Vega Portföy: Ocakta TCMB faizi %45’e yükseltip beklemeye geçebilir, ilk faiz indirimi 2Y2024’te gelebilir

Yılın en uzun gecesinin yaşandığı 21 Aralık tarihli akşam bültenimizde küresel bazda açıklanan önemli makroekonomik verilerin hangi sinyalleri verdiğini paylaşmak istiyoruz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

TÜFE’de aylık artışlara dikkat… Merkez Bankası (TCMB) hem bizim hem de piyasanın beklentilerine paralel olarak politika faizini %40’tan %42,5’e yükseltti. Bu beklentimizde en önemli faktör piyasa beklentilerinin TCMB beklentilerine yakınsaması ve döviz rezervlerindeki artışın TL üzerinde yarattığı baskıyı hafifletmesiydi. TCMB’nin bugün yaptığı para politikası toplantısı sonrasında yayınladığı basın bülteninde “Kurul, parasal sıkılaştırma adımlarını en kısa zamanda tamamlamayı öngörmektedir” vurgusundan TÜFE’nin aylık artışının Aralıkta düşmeye devam etmesi halinde Ocak toplantısında 250 baz puanlık bir faiz artırımına kapı araladığını anlıyoruz. Hesaplamalarımıza göre Haziran ayında enflasyonun zirve yapma olasılığı yüksek. Dolayısıyla 2024 yılının ikinci yarısında büyük olasılıkla faiz indirimleri başlayacak.

TCMB’nin swap hariç net rezerv açığı 37 milyar dolara geriledi… Türkiye’de 15 Aralık haftasında KKM bir önceki haftaya göre 18,7 milyar TL (1 milyar dolar) düşüşle 2,7 milyar TL (92,5 milyar dolar) seviyesine geriledi. Döviz tevdiat hesapları haftalık 0,8 milyar dolar artışla 179 milyar dolara yükseldi. Yurt dışı yerleşikler toplamda 1,0 milyar dolar olmak üzere hisse senedi piyasasında net 0,4 milyar dolar, DİBS piyasasında net 0,6 milyar dolar alış gerçekleştirdi; yabancı yerleşikler yılbaşından bu yana toplamda net 6,0 milyar dolarlık alım yaptı. Uluslararası rezervler haftalık 1,2 milyar dolar artışla 142,5 milyar dolar ile yeni zirvesini gördü. TCMB net rezervleri haftalık 1,0 milyar dolar düşüşle 37,2 milyar dolara geriledi, swap hariç net rezerv açığı ise haftalık 4,9 milyar dolar azalarak 36,6 milyar dolara geriledi. Bankacılık sistemi kredi hacim artışındaki yavaşlama devam etti.

Fiyat artışlarında katılık sürdü… Türkiye’de tarımsal girdi fiyat artışı Ekimde %2,1’e (yıllık %40,0) yavaşladı. Enerji fiyatları, gıda üretiminde maliyetleri yukarı yönlü baskılarken veteriner harcamalarında artan baskılar fiyatlar üzerindeki yapışkanlık ya da katılığın enflasyonda aşağı yönü sınırlamasına sebep oluyor.

ABD ekonomisi 3Ç2023’te bir önceki çeyreğe göre hızlandı… Nihai sonuçlara göre ABD’de GSYH 3Ç2023’te yıllık %5,2 büyüme beklentilerinin gerisinde kalarak %4,9 büyüdü. Böylece yılın ilk 3 çeyreğinde ortalama büyüme %3,07 oldu. GSYH’ye en büyük katkı sırasıyla perakende satışlar, bilgi teknolojileri, dayanıksız tüketim malı üretimi ve inşaat ile finans ve sigorta hizmetlerinden geldi.

ABD’de istihdam piyasası güçlü kalmaya devam etti… ABD’de ilk işsizlik başvuruları 16 Aralık’ta bir önceki haftaya göre yükselse de beklentilerin gerisinde kalarak 205 bin oldu. İlk işsizlik başvurularındaki yavaşlama eğilimi istihdam piyasasının güçlü kalmasını sağlıyor. Nitekim 4 haftalık ortalama işsizlik başvuruları son iki haftadır geriliyor.

ABD’de imalat sektöründe zayıflık Aralıkta sürdü, fiyatlarda baskı kısmen hafifledi… ABD’de Philadelphia Fed İmalat Endeksi özellikle yeni siparişlerdeki sert düşüşün etkisiyle Aralıkta -10,5 (eşik değer 0) seviyesine geriledi. Sektör istihdamında kaydedilen hafif zayıflık dikkatimizi çekti. Girdi maliyet artışlarında yavaşlama işaretleri sürerken, çıktı fiyatlarında artış hafif geriledi. FED politika faizi kararında, başta ücretler olmak üzere fiyatlardaki baskının hafiflemeye devam etmesi halinde “faiz indirimi” olasılığı artacaktır. FED faizdeki aşağı yönlü eğilimden emin olmak adına Aralık-Ocak-Şubat aylarını izlemeyi tercih edecektir. Enflasyonda istikrarlı bir düşüş olması durumunda FED Mart ayı toplantısında faiz indirimine yeşil ışık yakabilir.

Dr.Fulya Gürbüz – www.vegaoırtfoy.com

YASAL UYARI

Dışarıdan Temin Edilen Verilere İlişkin Yasal Uyarı

Bu bültende/e-postada yer alan her türlü fiyat, veri ve bilgi; kamu kuruluşları, sivil toplum örgütleri ve diğer piyasa koşullarına göre güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan temin edilmekte olup, bu bilgilerin tam ve eksiksiz şekilde doğru olduğu anlamına gelmemektedir. Bu bültende yer alan verilerle okuyuculara tarafsız genel bilgiler sunulmaktadır. Bu kaynaklardan temin edilen fiyat, veri ve bilginin kullanılması sebebiyle ortaya çıkabilecek zararlardan Vega Portföy Yönetimi A.Ş. sorumlu değildir.

Yatırım Tavsiyesi Olmadığına Dair Yasal Uyarı

Bu raporda/e-postada yer alan bilgi, analiz ve yorumlar yatırım danışmanlığı ve/veya yönlendirici ve taraflı bir nitelik taşımayıp okuyucuya dürüst ve objektif bakış açısıyla genel bir bilgilendirme yapılmaktadır. Bu raporda yer alan analiz, tavsiye ve yorumlar mali durumunuza, risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Burada yer alan bilgi, analiz ve yorumlara dayanılarak yapılacak yatırımların ve işlemlerin sonuçlarından ve oluşacak mali kayıplardan Vega Portföy Yönetimi A.Ş. sorumlu değildir.

Vega Portföy Haftalık Bülten 18-22 Kasım 2023

Kaynak: Bloomberg HT, BİST, cnbc.com, investing.com

Finansal ve Makro-Ekonomik Gelişmeler (11–15 Aralık 2023)

11-15 Aralık haftasını Borsa İstanbul pozitif bölgede kapatırken ABD borsaları yükseldi, Asya ağırlıklı olarak düştü. ABD 10-yıl vadeli tahvil faizleri düşerken, altın ve petrol fiyatları yükseldi. FED’den karışık söylemlerin etkisiyle Dolar endeksi DXY değer kaybetti, EURUSD 1.09 seviyelerinde tutundu. Türkiye’nin 5 yıl vadeli CDS primi 290 baz puanın altına geriledi.

Amerikan, Avrupa ve İngiltere merkez bankaları politika faizini değiştirmedi. Veriler desteklediği zaman faiz indirimine kapı aralayan merkez bankaları gerektiği durumda faiz artırmaktan çekinmeyeceklerini vurguladı.

Aralıkta; Euro Bölgesinde ekonomik güven endeksi yükselmeye devam etti (eşik değer 0). ABD’de uzun vadeli konut kredi faiz oranları ve ilk işsizlik başvuru sayısı haftalık bazda düştü. Öncü S&P Global PMI ilk tahminlerine göre imalat sektörleri ABD, Euro Bölgesi ve İngiltere’de önceki aya göre daraldı, hizmet sektörleri ABD ve İngiltere’de büyümeye devam etti, Euro Bölgesinde daraldı.

Kasımda; aylık bazda Türkiye’de otomotiv sektörü üretimi arttı, Tarım-ÜFE ve konut satışları düştü. ABD’de sanayi üretimi ve perakende satışlar yükseldi, ÜFE değişmedi. Çin’de sanayi üretimi ve perakende satışlar yıllık bazda yükseldi.

Ekimde; aylık bazda Türkiye’de sanayi üretimi ve işsizlik oranı düştü, perakende satışlar ve inşaat maliyetleri arttı, kısa vadeli dış borç stoku ile özel sektörün yurt dışı kredi borcu hafif yükseldi. Euro Bölgesinde yıllık ücret artışı 3Ç2023’te yükseldi, İngiltere’de GSYH aylık bazda düştü.

Kaynak: TÜİK, TCMB, Turkey Data Monitor, tradingeconomics.com

Yeni Haftada Veriler Ne Söyleyecek?

18–22 Aralık 2023 haftasında;

Türkiye’de TCMB, 21 Aralık’ta politika faiz kararını açıklayacak. Fiyat artışlarında devam eden katılık ve ekonomik aktivitede karışık seyrin etkisiyle 250 baz puanlık artış olası gözüküyor.

