

Genelde, Türk lirasındaki değer kaybı azaldıkça ihracatın arttığı söylemini duyarız. Doğrudur, TL’deki değer kaybı ihraç mallarımızın döviz cinsi fiyatını azaltacağından Türk ihraç mallarının rekabet gücü artmaktadır. Aşağıdaki grafikte görüleceği gibi REDK’daki her hareket, ihracata (sarı çizgi) doğrudan birebir yansımasa da TL’deki değer kaybının (REDK’daki aşağı yönlü seyrin) genel olarak ihracat hacminin artmasında etkili olduğunu söyleyebiliyoruz.

İthalat tarafında ise döviz kuru ne olursa olsun enerji ithal etmek zorundayız. REDK ile enerji dışı diğer mal gruplarının ithalat seyrini incelediğimizde REDK-ihracat ilişkisinden daha güçlü bir ilişkiyi REDK-yarı dayanıklı tüketim malı ithalatı ilişkisinde görüyoruz. Yarı dayanıklı tüketim mallarına örnek olarak giyim, ayakkabı, ev tekstili, aksesuar, oyuncak, mutfak eşyası, mücevher, saat, alet ve bahçe ekipmanları gibi birçok ürünü sayabiliriz. Aşağıdaki grafiğin de işaret ettiği gibi, REDK’da aşağı yön devam ettikçe yarı dayanıklı tüketim malı (yeşil çizgi) ithalatı da azalıyor. İthalat azalıyor ancak, TÜİK sanayi üretimi verilerine göre aynı dönemde yurt içinde yarı dayanıklı tüketim malı üretim hacmi artmaktadır.

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Enflasyon, reel efektif döviz kuru, finans dışı kesim net döviz pozisyonu, nakit bütçe ve ABD işsizlik oranı

4–8 Ekim haftasında; enflasyonda yükseliş, reel efektif kurunda bozulma, ABD işsizlik oranında ise iyileşmenin devamını göreceğiz. TCMB, Eylül ayı toplantısında çekirdek enflasyondaki düşüş eğilimine dikkat çekerek erken bir hamleyle politika faizini %18’e düşürmüştü. TCMB kararı sonrasında Türk lirasındaki sert değer kaybına istinaden çekirdek enflasyondaki gidişatı izleyeceğiz.

4 EKİM 2021, PAZARTESİ

EYLÜL AYI ENFLASYON VERİLERİ – TÜİK

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Ağustos ayında yıllık %19,25, aylık %1,12 artmıştı. Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) de yıllık %45,52, aylık %2,77 artış kaydetmişti. Böylece yıllık bazda TÜFE (grafikte lacivert çizgi) ve Yİ-ÜFE(mavi çizgi) arasındaki fark (sarı çubuklar) açılmaya devam etmişti. AA Finans’ın eylül ayı Enflasyon Beklenti Anketi sonuçlarına göre TÜFE’de aylık bazda ortalama %1,34’lük artış beklenirken yıllık bazda enflasyonun %19,69’a yükseleceği tahmin ediliyor. 2002-2024 dönemi Orta Vadeli Programda TÜFE’nin 2021 yılı sonunda %16,2’ye 2022 yılı sonunda %9,8’e gerileyeceği tahmin ediliyor. Eylül ayında kurdaki artışın etkisiyle Yİ-ÜFE’de aylık bazda artış göreceğiz.

EYLÜL AYI REEL FAİZ – TURKEY DATA MONITOR

Ağustos ayında 12-ay geriye dönük gerçekleşen reel faiz eksi yüzde 0,55 puana gerilerken, 12-ay ileriye dönük beklenen reel faiz yüzde 5,44 puana yükseldi. Aşağıdaki grafikte göreceğiniz gibi 12-ay ileriye dönük beklenen reel faizde (mavi çizgi) yükseliş TCMB’nin birkaç ay gecikmeyle politika faizini (siyah çizgi) yükseltmesine sebep olmaktadır. Mevcut durumda TCMB’nin politika faizi %18 seviyesindeyken, TÜFE Ağustos ayında %19,25 seviyesindeydi. Enflasyonda yükseliş sürdükçe politika faizi ve enflasyon arasındaki makas da açılmaya devam edecek, dolayısıyla mevduat faiz oranları (mevduatın reel getirisi) görece düşük kaldıkça tahvil faizlerinde daha yüksek getiri talebi (tahvillerde reel faiz beklentisi) artacaktır. Hele de ABD tahvil faizleri yükseliyorken Türkiye tahvil faizlerinin de yükselmesi (tahvillere satış baskısı), dolayısıyla da CDS primlerinde yüksek seyrin devamı kaçınılmaz gibi gözüküyor.

