Temmuz 2021 – Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Enflasyon, dış ticaret, imalat sektörü PMI verileri

2 – 6 Ağustos haftasında Temmuz ayına ilişkin enflasyon, dış ticaret, İSO imalat sektörü PMI ve Hazine nakit bütçe verileri açıklanacak. Tüketici ve üretici fiyat enflasyonlarında yükselişlerin sürdüğünü, ihracatta olumlu seyrin devam ettiğini, siparişlerin imalat sektörünü desteklediğin göreceğiz. İngiltere Merkez Bankası para politikası toplantısından faiz değişikliği gelmeyecek.

2 AĞUSTOS 2021, PAZARTESİ

TEMMUZ AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TİCARET BAKANLIĞI

TÜİK ile Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan genel ticaret sistemi kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2021 yılı Haziran ayında aylık 3,3 milyar dolar (aylık %20) artışla 19,8 milyar dolar seviyesine yükselirken, ithalat aylık 2,0 milyar dolar (aylık %9,7) artışla 22,6 milyar dolar seviyesine yükselmişti. İhracatın ithalattan daha hızlı artmasına bağlı olarak dış ticaret açığı Haziran ayında önceki aya göre 1,3 milyar dolar iyileşerek 2,9 milyar dolar seviyesine geriledi. Geçmiş 12-aylık toplam olarak bakıldığında ihracat, Haziran ayında 199,5 milyar dolar değeri ile rekor yüksek seviyesine ulaştı. Temmuz ayına ilişkin öncü veriler ihracat tarafında olumlu seyrin sürdüğüne işaret ediyor.

TEMMUZ AYI IHS MARKIT TÜRKİYE VE KÜRESEL İMALAT SEKTÖRLERİ PMI ENDEKSLERİ – www.markiteconomics.com, www.iso.org.tr

Geçen hafta IHS Markit, Temmuz ayına ilişkin ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, Japonya imalat ve hizmet sektörleri PMI endeksleri ilk tahminlerini açıklamıştı. Dikkat edileceği üzere Japonya dışında diğer ülkeler Türkiye’nin en büyük dış ticaret ortakları. Dolayısıyla bu ülkelerin talep ve üretim tarafındaki gelişmeler Türkiye’nin de üretim ve dış ticaretine ilişkin tahmin yapmamızda yardımcı oluyor. Söz konusu verilere göre, en büyük ticaret ortağımız olan Almanya’da hizmet ve imalat sektörleri PMI endeksleri Temmuz ayının ilk yarısında rekor seviyelerine yükseldi, yurt içi siparişlerde hızlanma yaşandı, ihracat siparişlerindeki artış hızı kısmen yavaşlasa da işe alımlar hızlandı. ABD’de imalat sektörü büyümesini sürdürürken istihdam sıkıntısı yaşayan hizmet sektörü kısmen zayıfladı. İmalat sektöründe ihracat ve yurt içi siparişler güçlü büyümesini sürdürürken hizmet sektörü talebinde kısmi zayıflama yaşandı. Covid-19 vaka sayılarında artış yaşanan İngiltere’de azalan yurt içi ve ihracat siparişlerine bağlı olarak imalat ve hizmet sektöründe de güç kaybı yaşandı. Genel olarak değerlendirildiğinde söz konusu gelişmeler Türkiye imalat sektörü PMI endeksinde iyileşme görme ihtimalini yükseltiyor ki bu noktada destek iç ve dış talepten gelecek. Öte yandan pandemiye ilişkin varyantların sebep olduğu vaka sayılarındaki artışlar, küresel bazda önümüzdeki döneme ilişkin iyimserlikte bozulmaya sebep oluyor. Devam eden tedarik zincirindeki sıkıntılara bağlı yüksek taşıma maliyetleri ile istihdamda yaşanan sıkıntıların beraberinde getirdiği ücret artışları maliyet enflasyonu üzerinde yukarı yönlü baskının artmasına sebep oluyor.

