Etiket: gsyh

Ekonomi Gündemi: Enflasyon, gıda, GSYH, güven, hizmet, ihracat, imalat, ithalat, PMI

27 ŞUBAT 2023, PAZARTESİ

ŞUBAT AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Ocak ayında Ekonomik Güven Endeksi aylık %1,3 artışla 99,3 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100’den küçük olması genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği gösteriyor. Endeksi oluşturan 5 alt endeksten tüketici güven endeksi Şubat ayında aylık %4,3 artış kaydederken, reel kesim güven endeksi aylık %1 düştü, hizmet sektörü güven endeksi aylık %2,2 düştü, perakende ticaret sektörü güven endeksi aylık %2,4 düştü, son olarak inşaat sektörü güven endeksi aylık %3,6 düştü. Söz konusu öncü göstergeler ekonomik güven endeksinin (grafikte siyah çizgi) Şubat ayında önceki aya göre düşebileceğine, kötümserliğin artacağına işaret ediyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

OCAK AYI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Ticaret Bakanlığı her ayın ikinci iş gününde bir önceki ayın dış ticaret verilerini yayınlamaktadır. Dolayısıyla Şubat ayı başında Ticaret Bakanlığı, Ocak ayı dış ticaret verilerini açıklamıştı. Buna göre ihracat Ocak ayında aylık %15,4 düşüşle 19,4 milyar dolara geriledi, ithalat aylık %3,5 artışla 33,7 milyar dolara yükseldi. Böylece dış ticaret açığı Aralık 2022’deki 9,7 milyar dolardan Ocak 2023’te 14,4 milyar dolara yükseldi. TÜİK’in açıklayacağı verilerde alt detaylara odaklanacağız.

Kaynak: Turkey Data Monitor

28 ŞUBAT 2023, SALI

ŞUBAT AYI SAMEKS HİZMET VE SANAYİ SEKTÖRLERİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD

Ocak ayında Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 0,5 puan artışla 54,3 puana, Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 2,6 puan artışla 55,2 seviyesine yükselmiş, böylece bu iki endeksin bileşkesinden oluşan SAMEKS Bileşik Endeksi aylık 0,9 puan artışla 54,3 seviyesine yükselmişti. Endeksin 50 üzeri değerler sektörde bir önceki aya göre iyileşmeyi gösteriyor. Endeksin alt detaylarında her iki sektörde iş hacmi, üretim, yeni siparişler, satın alımlar, stok, istihdam ve tedarikçilerin teslim süresine ilişkin gelişmelere odaklanacağız.

Kaynak: MÜSİAD

OCAK AYI HİZMET ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (H-ÜFE) – TÜİK

Aralık 2022’de H-ÜFE aylık %1,41, yıllık %78,72 artış kaydetmişti. Gıda ve içecekler ile ulaştırma hizmetlerinin Ocak ayında yıllık artış hızlarının yavaşlamasına bağlı olarak H-ÜFE’de de yıllık artışın yavaşlamasını bekleyebiliriz.

Kaynak: TÜİK

2022 YILI 4. ÇEYREK (4Ç2022) GSYH VERİLERİ – TÜİK

Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 3Ç2022’de bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %3,9 artış kaydetmiş, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH bir önceki çeyreğe göre %0,1 azalmıştı. Hizmet sektörü yıllık %6,9 büyüme kaydederken, sanayi sektörü %0,3’lük artış kaydetmişti. 3Ç2022’de GSYH’yi hane halkı ve devlet harcamaları desteklemiş, ihracatın katkısı azalmıştı. 4Ç2022 tahminlerine göre İstanbul Bilgi Üniversitesi GSYH’de bir önceki çeyreğe göre %2,21, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %2,7 büyüme beklerken 2022 yılı genelinde GSYH büyüme beklentisi %5,23 seviyesindedir. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) ise çeyrek bazda %1,3, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %3,1 artış bekliyor. Bloomberg HT Araştırma Birimi’nin anketine göre ekonominin 4Ç2022’de bir önceki yılın aynı çeyreğine göre ortalama %2,8, 2022 yılı genelinde %5,2, 2023 yılında %3 büyümesi bekleniyor.

Kaynak: TÜİK

1 MART 2023, ÇARŞAMBA

ŞUBAT AYI TÜRKİYE VE KÜRESEL İMALAT SEKTÖRLERİ PMI ENDEKSLERİ – S&P GLOBAL

S&P Global’in geçen hafta yayınladığı Şubat ayı öncü göstergeleri gelişmiş ekonomilerde imalat sektöründe üretimin karışık sinyaller verdiğini, hizmet sektöründe ise büyüme kaydedildiği, fiyat baskılarının hafiflemesine rağmen sürdüğü, istihdamda ise iyileşme işaretleri gelmişti. Türkiye imalat sektörüne ilişkin öncü göstergeler Şubat ayında stoklardaki azalmaya bağlı olarak siparişlerde ve yatırım harcamalarında hafif iyileşme sinyalleri verdi. Küresel ihracat siparişlerindeki azalma eğilimi ise Türkiye’nin ihracat performansı için olumsuz bir görünüm ortaya koydu. Söz konusu sinyallerin PMI verileriyle paralellik gösterip göstermediğine odaklanacağız. 3 Mart Cuma günü S&P Global küresel hizmet sektörü PMI verilerini yayınlayacak. Akabinde JP Morgan’ın yayınlayacağı Küresel Bileşik PMI verileri Şubat ayında küresel ekonomideki eğilimi daha net ortaya koyacak.

Kaynak: İSO, S&P Global

ŞUBAT AYI İTO ÜCRETLİLER GEÇİNME ENDEKSİ – İTO

Ocak ayında İTO İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi yıllık %79,7 artış kaydetmiş, aynı dönemde TÜFE yıllık %57,7, TÜRK-İş açlık ve yoksulluk sınırı yıllık %108,6 artış kaydetmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2 MART 2023, PERŞEMBE

ŞUBAT AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TİCARET BAKANLIĞI

Ticaret Bakanlığı verilerine göre Ocak ayında ihracat aylık %15,4 düşüşle 19,4 milyar dolara geriledi, ithalat aylık %3,5 artışla 33,7 milyar dolara yükseldi. Böylece dış ticaret açığı Aralık 2022’deki 9,7 milyar dolardan Ocak 2023’te 14,4 milyar dolara yükseldi. Öncü göstergeler Şubat ayında ihracatta önemli bir iyileşme ortaya koymazken, ithalatta kayda değer bir artış olmayabilir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

3 MART 2023, CUMA

ŞUBAT AYI TÜFE VE Yİ-ÜFE İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Ocak ayında yıllık %57,68, aylık %6,65 artış kaydetmişti. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise yıllık %86,46, aylık %4,15 yükselmişti. Deprem etkisiyle enflasyonda yüksek aylık artışlar görebiliriz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ŞUBAT AYI BM GIDA FİYAT ENDEKSLERİ – http://www.fao.org/worldfoodsituation/foodpricesindex/en/

Ocak ayında BM gıda fiyatları bir önceki aya göre %0,8 düşmüş, yıllık bazda %3,3 gerilemişti. Küresel gıda fiyatları Nisan 2022’den bu yana son 10 aydır düşüyor. Türkiye’de ise gıda fiyatlarındaki yapışkanlık sürüyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ABD ŞUBAT AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – http://www.bls.gov

Ocak ayında ABD’de işsizlik oranı tarihi düşük seviye olan %3,4 seviyesine gerilemiş, ortalama saatlik kazançlardaki yıllık artış da %4,4’e gerilemişti. İşsizlik oranındaki düşüş, ücretlerdeki artış ve kişisel tüketim harcamalarında (PCE) beklenenden fazla hızlanma ABD Merkez Bankası’nın (FED) sert faiz artırımları yapabileceği ihtimalini artırıyor. Piyasadaki fiyatlamalar FED’in 22 Mart toplantısında politika faiz aralığını 25 baz puan artışla %4,75-5,00 aralığına yükselteceği yönünde. Geçen hafta açıklanan çekirdek PCE verilerinin hem aylık hem de yıllık bazdaki artışları piyasa beklentisinin yukarısında geldi. Enflasyonda olası hızlanmalar politika faizinde de daha hızlı artışları getirebilir.  Politika faizlerinin yükselmesi Türkiye’nin yurt dışından ABD doları cinsinden borçlanma maliyetlerini yukarı çekmektedir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: Borç, enflasyon, girdi, güven, hizmet, imalat, işgücü, kapasite, perakende, PMI, politika faizi, turizm

20–24 Şubat haftasında; Şubat ayına ilişkin olarak yurt dışında küresel PMI verileri, yurt içinde ise tüketici güveni, imalat sektörü kapasite kullanım oranları, reel kesim güven endeksi ve sektörel güven endeksleri mal ve hizmet üretimindeki resmi ortaya koyacak. Ocak ayına ilişkin olarak turizm istatistiklerine odaklanırken; merkezi yönetimin borç stokunun arttığını, yurt dışı üretici maliyetlerinde aylık artışın sürdüğünü göreceğiz. Aralık ayı tarımsal girdi fiyat endeksinde mazot ve gübre maliyetlerindeki artışa paralel olarak yükseliş kaydedilecek. 2022 yılı son çeyreğinde işgücü girdi endekslerinde istihdam ve ücretlerde artışa tanık olabiliriz.