Haftanın en kritik verileri ABD’de Cuma açıklanacak Kasım ayı çekirdek PCE enflasyonu ve 3Ç2023 GSYH verisi. Ekimde yıllık %3 ile 2021 seviyelerine gerileyen enflasyonda beklenti %3,4. FED para politikasında %2 seviyesini hedefliyor. Düşüş beklenen Euro Bölgesi Kasım ayı çekirdek TÜFE, EURUSD paritesinin yönü açısından önemli.

Aralık ayı güven endeksleri (ABD, Almanya, Türkiye), Kasım ayı enflasyon (Almanya, İngiltere, Türkiye), konut (ABD),  Türkiye’de cari denge için önemli turist verileri takip edilecek. Söz konusu veriler fiyat gelişmeleri ve ekonomik aktivite açısından merkez bankalarını rotasından çıkaracak önemli bir etki yaratmayacaktır. 

Kaynak: TÜİK, TCMB, Turkey Data Monitor, tradingeconomics.com

Dr.Fulya Gürbüz – http://www.vegaportfoy.com

YASAL UYARI

Dışarıdan Temin Edilen Verilere İlişkin Yasal Uyarı

Bu bültende/e-postada yer alan her türlü fiyat, veri ve bilgi; kamu kuruluşları, sivil toplum örgütleri ve diğer piyasa koşullarına göre güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan temin edilmekte olup, bu bilgilerin tam ve eksiksiz şekilde doğru olduğu anlamına gelmemektedir. Bu bültende yer alan verilerle okuyuculara tarafsız genel bilgiler sunulmaktadır. Bu kaynaklardan temin edilen fiyat, veri ve bilginin kullanılması sebebiyle ortaya çıkabilecek zararlardan Vega Portföy Yönetimi A.Ş. sorumlu değildir.

Yatırım Tavsiyesi Olmadığına Dair Yasal Uyarı

Bu raporda/e-postada yer alan bilgi, analiz ve yorumlar yatırım danışmanlığı ve/veya yönlendirici ve taraflı bir nitelik taşımayıp okuyucuya dürüst ve objektif bakış açısıyla genel bir bilgilendirme yapılmaktadır. Bu raporda yer alan analiz, tavsiye ve yorumlar mali durumunuza, risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Burada yer alan bilgi, analiz ve yorumlara dayanılarak yapılacak yatırımların ve işlemlerin sonuçlarından ve oluşacak mali kayıplardan Vega Portföy Yönetimi A.Ş. sorumlu değildir.

Bugün Neler Oluyor? – 29 Kasım 2023

Asya borsaları karışık seyretti, Avrupa ağırlıklı olarak yükseliyor. ABD ekonomisinin üçüncü çeyrekte beklentilerden daha güçlü büyümesinin etkisiyle ABD vadeli borsaları yükseliyor, gün içinde 102,38 seviyesine kadar gerileye ABD dolar endeksi DXY yükselerek 102.88 seviyesinden işlem görüyor, paralelinde EURUSD paritesi 1.10 seviyesinin tekrar altına geriledi. Gün içinde 2052 dolara yükselen ons altın fiyatı güçlü gelen GSYH büyüme verisinin ardından 2040 dolar seviyesine geriledi. Gümüş ve bakır yükselirken, çelik düşüyor. OPEC+ toplantısında üretim kısıntısına gidileceği beklentisiyle Brent petrol 82 dolar seviyesini geçti. Küresel tahvil faizlerinde ise talep etkisiyle düşüş var (fiyatlar yükseliyor). Borsa İstanbul’da düşüş sürerken, Dolar/TL 28.90 sınırına geriledi, 2-yıl vadeli tahvil faizi %40’ın altına geriledi.

OECD Kasım ayı Ekonomik Görünüm raporunda Türkiye’de GSYH büyüme tahminini 2023 yılı için %4,3’ten %4,5’e, 2024 için  %2,6’dan %2,9’a yükseltti, 2025 için %3,2 büyüme öngördü. OECD enflasyon (TÜFE) tahminini 2023 için %52,1’den %52,8’e, 2024 için %39,2’den %47,4’e yükseltti; 2025 yılı için öngörüsü ise %31,6 oldu. OECD, G20 ülkeleri için 2023 yılı GSYH büyüme beklentisini ise %3,1 olarak korudu.

Türkiye’de ekonomik güven endeksi Kasımda aylık %1,3 düşüşle 95,3 seviyesine geriledi. Endeksteki düşüşte imalat, hizmet ve perakende ticaret sektörleri güvenindeki düşüş etkili olurken; tüketici güveni ve inşaat sektörü güvenindeki artışlar ekonomik güven endeksini destekledi. Ekonomik güven endeksinin 100 seviyesinin altında olması genel ekonomik görünüme ilişkin kötümserliğe işaret ediyor.

Nihai dış ticaret verilerine göre Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat %7,4 artışla 22,9 milyar dolara, ithalat ise yıllık %0,6 artışla 29,4 milyar dolara yükseldi. Ocak-Ekim döneminde ihracat yıllık %0,2 artışla 209,9 milyar dolar, ithalat %1,1 artışla 303,8 milyar dolar oldu. Böylece Ekim 2023’te 6,5 milyar dolar, Ocak-Ekim 2023’te ise 93,9 milyar dolar dış ticaret açığı kaydedildi. Aylık bazda ihracat Ekimde %1,8, ithalat ise %6,9 arttı.

BDDK verilerine göre bankacılık sektörünün net karı Ekimde yıllık %5,6 düşüşle 47 milyar TL’ye geriledi. Ocak-Ekim döneminde sektörün net karı yıllık %45 artışla 486 milyar TL oldu. Sektörün sermaye yeterlilik rasyosu %18.

ABD’de 2023 yılı üçüncü çeyreğinde GSYH’nin ikinci tahmine göre çeyrek bazda beklentilerden yukarıda yıllık %5,2 büyüdüğü tahmin edildi. Bir önceki çeyrekte, çeyrek bazda yıllık %2,1 büyüme kaydetmişti.

Almanya’da enflasyon (TÜFE) ilk tahminlere göre Kasımda beklentilerden daha fazla aylık %0,4 düşerken, yıllık bazda artış %3,2 oldu.

Bugün TSİ2200’de ABD Bej Kitap ekonomi raporu yayınlanacak.

Dr. Fulya Gürbüz – http://www.vegaportfoy.com

YASAL UYARI

Dışarıdan Temin Edilen Verilere İlişkin Yasal Uyarı

Bu bültende/e-postada yer alan her türlü fiyat, veri ve bilgi; kamu kuruluşları, sivil toplum örgütleri ve diğer piyasa koşullarına göre güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan temin edilmekte olup, bu bilgilerin tam ve eksiksiz şekilde doğru olduğu anlamına gelmemektedir. Bu bültende yer alan verilerle okuyuculara tarafsız genel bilgiler sunulmaktadır. Bu kaynaklardan temin edilen fiyat, veri ve bilginin kullanılması sebebiyle ortaya çıkabilecek zararlardan Vega Portföy Yönetimi A.Ş. sorumlu değildir.

Yatırım Tavsiyesi Olmadığına Dair Yasal Uyarı

Bu raporda/e-postada yer alan bilgi, analiz ve yorumlar yatırım danışmanlığı ve/veya yönlendirici ve taraflı bir nitelik taşımayıp okuyucuya dürüst ve objektif bakış açısıyla genel bir bilgilendirme yapılmaktadır. Bu raporda yer alan analiz, tavsiye ve yorumlar mali durumunuza, risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Burada yer alan bilgi, analiz ve yorumlara dayanılarak yapılacak yatırımların ve işlemlerin sonuçlarından ve oluşacak mali kayıplardan Vega Portföy Yönetimi A.Ş. sorumlu değildir.

Ekonomi Gündemi: Dış ticaret, enflasyon, geçinme maliyeti, GSYH, güven, işsizlik, PCE, PMI, SAMEKS

2023 yılı 28 Ağustos – 1 Eylül haftasında Temmuz ayına ilişkin veriler dış ticaret açığında artış, enflasyonda yükseliş; Ağustos ayına ilişkin ise ekonomik güven endeksinde düşüş, İTO geçinme maliyetinde ise artışın süreceğine işaret ediyor. 2023 yılı ikinci çeyreğinde GSYH üretimi bir önceki çeyreğe göre daha hızlı artacak. Ağustos ayında küresel ekonomik aktivitede kan kaybı sürecek.

Kaynak: tradingeconomics.com, S&P Global, TCMB, TÜİK

Detaylar…

29 AĞUSTOS 2023, SALI

AĞUSTOS AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Temmuz ayında ekonomik güven endeksi Haziran ayında aylık %1,8 düşüşle 99,3 seviyesine gerilemişti. Ekonomik güven endeksinin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, küçük olması ise genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği gösteriyor. Endeksi oluşturan alt güven endekslerinin (tüketici, reel kesim ve sektör güven endeksleri) Ağustos ayında gerilemeleri sebebiyle ekonomik güven endeksindeki düşüş Ağustos ayında da sürecek. Reel kesim, hizmet sektörü ve perakende ticaret sektörü güven endeksleri halen 100 üzerindeki değerlerini korurken, tüketici güven endeksi özellikle yapılan zamların fiyat artışlarını tetiklemesine bağlı olarak Ağustos ayında 80,1 seviyesine tekrar geriledi. 24 Ağustos tarihli PPK toplantısında politika faizinin beklentilerden yukarıda %25’e çıkartılması sebebiyle kredi faiz oranlarındaki yükseliş, talep tarafındaki fren etkisini sürdürecek.