3 AĞUSTOS 2021, SALI

TEMMUZ AYI ENFLASYON VERİLERİ – TÜİK

Haziran ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %17,53, aylık %1,94 artış kaydederken yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık %42,89 ve aylık %4,01 artışlar yaşadı. 2020 yılı başından bu yana Yİ-ÜFE enflasyonundaki hız artışı TÜFE’nin üzerinde seyretmeye devam ediyor. Yİ-ÜFE’deki hızlanmanın başlıca sebepleri artan enerji fiyatları ve döviz kurlarındaki artışlar (Türk lirasındaki değer kaybı) oldu. Yükselen enerji maliyetleri (kok kömürü ve rafine petrol ürünleri) ve ara malı ithalat fiyatları üreticilerin üzerindeki maliyet yükünü artırıyor. Özellikle maliyet tarafındaki baskılar, Yİ-ÜFE’de yükselişin Temmuz ayında ve sonrasında da sürmeye devam edeceğine işaret ediyor. Tüketici enflasyonunda (TÜFE) ise AA Finans’ın yaptığı anket sonuçlarına göre aylık bazda TÜFE artışının Temmuz ayında ortalama %1,62 olması öngörülüyor, bunun da yıllık bazda %18,74’lük artışa işaret ettiği tahmin ediliyor.

4 AĞUSTOS 2021, ÇARŞAMBA

TEMMUZ AYI REEL EFEKTİF DÖVİZ KURU – TCMB

TCMB, Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip olan ülkelerin para birimlerinden oluşan sepete göre, Türk lirasının ağırlıklı ortalama değerini Nominal Efektif Döviz Kuru olarak nitelendirmekte, söz konusu kuru nispi fiyat etkilerinden arındırarak Reel Efektif Döviz Kuru (REDK) değerini hesaplamaktadır. Haziran ayında TÜFE bazlı REDK önceki aya göre 0,67 puan değer kaybıyla tarihi düşük seviye olan 59.77 seviyesine gerilemişti. Türk lirasının Temmuz ayında kaydettiği hafif değer artışının REDK üzerinde yukarı yönlü bir etki yaratacaktır.

5 AĞUSTOS 2021, PERŞEMBE

İNGİLTERE MERKEZ BANKASI (BOE) PARA POLİTİKASI KARARI – http://www.bankofengland.co.uk

BOE, Haziran ayı toplantısında %0,1 olan politika faizini değiştirmemişti. Ağustos ayı toplantısında da BOE politika faizini koruyacak. Çünkü; manşet ve çekirdek enflasyon yıllık bazda %2 seviyesinin üzerine çıkmış olsa da %4,8 seviyesindeki işsizlik oranı pandemi öncesi seviyelerinin hayli yukarısında. Öte yandan bireysel kredilerin pandemi öncesi seviyelerin aşağısında seyretmesi, tüketici harcamaları ve sanayi üretiminde momentum kaybı yaşanması, en önemlisi de pandemi kaynaklı varyantların beklentilerde bozulmalara sebep olması BOE’nin finansal desteğini ve düşük politika faiz oranını korumaya devam edeceğini gösteriyor.

TCMB VE BDDK, 23 TEMMUZ 2021 TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

16 Temmuz ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) özellikle “dolaşıma çıkan banknot ve demir para” olarak nitelendirilen emisyon artışının etkisiyle önceki haftaya göre artış kaydetti. Söz konusu emisyon artışının sebebi 1 haftalık Kurban Bayramı tatilinde piyasaya yeterli likiditenin sağlanmasıdır. TL cinsi mevduat ve TL cinsi kredi büyüklükleri önceki haftaya göre yükseldi. TL cinsi mevduat faiz oranları %14-19, TL cinsi kredi faiz oranları %17-25 aralığında seyretti. Tüzel kişilerin döviz mevduatlarını (DTH) önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar, gerçek kişilerin 0,7 milyar dolar artırmasına bağlı olarak toplam DTH 221,6 milyar dolar seviyesine yükseldi. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu kamu bankalarının pozisyon açığı kaydetmesine bağlı olarak 6,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre hafif geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 104,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar artış gösterdi; bunda altın rezervlerinde haftalık 0,5 milyar dolar, brüt döviz rezervlerinde 0,3 milyar dolarlık artışın etkisi var. Merkez Bankasının net rezerv açığı da 16 Temmuz ile biten haftada 1-aya kadar olan döviz kredileri, menkul kıymetleri ve mevduatlarına ait yükümlülüklerindeki 2,5 milyar dolarlık azalışa bağlı olarak 26,5 milyar dolar seviyesine geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi stoku ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stoku toplamı 28,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre yatay kaldı. Yurt dışı yerleşikler 16 Temmuz ile biten haftada hisse senetlerinde 61 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 56 milyon dolarlık net alış gerçekleştirdiler.