TEMMUZ AYI FİNANSAL KESİM DIŞI SEKTÖRÜN DÖVİZ POZİSYONU – TCMB

Haziran ayında finans dışı sektörün döviz varlıkları 145,8 milyar dolar ile önceki aya göre %0,3’lük artarken, döviz yükümlülükleri %1,2’lik düşüşle 273,8 milyar dolar seviyesine gerilemişti. Sektörün net döviz pozisyonu açığı ise önceki aya göre %2,8’lik azalışla 128,0 milyar dolar seviyesine geriledi. 2021 yılı ikinci çeyreğinde finans dışı sektörün döviz yükümlülüklerini önceki çeyreğe göre artırması, özellikle hizmetler sektörü üretiminin çeyrek bazda artışına finansal destek verdi. Finans dışı kesimin kısa vadeli döviz pozisyonu Haziran ayında 58,4 milyar dolar ile fazla verdiğini de ekleyelim.

5 EKİM 2021, SALI

EYLÜL AYI REEL EFEKTİF DÖVİZ KURU (REDK) – TCMB

Ağustos ayında TÜFE bazlı REDK aylık 1,7 puan değerlenmeyle 62,9 seviyesine yükselmişti. REDK, Haziran ayında 59,7 değeri ile tarihi düşük seviyesine gerilemişti. Eylül ayında TCMB’nin erken faiz indiriminin etkisiyle Dolar/TL kuru 8,90 seviyesinin yukarısında tarihi rekor kırdı. Türk lirasındaki değer kaybını tersine döndürecek olumlu bir gelişme olmadıkça enflasyonist baskı korunacak.

7 EKİM 2021, PERŞEMBE

EYLÜL AYI NAKİT BÜTÇE VERİLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Hazine nakit bütçesi 2021 yılı Ağustos ayında 175,2 milyar TL gelir elde ederken, 111,0 milyar TL harcama yapmış, böylece nakit bütçe dengesi (aşağıdaki grafikte sarı çubuklar) aynı ay 64,3 milyar TL fazla vermişti. Ağustos ayında Hazine 20,2 milyar TL net iç borçlanma gerçekleştirmiş, 1,2 milyar TL net dış borç ödemiş, böylece net borçlanma miktarı (mavi çubuklar) 18,9 milyar TL olmuştu. Pandeminin başladığı 2020 yılının ilk sekiz ayında 109,9 milyar TL açık veren Hazine nakit dengesi, 2021 yılının aynı döneminde toplam 42,1 milyar TL açık vermiş; 71,3 milyar TL net iç borçlanma, 20,8 milyar TL net dış borçlanma gerçekleştirmiştir. Hazine nakit dengesi 2020 yılı genelinde toplam 181,9 milyar TL açık vermişti. Yıllık toplam olarak bakıldığında faiz giderlerinin, nakit gelirlerden daha hızlı artması Hazine’nin borçlanma gereğini artırıyor.

TCMB VE BDDK, 1 EKİM 2021 TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

24 Eylül ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) döviz kurundaki yükselişin yabancı para cinsi mevduatlarının TL cinsinden değerini artırmasına paralel olarak önceki haftaya göre artış gösterdi. TL cinsi mevduatlar ve krediler önceki haftaya göre yatay kaldı. TL cinsi mevduat faiz oranları %16-20 aralığına geriledi, TL cinsi kredi faiz oranları %17-25 aralığını korudu. TCMB’nin sürpriz faiz indirimi gerçekleştirdiği 20-24 Eylül haftasında gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar azalışla 114,2 milyar dolara, tüzel kişilerin 0,8 milyar dolar azalışla 87,7 milyar dolara geriledi, yurtdışı mevduatlar 24,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre değişiklik göstermedi, böylece DTH hacmi 24 Eylül haftasında önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar azalışla 229,4 milyar dolar seviyesine geriledi. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar azalışla 5,8 milyar dolar oldu. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 122,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar arttı; altın rezervleri 39,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar geriledi, brüt döviz rezervleri 82,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,4 milyar dolar artış kaydetti. Merkez Bankasının net rezerv açığı da önceki haftaya göre 2,3 milyar dolar azalarak 18,7 milyar dolar seviyesine geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 30,5 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,9 milyar dolar azaldı. Yurt dışı yerleşikler 24 Eylül ile biten haftada hisse senetlerinde 36 milyon dolarlık net alış, DİBS’te ise TCMB’nin faiz indirim hamlesine bağlı olarak 430 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdiler.

8 EKİM 2021, CUMA

ABD EYLÜL AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – http://www.bls.gov

Ağustos ayında ABD’de işsizlik oranı %5,20 (grafikte yeşil çizgi) seviyesine gerilemiş, ortalama saatlik kazançlar (turuncu çizgi) yıllık %4,28 artış kaydetmişti. ABD’de istihdam artmaya devam ediyorken nitelikli istihdam açığı ortalama saatlik kazançları yukarı çekiyor. Nitelikli istihdam açığının devam etmesi ve delta varyantının arz kısıtlarındaki bozulmayı derinleştirmesi işsizlik oranının pandemi öncesindeki %3,5 seviyelerine gerilemesi şimdilik uzak bir ihtimal ancak talep tarafında canlılığın sürmesi ve enflasyonist baskının devam etmesi 2022 yılı sonlarına doğru Fed’in faiz artırım ihtimalini artırıyor.