20 ŞUBAT 2023, PAZARTESİ

OCAK AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Aralık 2022’de merkezi yönetimin borç stoku 4,0 trilyon TL seviyesindeydi. Toplam stokun 2,6 trilyon TL’si (%65,5) döviz cinsinden stoku, 1,4 trilyon TL’si (%34,5) TL cinsinden stoku oluşturmaktaydı. Stokun en büyük payını döviz cinsinden borç stokunun oluşturması sebebiyle döviz kurundaki artışlar borç stoku artışını hızlandırmaktadır. 6 Şubat 2023 tarihli yıkıcı depremin ardından merkezi yönetimin harcamalarında dolayısıyla da borçlanma gerekliliğinde hızlanma göreceğiz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

OCAK AYI YURTDIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE) – TÜİK

Aralık 2022’de YD-ÜFE aylık %2,77, yıllık %49,90 artış kaydetmişti. Yarı yarıya dolar ve Euro’dan oluşan döviz kuru sepetinin artış hızının Ocak ayında önceki aya göre yavaşlaması YD-ÜFE’nin de aylık artışının yavaşlamasına sebep olabilir. Ocak ayı verilerinde özellikle enerji dışı emtia fiyatlarındaki artışın YD-ÜFE üzerinde yaratacağı olası baskıya odaklanacağız.

Kaynak: TÜİK

ŞUBAT AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Ocak ayında Tüketici Güven Endeksi aylık %4,6’lık artışla 79,1 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100 altındaki değerler tüketici güveninde kötümser durumu göstermektedir. Ücret zamları ve döviz kurundaki yatay seyir tüketici güvenini olumlu etkiliyor. Ancak, depremin etkisiyle özellikle hızlanan gıda fiyatları ve gündeme gelen fiyat artışları tüketicinin alım gücünü aşağı çekebilir. Olası etkileri alt endeks verilerinde takip edeceğiz.

Kaynak: TÜİK

21 ŞUBAT 2023, SALI

ŞUBAT AYI KÜRESEL İMALAT VE HİZMET SEKTÖRLERİ PMI İLK TAHMİNLERİ – S&P GLOBAL

Ocak ayında küresel hizmet ve imalat sektörlerini kapsayan JP Morgan Küresel Bileşik Üretim Endeksi aylık 1,6 puan artışla 49,8 seviyesine yükselmişti. Endeksin 50 altındaki değerler önceki aya göre daralmayı, yukarısındaki değerler ise büyümeyi gösteriyor. Küresel Hizmet Sektörü Üretim Endeksi Ocak ayında kaydettiği 50,1 değeriyle önceki aya göre 2,0 puanlık büyüme performansı ortaya koymuştu. Küresel İmalat Sektörü Üretim Endeksi ise Ocak ayında aylık 0,4 puan artışla 49,1 değerini alarak sektördeki daralmanın yavaşladığı işaretini vermişti. Aşağıdaki grafik JP Morgan Küresel Bileşik Üretim Endeksindeki eğilim (yeşil çizgi) ile GSYH büyümesindeki eğilimin (sarı çizgi) ne kadar yakın hareket ettiğini gösteriyor. PMI verileri, GSYH tahmininde öncü göstergelerin başında gelmektedir.

Kaynak: J.P.Morgan, S&P Global

2022 YILI ARALIK AYI TARIMSAL GİRDİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-GFE) – TCMB

Kasım 2022’de Tarım-GFE aylık %2,38, yıllık %121,49 artış kaydetmişti. Aralık 2022’de döviz kuru ile gübre ve enerji maliyetlerinin yıllık artışlarındaki yavaşlamanın etkisiyle Tarım-GFE’nin yıllık artışında da yavaşlama görebiliriz. Ancak Aralık ayında mazot ve gübre maliyetlerinin önceki aya göre artmaya devam etmesine bağlı olarak Tarım-GFE de aylık bazda artışını sürdürecek.

Kaynak: TÜİK

22 ŞUBAT 2023, ÇARŞAMBA

ŞUBAT AYI İMALAT SEKTÖRÜ KAPASİTE KULLANIM ORANI (KKO) – TCMB

Ocak ayında KKO, bir önceki aya göre 1,2 puan azalışla %75,3 seviyesine gerilemişti. Mevsimsel etkilerden arındırılmış KKO aylık 0,6 puan azalışla %75,8 seviyesinde gerçekleşmişti. KKO detaylarında tüketim, yatırım ve ara malları üretimindeki eğilimi görüyoruz.

Kaynak: TCMB

ŞUBAT AYI REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE) – TCMB

Ocak ayında mevsimsellikten arındırılmış RKGE aylık 1,8 puan artışla 103,4 seviyesine gerilemişti. Endeksin 100 üzerindeki değerler sektör profesyonellerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin arttığı (iyimser) anlamına geliyor. Detaylarda siparişler ve üretimde artışa ek olarak girdi maliyetleri ve satış fiyatlarında yukarı yönlü baskı işaretleri almıştık. Söz konusu işaretlere paralel olarak Ocak ayında TÜFE’nin ayılık bazda %6,65, Yİ-ÜFE’nin  aylık %4,15 artış kaydettiğini hatırlatalım.

Kaynak: TCMB

ŞUBAT AYI SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ – TÜİK

Ocak ayında inşaat sektörü güven endeksi aylık %0,6 artışla 93,2’ye yükselmiş, hizmet sektörü güven endeksi aylık %1,7 düşüşle 118,1’e ve perakende ticaret sektörü güven endeksi aylık %1 düşüşle 126,2 seviyesine gerilemişti. Endeks değerlerinin 100’den büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini, 100’den küçük olması ise kötümserliğini göstermektedir. Güven endeksleri ekonomik aktiviteye ilişkin ipuçları vermektedir. Buna göre Ocak ayı perakende ticaret ve hizmet sektörü güven endeksleri ile RKGE verileri perakende satışlarda ve imalat sektörü üretiminde iyileşmeye işaret etmişti.

Kaynak: TÜİK

2022 YILI 4. ÇEYREK İŞGÜCÜ GİRDİ ENDEKSLERİ – TÜİK

2022 yılı üçüncü çeyreğinde istihdam endeksi yıllık %7,1, çalışılan saat endeksi yıllık %3,5, brüt ücret-maaş endeksi yıllık %101,5 artış kaydetmişti. Bir önceki çeyreğe göre ise istihdam endeksi %2,2 artmış, çalışılan saat endeksi %0,3 azalmış, brüt ücret-maaş endeksi %25,2 artmıştı. TÜİK’in yayınladığı “ücretli çalışan” istatistikleri istihdamın 2022 yılı son çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre arttığına işaret etmişti. Bu sebeple 4. çeyrek işgücü girdi endekslerinde istihdam endeksinde artışın sürdüğünü görebiliriz.

Kaynak: TÜİK

23 ŞUBAT 2023, PERŞEMBE

PARA POLİTİKASI TOPLANTISI VE POLİTİKA FAİZİ KARARI – TCMB

TCMB Piyasa Katılımcıları Beklenti Anketi Şubat ayı sonuçlarına göre politika faizinin (grafikte siyah çizgi) %9 seviyesinde sabit tutulması bekleniyor. Aşağıdaki grafikte görüleceği üzere Ağustos 2022’den bu yana politika faizi %14’lerden %9’lara kadar gerilemiş, paralelinde ticari kredi faiz oranları (mavi çizgi) %27’lerden %12’lere, tüketici kredi faiz oranları da (kırmızı çizgi) %34’lerden %30’lara gerilemiştir. Aynı dönemde mevduat faiz oranları (sarı çizgi) ise %18’lerden %26’ların üzerine çıkmıştır.

Kaynak: Turkey Data Monitor

24 ŞUBAT 2023, CUMA

OCAK AYI TURİZM İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Aralık 2022 ’de Türkiye’ye giren turist sayısı aylık %6 düşüşle 2 milyon 399 bin 441 kişiye, ülkeden ayrılan turist sayısı aylık %23 azalışla 2 milyon 266 bin 424 kişiye, net turizm gelirleri ise aylık %35 düşüşle 1,8 milyar dolara gerilemişti. 2022 yılının tamamında net turizm geliri yıllık %53,3 artışla 46,3 milyar dolara yükselmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

PMI: Küresel hizmetler sektörü Ocak ayında büyüdü, imalat sektöründeki daralma yavaşladı

Kaynak: J.P.Morgan, S&P Global.

Küresel hizmet ve imalat sektörlerini kapsayan J.P.Morgan Küresel Bileşik Üretim Endeksi 2023 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre 1,6 puanlık artışla 49,8 seviyesine yükseldi. Endeksin 50 eşik değeri üzerindeki değerler önceki aya göre büyümeyi, altındaki değerler ise küçülmeyi gösteriyor. Dolayısıyla, söz konusu PMI (satın alma müdürleri endeksi) verilerinden Aralık ayında küresel üretimde kaydedilen daralma hızının Ocak ayında yavaşladığı işaretini aldık. Hatırlatmakta fayda var, PMI verilerindeki eğilimle GSYH verilerindeki eğilim paralellik göstermektedir. Diğer bir deyişle GSYH tahmininde PMI verileri öncü göstergelerdendir.

Sektör bazında bakıldığında; J.P.Morgan Küresel Hizmetler Sektörü İş Aktivitesi PMI Endeksi Ocak ayında aylık 2,0 puan artışla 50,1 seviyesine yükselerek büyüme bölgesine girdi. J.P.Morgan Küresel İmalat Sektörü PMI ise Ocak ayında aylık 0,4 puan artışla 49,1 seviyesine yükseldi ancak daralma bölgesinde kalmaya devam etti.