Kaynak: TÜİK

TEMMUZ AYI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Ağustos ayı başında Ticaret Bakanlığının yayınladığı verilere göre ihracat Temmuz ayında bir önceki aya göre 0,8 milyar düşüşle 20,1 milyar dolara geriledi, ithalat aylık 6,4 milyar dolar artışla 32,5 milyar dolara yükseldi. Böylece dış ticaret açığı da bir önceki aya göre artarak 12,4 milyar dolara yükseldi. TÜİK verileri nihai sonuçları gösterecek.

Kaynak: Ticaret Bakanlığı

30 AĞUSTOS 2023, ÇARŞAMBA

ABD 2Ç2023 GSYH BÜYÜMESİ İKİNCİ TAHMİNİ – ABD EKONOMİK ANALİZ BÜROSU

1Ç2023’te ABD ekonomisi bir önceki çeyreğe göre yıllıklandırılmış olarak %2 büyürken, 2Ç2023 için ilk tahminler GSYH’nin %2,4 büyüyeceği yönündeydi. İkinci tahminler piyasa beklentisinde bir değişiklik olmayacağına işaret ediyor. ABD ekonomisi 2020’de %2,8 daralmış, 2021 ve 2022’de yıllık büyüme sırasıyla %5,9 ve %2,1 olarak gerçekleşmişti.

Kaynak: tradingeconomics.com

AĞUSTOS AYI EURO BÖLGESİ EKONOMİK DUYARLILIK GÖSTERGESİ – AVRUPA KOMİSYONU

Euro Bölgesinde imalat, perakende, hizmetler, tüketici, inşaat güven endekslerini ölçen ekonomik duyarlılık indikatörü Temmuz ayında arka arkaya üçüncü ay gerileme kaydederek 100 eşik değerinin altında kalmaya devam etmişti. Söz konusu indikatörle benzer eğilim sergileyen ve imalat ve hizmet sektörleri toplam aktivitesini ölçen bileşik PMI (satın alma müdürleri) endeksinin Ağustos ayında gerileme kaydetmesi Bölge genelinde ekonomik duyarlılıktaki zayıflığın da süreceğine işaret ediyor.   

Kaynak: tradingeconomics.com

31 AĞUSTOS 2023, PERŞEMBE

2023 YILI 2. ÇEYREK (2Ç2023) GAYRİ SAFİ YURT İÇİ HASILA (GSYH) VERİLERİ – TÜİK

1Ç2023’te toplam mal ve hizmet üretimi bir önceki çeyreğe göre %0,3, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre ise %4 artış kaydetti. Son 4 çeyrek toplam GSYH üretimi 970 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2Ç2023’te sanayi üretiminin bir önceki çeyreğe göre artması, perakende satışların aynı dönemde yavaşlayarak da olsa büyümesi GSYH’nin bir önceki çeyreğe göre büyümeye devam edeceğine işaret ediyor. 3Ç2023 verileri ise zayıflık sinyalleri veriyor. Bahçeşehir Üniversitesi BETAM ç/ç %1,6, y/y %4,7 artış beklerken, Bilgi Üniversitesi CEFIS beklentisi ise sırasıyla %2 ve %2,9. Foreks anket sonuçlarına göre ekonomistlerin 2Ç2023 için yıldan yıla GSYH büyüme beklentisi ortalama %3,5.

Kaynak: TÜİK

TEMMUZ AYI HİZMET ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (H-ÜFE) – TÜİK

Haziran ayında H-ÜFE aylık %9,57, yıllık %68,90 artış kaydetmişti. Temmuz ayındaki zamların etkisiyle hizmet üreticilerinin maliyetlerinde artış sürecek.

Kaynak: TÜİK

AĞUSTOS AYI SAMEKS HİZMET VE SANAYİ SEKTÖRLERİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD

Temmuz ayında mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 2,6 puan düşüşle 51,6 seviyesine gerilemişti (SAMEKS: Satın alma müdürleri endeksi). Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi ise aylık 8,4 puanlık sert düşüşle 50,1 değerini aldı. Böylece SAMEKS Bileşik Endeksi aylık 4 puanlık düşüşle 51,3 seviyesine geriledi. Endeksin 50 üzerindeki değerler ilgili sektörün bir önceki aya göre büyüdüğünü, altındaki değerler küçüldüğünü, 50 seviyesi ise değişiklik olmadığını gösteriyor. SAMEKS sonuçlarına göre hizmet sektöründe iş hacmi Şubat-Temmuz döneminde sürekli daralırken, sanayi sektöründe üretim Şubat ayından sonra ilk kez Temmuz ayında daraldı. Ağustos ayı verileri üçüncü çeyrekte ekonomik aktivitede aşağı yönlü seyrin devam edip etmediğini gösterecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ABD TEMMUZ AYI ÇEKİRDEK KİŞİSEL TÜKETİM HARCAMALARI (PCE) FİYAT ENDEKSİ – ABD EKONOMİK ANALİZ BÜROSU

ABD Merkez Bankası FED’in para politikası kararında dikkate aldığı çekirdek PCE enflasyonu Haziran 2023’te aylık %0,2, yıllık %4,1 artış kaydetmişti. Temmuz ayında çekirdek PCE’nin yıllık %4,2 artış kaydetmesi bekleniyor. Her ne kadar yavaşlasa da %2’lik enflasyon hedefinden halen uzakta olan çekirdek PCE enflasyonu FED’in politika faizinde temkinli tavrını korumasına sebep oluyor.

Kaynak: tradingeconomics.com

1 EYLÜL 2023, CUMA

AĞUSTOS AYI ABD İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ – İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ BÜROSU (BLS)

ABD’de işsizlik oranı Temmuz ayında %3,5 seviyesine gerilemişti. Ortalama saatlik kazançlar ise yıllık %4,4 artış ile önceki aya göre değişiklik göstermedi. Ağustos ayında işsizlik oranının değişmeyeceği tahmin ediliyor.

Kaynak: tradingeconomics.com, BLS.

AĞUSTOS AYI KÜRESEL VE TÜRKİYE İMALAT SEKTÖRÜ PMI ENDEKSLERİ – İSO, S&P GLOBAL

Ağustos ayı satın alma müdürleri endeksi (PMI) öncü verileri bir önceki aya göre ABD ve Japonya’da hizmet sektörünün büyüdüğünü, sanayi sektörlerinin daraldığını; Almanya, Avustralya, Euro Bölgesi, Fransa ve İngiltere’de ise hizmet ve imalat sektörlerinin daraldığına işaret etti. Türkiye’nin en büyük ticaret ortakları olan ABD ve Avrupa’da sanayi sektörlerindeki daralma Türkiye’nin imalat sektörünü ve ihracat performansını aşağı yönlü baskılıyor.

Kaynak: İSO, S&P Global.

AĞUSTOS AYI İTO İSTANBUL ÜCRETLİLER GEÇİNME İNDEKSİ – İTO

Temmuz ayında perakende fiyatlarını yansıtan İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi aylık % 9,8, yıllık %77,5 artış kaydetmişti. Aynı ay TÜİK’in yayınladığı TÜFE aylık %9,5 oranında yükselmişti. TÜİK verilerine yönelik güven işaretleri almaya başladığımızı ekleyelim.

Kaynak: İTO

Dr. Fulya Gürbüz / Vega Portföy

Haziran PMI: Küresel ekonomide zayıflık sürdü

S&P Global, Haziran ayına ilişkin öncü hizmet ve imalat sektörleri PMI (satın alma müdürleri endeksi) verilerini yayınladı. ABD, Euro Bölgesi, İngiltere ve Japonya’da imalat sektörleri üretiminin Haziran ayında bir önceki aya göre daralması, hizmet sektörleri üretimi artış hızlarının Haziran ayında yavaşlamasına bağlı olarak Haziran ayında toplam mal ve hizmet üretimleri toplamı ılımlı büyüme kaydetti. Arda ardına iki çeyrek daralan Euro Bölgesinde yaşanan resesyonun 2023 yılı ikinci çeyreğinde de sürebileceği ihtimali PMI verileriyle gün yüzüne çıktı. Küresel PMI verileri kesin sonuçları 3 Temmuz’da yayınlanacak. PMI endeksinin 50 üzerindeki değerler sektörün bir önceki aya göre büyüdüğünü, altındaki değerler daraldığını, 50 değeri ise değişiklik göstermediği anlamına geliyor. Dünyanın en büyük ilk yedisinde yer alan söz konusu ekonomilerde yaşanan zayıflığın ana sebebi ilgili merkez bankalarının enflasyonla mücadelede uyguladığı sıkı para politikası. Türkiye’ye yansıması yüksek maliyetler, enflasyonda yapışkanlık, üretimde yavaşlama, kar marjında düşüş, bozulan satın alma gücü, seçim ekonomisi ihtimali, yüksek bütçe açığı.