J.P.Morgan Küresel Bileşik Üretim Endeksini oluşturan 6 alt sektör dikkate alındığında ticari hizmetler üretimi ve tüketim malları üretimi Ocak ayında önceki aya göre büyüme kaydeden iki sektör oldu. Diğer dört sektör olan tüketici hizmetleri, finansal hizmetler, ara mallar ve yatırım mallarında ise üretim önceki aya göre daralmaya devam etti; en hızlı daralan sektör finansal hizmetler oldu.

J.P.Morgan Küresel Bileşik Üretim Endeksinin alt endeksleri dikkate alındığında Ocak ayında bir önceki aya göre küresel olarak;

. Üretimde, yeni siparişlerde, yeni ihracat siparişlerinde, mevcut işlerdeki düşüş yavaşladı,

. İstihdam daha hızlı arttı,

. Girdi maliyetleri daha hızlı artarken, çıktı fiyatlarındaki artış yavaşladı,

. Gelecek 12 aya ilişkin olarak üretimde artış beklentileri hızlandı.

Ülke ve bölge bazında bakıldığında Çin ve Japonya ekonomilerinde yaşanan ekonomik canlanma ve Hindistan ekonomisinde devam eden büyüme aktivitesi küresel ekonomiyi destekledi. En büyük ticaret ortağımız olan Euro Bölgesinde ekonomik aktivitedeki artış sınırlı kaldı. Almanya ve Fransa’dan daralma işaretleri gelirken; İtalya, İspanya ve İrlanda ekonomileri büyüme kaydetti. ABD, İngiltere, Avustralya ve Kazakistan’da ise üretim düştü.

S&P Global ve İstanbul Sanayi Odası işbirliğiyle yayınlanan Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) ise Ocak ayında aylık 2,0 puan artışla 50,1 seviyesine yükselerek büyüme bölgesine geçti. İmalat sektöründeki büyümeye rağmen Ocak ayında aylık %15,4 azalışla 19,4 milyar dolara gerileyen Türkiye’nin ihracat hacmi, küresel talepteki zayıflığın iz düşümü olarak karşımıza çıktı. Ocak ayında Türkiye’nin Almanya, Hollanda, İspanya’ya olan ihracatı hafif artarken, diğer başlıca ülkelere (ABD, Fransa, Irak, İngiltere, İsrail, İtalya, Rusya) olan ihracat azaldı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: Bej Kitap, dış ticaret, döviz pozisyonu, ekonomik güven endeksi, enflasyon, GSYH büyümesi, imalat sektörü PMI, SAMEKS

28 Kasım – 2 Aralık haftasında, Kasım ayına ilişkin olarak ekonomik güven endeksinde iyileşme, imalat sektörü üretiminde yavaşlama, dış ticaret verilerinde zayıflık, küresel ekonomide yavaşlama; 2022 yılı 3. çeyreğinde GSYH’de daralma, ABD ekonomisi aktivitesinde zayıflık görebiliriz.

29 KASIM 2022, SALI

KASIM AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Eylül 2022’de ekonomik güven endeksi aylık 2,8 puan artışla 97,1 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100 altındaki seviyeler genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliğe işaret ediyor. Kasım ayında tüketici, reel kesim, hizmet sektörü, perakende ticaret sektörü ve inşaat sektörü güven endekslerinde kaydedilen artışlara paralel olarak ekonomik güven endeksi de yükselecektir.

Kaynak: TÜİK

EKİM AYI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Eylül 2022’de bir önceki aya göre ihracat 1,3 milyar dolar artışla 22,6 milyar dolara, ithalat 0,3 milyar düşüşle 32,2 milyar dolara gerilemiş, böylece dış ticaret açığı aylık 1,6 milyar düşüşle 9,6 milyar dolara gerilemişti. Kasım ayında Ticaret Bakanlığı Ekim ayı geçici dış ticaret verilerini açıklamıştı. Buna göre Ekim ayında ihracat aylık 1,3 düşüşle 21,3 milyar dolara gerileyecek, ithalat aylık 2,9 milyar düşüşle 29,3 milyar dolara gerileyecek, dış ticaret açığı ise aylık 1,6 milyar dolar azalışla 8,0 milyar dolara gerileyecek. Son 12-aylık toplamlara göre dış ticaret açığı Ekim ayında 103,4 milyar dolara, ihracat 253,1 milyar dolara, ithalat ise 356,5 milyar dolara yükselecek.

Kaynak: TÜİK

30 KASIM 2022, ÇARŞAMBA

FED 2022 YILI EKİM-KASIM DÖNEMİ BEJ KİTAP RAPORU – http://www.federalreserve.gov

Amerikan Merkez Bankası (Fed), 2022 yılı 29 Ağustos – 6 Ekim dönemini kapsayan ve ABD’deki ekonomik aktiviteyi ölçen Bej Kitap raporunda bir önceki rapor dönemine göre; Bölgeler arasında farklılıklar olsa da ekonomik aktivitenin ılımlı bir büyüme sergilediğini, istihdamın çoğu Bölgede ılımlı arttığını, bazı Bölgelerde yavaşlama kaydedilse de enflasyondaki yükselişin sürdüğünü okumuş. Söz konusu gelişmelerin Fed’in faiz artırım patikasını desteklediğini değerlendirmiştik. Nitekim Fed, 2 Kasım tarihli para politikası toplantısında politika faiz aralığını 75 baz puan artışla %3,75-%4,00 aralığına yükseltmişti. Öncü veriler ABD’de talepte daralmaya, hizmet sektörünün Ekim-Kasım döneminde küçülmeye devam ettiğine, Ekim ayında büyüme kaydeden imalat sektörü üretiminin Kasım ayında daraldığına, Ekim ayında çekirdek enflasyonun hafif gerilediğine, işsizlik oranının Ekim ayında arttığına işaret ediyor. Bej Kitap raporunda ekonomik aktivitede zayıflama sinyallerinin ne derece güçlendiğine, ekonomik aktivitede zayıflığın enflasyonist baskıları ne derece hafiflettiğine odaklanacağız. Fed yetkililerinden gelen açıklamalar Fed’in enflasyonla mücadelede faiz artırımlarını sürdürmeye devam edecekleri yönünde. Piyasadaki fiyatlamalar 14 Aralık toplantısında politika faizinin %75 olasılıkla 50 baz puan artışla %4,25-%4,50 aralığına yükseleceği yönünde.

Kaynak: tradingeconomics.com

2022 YILI 3. ÇEYREK GSYH VERİLERİ – TÜİK

Türkiye’de toplam mal ve hizmet üretimi 2Ç2022’de bir önceki çeyreğe göre %2,1, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %7,6 büyüme kaydetmişti. Takvim ve mevsimsellikten arındırılmış olarak ihracatın 3Ç2022’de önceki çeyreğe göre %1,6 daralması, paralelinde sanayi üretiminin bir önceki çeyreğe göre %4 daralma kaydetmesi, perakende satışların ise önceki çeyreğe göre kısmen daha yavaş hızla büyümesi GSYH’de bir önceki çeyreğe göre daralma göreceğimize işaret ediyor. Nitekim Bahçeşehir Üniversitesi BETAM GSYH’nin bir önceki çeyreğe göre %0,3 daralmasını, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %4,3 büyüme kaydetmesini tahmin ediyor. Bilgi Üniversitesi (simditahmin.com) ise GSYH’de çeyrek bazda %0,6 büyüme, yıllık bazda %4,2 büyüme bekliyor. Tradineconomics.com ise çeyrek bazda %1,6 daralma, yıllık bazda %3,8 büyüme öngörüyor.

Kaynak: TÜİK

KASIM AYI SAMEKS HİZMET VE SANAYİ SEKTÖRLERİ PMI VERİLERİ – MÜSİAD

2022 yılı Ekim ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, aylık 0,7 puan artışla 53,6 değerine yükselmişti. Alt endeks bazında; Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 0,9 puan artışla 51,9 seviyesine, Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 0,8 puan artışla 57,8 seviyesine yükselmişti. Endeksin 50 referans değeri üzerindeki seviyeler sektörün önceki aya göre büyüdüğüne işaret ediyor. Sanayi sektörü istihdam alt endeksi Ağustos-Ekim döneminde istihdamın aralıksız düştüğüne işaret ederken, hizmet sektöründe istihdam Temmuz ayından sonra ilk kez Ekim ayında artış kaydetmişti. Hizmet sektöründe iş hacmi ise Haziran-Ekim döneminde aralıksız düşüş kaydediyor.  

Kaynak: MÜSİAD

EKİM AYI HİZMET ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (H-ÜFE) – TÜİK

Eylül 2022’de H-ÜFE aylık %2,55, yıllık %107,01 artış kaydetmişti. H-ÜFE’de Eylül ayında kaydedilen hızlanmanın Ekim ayında sürüp sürmeyeceğine odaklanacağız.

Kaynak: TÜİK

1 ARALIK 2022, PERŞEMBE

KASIM AYI KÜRESEL VE TÜRKİYE İMALAT SEKTÖRLERİ PMI ENDEKSLERİ – S&P GLOBAL

Ekim ayında küresel olarak imalat ve hizmet sektörlerinde üretim azalmaya devam etmişti. Türkiye’de imalat sektörü PMI verileri üretimin Ekim ayında üst üste 11’inci ay yavaşladığını göstermişti. Kasım ayına ilişkin öncü PMI verileri en büyük ihracat pazarlarımız olan Avrupa, ABD ve İngiltere’de ekonomik aktivitenin yavaşladığına işaret etti. 