FED faiz artırarak ABD’nin büyüme hızını ve enflasyonu yavaşlattı…

Kaynak: S&P Global

2023 yılı Haziran ayı öncü S&P Global PMI verilerine göre ABD’de hizmet sektörü üretimi Haziran ayında bir önceki aya göre daha yavaş hızla büyürken, imalat sektörü üretimi aynı dönemde düşüş kaydetti; istihdam ılımlı arttı. İmalat sektörü istihdamı artış hızı Ocak ayından bu yana en düşük seviyeye geriledi. İmalat sektöründe firmalar düşen siparişlere bağlı olarak satın alımlarını azaltarak stoklarından kullanımı tercih etti. Hizmet sektörünün aksine imalat sektöründe hem yurt içi hem de yurt dışından alınan siparişler sert düştü. Hizmet sektöründe çalışanların ücretlerindeki artışın etkisiyle girdi maliyetlerinde fiyat baskısı artarken, imalat sektöründe gerileyen hammadde fiyatları girdi maliyetlerinin düşmesine sebep oldu. Fabrika çıktı fiyatları artış hızı son üç yılın en düşük seviyesine geriledi, hizmet sektörü çıktı fiyatları pandemi öncesi ortalamasının üzerinde artış kaydetti. Raporda dikkat çekildiği üzere hizmet sektörü fiyat artışları Ocak ayından bu yana en düşük artışı ortaya koydu. İmalat sektöründe anket katılımcılarının gelecek 12 aya ilişkin olarak üretim beklentisi son altı ayın en düşüğüne geriledi, hizmet sektöründe güven Mayıs 2022’den bu yana en güçlü artışını kaydetti. Rapora göre mevcut veriler ikinci çeyrekte ABD ekonomisinin (GSYH) yıllık %1,7 büyüyeceğine işaret ediyor.

Euro Bölgesinde resesyon 2023 yılı 2. çeyreğinde devam edebilir…

Kaynak: S&P Global

Euro Bölgesinde hizmet ve imalat sektörü toplamında üretim Haziran ayında son 5 ayın, hizmet sektörü özelinde son 5 ayın, imalat sektöründe ise son 8 ayın en düşüğüne geriledi. Hizmet sektöründe üretim Haziran ayında düşen talebin etkisiyle bir önceki aya göre daha yavaş hızla büyürken, imalat sektörü üretiminde bir önceki aya göre daralma hızı Haziran ayında daha da hızlandı. İmalat sektöründe Ekim ayından bu yana en sert düşüşünü yaşayan yeni siparişlerin etkisiyle fabrikalarda üretim miktarı ardı ardına Nisan ve Mayıs aylarının ardından Haziran ayında da düştü. Euro Bölgesinde mevcut işler imalat sektöründe daha sert olmak üzere hizmet sektöründe Ocak ayından bu yana ilk kez düştü. Kapasitedeki düşüşün etkisiyle istihdam artışı Mayıs ayının ardından Haziran ayında da hız kaybetti. İmalat sektöründe talepteki gerileme girdi fiyatlarının ardı ardına dört aydır düşmesine sebep oldu, çıktı fiyatları son 3 yılın en hızlı düşüşünü kaydetti. Hizmet sektöründe girdi maliyet enflasyonu yavaşladı, çıktı fiyatlarındaki artış devam etti. Raporda özellikle Fransa’da yaşanan grev etkisiyle Euro Bölgesinde daralmanın 2. çeyrekte de sürebileceği olasılığına yer verildi.

Haziran ayında önemli ihracat pazarlarındaki zayıflık Türkiye’nin imalat sektörüne yansımadı...

Türkiye’de açıklanan Haziran ayı öncü verilerine göre tüketim malları, ara mallar ve yatırım malları üretiminde kapasite kullanım oranları Haziran ayında arttı. Bu veri tek başına imalat sektöründe büyüme umutlarını yeşertmesin çünkü reel kesim güven endeksi verileri imalat sektöründe zayıflığın sürdüğüne işaret etti. Mevcut ihracat siparişlerinin Haziran ayında bir önceki aya göre düşmesine rağmen yurt içi siparişlerdeki artış uzun bayram tatili öncesinde hazırlık ve turizm sektöründe hareketlenmeyi akla getiriyor. Avrupa Merkez Bankasının faiz artırımlarında kararlılığı, TCMB’nin de faiz artırmaya başlamasıyla finansmana ulaşımdaki zorlukların devam edecek olması bankacılık ve reel sektörün kar marjını aşağı çekecek. Fiyat artışlarındaki yayılım enflasyonla mücadelede çok sancılı bir sürece işaret ederken, gelir dağılımında bozulma, satın alım gücünde zayıflama ve bütçe açığının faizler üzerindeki baskısı seçim ekonomisi ihtimalini canlı tutuyor.

Kaynak: TCMB

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: Enflasyon, gıda, GSYH, güven, hizmet, ihracat, imalat, ithalat, PMI

27 ŞUBAT 2023, PAZARTESİ

ŞUBAT AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Ocak ayında Ekonomik Güven Endeksi aylık %1,3 artışla 99,3 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100’den küçük olması genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği gösteriyor. Endeksi oluşturan 5 alt endeksten tüketici güven endeksi Şubat ayında aylık %4,3 artış kaydederken, reel kesim güven endeksi aylık %1 düştü, hizmet sektörü güven endeksi aylık %2,2 düştü, perakende ticaret sektörü güven endeksi aylık %2,4 düştü, son olarak inşaat sektörü güven endeksi aylık %3,6 düştü. Söz konusu öncü göstergeler ekonomik güven endeksinin (grafikte siyah çizgi) Şubat ayında önceki aya göre düşebileceğine, kötümserliğin artacağına işaret ediyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

OCAK AYI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Ticaret Bakanlığı her ayın ikinci iş gününde bir önceki ayın dış ticaret verilerini yayınlamaktadır. Dolayısıyla Şubat ayı başında Ticaret Bakanlığı, Ocak ayı dış ticaret verilerini açıklamıştı. Buna göre ihracat Ocak ayında aylık %15,4 düşüşle 19,4 milyar dolara geriledi, ithalat aylık %3,5 artışla 33,7 milyar dolara yükseldi. Böylece dış ticaret açığı Aralık 2022’deki 9,7 milyar dolardan Ocak 2023’te 14,4 milyar dolara yükseldi. TÜİK’in açıklayacağı verilerde alt detaylara odaklanacağız.

Kaynak: Turkey Data Monitor

28 ŞUBAT 2023, SALI

ŞUBAT AYI SAMEKS HİZMET VE SANAYİ SEKTÖRLERİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD

Ocak ayında Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 0,5 puan artışla 54,3 puana, Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 2,6 puan artışla 55,2 seviyesine yükselmiş, böylece bu iki endeksin bileşkesinden oluşan SAMEKS Bileşik Endeksi aylık 0,9 puan artışla 54,3 seviyesine yükselmişti. Endeksin 50 üzeri değerler sektörde bir önceki aya göre iyileşmeyi gösteriyor. Endeksin alt detaylarında her iki sektörde iş hacmi, üretim, yeni siparişler, satın alımlar, stok, istihdam ve tedarikçilerin teslim süresine ilişkin gelişmelere odaklanacağız.

Kaynak: MÜSİAD

OCAK AYI HİZMET ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (H-ÜFE) – TÜİK

Aralık 2022’de H-ÜFE aylık %1,41, yıllık %78,72 artış kaydetmişti. Gıda ve içecekler ile ulaştırma hizmetlerinin Ocak ayında yıllık artış hızlarının yavaşlamasına bağlı olarak H-ÜFE’de de yıllık artışın yavaşlamasını bekleyebiliriz.

Kaynak: TÜİK

2022 YILI 4. ÇEYREK (4Ç2022) GSYH VERİLERİ – TÜİK

Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 3Ç2022’de bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %3,9 artış kaydetmiş, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH bir önceki çeyreğe göre %0,1 azalmıştı. Hizmet sektörü yıllık %6,9 büyüme kaydederken, sanayi sektörü %0,3’lük artış kaydetmişti. 3Ç2022’de GSYH’yi hane halkı ve devlet harcamaları desteklemiş, ihracatın katkısı azalmıştı. 4Ç2022 tahminlerine göre İstanbul Bilgi Üniversitesi GSYH’de bir önceki çeyreğe göre %2,21, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %2,7 büyüme beklerken 2022 yılı genelinde GSYH büyüme beklentisi %5,23 seviyesindedir. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) ise çeyrek bazda %1,3, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %3,1 artış bekliyor. Bloomberg HT Araştırma Birimi’nin anketine göre ekonominin 4Ç2022’de bir önceki yılın aynı çeyreğine göre ortalama %2,8, 2022 yılı genelinde %5,2, 2023 yılında %3 büyümesi bekleniyor.