Kaynak: J.P.Morgan, S&P Global

HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (25 KASIM) – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 2022 yılının 18 Kasım ile biten haftasında piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre yatay kaldı. Bir önceki haftaya göre TL cinsi mevduat ve TL cinsi kredilerin artış hızı yavaşladı, kur korumalı mevduat hacmi ise önceki haftaya göre ilk kez düştü. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %13-21 seviyesine gerilerken, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %15-31 aralığında. Yabancı para kredi hacmi önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar düşüşle 133,6 milyar dolara geriledi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 125,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar düştü, tüzel kişilerin 85,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar geriledi, böylece bankacılık dışı yurt içi DTH haftalık 2,5 milyar dolar düşüşle 210,4 milyar dolara geriledi. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyon fazlası ise 4,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar düştü. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 122,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 5,3 milyar dolar arttı; altın rezervleri 42,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,9 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 80,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,4 milyar dolar artış kaydetti. Merkez Bankasının net rezerv açığı 50,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 7,3 milyar dolar geriledi. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 25,6 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar azaldı. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 56 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 24 milyon dolarlık net satış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 3,5 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2 ARALIK 2022, CUMA

KASIM AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TİM & TİCARET BAKANLIĞI

Kasım ayına ilişkin olarak öncü göstergeler ihracatta düşüşe, altın ve enerji dışı ithalatta ise zayıflığa işaret ediyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EYLÜL AYI FİNANSAL KESİM DIŞINDAKİ FİRMALARIN DÖVİZ POZİSYONU – TCMB

Ağustos 2022’de reel sektörün döviz varlıkları aylık 0,2 milyar düşüşle 171,4 milyar dolara, döviz yükümlülükleri aylık 2,3 milyar düşüşle 260,5 milyar dolara gerilemiş, böylece sektörün net döviz pozisyon açığı aylık 2,0 milyar dolar azalışla 89,1 milyar dolara gerilemişti. Sektörün kısa vadeli net döviz pozisyon fazlası ise aylık 0,4 milyar dolar artışla 69,0 milyar dolara yükseldi; söz konusu artış sektörün gelecek 12-ayda ödemesi gereken dış borç büyüklüğünü karşılaması sebebiyle sektörün borç ödeme kabiliyetini ortaya koyuyor.

Kaynak: TCMB

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Dış ticaret, enflasyon, GSYH, imalat-hizmet PMI ve SAMEKS endeksleri

29 Ağustos – 2 Eylül haftasında, Ağustos ayına ilişkin olarak Türkiye ekonomik güven endeksinde ve ihracatta artış, imalat sektörü PMI endeksinde zayıflığın sürme ihtimali var. Temmuz ayında yavaşlayan döviz kuru artışına paralel olarak Temmuz ayı hizmet üretici fiyat enflasyonunda yavaşlama görebiliriz. Ağustos ayı küresel ve Türkiye imalat ve hizmet sektörleri PMI endeksleri küresel ekonomideki yavaşlamanın devamlılığına ilişkin önemli bir gösterge olacak. Öte yandan Türkiye’de GSYH’nin 2022 yılı ikinci çeyreğinde iç ve dış talebin desteğiyle bir önceki çeyreğe göre artma ihtimali yüksek.

29 AĞUSTOS 2022, PAZARTESİ

AĞUSTOS AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Ekonomik güven endeksi Temmuz ayında aylık %0,2 düşüşle 93,4 seviyesine gerilemişti. Ağustos ayında bir önceki aya göre hizmet sektörü güven endeksinin %1,3, reel kesim güven endeksinin %1, perakende ticaret güven endeksinin %0,4 düşmesine karşılık tüketici güven endeksinin önceki aya göre %6,1, inşaat sektörü güven endeksinin %1,5 artış kaydetmesi ekonomik güven endeksinin yükselmesinde etkili olacaktır. Ekonomik güven endeksinin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100’den küçük olması ise genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği göstermektedir.

Kaynak: TÜİK

31 AĞUSTOS 2022, ÇARŞAMBA

AĞUSTOS AYI SAMEKS HİZMET VE SANAYİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD

2022 yılı Temmuz ayında hizmet ve sanayi sektörlerinden oluşan mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, aylık 1,1 puan artışla 54,6 değerine yükselmişti. Alt endeksler olarak Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 3,8 puan artışla 55,3 seviyesine yükselmiş, Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi ise aylık 5,2 puan azalışla 52,7 seviyesine gerilemişti. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörde bir önceki aya göre büyümeyi, altındaki değerler ise daralmayı gösteriyor.

Kaynak: MÜSİAD

TEMMUZ AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TÜİK

Her ayın başında Ticaret Bakanlığı bir önceki ayın dış ticaret verilerini yayınlamaktadır. 3 Ağustos tarihli basın duyurusunda ihracatın Temmuz ayında aylık %21 düşüşle 18,6 milyar dolara, ithalatın ise aylık %8 düşüşle 29,1 milyar dolara gerilediğini okumuştuk. Böylece Haziran ayında 8,2 milyar dolar açık veren dış ticaret dengesi Temmuz ayında 10,6 milyar dolar açık vermiş oldu. Ocak-Temmuz döneminde ise toplam 144,4 milyar dolarlık ihracat, 206,4 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirildi. Geçen hafta açıklanan turizm istatistikleri net turizm gelirlerinin Haziran ayındaki 3,2 milyar dolardan Temmuz ayında 4 milyar doların üzerine çıkabileceğine işaret etti. Temmuz ayında artan net turizm gelirlerine rağmen dış ticaret açığındaki artış dikkate alındığında,  Haziran ayında 3,5 milyar dolar seviyesinde olan cari işlemler açığının Temmuz ayında 5,0 milyar doların üzerine çıkması, dolayısıyla da son 12-aylık cari işlemler açığı toplamının 37 milyar doların üzerine çıkması beklenebilir. Ticaret Bakanlığı, 2 Eylül Cuma günü Ağustos ayı dış ticaret verilerini açıklayacak.

Kaynak: TÜİK

TEMMUZ AYI HİZMET ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (H-ÜFE) – TÜİK

H-ÜFE Haziran 2022’de aylık %7,34, yıllık %91,27 artış kaydetmişti. Bir önceki aya göre döviz kurundaki artışın Temmuz ayında yavaşlaması aylık H-ÜFE artışında da yavaşlama getirebilir.

Kaynak: TÜİK

2022 YILI İKİNCİ ÇEYREK GAYRİSAFİ YURT İÇİ HASILA (GSYH) VERİLERİ – TÜİK

2022 yılı birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %7,3, bir önceki çeyreğe göre %1,2 artış kaydetmişti. Aynı dönemde sanayi üretimi bir önceki çeyreğe göre %2,2 artmış, perakende satışlar %2,1 düşmüş, ihracat %5,2 düşmüş, ithalat %9,0 artış kaydetmişti. 2022 yılı ikinci çeyrek öncü göstergelerine göre sanayi üretimi ikinci çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %1,1, perakende satışlar %4,2, ihracat %8,5, ithalat %3,5 artış kaydetmiştir. Söz konusu gelişmeler 2022 yılı ikinci çeyreğinde GSYH’nin 2022 yılı ilk çeyreğine göre artış göreceğimize işaret ediyor. Üçüncü çeyrek öncü göstergeleri GSYH’de yavaşlama sinyalleri veriyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

1 EYLÜL 2022, PERŞEMBE

AĞUSTOS AYI KÜRESEL İMALAT SEKTÖRLERİ PMI VERİLERİ – S&P GLOBAL

(https://www.pmi.spglobal.com/Public/Release/PressReleases?language=en)

23 Ağustos tarihinde S&P Global öncü verilerine göre imalat sektörlerinin Ağustos ayında önceki aya göre ABD’de ve Avustralya’da yavaşlayarak da olsa büyüdüğünü; Avrupa, İngiltere ve Japonya’da ise önceki aya göre daraldığını gördük. Hizmet sektörleri ise Ağustos ayında önceki aya göre ABD’de, Almanya’da, Avustralya’da, Japonya’da daraldı; Euro Bölgesinde, Fransa’da ve İngiltere’de yavaşlayarak da olsa büyüdü. Girdi maliyetleri ve çıktı fiyatlarındaki artışın Ağustos ayında da sürmesi küresel hizmet ve mal talebinin hem yurt içi hem de ihracat talebini olumsuz etkilemeye devam etti. Öncü ülkelerdeki söz konusu öncü gelişmelerin 1 Eylül’de açıklanacak küresel verilere benzer şekilde yansıyacağına şahit olacağız.

Kaynak: J.P. Morgan, S&P Global

AĞUSTOS AYI TÜRKİYE İMALAT SEKTÖRÜ PMI VERİLERİ – S&P GLOBAL, İSO

İstanbul Sanayi Odası ve S&P Global’den elde edilen verilere göre Temmuz 2022’de imalat sektörü PMI endeksi aylık 1,2 puan düşüşle 46,9 seviyesine gerileyerek sektör üst üste beş ay daralma kaydetmişti. Endeksin 50 altındaki değerler sektörün önceki aya göre daraldığını, üstündeki değerler büyüdüğünü göstermektedir. Ağustos ayı öncü verileri (RKGE, kapasite kullanımı, güven endeksleri) yurt içi ve ihracat siparişlerinin önceki aya göre arttığına, dayanıklı tüketim malı üretiminde artışa, ara malı üretiminde yavaşlamaya, perakende ticaret hacmi artışında yavaşlamaya, stoklarda hafif gerilemeye, yatırım harcamasında yavaşlamaya işaret etti. Küresel imalat sektörü üretiminin ve ihracat performansının düştüğü Ağustos ayında Türkiye’nin üretim miktarında kısmen de olsa artış sinyalleri aldık.