Kaynak: TÜİK

1 MART 2023, ÇARŞAMBA

ŞUBAT AYI TÜRKİYE VE KÜRESEL İMALAT SEKTÖRLERİ PMI ENDEKSLERİ – S&P GLOBAL

S&P Global’in geçen hafta yayınladığı Şubat ayı öncü göstergeleri gelişmiş ekonomilerde imalat sektöründe üretimin karışık sinyaller verdiğini, hizmet sektöründe ise büyüme kaydedildiği, fiyat baskılarının hafiflemesine rağmen sürdüğü, istihdamda ise iyileşme işaretleri gelmişti. Türkiye imalat sektörüne ilişkin öncü göstergeler Şubat ayında stoklardaki azalmaya bağlı olarak siparişlerde ve yatırım harcamalarında hafif iyileşme sinyalleri verdi. Küresel ihracat siparişlerindeki azalma eğilimi ise Türkiye’nin ihracat performansı için olumsuz bir görünüm ortaya koydu. Söz konusu sinyallerin PMI verileriyle paralellik gösterip göstermediğine odaklanacağız. 3 Mart Cuma günü S&P Global küresel hizmet sektörü PMI verilerini yayınlayacak. Akabinde JP Morgan’ın yayınlayacağı Küresel Bileşik PMI verileri Şubat ayında küresel ekonomideki eğilimi daha net ortaya koyacak.

Kaynak: İSO, S&P Global

ŞUBAT AYI İTO ÜCRETLİLER GEÇİNME ENDEKSİ – İTO

Ocak ayında İTO İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi yıllık %79,7 artış kaydetmiş, aynı dönemde TÜFE yıllık %57,7, TÜRK-İş açlık ve yoksulluk sınırı yıllık %108,6 artış kaydetmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2 MART 2023, PERŞEMBE

ŞUBAT AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TİCARET BAKANLIĞI

Ticaret Bakanlığı verilerine göre Ocak ayında ihracat aylık %15,4 düşüşle 19,4 milyar dolara geriledi, ithalat aylık %3,5 artışla 33,7 milyar dolara yükseldi. Böylece dış ticaret açığı Aralık 2022’deki 9,7 milyar dolardan Ocak 2023’te 14,4 milyar dolara yükseldi. Öncü göstergeler Şubat ayında ihracatta önemli bir iyileşme ortaya koymazken, ithalatta kayda değer bir artış olmayabilir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

3 MART 2023, CUMA

ŞUBAT AYI TÜFE VE Yİ-ÜFE İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Ocak ayında yıllık %57,68, aylık %6,65 artış kaydetmişti. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise yıllık %86,46, aylık %4,15 yükselmişti. Deprem etkisiyle enflasyonda yüksek aylık artışlar görebiliriz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ŞUBAT AYI BM GIDA FİYAT ENDEKSLERİ – http://www.fao.org/worldfoodsituation/foodpricesindex/en/

Ocak ayında BM gıda fiyatları bir önceki aya göre %0,8 düşmüş, yıllık bazda %3,3 gerilemişti. Küresel gıda fiyatları Nisan 2022’den bu yana son 10 aydır düşüyor. Türkiye’de ise gıda fiyatlarındaki yapışkanlık sürüyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ABD ŞUBAT AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – http://www.bls.gov

Ocak ayında ABD’de işsizlik oranı tarihi düşük seviye olan %3,4 seviyesine gerilemiş, ortalama saatlik kazançlardaki yıllık artış da %4,4’e gerilemişti. İşsizlik oranındaki düşüş, ücretlerdeki artış ve kişisel tüketim harcamalarında (PCE) beklenenden fazla hızlanma ABD Merkez Bankası’nın (FED) sert faiz artırımları yapabileceği ihtimalini artırıyor. Piyasadaki fiyatlamalar FED’in 22 Mart toplantısında politika faiz aralığını 25 baz puan artışla %4,75-5,00 aralığına yükselteceği yönünde. Geçen hafta açıklanan çekirdek PCE verilerinin hem aylık hem de yıllık bazdaki artışları piyasa beklentisinin yukarısında geldi. Enflasyonda olası hızlanmalar politika faizinde de daha hızlı artışları getirebilir.  Politika faizlerinin yükselmesi Türkiye’nin yurt dışından ABD doları cinsinden borçlanma maliyetlerini yukarı çekmektedir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: Borç, enflasyon, girdi, güven, hizmet, imalat, işgücü, kapasite, perakende, PMI, politika faizi, turizm

20–24 Şubat haftasında; Şubat ayına ilişkin olarak yurt dışında küresel PMI verileri, yurt içinde ise tüketici güveni, imalat sektörü kapasite kullanım oranları, reel kesim güven endeksi ve sektörel güven endeksleri mal ve hizmet üretimindeki resmi ortaya koyacak. Ocak ayına ilişkin olarak turizm istatistiklerine odaklanırken; merkezi yönetimin borç stokunun arttığını, yurt dışı üretici maliyetlerinde aylık artışın sürdüğünü göreceğiz. Aralık ayı tarımsal girdi fiyat endeksinde mazot ve gübre maliyetlerindeki artışa paralel olarak yükseliş kaydedilecek. 2022 yılı son çeyreğinde işgücü girdi endekslerinde istihdam ve ücretlerde artışa tanık olabiliriz.

20 ŞUBAT 2023, PAZARTESİ

OCAK AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Aralık 2022’de merkezi yönetimin borç stoku 4,0 trilyon TL seviyesindeydi. Toplam stokun 2,6 trilyon TL’si (%65,5) döviz cinsinden stoku, 1,4 trilyon TL’si (%34,5) TL cinsinden stoku oluşturmaktaydı. Stokun en büyük payını döviz cinsinden borç stokunun oluşturması sebebiyle döviz kurundaki artışlar borç stoku artışını hızlandırmaktadır. 6 Şubat 2023 tarihli yıkıcı depremin ardından merkezi yönetimin harcamalarında dolayısıyla da borçlanma gerekliliğinde hızlanma göreceğiz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

OCAK AYI YURTDIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE) – TÜİK

Aralık 2022’de YD-ÜFE aylık %2,77, yıllık %49,90 artış kaydetmişti. Yarı yarıya dolar ve Euro’dan oluşan döviz kuru sepetinin artış hızının Ocak ayında önceki aya göre yavaşlaması YD-ÜFE’nin de aylık artışının yavaşlamasına sebep olabilir. Ocak ayı verilerinde özellikle enerji dışı emtia fiyatlarındaki artışın YD-ÜFE üzerinde yaratacağı olası baskıya odaklanacağız.

Kaynak: TÜİK

ŞUBAT AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Ocak ayında Tüketici Güven Endeksi aylık %4,6’lık artışla 79,1 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100 altındaki değerler tüketici güveninde kötümser durumu göstermektedir. Ücret zamları ve döviz kurundaki yatay seyir tüketici güvenini olumlu etkiliyor. Ancak, depremin etkisiyle özellikle hızlanan gıda fiyatları ve gündeme gelen fiyat artışları tüketicinin alım gücünü aşağı çekebilir. Olası etkileri alt endeks verilerinde takip edeceğiz.

Kaynak: TÜİK

21 ŞUBAT 2023, SALI

ŞUBAT AYI KÜRESEL İMALAT VE HİZMET SEKTÖRLERİ PMI İLK TAHMİNLERİ – S&P GLOBAL

Ocak ayında küresel hizmet ve imalat sektörlerini kapsayan JP Morgan Küresel Bileşik Üretim Endeksi aylık 1,6 puan artışla 49,8 seviyesine yükselmişti. Endeksin 50 altındaki değerler önceki aya göre daralmayı, yukarısındaki değerler ise büyümeyi gösteriyor. Küresel Hizmet Sektörü Üretim Endeksi Ocak ayında kaydettiği 50,1 değeriyle önceki aya göre 2,0 puanlık büyüme performansı ortaya koymuştu. Küresel İmalat Sektörü Üretim Endeksi ise Ocak ayında aylık 0,4 puan artışla 49,1 değerini alarak sektördeki daralmanın yavaşladığı işaretini vermişti. Aşağıdaki grafik JP Morgan Küresel Bileşik Üretim Endeksindeki eğilim (yeşil çizgi) ile GSYH büyümesindeki eğilimin (sarı çizgi) ne kadar yakın hareket ettiğini gösteriyor. PMI verileri, GSYH tahmininde öncü göstergelerin başında gelmektedir.

Kaynak: J.P.Morgan, S&P Global

2022 YILI ARALIK AYI TARIMSAL GİRDİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-GFE) – TCMB

Kasım 2022’de Tarım-GFE aylık %2,38, yıllık %121,49 artış kaydetmişti. Aralık 2022’de döviz kuru ile gübre ve enerji maliyetlerinin yıllık artışlarındaki yavaşlamanın etkisiyle Tarım-GFE’nin yıllık artışında da yavaşlama görebiliriz. Ancak Aralık ayında mazot ve gübre maliyetlerinin önceki aya göre artmaya devam etmesine bağlı olarak Tarım-GFE de aylık bazda artışını sürdürecek.

Kaynak: TÜİK

22 ŞUBAT 2023, ÇARŞAMBA

ŞUBAT AYI İMALAT SEKTÖRÜ KAPASİTE KULLANIM ORANI (KKO) – TCMB

Ocak ayında KKO, bir önceki aya göre 1,2 puan azalışla %75,3 seviyesine gerilemişti. Mevsimsel etkilerden arındırılmış KKO aylık 0,6 puan azalışla %75,8 seviyesinde gerçekleşmişti. KKO detaylarında tüketim, yatırım ve ara malları üretimindeki eğilimi görüyoruz.