Kaynak: İSO, S&P Global

HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (26 AĞUSTOS) – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 19 Ağustos ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre hafif arttı. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %16-19 aralığına geriledi, TL cinsi kredi faiz oranları %18-35 seviyesinde yatay kaldı. TL mevduat hacmi önceki haftaya göre %3,3 oranında artarken, TL kredi hacmi haftalık %1,1 artış kaydetti. Yabancı para kredi hacmi ise haftalık %1,4 düşüşle 138,2 milyar dolar oldu. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 130,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,1 milyar dolar azaldı, tüzel kişilerin 83,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,2 milyar dolar düştü, böylece bankacılık dışı yurt içi döviz mevduatları haftalık 3,3 milyar dolar düşüşle 213,9 milyar dolara geriledi. Yurt dışı döviz mevduatları 27,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar arttı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar azalarak 3,9 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 112,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar geriledi; altın rezervleri 40,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar düştü, brüt döviz rezervleri 71,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre1,1 milyar dolar azaldı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar düşüşle 53,6 milyar dolara geriledi. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 20,3 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar arttı. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 366 milyon dolarlık net alım, DİBS’te 10 milyon dolarlık net satış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 2,8 milyar dolarlık, DİBS’te 2,1 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2 EYLÜL 2022, CUMA

AĞUSTOS AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TİCARET BAKANLIĞI

Ağustos ayı öncü verileri önceki aya göre ihracat ve yurt içi siparişlerde artışa işaret ediyor (RKGE, perakende ticaret güven endeksi, kapasite kullanımı). Siparişlerdeki artışın ithalata yansıyıp yansımadığını izleyeceğiz.

Kaynak: TÜİK

AĞUSTOS AYI ABD İŞGÜCÜ VERİLERİ – U.S. BUREAU OF LABOR STATISTICS

Temmuz ayında ABD’de işsizlik oranı %3,5 seviyesine gerilemiş, ortalama saatlik kazançlar yıllık %5,2 artış kaydetmişti. Fed bilançosu Mayıs-Temmuz döneminde hafif de olsa azalma eğilimindeyken, TÜFE Temmuz ayında yıllık %8,5 artış ile önceki aya göre yavaşlama kaydetti. ABD Merkez Bankası (Fed) para politikasında çekirdek (gıda ve enerji hariç) kişisel tüketim harcamalarındaki (PCE) eğilimi dikkate alıyor. Haziran ayında %6,8 olan yıllık çekirdek PCE enflasyonu Temmuz ayında %6,3 seviyesine geriledi. Fed’in 21 Eylül tarihli toplantısında 75 baz puanlık faiz artırımı yapması bekleniyor. Son tartışmalar Fed’in agresif artırımlardan daha yumuşak bir seyre geçip geçmeyeceği yönündeydi ancak Ağustos ayı ABD imalat ve hizmet sektörleri PMI verileri girdi maliyetleri ve çıktı fiyatlarındaki artışın yavaşlasa bile yüksek seyrini koruduğuna dikkat çekiyor. PMI verilerinde dikkat çeken nokta ise enflasyonda hafif yumuşama olmasına rağmen yüksek fiyatların hem yurt içi hem de ihracat talebindeki zayıflamayı durduramaması. Fed Başkanı Powell, Jackson Hole zirvesinde yaptığı konuşmasında Eylül ayındaki toplantıda faiz artırımının boyutunun tamamen verilere bağlı olacağını söyledi.   

Kaynak: Turkey Data Monitor

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: ABD istihdam, BM gıda endeksi, dış ticaret, döviz pozisyonu, enflasyon, Fed Bej Kitap, GSYH, imalat PMI, reel faiz, SAMEKS

30 Mayıs–3 Haziran haftasında, Mayıs ayına ilişkin olarak enflasyonda yükselişin devam edeceğini, küresel imalat sektöründe yavaşlama sinyallerini, GSYH’nin 2022 yılı ilk çeyreğinde çeyrek ve yıllık bazda yükseldiğini göreceğiz. SAMEKS endeksleri sanayi ve hizmet sektörlerinin Mayıs ayındaki performansını, Fed’in yayınlayacağı Bej Kitap ABD ekonomisinin Nisan ortasından itibaren ılımlı görünümünü koruyup korumadığını, Mart ayı finans dışı kesimin net döviz pozisyonu ise sektörde döviz varlıklarının yükümlülüklerine göre zayıflamaya devam edip etmediğini gösterecek.

31 MAYIS 2022, SALI

2022 YILI 1. ÇEYREK GSYH VERİLERİ – TÜİK

Türkiye ekonomisi 2021 yılı son çeyreğinde çeyrek bazda %1,5, bir önceki yılın son çeyreğine göre %9,1 artmış; böylece 2021 yılı genelinde GSYH 2020 yılına göre %11,0 artış kaydetmişti. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi, Betam 2022 yılı ilk çeyreğinde GSYH’nin bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %6,3, bir önceki çeyreğe göre %0,8 büyümesini tahmin ediyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi Finansal Uygulama ve Araştırma Merkezi (CEFIS) tahminleri ise sırasıyla %7,81 ve %1,42 seviyesinde bulunuyor.

Kaynak: TÜİK

MAYIS AYI SAMEKS SANAYİ VE HİZMET SEKTÖRLERİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD

2022 yılı Nisan ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 0,7 puan azalarak 53,7 değerine gerilemişti. Endekste gözlenen bu ivme kaybında önceki aya göre 1,8 puan azalış kaydederek 53,0 değerine gerileyen hizmet sektörü endeksi belirleyici rol oynarken; sanayi sektörü endeksi ise önceki aya göre 2,1 puanlık artışla 54,2 değerine yükselmiş ve son 5 ayın en yüksek seviyesinde gerçekleşmişti. Mayıs ayı öncü göstergelerini dikkate aldığımızda (kapasite kullanımı, reel kesim güven endeksi, sektörel güven endeksleri) SAMEKS sanayi ve hizmet endekslerinde iyileşmenin sürmesi beklenebilir.

Kaynak: MÜSİAD

NİSAN AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TÜİK

Ticaret Bakanlığı her ayın ilk haftasında bir önceki ayın dış ticaret verilerini açıkladığı için TÜİK’in yayınlayacağı Nisan ayı verileri sürpriz olmayacak. Ticaret Bakanlığı verilerine göre Nisan ayında ihracat aylık %2,9 artışla 23,4 milyar dolara yükseldi, ithalat aylık %4,6 düşüşle 29,5 milyar dolara geriledi. Mart ayında 8,2 milyar dolar açık verilmişken, Nisan ayında artan ihracat ve düşen ithalatın etkisiyle dış ticaret açığı 6,1 milyar dolara gerileyecek. Söz konusu düşüş cari işlemler açığının da aynı paralelde düşmesini sağlayacak. Ticaret Bakanlığı Mayıs ayı dış ticaret verilerini 2 Haziran Perşembe günü açıklayacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

1 HAZİRAN 2022, ÇARŞAMBA

MAYIS AYI KÜRESEL İMALAT SEKTÖRÜ PMI ENDEKSLERİ – S&P GLOBAL

12-20 Mayıs verilerini kapsayan öncü PMI raporuna göre Euro Bölgesinde hizmet sektörü PMI endeksi 56,3 ile önceki aya göre gerilerken, imalat sektörü üretim endeksi 51,2 ile önceki aya göre yükseldi. Endeksin 50 üzerindeki değerler bir önceki aya göre büyüme olduğunu gösteriyor. Girdi maliyetleri ve çıktı fiyatlarının artış hızı Mayıs’ta kısmen yavaşladı, istihdamda ücret artışları hızlandı. Almanya özelinde imalat sektörü üretim endeksi 51’e, imalat sektörü endeksi 54,7’ye yükseldi. İmalat sektöründe ihracat siparişleri önceki aya göre sert düştü. Almanya’dan sonra en yüksek ihracat ortaklarımızdan olan ABD’de ise imalat sektörü üretim endeksi 55,2’ye geriledi, imalat sektörü PMI endeksi 57,5’e geriledi. İmalat sektöründe yurt içi yeni siparişler önceki aya göre arttı, ancak yeni ihracat siparişleri yavaşladı. Satın alımlar hızlansa da artan siparişleri karşılayabilmek adına stoklarda düşüşü engelleyemedi. Girdi maliyetlerindeki artış tüketiciye yansıtılmaya devam etti. İstihdam arttı. Üçüncü en büyük ihracat pazarımız olan İngiltere’de de imalat üretim endeksi 51,8’e, imalat sektörü PMI endeksi 54,6’ya yavaşladı, ihracat siparişleri geriledi, fiyat baskıları arttı. Genel olarak bakıldığında küresel olarak tedarik zincirindeki sıkıntılar Mayıs ayında devam etti.

Kaynak: S&P Global

MAYIS AYI TÜRKİYE İMALAT SEKTÖRÜ PMI ENDEKSİ – S&P Global, İSO

Mart ayında 49,4 olan manşet PMI, Nisan’da hafif düşüşle 49,2’ye gerilemişti. Öncü Mayıs ayı küresel PMI verileri Türkiye’nin en büyük ihracat pazarlarının imalat sektörlerinde üretimin Nisan ayına göre yavaşladığını ortaya koydu. Söz konusu gelişme Türkiye imalat sektörü PMI endeksi üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturabilir. Öte yandan Mayıs ayına ilişkin öncü veriler Türkiye’de imalat sektörünü destekleyici bir resim ortaya koyduğunu eklemekte fayda var.

Kaynak: S&P Global, İSO

ABD 2022 YILI 4. BEJ KİTAP (BEIGE BOOK) RAPORU – FED

20 Nisan tarihli Fed’in 2022 yılı üçüncü Bej Kitap raporunda Şubat ortasından 11 Nisan tarihine kadarki süreçte ekonomik aktivitenin ve istihdamın ılımlı büyüdüğü, enflasyonist baskıların ise güçlü kalmaya devam ettiğini okumuştuk. Nisan ayında imalat sektörü PMI endeksi hızlanırken, Mayıs ayında hafif yavaşladı; hizmet sektörü PMI endeksi ise Mart ayında kaydettiği hızlanmanın ardından Nisan ve Mayıs aylarında yavaşlama gösterdi. Söz konusu gelişmelerin yansımasını Bej Kitap raporunda detaylarıyla okuyacağız.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2 HAZİRAN 2022, PERŞEMBE

MAYIS AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TİCARET BAKANLIĞI

Nisan ayında ihracat aylık %2,9 artışla 23,4 milyar dolara yükseldi, ithalat aylık %4,6 düşüşle 29,5 milyar dolara geriledi. Mart ayında 8,2 milyar dolar açık verilmişti.

MAYIS AYI BM GIDA FİYAT ENDEKSİ – FAO

BM Gıda Fiyat Endeksi Nisan ayında aylık %0,8 düşerken yıllık bazda %29,8 yükseliş kaydetmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

27 MAYIS TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 20 Mayıs ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3), özellikle kurdaki artışın da etkisiyle önceki haftaya göre yükselişini sürdürdü. TL cinsi mevduat faiz oranları %14-18, TL cinsi kredi faiz oranları %18-29 aralığında değişmedi. TL cinsi mevduat ve kredi hacmi önceki haftaya göre yükseldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 136,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar arttı, tüzel kişilerin 0,4 milyar dolar düşüşle 78,1 milyar dolara geriledi. Böylece yurt içi döviz mevduatları haftalık 0,3 milyar dolar düşüşle 214,5 milyar dolara yükseldi. Yurt dışı döviz mevduatları 25,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar arttı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar düşüşle 3,6 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan toplam uluslararası rezervler 100,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar düştü; altın rezervleri 40,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar düştü, brüt döviz rezervleri 60,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar geriledi. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 4,2 milyar dolar artışla 60,0 milyar dolara yükseldi (hesaplamaya SDR sepetinde olmayan paralar “açık” olarak dahil edildi). Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 19,0 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar azaldı. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 603 milyon dolar, DİBS’te 51 milyon dolar net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

3 HAZİRAN 2022, CUMA

MAYIS AYI ENFLASYON VERİLERİ – TÜİK

Nisan ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %7,25, yıllık %69,97 artış kaydetmişti. Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) de aylık %7,67 artış kaydederken yıllık bazda artış %121,82 olmuştu. Döviz kuru ve petrol fiyatlarının arttığı Mayıs ayında tüketici ve üretici fiyatlarında yükseliş sürecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MAYIS AYI REEL FAİZ ORANLARI – TURKEY DATA MONITOR

Turkey Data Monitor, Nisan ayında 12-ay geriye dönük gerçekleşen reel faiz oranını eksi yüzde 27,51, 12-ay ileriye dönük reel faiz oranını ise eksi yüzde 4,05 olarak hesaplamıştı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MAYIS AYI ABD İŞGÜCÜ VERİLERİ – U.S. BUREAU OF LABOR STATISTICS

Nisan ayında ABD’de işsizlik oranı %3,6 ile önceki aya göre değişmemiş, ücretler yıllık %5,46 artış kaydetmişti. Nisan ayında tarım dışı istihdam önceki aya göre 428 bin kişi artmıştı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MART AYI FİNANS DIŞI KESİM DÖVİZ POZİSYONU – TCMB

2022 yılı Şubat ayında finans kesimi dışındaki firmaların döviz varlıkları aylık 1,1 milyar dolar artışla 156,6 milyar dolara, döviz yükümlülükleri aylık 2,0 milyar dolar artışla 276,5 milyar dolara yükselmişti. Böylece sektörün net döviz pozisyon açığı 0,9 milyar dolar artışla 119,9 milyar dolara yükselmişti. Sektörün kısa vadeli net döviz pozisyon fazlası ise 52,6 milyar dolar ile önceki aya göre 1,1 milyar dolar azalmıştı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Dış ticaret, enflasyon, GSYH, PMI, reel kur, ABD işgücü, Bej Kitap

28 Şubat – 4 Mart haftasında Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle ilgili gelişmelere odaklanacağız. Şubat ayına ilişkin olarak enflasyonda yükselişin sürmesi kaçınılmazken; ihracatta yukarı yönlü bir sürpriz, reel efektif döviz kurunda düşüş, imalat sektörü PMI endekslerinde zayıflık görebiliriz. GSYH’de ise kısa-orta vadede göremeyeceğimiz büyüme hızına tanık olacağız.

28 ŞUBAT 2022, PAZARTESİ

2021 YILI 4. ÇEYREK GSYH VERİLERİ – TÜİK

2021 yılı 3. çeyreğinde GSYH bir önceki çeyreğe göre %2,7, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %7,4 büyümüştü. 2021 yılı 3. çeyreğinde, bir önceki çeyreğe göre; GSYH, hanehalkı tüketimi, devlet harcamaları ve ihracattaki artış hızlanmış, ithalat artmış, yatırım harcamaları düşmüştü. 2021 yılı son çeyreğine ilişkin olarak bir önceki çeyreğe göre sanayi üretimi, perakende satışlar, ihracat ve ithalatta kaydedilen artış GSYH’nin de önceki çeyreğe büyümesinde etkili olacak. BETAM (Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi) 2021 yılı 4ncü çeyreğinde önceki çeyreğe göre %1,7, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %6,6 büyümesini tahmin ediyor. AA Finans anketine göre GSYH’nin 2021 yılı son çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre ortalama %8,7 büyümesi, 2021 yılı genelinde ortalama %11,1 büyümesi bekleniyor.

Kaynak: TÜİK

ŞUBAT AYI SAMEKS HİZMET VE SANAYİ SEKTÖRLERİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, Ocak ayında, aylık 1,6 puan artışla 53,0 seviyesine yükseldi. Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi de aylık 1,7 puan artışla 49,7 seviyesine yükselmişti. Endeksin 50 üzeri değerler sektörde önceki aya göre büyümeyi, altındaki değerler küçülmeyi gösteriyor.

Kaynak: MÜSİAD

OCAK AYI HİZMET ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (H-ÜFE) – TÜİK

H-ÜFE Aralık ayında aylık %12,81, yıllık %54,89, artış kaydetmişti. Enerji fiyatlarına yapılan zamların özellikle ulaştırma hizmet fiyatlarında sert artış görmemize sebep olacak.

Kaynak: TÜİK

OCAK AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TÜİK

Şubat ayı başında Ticaret Bakanlığı dış ticaret verilerini açıklamıştı. Buna göre Ocak ayında bir önceki aya göre; ihracat %21,0 düşüşle 17 milyar 593 milyon dolara, ithalat %3,6 düşüşle 28 milyar 32 milyon dolara gerilemiş, böylece dış ticaret açığı aylık %53,7 artışla 10 milyar 439 milyon dolara yükselmişti. TÜİK verileri ihracat ve ithalatta mal ve ülke gruplarına göre dış ticaret detaylarını açıklayacak. 1 Mart’ta ise Ticaret Bakanlığı Şubat ayı dış ticaret manşet verilerini açıklayacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

1 MART 2022, SALI

ŞUBAT AYI İMALAT SEKTÖRÜ PMI VERİLERİ – İSO, http://www.markiteconomics.com

Türkiye imalat sektörü Ocak ayında yüksek fiyatlar ve azalan siparişlerin etkisiyle zayıflamış, imalat sektörü PMI endeksi aylık 1,6 puan düşüşle 50,5 seviyesine gerilemişti. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörün önceki aya göre büyüdüğünü gösteriyor.

Kaynak: İSO, IHS MARKIT

ŞUBAT AYI JP MORGAN KÜRESEL İMALAT SEKTÖRÜ PMI VERİLERİ – http://www.markiteconomics.com

Ocak ayında JP Morgan küresel imalat sektörü PMI endeksi aylık 1,1 puan düşüşle 53,2 seviyesine gerilemişti. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörün önceki aya göre büyüdüğünü gösteriyor. Küresel olarak imalat sektöründe üretimde büyüme hızı önceki aya göre yavaşlamış, yurt içi siparişler yavaş hızla artarken, ihracat siparişleri önceki aya göre düşmüştü. Küresel olarak sektörde istihdam yavaş hızla da olsa büyümesini sürdürmüş, girdi fiyatlarının artış hızı yavaşlarken, çıktı fiyat artışları hızlanmıştı. Geçen hafta açıklanan öncü PMI verileri üretimin artmaya devam ettiğine işaret etmişti.

Kaynak: JP MORGAN, IHS MARKIT

2 MART 2022, ÇARŞAMBA

ŞUBAT AYI FED BEJ KİTAP (BEIGE BOOK) RAPORU – FED

Fed’in Bej Kitap raporu Aralık ayının son haftalarında ılımlı büyümeye, ılımlı istihdam artışına ve katı fiyat artışlarına işaret etmişti. 3 Ocak sonrası verileri kapsayacak olan raporda jeopolitik risklerdeki artışın ABD ekonomisine nasıl yansıyabileceğine dair ipuçları arayacağız.