Kaynak: TCMB

ŞUBAT AYI REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE) – TCMB

Ocak ayında mevsimsellikten arındırılmış RKGE aylık 1,8 puan artışla 103,4 seviyesine gerilemişti. Endeksin 100 üzerindeki değerler sektör profesyonellerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin arttığı (iyimser) anlamına geliyor. Detaylarda siparişler ve üretimde artışa ek olarak girdi maliyetleri ve satış fiyatlarında yukarı yönlü baskı işaretleri almıştık. Söz konusu işaretlere paralel olarak Ocak ayında TÜFE’nin ayılık bazda %6,65, Yİ-ÜFE’nin  aylık %4,15 artış kaydettiğini hatırlatalım.

Kaynak: TCMB

ŞUBAT AYI SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ – TÜİK

Ocak ayında inşaat sektörü güven endeksi aylık %0,6 artışla 93,2’ye yükselmiş, hizmet sektörü güven endeksi aylık %1,7 düşüşle 118,1’e ve perakende ticaret sektörü güven endeksi aylık %1 düşüşle 126,2 seviyesine gerilemişti. Endeks değerlerinin 100’den büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini, 100’den küçük olması ise kötümserliğini göstermektedir. Güven endeksleri ekonomik aktiviteye ilişkin ipuçları vermektedir. Buna göre Ocak ayı perakende ticaret ve hizmet sektörü güven endeksleri ile RKGE verileri perakende satışlarda ve imalat sektörü üretiminde iyileşmeye işaret etmişti.

Kaynak: TÜİK

2022 YILI 4. ÇEYREK İŞGÜCÜ GİRDİ ENDEKSLERİ – TÜİK

2022 yılı üçüncü çeyreğinde istihdam endeksi yıllık %7,1, çalışılan saat endeksi yıllık %3,5, brüt ücret-maaş endeksi yıllık %101,5 artış kaydetmişti. Bir önceki çeyreğe göre ise istihdam endeksi %2,2 artmış, çalışılan saat endeksi %0,3 azalmış, brüt ücret-maaş endeksi %25,2 artmıştı. TÜİK’in yayınladığı “ücretli çalışan” istatistikleri istihdamın 2022 yılı son çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre arttığına işaret etmişti. Bu sebeple 4. çeyrek işgücü girdi endekslerinde istihdam endeksinde artışın sürdüğünü görebiliriz.

Kaynak: TÜİK

23 ŞUBAT 2023, PERŞEMBE

PARA POLİTİKASI TOPLANTISI VE POLİTİKA FAİZİ KARARI – TCMB

TCMB Piyasa Katılımcıları Beklenti Anketi Şubat ayı sonuçlarına göre politika faizinin (grafikte siyah çizgi) %9 seviyesinde sabit tutulması bekleniyor. Aşağıdaki grafikte görüleceği üzere Ağustos 2022’den bu yana politika faizi %14’lerden %9’lara kadar gerilemiş, paralelinde ticari kredi faiz oranları (mavi çizgi) %27’lerden %12’lere, tüketici kredi faiz oranları da (kırmızı çizgi) %34’lerden %30’lara gerilemiştir. Aynı dönemde mevduat faiz oranları (sarı çizgi) ise %18’lerden %26’ların üzerine çıkmıştır.

Kaynak: Turkey Data Monitor

24 ŞUBAT 2023, CUMA

OCAK AYI TURİZM İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Aralık 2022 ’de Türkiye’ye giren turist sayısı aylık %6 düşüşle 2 milyon 399 bin 441 kişiye, ülkeden ayrılan turist sayısı aylık %23 azalışla 2 milyon 266 bin 424 kişiye, net turizm gelirleri ise aylık %35 düşüşle 1,8 milyar dolara gerilemişti. 2022 yılının tamamında net turizm geliri yıllık %53,3 artışla 46,3 milyar dolara yükselmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

PMI: Küresel hizmetler sektörü Ocak ayında büyüdü, imalat sektöründeki daralma yavaşladı

Kaynak: J.P.Morgan, S&P Global.

Küresel hizmet ve imalat sektörlerini kapsayan J.P.Morgan Küresel Bileşik Üretim Endeksi 2023 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre 1,6 puanlık artışla 49,8 seviyesine yükseldi. Endeksin 50 eşik değeri üzerindeki değerler önceki aya göre büyümeyi, altındaki değerler ise küçülmeyi gösteriyor. Dolayısıyla, söz konusu PMI (satın alma müdürleri endeksi) verilerinden Aralık ayında küresel üretimde kaydedilen daralma hızının Ocak ayında yavaşladığı işaretini aldık. Hatırlatmakta fayda var, PMI verilerindeki eğilimle GSYH verilerindeki eğilim paralellik göstermektedir. Diğer bir deyişle GSYH tahmininde PMI verileri öncü göstergelerdendir.

Sektör bazında bakıldığında; J.P.Morgan Küresel Hizmetler Sektörü İş Aktivitesi PMI Endeksi Ocak ayında aylık 2,0 puan artışla 50,1 seviyesine yükselerek büyüme bölgesine girdi. J.P.Morgan Küresel İmalat Sektörü PMI ise Ocak ayında aylık 0,4 puan artışla 49,1 seviyesine yükseldi ancak daralma bölgesinde kalmaya devam etti.

J.P.Morgan Küresel Bileşik Üretim Endeksini oluşturan 6 alt sektör dikkate alındığında ticari hizmetler üretimi ve tüketim malları üretimi Ocak ayında önceki aya göre büyüme kaydeden iki sektör oldu. Diğer dört sektör olan tüketici hizmetleri, finansal hizmetler, ara mallar ve yatırım mallarında ise üretim önceki aya göre daralmaya devam etti; en hızlı daralan sektör finansal hizmetler oldu.

J.P.Morgan Küresel Bileşik Üretim Endeksinin alt endeksleri dikkate alındığında Ocak ayında bir önceki aya göre küresel olarak;

. Üretimde, yeni siparişlerde, yeni ihracat siparişlerinde, mevcut işlerdeki düşüş yavaşladı,

. İstihdam daha hızlı arttı,

. Girdi maliyetleri daha hızlı artarken, çıktı fiyatlarındaki artış yavaşladı,

. Gelecek 12 aya ilişkin olarak üretimde artış beklentileri hızlandı.

Ülke ve bölge bazında bakıldığında Çin ve Japonya ekonomilerinde yaşanan ekonomik canlanma ve Hindistan ekonomisinde devam eden büyüme aktivitesi küresel ekonomiyi destekledi. En büyük ticaret ortağımız olan Euro Bölgesinde ekonomik aktivitedeki artış sınırlı kaldı. Almanya ve Fransa’dan daralma işaretleri gelirken; İtalya, İspanya ve İrlanda ekonomileri büyüme kaydetti. ABD, İngiltere, Avustralya ve Kazakistan’da ise üretim düştü.

S&P Global ve İstanbul Sanayi Odası işbirliğiyle yayınlanan Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) ise Ocak ayında aylık 2,0 puan artışla 50,1 seviyesine yükselerek büyüme bölgesine geçti. İmalat sektöründeki büyümeye rağmen Ocak ayında aylık %15,4 azalışla 19,4 milyar dolara gerileyen Türkiye’nin ihracat hacmi, küresel talepteki zayıflığın iz düşümü olarak karşımıza çıktı. Ocak ayında Türkiye’nin Almanya, Hollanda, İspanya’ya olan ihracatı hafif artarken, diğer başlıca ülkelere (ABD, Fransa, Irak, İngiltere, İsrail, İtalya, Rusya) olan ihracat azaldı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: Bej Kitap, dış ticaret, döviz pozisyonu, ekonomik güven endeksi, enflasyon, GSYH büyümesi, imalat sektörü PMI, SAMEKS

28 Kasım – 2 Aralık haftasında, Kasım ayına ilişkin olarak ekonomik güven endeksinde iyileşme, imalat sektörü üretiminde yavaşlama, dış ticaret verilerinde zayıflık, küresel ekonomide yavaşlama; 2022 yılı 3. çeyreğinde GSYH’de daralma, ABD ekonomisi aktivitesinde zayıflık görebiliriz.

29 KASIM 2022, SALI

KASIM AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Eylül 2022’de ekonomik güven endeksi aylık 2,8 puan artışla 97,1 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100 altındaki seviyeler genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliğe işaret ediyor. Kasım ayında tüketici, reel kesim, hizmet sektörü, perakende ticaret sektörü ve inşaat sektörü güven endekslerinde kaydedilen artışlara paralel olarak ekonomik güven endeksi de yükselecektir.

Kaynak: TÜİK

EKİM AYI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Eylül 2022’de bir önceki aya göre ihracat 1,3 milyar dolar artışla 22,6 milyar dolara, ithalat 0,3 milyar düşüşle 32,2 milyar dolara gerilemiş, böylece dış ticaret açığı aylık 1,6 milyar düşüşle 9,6 milyar dolara gerilemişti. Kasım ayında Ticaret Bakanlığı Ekim ayı geçici dış ticaret verilerini açıklamıştı. Buna göre Ekim ayında ihracat aylık 1,3 düşüşle 21,3 milyar dolara gerileyecek, ithalat aylık 2,9 milyar düşüşle 29,3 milyar dolara gerileyecek, dış ticaret açığı ise aylık 1,6 milyar dolar azalışla 8,0 milyar dolara gerileyecek. Son 12-aylık toplamlara göre dış ticaret açığı Ekim ayında 103,4 milyar dolara, ihracat 253,1 milyar dolara, ithalat ise 356,5 milyar dolara yükselecek.