2021 YILI ARALIK AYI FİNANSAL KESİM DIŞINDAKİ FİRMALARIN DÖVİZ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ – TCMB

Kasım 2021’de finans dışı kesimin döviz varlıkları aylık 1.155 milyon dolar azalışla 160.101 milyon dolara, yükümlülükleri 2.854 milyon dolar azalışla 275.635 milyon dolara gerilemiş, böylece sektörün net döviz pozisyonu açığı aylık 1.699 milyon dolar azalışla 115.533 milyon dolar seviyesine gerilemişti. Kasım 2021 sonu itibariyle sektör, kısa vadede (12 aylık dönemde) 60.818 milyon dolarlık net döviz pozisyon fazlasına sahiptir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

3 MART 2022, PERŞEMBE

ŞUBAT AYI ENFLASYON VERİLERİ – TÜİK

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Ocak ayında yıllık %48,69, aylık %11,10; yurt içi üretici fiyat endeksi ise (Yİ-ÜFE) yıllık %93,53, aylık %10,45 artış kaydetmişti. Döviz kurunun önceki aya göre nispeten yatay kaldığı Ocak ayında enflasyondaki yükselişin ana sebebi başta enerji ve emtia olmak üzere yapılan fiyat artışları ve zamlar olmuştu. Gıda tüketici fiyatları yıllık %55,61, aylık %10,90 artış kaydederken gıda üretici fiyatlarındaki artışlar yıllık %75,94, aylık %10,67 olmuştu. Reuters anketine göre Şubat ayında ortalama olarak TÜFE’de aylık %3,8, yıllık %52,95 artış öngörülüyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ŞUBAT AYI BM GIDA FİYAT ENDEKSİ – www.fao.org

Ocak ayında küresel gıda fiyatları aylık %1,14, yıllık %19,50 artış kaydetmişti. Yıllık en yüksek artışı %33,88’lik artış ile yağlar grubunda gerçekleşmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

25 ŞUBAT TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

18 Şubat ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre hafif artışını sürdürdü. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %16-18 aralığına geriledi, TL cinsi kredi faizleri %20-30 aralığına yükseldi. TL mevduat hacmi önceki haftaya göre %4,7 ile sert yükselişini sürdürdü, TL kredilerinde %1’lik hızlanma kaydedildi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar düşüşle 111,9 milyar dolara, tüzel kişilerin 6,9 milyar dolar düşüşle 73,2 milyar dolara geriledi, yurt dışı döviz mevduatları 0,1 milyar dolar artışla 24,8 milyar dolar oldu; böylece toplam DTH büyüklüğü haftalık 8,1 milyar dolar düşüşle 211,9 milyar dolara geriledi. Tüzel kişilerin DTH’si 24 Aralık’tan bu yana 17,3 milyar dolar, gerçek kişilerin 5,7 milyar dolar azaldı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar düşüşle 5,0 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 114,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar azaldı; altın rezervleri 41,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 72,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,3 milyar dolar azaldı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 2,2 milyar dolar düşüşle 29,0 milyar dolara geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 23,3 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar geriledi. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 37 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 185 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

4 MART 2022, CUMA

ŞUBAT AYI REEL EFEKTİF DÖVİZ KURU ENDEKSİ – TCMB

Türk lirasının değeri Ocak ayında dipten dönmüştü. Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan sepete göre, Türk lirasının ağırlıklı ortalama değerinin enflasyondan arındırılarak oluşturulan reel efektif döviz kuru endeksi (REDK), döviz kurlarında sert yükseliş yaşanan Aralık 2021’de 47,90 değeri ile gördüğü dip seviyeden Ocak ayında kurlarda azalan dalgalanmaya bağlı olarak 52,89 seviyesine yükselmişti. Şubat ayında Türk lirasındaki değer kaybının etkisiyle REDK’de düşüş görebiliriz.

Kaynak: TCMB

ŞUBAT AYI ABD İŞGÜCÜ VERİLERİ – TCMB

ABD’de işsizlik oranı Ocak ayında %4,0’e yükselmiş, ortalama saatlik kazançlar yıllık %5,68 artış kaydetmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: GSYH büyümesi, enflasyon, dış ticaret, güven, küresel ekonomik aktivite

29 Kasım – 3 Aralık haftasında Kasım ayına ilişkin olarak enflasyonda hızlanma, imalat sektöründe hafif büyüme, ekonomik güven endeksinde zayıflama göreceğiz. 3. çeyrekte GSYH yavaşlayarak da olsa büyümesini sürdürecek.

29 KASIM 2021, PAZARTESİ

EKİM AYI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Her ayın başında bir önceki ayın dış ticaret verilerini açıklayan Ticaret Bakanlığı verilerine göre Ekim ayında ihracat 20,8 milyar dolar ile önceki aya göre değişmemiş ithalat aylık %4,5 düşüşle 22,3 milyar dolar seviyesine gerilemişti. Böylece Eylül ayında 2,5 milyar dolar seviyesindeki dış ticaret açığı Ekim ayında 1,5 milyar dolar seviyesine gerilemiş, cari işlemler dengesi 1,7 milyar dolar fazla vermişti. Ekim ayında dış ticaret açığının gerilemesi cari işlemler fazlasının 3 milyar doların üzerine çıkmasına katkı sağlayacak. Ticaret Bakanlığı 1 Aralık Çarşamba günü Kasım ayı dış ticaret verilerini açıklayacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

KASIM AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK Ekim ayında ekonomik güven endeksi aylık 1,0 puan düşüşle 101,4 seviyesine gerilemişti. Düşüşte tüketici güven endeksinin önceki aya göre %3,6, reel kesim güven endeksinin ise %1,8 azalmasının etkisi olmuştu. Kasım ayında tüketici güven endeksinin tarihi düşük seviyesine gerilemesi ekonomik güven endeksini aşağı yönlü baskılayacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

30 KASIM 2021, SALI

2021 YILI ÜÇÜNCÜ ÇEYREK GSYH VERİLERİ – TÜİK

Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2021 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %21,7, bir önceki çeyreğe göre %0,9 büyümüştü. Harcamalar tarafında GSYH’de çeyrek bazda %0,9’luk artışın yüzde 0,93 puanı hane halkı tüketiminden, yüzde 0,19 puanı sermaye harcamalarından, yüzde 0,12 puanı devlet harcamalarından gelirken ihracatın katkısı yüzde 0,74 puan olmuş, ithalat ise GSYH’yi yüzde 1,04 puan daraltan yönde etki yapmıştı. Üçüncü çeyrekte önceki çeyreğe göre perakende ticaret hızlandı, ihracat ve sanayi üretiminde büyüme görece ılımlı kaldı, ithalatta ise ılımlı gerileme sürdü. Söz konusu gelişmeler GSYH’nin üçüncü çeyrekte önceki çeyreğe göre ılımlı bir artış kaydedeceğine işaret ediyor. Yıllık değişim dikkate alındığında, söz konusu kalemlerdeki yavaşlama 2021 yılı üçüncü çeyreğinde GSYH’nin bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yavaşlayarak büyümesini sürdüreceğine işaret işaret ediyor. Nitekim Foreks anketi sonuçlarına göre GSYH’nin 2021 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %8 büyüyeceği tahmin ediliyor.

Kaynak: TÜİK

KASIM AYI SAMEKS HİZMET VE SANAYİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD SAMEKS PMI (satın alma müdürleri) endeksleri Ekim ayında sanayi ve hizmet sektörlerinde büyümeye işaret etmişti. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi Ekim ayında aylık 2,8 puan artışla 56,9 seviyesine, Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 7,0 puan artışla 56,3 seviyesine yükselmişti.

Kaynak: MÜSİAD

1 ARALIK 2021, ÇARŞAMBA

TÜRKİYE VE KÜRESEL İMALAT SEKTÖRLERİ PMI ENDEKSLERİ – IHS MARKIT

Ekim ayında ham madde ve malzeme teminindeki sorunlar Türkiye’nin imalat sektörü performansını düşürmüş, enflasyonist baskı artmış, istihdam artışı sürmüştü. Türkiye imalat sektörü PMI endeksi Ekim ayında aylık 1,3 puan düşüşle 51,2 seviyesine gerilemişti. Önceki hafta açıklanan öncü PMI endekslerinde Kasım ayında ABD, Euro Bölgesi, İngiltere ve Japonya’da ekonomik aktivitenin artarak sürdüğünü, enflasyonist baskıların arttığını okumuştuk. Aşağıdaki grafikte Ekim ayına ilişkin küresel imalat sektörü PMI endeksini (kırmızı çizgi), hizmet sektörü PMI endeksini (mavi çizgi), yeşil çizgi de imalat ve hizmet sektörlerini kapsayan kompozit PMI endeksindeki seyri gösteriyor. Endekslerin 50 üzerindeki değerler sektörde önceki aya göre büyümeyi, aşağısındaki değerler de küçüldüğünü gösteriyor. Grafikte görüleceği üzere, küresel imalat sektöründeki büyüme (kırmızı çizgi) hız keserken, pandemi kaynaklı kısıtlamaların gevşemesine bağlı olarak hizmetler sektörü büyümesini hızlandırdı (mavi çizgi). Ancak küresel bazda artan vaka sayılarına paralel olarak pandemi kaynaklı kısıtlamaların tekrar devreye girmesi küresel hizmetler sektörü üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturacak.  

Kaynak: J.P.Morgan, IHS Markit

2 ARALIK 2021, PERŞEMBE

26 KASIM 2021 TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

19 Kasım ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) kurdaki yükselişin etkisiyle önceki haftaya göre yukarı yönlü seyrini sürdürdü. TL cinsi mevduatlar ve krediler önceki haftaya göre hafif yükselişini sürdürdü. TL cinsi mevduat faiz oranları %12-17 aralığına gerilerken, TL cinsi kredi faiz oranları %17-25 aralığını korudu. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) önceki haftaya göre 1,0 milyar dolar artışla 115,8 milyar dolara yükseldi; tüzel kişilerin 1,0 milyar dolar düşüşle 88,2 milyar dolara, yurt dışı mevduatlar 0,2 milyar dolar düşüşle 24,4 milyar dolar geriledi, böylece toplam DTH büyüklüğü 19 Kasım haftasında 0,1 milyar dolar düşüşle 230,6 milyar dolar oldu. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar düşüşle 5,0 milyar dolar seviyesine geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 128,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar arttı; altın rezervleri 40,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar azaldı, brüt döviz rezervleri 87,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar arttı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 4,4 milyar dolar düşüşle 18,5 milyar dolar seviyesine geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 29,5 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar geriledi. Yurt dışı yerleşikler 19 Kasım ile biten haftada hisse senetlerinde 384 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 231 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi.

3 ARALIK 2021, CUMA

KASIM AYI ENFLASYON VERİLERİ – TÜİK

TÜİK verilerine göre Ekim ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %19,89, aylık %2,39 artmıştı. Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ise yıllık %46,31, aylık %5,24 arttı. TÜFE’nin iki ana kalemi olan mal fiyat enflasyonu yıllık %21,71, hizmet fiyat enflasyonu yıllık %15,43 artış kaydetti. Gıda ve alkolsüz içeceklerde yıllık artış %27,41 oldu. Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) hesaplamalarına göre ise ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE) Ekim ayında aylık %6,90, yıllık %49,87 artış kaydetmişti. Dolar/TL’nin aylık %14’ten fazla arttığı Kasım ayında, Foreks anketine göre TÜFE’de aylık %2,98, yıllık %20,68 artış bekleniyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ABD’DE KASIM AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ

Ekim ayında ABD’de işsizlik oranı %4,6’ya gerilemiş, ortalama saatlik kazançlar yıllık %4,88 artış kaydederek yukarı yönlü hızlanmıştı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Dr. Fulya Gürbüz

Küresel PMI: Öncü ekonomiler Kasım’da büyümeye devam etti

IHS Markit ilk tahminlerine göre ABD, Euro Bölgesi, İngiltere ve Japonya’da ekonomik aktivite Kasım ayında büyümesini sürdürdü, enflasyonist baskılar artarken maliyet baskıları hızlandı.

ABD’de enflasyonist baskı artarken üretim artış eğilimini korudu…

ABD imalat sektörü Kasım ayında artan yeni siparişlerin etkisiyle önceki aya göre daha hızlı büyüme kaydetti. Tedarikteki zorluklar, istihdam ve malzeme kısıtları büyüme performansını aşağı çeken faktörler oldu. Üretim öncesi girdi stoklarındaki sert düşüş nihai ürün stoklarının azalmasına sebep olurken, üretim öncesi girdi satın alımları hızlandı. Yüksek nakliye ücretleri üretim maliyetlerini yukarı çekti, maliyet artışı satış fiyatlarına yukarı yönlü yansıtıldı. Hizmet sektörü ise seyahat kısıtlamalarıın gevşetilmesinin desteğiyle Kasım ayında yavaşlayan hızla da olsa büyümesini sürdürdü. Yeni ihracat siparişlerinde yükselişe rağmen istihdam kısıtları işe alımları baskıladı, girdi maliyetleri ve çıktı fiyatları hızlandı. Aşağıdaki grafik imalat ve hizmet sektörlerini kapsayan kompozit PMI endeksinin (yeşil çizgi) 50 eşik değerinin üzerinde kalarak büyüme eğilimini koruduğunu gösteriyor. Grafikte yer alan gri çubuklar ise üçüncü çeyrekte GSYH büyümesinin önceki çeyreğe göre yavaşladığını ortaya koyarken son çeyrekte kompozit PMI’daki ılımlı seyir GSYH’nin mevcut performansını koruyacağına işaret ediyor.    

Euro Bölgesinde ekonomik aktivite Kasım ayında büyümesini sürdürdü, enflasyonist baskı arttı…

Euro Bölgesinde imalat ve hizmet sektörü toplamında büyüme Kasım ayında devam ederken, işe alımlar hızlandı ancak yenilenen Kovid-19 endişeleri olumlu beklentilerde bozulmaya sebep oldu. Söz konusu endişeler hizmet sektöründe turizm ve dinlenme sektöründe zayıf büyümeyi beraberinde getirdi. İmalat sektöründe otomotiv sektörü üretimi son üç aydır gerilerken; teknik ekipman, gıda ve içecek ile tüketim malları üretimindeki büyüme hızlandı. Yükselen enerji fiyatları enflasyonist baskıyı artırdı. Özellikle Almanya’da ihracat performansının hızlanması Türkiye’nin ihracat potansiyeli açısından dikkate değer. Aşağıdaki grafikte Euro Bölgesinde ekonomik aktivitenin (yeşil çizgi) son çeyrekte büyüme eğilimini koruması, GSYH’nin (gri çubuklar) de önceki çeyreğe göre büyüme performansını sürdüreceğine işaret ediyor.

İngiltere’de mal üretimi hizmet üretiminin gerisinde kalırken fiyat baskısı yükseliyor…  

İngiltere’de imalat sektörü Kasım ayında önceki aya göre büyümesini hızlandırırken, hizmet sektöründeki hızlanma kısmen yavaşladı. Küresel arz kısıtlarının etkisiyle imalat sektörünün büyüme hızı, hizmet sektöründen daha yavaş seyrediyor. Hizmetlere olan iç ve dış talep artarken, mal talebi düştü. Yüksek maaşlar ile petrol, enerji ve ham madde fiyatlarındaki sıçramalar enflasyon baskısını artırdı. Aşağıdaki grafikte İngiltere ekonomisinin (gri çubuklar) yavaşlayarak da olsa büyüdüğünü, bunda hizmet ve imalat sektörü üretimindeki yavaşlamanın (yeşil çizgi) etkisi olduğu görülüyor.

Japonya ekonomisi Kasım ayında hızlandı, girdi maliyetlerindeki baskı arttı…

Aşılamadaki hızlanma ve kısıtlamaların gevşetilmesine bağlı olarak Japonya’da imalat ve hizmet sektörleri Kasım ayında büyüme hızlarını artırdı. Her iki sektörde iç talep ve ihracat siparişleri arttı, istihdamda zayıflık sürdü. İstihdam ve malzeme arz kısıtlarının etkisiyle ham madde, taşıma ve ücret maliyet artışları hızlandı. Aşağıdaki grafikte görüleceği üzere ekonomik aktivitedeki hızlanma (turuncu çizgi) GSYH büyümesinde (gri çubuklar) önemli rol oynuyor.

Dr. Fulya Gürbüz

Fed, varlık alımlarını azaltmaya (tapering) beklenenden daha yakın

Kaynak: Eylül 2021, https://www.federalreserve.gov/monetarypolicy/files/fomcprojtabl20210922.pdf

Fed Başkanı Jerome Powell’in bugün (28 Eylül) Bankacılık, Konut ve Kentsel İşler Komitesi’ne yapacağı konuşmanın metni Fed’in resmi web sitesinde yayınlandı. Konuşma metninde önceki mesajlar tekrarlandı:

. Güçlü büyüme sürüyor… 2021 yılının ilk yarısında güçlü bir büyüme kaydeden Amerikan ekonomisi (yıllık %6,4), yılın ikinci yarısında delta varyantı kaynaklı kısmi zayıflık yaşanıyor olsa da güçlü büyümesini sürdürecek.

(Fed’in 2021, 2022, 2023, 2024 GSYH büyüme beklentileri sırasıyla: %5,9, %3,8, %2,5, %2,0)

. İşsizlik oranı düşse de sıkıntı devam ediyor… Pandemiye duyarlılığı yüksek olan sektörler dışında istihdam piyasası güçlü seyrini koruyor. Ağustos ayında işsizlik oranı %5,2’ye geriledi. İşsizlik özellikle hizmet sektöründe düşük ücretli kesim ile Afrikalı Amerikalılar ve İspanyol kökenliler genelinde dikkat çekiyor.

(Fed’in 2021, 2022, 2023, 2024 yılları için işsizlik oranı beklentileri: %4,8, %3,8, %3,5, %3,5)

. Enflasyon önümüzdeki aylarda yükselmeye devam edecek… Tüketici fiyat enflasyonu Mayıs 2021’den bu yana %5’in üzerinde seyrediyor. Fed’in para politikasında dikkate aldığı ve %2 olarak hedeflediği gıda ve enerji hariç kişisel tüketim harcamaları enflasyonu (çekirdek PCE) ise Nisan’dan bu yana %3’ün üzerinde seyrediyor. Beklenenden daha uzun bir süre enflasyonist baskı sürecek gibi duruyor.

. Enflasyon beklenenden daha uzun süre devam ederse, %2 hedefe doğru gerilemesi adına Fed tüm araçlarını kullanacak.

. Ekonominin seyri virüsün gidişatına bağlı.

Fiyatlar ve ücretler üzerindeki enflasyonist baskıların sürmesi Fed’i aylık 120 milyar dolarlık varlık alım programını azaltmasına daha da yaklaştırıyor. Ekim ayında yayınlanacak Bej Kitap raporunda söz konusu baskıların ne derece yoğun olduğunu daha detaylı okuyacağız. Fed’in Kasım ve Aralık ayında yapacağı son iki para politikası toplantısında varlık alımında kademeli azaltım ihtimali yüksek görünüyor.

Dr. Fulya Gürbüz