Kaynak: TÜİK

30 KASIM 2022, ÇARŞAMBA

FED 2022 YILI EKİM-KASIM DÖNEMİ BEJ KİTAP RAPORU – http://www.federalreserve.gov

Amerikan Merkez Bankası (Fed), 2022 yılı 29 Ağustos – 6 Ekim dönemini kapsayan ve ABD’deki ekonomik aktiviteyi ölçen Bej Kitap raporunda bir önceki rapor dönemine göre; Bölgeler arasında farklılıklar olsa da ekonomik aktivitenin ılımlı bir büyüme sergilediğini, istihdamın çoğu Bölgede ılımlı arttığını, bazı Bölgelerde yavaşlama kaydedilse de enflasyondaki yükselişin sürdüğünü okumuş. Söz konusu gelişmelerin Fed’in faiz artırım patikasını desteklediğini değerlendirmiştik. Nitekim Fed, 2 Kasım tarihli para politikası toplantısında politika faiz aralığını 75 baz puan artışla %3,75-%4,00 aralığına yükseltmişti. Öncü veriler ABD’de talepte daralmaya, hizmet sektörünün Ekim-Kasım döneminde küçülmeye devam ettiğine, Ekim ayında büyüme kaydeden imalat sektörü üretiminin Kasım ayında daraldığına, Ekim ayında çekirdek enflasyonun hafif gerilediğine, işsizlik oranının Ekim ayında arttığına işaret ediyor. Bej Kitap raporunda ekonomik aktivitede zayıflama sinyallerinin ne derece güçlendiğine, ekonomik aktivitede zayıflığın enflasyonist baskıları ne derece hafiflettiğine odaklanacağız. Fed yetkililerinden gelen açıklamalar Fed’in enflasyonla mücadelede faiz artırımlarını sürdürmeye devam edecekleri yönünde. Piyasadaki fiyatlamalar 14 Aralık toplantısında politika faizinin %75 olasılıkla 50 baz puan artışla %4,25-%4,50 aralığına yükseleceği yönünde.

Kaynak: tradingeconomics.com

2022 YILI 3. ÇEYREK GSYH VERİLERİ – TÜİK

Türkiye’de toplam mal ve hizmet üretimi 2Ç2022’de bir önceki çeyreğe göre %2,1, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %7,6 büyüme kaydetmişti. Takvim ve mevsimsellikten arındırılmış olarak ihracatın 3Ç2022’de önceki çeyreğe göre %1,6 daralması, paralelinde sanayi üretiminin bir önceki çeyreğe göre %4 daralma kaydetmesi, perakende satışların ise önceki çeyreğe göre kısmen daha yavaş hızla büyümesi GSYH’de bir önceki çeyreğe göre daralma göreceğimize işaret ediyor. Nitekim Bahçeşehir Üniversitesi BETAM GSYH’nin bir önceki çeyreğe göre %0,3 daralmasını, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %4,3 büyüme kaydetmesini tahmin ediyor. Bilgi Üniversitesi (simditahmin.com) ise GSYH’de çeyrek bazda %0,6 büyüme, yıllık bazda %4,2 büyüme bekliyor. Tradineconomics.com ise çeyrek bazda %1,6 daralma, yıllık bazda %3,8 büyüme öngörüyor.

Kaynak: TÜİK

KASIM AYI SAMEKS HİZMET VE SANAYİ SEKTÖRLERİ PMI VERİLERİ – MÜSİAD

2022 yılı Ekim ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, aylık 0,7 puan artışla 53,6 değerine yükselmişti. Alt endeks bazında; Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 0,9 puan artışla 51,9 seviyesine, Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 0,8 puan artışla 57,8 seviyesine yükselmişti. Endeksin 50 referans değeri üzerindeki seviyeler sektörün önceki aya göre büyüdüğüne işaret ediyor. Sanayi sektörü istihdam alt endeksi Ağustos-Ekim döneminde istihdamın aralıksız düştüğüne işaret ederken, hizmet sektöründe istihdam Temmuz ayından sonra ilk kez Ekim ayında artış kaydetmişti. Hizmet sektöründe iş hacmi ise Haziran-Ekim döneminde aralıksız düşüş kaydediyor.  

Kaynak: MÜSİAD

EKİM AYI HİZMET ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (H-ÜFE) – TÜİK

Eylül 2022’de H-ÜFE aylık %2,55, yıllık %107,01 artış kaydetmişti. H-ÜFE’de Eylül ayında kaydedilen hızlanmanın Ekim ayında sürüp sürmeyeceğine odaklanacağız.

Kaynak: TÜİK

1 ARALIK 2022, PERŞEMBE

KASIM AYI KÜRESEL VE TÜRKİYE İMALAT SEKTÖRLERİ PMI ENDEKSLERİ – S&P GLOBAL

Ekim ayında küresel olarak imalat ve hizmet sektörlerinde üretim azalmaya devam etmişti. Türkiye’de imalat sektörü PMI verileri üretimin Ekim ayında üst üste 11’inci ay yavaşladığını göstermişti. Kasım ayına ilişkin öncü PMI verileri en büyük ihracat pazarlarımız olan Avrupa, ABD ve İngiltere’de ekonomik aktivitenin yavaşladığına işaret etti. 

Kaynak: J.P.Morgan, S&P Global

HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (25 KASIM) – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 2022 yılının 18 Kasım ile biten haftasında piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre yatay kaldı. Bir önceki haftaya göre TL cinsi mevduat ve TL cinsi kredilerin artış hızı yavaşladı, kur korumalı mevduat hacmi ise önceki haftaya göre ilk kez düştü. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %13-21 seviyesine gerilerken, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %15-31 aralığında. Yabancı para kredi hacmi önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar düşüşle 133,6 milyar dolara geriledi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 125,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar düştü, tüzel kişilerin 85,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar geriledi, böylece bankacılık dışı yurt içi DTH haftalık 2,5 milyar dolar düşüşle 210,4 milyar dolara geriledi. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyon fazlası ise 4,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar düştü. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 122,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 5,3 milyar dolar arttı; altın rezervleri 42,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,9 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 80,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,4 milyar dolar artış kaydetti. Merkez Bankasının net rezerv açığı 50,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 7,3 milyar dolar geriledi. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 25,6 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar azaldı. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 56 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 24 milyon dolarlık net satış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 3,5 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2 ARALIK 2022, CUMA

KASIM AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TİM & TİCARET BAKANLIĞI

Kasım ayına ilişkin olarak öncü göstergeler ihracatta düşüşe, altın ve enerji dışı ithalatta ise zayıflığa işaret ediyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EYLÜL AYI FİNANSAL KESİM DIŞINDAKİ FİRMALARIN DÖVİZ POZİSYONU – TCMB

Ağustos 2022’de reel sektörün döviz varlıkları aylık 0,2 milyar düşüşle 171,4 milyar dolara, döviz yükümlülükleri aylık 2,3 milyar düşüşle 260,5 milyar dolara gerilemiş, böylece sektörün net döviz pozisyon açığı aylık 2,0 milyar dolar azalışla 89,1 milyar dolara gerilemişti. Sektörün kısa vadeli net döviz pozisyon fazlası ise aylık 0,4 milyar dolar artışla 69,0 milyar dolara yükseldi; söz konusu artış sektörün gelecek 12-ayda ödemesi gereken dış borç büyüklüğünü karşılaması sebebiyle sektörün borç ödeme kabiliyetini ortaya koyuyor.

Kaynak: TCMB

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Dış ticaret, enflasyon, GSYH, imalat-hizmet PMI ve SAMEKS endeksleri

29 Ağustos – 2 Eylül haftasında, Ağustos ayına ilişkin olarak Türkiye ekonomik güven endeksinde ve ihracatta artış, imalat sektörü PMI endeksinde zayıflığın sürme ihtimali var. Temmuz ayında yavaşlayan döviz kuru artışına paralel olarak Temmuz ayı hizmet üretici fiyat enflasyonunda yavaşlama görebiliriz. Ağustos ayı küresel ve Türkiye imalat ve hizmet sektörleri PMI endeksleri küresel ekonomideki yavaşlamanın devamlılığına ilişkin önemli bir gösterge olacak. Öte yandan Türkiye’de GSYH’nin 2022 yılı ikinci çeyreğinde iç ve dış talebin desteğiyle bir önceki çeyreğe göre artma ihtimali yüksek.

29 AĞUSTOS 2022, PAZARTESİ

AĞUSTOS AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Ekonomik güven endeksi Temmuz ayında aylık %0,2 düşüşle 93,4 seviyesine gerilemişti. Ağustos ayında bir önceki aya göre hizmet sektörü güven endeksinin %1,3, reel kesim güven endeksinin %1, perakende ticaret güven endeksinin %0,4 düşmesine karşılık tüketici güven endeksinin önceki aya göre %6,1, inşaat sektörü güven endeksinin %1,5 artış kaydetmesi ekonomik güven endeksinin yükselmesinde etkili olacaktır. Ekonomik güven endeksinin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100’den küçük olması ise genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği göstermektedir.

Kaynak: TÜİK

31 AĞUSTOS 2022, ÇARŞAMBA

AĞUSTOS AYI SAMEKS HİZMET VE SANAYİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD

2022 yılı Temmuz ayında hizmet ve sanayi sektörlerinden oluşan mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, aylık 1,1 puan artışla 54,6 değerine yükselmişti. Alt endeksler olarak Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 3,8 puan artışla 55,3 seviyesine yükselmiş, Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi ise aylık 5,2 puan azalışla 52,7 seviyesine gerilemişti. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörde bir önceki aya göre büyümeyi, altındaki değerler ise daralmayı gösteriyor.

Kaynak: MÜSİAD

TEMMUZ AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TÜİK

Her ayın başında Ticaret Bakanlığı bir önceki ayın dış ticaret verilerini yayınlamaktadır. 3 Ağustos tarihli basın duyurusunda ihracatın Temmuz ayında aylık %21 düşüşle 18,6 milyar dolara, ithalatın ise aylık %8 düşüşle 29,1 milyar dolara gerilediğini okumuştuk. Böylece Haziran ayında 8,2 milyar dolar açık veren dış ticaret dengesi Temmuz ayında 10,6 milyar dolar açık vermiş oldu. Ocak-Temmuz döneminde ise toplam 144,4 milyar dolarlık ihracat, 206,4 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirildi. Geçen hafta açıklanan turizm istatistikleri net turizm gelirlerinin Haziran ayındaki 3,2 milyar dolardan Temmuz ayında 4 milyar doların üzerine çıkabileceğine işaret etti. Temmuz ayında artan net turizm gelirlerine rağmen dış ticaret açığındaki artış dikkate alındığında,  Haziran ayında 3,5 milyar dolar seviyesinde olan cari işlemler açığının Temmuz ayında 5,0 milyar doların üzerine çıkması, dolayısıyla da son 12-aylık cari işlemler açığı toplamının 37 milyar doların üzerine çıkması beklenebilir. Ticaret Bakanlığı, 2 Eylül Cuma günü Ağustos ayı dış ticaret verilerini açıklayacak.

Kaynak: TÜİK

TEMMUZ AYI HİZMET ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (H-ÜFE) – TÜİK

H-ÜFE Haziran 2022’de aylık %7,34, yıllık %91,27 artış kaydetmişti. Bir önceki aya göre döviz kurundaki artışın Temmuz ayında yavaşlaması aylık H-ÜFE artışında da yavaşlama getirebilir.

Kaynak: TÜİK

2022 YILI İKİNCİ ÇEYREK GAYRİSAFİ YURT İÇİ HASILA (GSYH) VERİLERİ – TÜİK

2022 yılı birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %7,3, bir önceki çeyreğe göre %1,2 artış kaydetmişti. Aynı dönemde sanayi üretimi bir önceki çeyreğe göre %2,2 artmış, perakende satışlar %2,1 düşmüş, ihracat %5,2 düşmüş, ithalat %9,0 artış kaydetmişti. 2022 yılı ikinci çeyrek öncü göstergelerine göre sanayi üretimi ikinci çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %1,1, perakende satışlar %4,2, ihracat %8,5, ithalat %3,5 artış kaydetmiştir. Söz konusu gelişmeler 2022 yılı ikinci çeyreğinde GSYH’nin 2022 yılı ilk çeyreğine göre artış göreceğimize işaret ediyor. Üçüncü çeyrek öncü göstergeleri GSYH’de yavaşlama sinyalleri veriyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

1 EYLÜL 2022, PERŞEMBE

AĞUSTOS AYI KÜRESEL İMALAT SEKTÖRLERİ PMI VERİLERİ – S&P GLOBAL

(https://www.pmi.spglobal.com/Public/Release/PressReleases?language=en)

23 Ağustos tarihinde S&P Global öncü verilerine göre imalat sektörlerinin Ağustos ayında önceki aya göre ABD’de ve Avustralya’da yavaşlayarak da olsa büyüdüğünü; Avrupa, İngiltere ve Japonya’da ise önceki aya göre daraldığını gördük. Hizmet sektörleri ise Ağustos ayında önceki aya göre ABD’de, Almanya’da, Avustralya’da, Japonya’da daraldı; Euro Bölgesinde, Fransa’da ve İngiltere’de yavaşlayarak da olsa büyüdü. Girdi maliyetleri ve çıktı fiyatlarındaki artışın Ağustos ayında da sürmesi küresel hizmet ve mal talebinin hem yurt içi hem de ihracat talebini olumsuz etkilemeye devam etti. Öncü ülkelerdeki söz konusu öncü gelişmelerin 1 Eylül’de açıklanacak küresel verilere benzer şekilde yansıyacağına şahit olacağız.

Kaynak: J.P. Morgan, S&P Global

AĞUSTOS AYI TÜRKİYE İMALAT SEKTÖRÜ PMI VERİLERİ – S&P GLOBAL, İSO

İstanbul Sanayi Odası ve S&P Global’den elde edilen verilere göre Temmuz 2022’de imalat sektörü PMI endeksi aylık 1,2 puan düşüşle 46,9 seviyesine gerileyerek sektör üst üste beş ay daralma kaydetmişti. Endeksin 50 altındaki değerler sektörün önceki aya göre daraldığını, üstündeki değerler büyüdüğünü göstermektedir. Ağustos ayı öncü verileri (RKGE, kapasite kullanımı, güven endeksleri) yurt içi ve ihracat siparişlerinin önceki aya göre arttığına, dayanıklı tüketim malı üretiminde artışa, ara malı üretiminde yavaşlamaya, perakende ticaret hacmi artışında yavaşlamaya, stoklarda hafif gerilemeye, yatırım harcamasında yavaşlamaya işaret etti. Küresel imalat sektörü üretiminin ve ihracat performansının düştüğü Ağustos ayında Türkiye’nin üretim miktarında kısmen de olsa artış sinyalleri aldık.

Kaynak: İSO, S&P Global

HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (26 AĞUSTOS) – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 19 Ağustos ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre hafif arttı. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %16-19 aralığına geriledi, TL cinsi kredi faiz oranları %18-35 seviyesinde yatay kaldı. TL mevduat hacmi önceki haftaya göre %3,3 oranında artarken, TL kredi hacmi haftalık %1,1 artış kaydetti. Yabancı para kredi hacmi ise haftalık %1,4 düşüşle 138,2 milyar dolar oldu. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 130,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,1 milyar dolar azaldı, tüzel kişilerin 83,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,2 milyar dolar düştü, böylece bankacılık dışı yurt içi döviz mevduatları haftalık 3,3 milyar dolar düşüşle 213,9 milyar dolara geriledi. Yurt dışı döviz mevduatları 27,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar arttı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar azalarak 3,9 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 112,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar geriledi; altın rezervleri 40,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar düştü, brüt döviz rezervleri 71,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre1,1 milyar dolar azaldı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar düşüşle 53,6 milyar dolara geriledi. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 20,3 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar arttı. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 366 milyon dolarlık net alım, DİBS’te 10 milyon dolarlık net satış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 2,8 milyar dolarlık, DİBS’te 2,1 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2 EYLÜL 2022, CUMA

AĞUSTOS AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TİCARET BAKANLIĞI

Ağustos ayı öncü verileri önceki aya göre ihracat ve yurt içi siparişlerde artışa işaret ediyor (RKGE, perakende ticaret güven endeksi, kapasite kullanımı). Siparişlerdeki artışın ithalata yansıyıp yansımadığını izleyeceğiz.

Kaynak: TÜİK

AĞUSTOS AYI ABD İŞGÜCÜ VERİLERİ – U.S. BUREAU OF LABOR STATISTICS

Temmuz ayında ABD’de işsizlik oranı %3,5 seviyesine gerilemiş, ortalama saatlik kazançlar yıllık %5,2 artış kaydetmişti. Fed bilançosu Mayıs-Temmuz döneminde hafif de olsa azalma eğilimindeyken, TÜFE Temmuz ayında yıllık %8,5 artış ile önceki aya göre yavaşlama kaydetti. ABD Merkez Bankası (Fed) para politikasında çekirdek (gıda ve enerji hariç) kişisel tüketim harcamalarındaki (PCE) eğilimi dikkate alıyor. Haziran ayında %6,8 olan yıllık çekirdek PCE enflasyonu Temmuz ayında %6,3 seviyesine geriledi. Fed’in 21 Eylül tarihli toplantısında 75 baz puanlık faiz artırımı yapması bekleniyor. Son tartışmalar Fed’in agresif artırımlardan daha yumuşak bir seyre geçip geçmeyeceği yönündeydi ancak Ağustos ayı ABD imalat ve hizmet sektörleri PMI verileri girdi maliyetleri ve çıktı fiyatlarındaki artışın yavaşlasa bile yüksek seyrini koruduğuna dikkat çekiyor. PMI verilerinde dikkat çeken nokta ise enflasyonda hafif yumuşama olmasına rağmen yüksek fiyatların hem yurt içi hem de ihracat talebindeki zayıflamayı durduramaması. Fed Başkanı Powell, Jackson Hole zirvesinde yaptığı konuşmasında Eylül ayındaki toplantıda faiz artırımının boyutunun tamamen verilere bağlı olacağını söyledi.   

Kaynak: Turkey Data Monitor

Dr. Fulya Gürbüz