6 AĞUSTOS 2021, CUMA

TEMMUZ AYI HAZİNE NAKİT BÜTÇE VERİLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Hazine nakit bazlı bütçe verilerine göre Haziran ayında 111,3 milyar TL gelir elde edilirken harcamalar 119,7 milyar TL olmuştu. Böylece nakit dengesi 7,2 milyar TL açık vermişti. 2020 yılı ilk yarısında toplam 109,3 milyar TL açık veren nakit bütçe, 2021 yılı ilk yarısında 38,3 milyar TL açık verdi. 2020 yılı toplamında nakit bütçe 182 milyar TL açık vermişti.

ABD TEMMUZ AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK

ABD’de işsizlik oranı Haziran ayında önceki aya göre 0,1 yüzde puan artışla %5,9 seviyesine yükselmiş, ortalama saatlik kazançlar yıllık bazda %3,58 artış kaydetmişti.

Dr. Fulya Gürbüz

Fed politika faizini değiştirmeyecek, çünkü…

Finansal destek programları ve miktarsal genişleme politikalarının desteğiyle ABD ekonomisi 2020 yılı üçüncü çeyreğinden itibaren çeyrek bazda büyümesini sürdürüyor.

Aşılamadaki hızlanmanın hizmet sektöründe açılmayı beraberinde getirmesi ekonomik büyümenin genele yayılmasında etkili oluyor. Nitekim Fed’in 14 Temmuz’da yayınladığı ve Mayıs sonu – Temmuz başı dönemini kapsayan ve ekonomik gelişmeleri ortaya koyan Bej Kitap’ta (Beige Book) ekonominin ılımlıdan güçlü büyümeye doğru giden bir seyir ortaya konduğu belirtilmişti. Raporda yer alan detaylara göre;

. Ulaştırma, seyahat ve turizm, imalat ve finans dışı sektörlerinde ortalamanın üzerinde büyüme kaydedildi; enerji piyasaları kısmen iyileşme kaydetti, tarım sektöründe karışık bir seyir yaşandı.

. Arz tarafında aksamalar (malzeme ve işgücü eksikliği, teslimatta gecikmeler, çoğu tüketim mallarında düşük stok düzeyi) genele yayıldı.

. Bankaların kredi hacmi ülke genelinde kısmen veya ılımlı artışlar yaşadı.

. İstihdamda kısmen veya ılımlı artışlar yaşandı. Özellikle düşük vasıflı işlerde istihdam güçlü artışlar gösterdi.

. Malzeme ve işgücü eksikliği yaşanan sektörlerde fiyat baskıları sert şekilde arttı, diğerlerinde artış daha ılımlı oldu. Konteyner fiyatlarındaki artış hızlandı, nihai tüketici talebindeki artış fiyatları yukarı çekti, girdi maliyetlerindeki artış şirketlerin kar marjını düşürdü.

. Anket katılımcılarının bir kısmı fiyat artışlarını geçici olarak görürken çoğunluğunun önümüzdeki aylarda girdi maliyetleri ve satış fiyatlarındaki yükselişin devam etmesini bekliyor.

En son Temmuz ayının ilk yarısına ilişkin yayınlanan IHS Markit PMI endeksleri raporunda; imalat sektöründeki büyümenin hızlanarak devam ettiğini, hizmet sektöründe ise yetersiz istihdam ve stok edinmedeki sıkıntılar sebebiyle momentum kaybı yaşandığı, bunda artan satış fiyatlarının etkisiyle müşterilerin satın alımlarda tereddüt ettiklerinin etkisi olduğu not edildi.

Fed, para politikası değişikliği için çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat (PCE) enflasyonunu %2 olarak hedefliyor. Ancak Nisan ve Mayıs aylarında çekirdek PCE enflasyonu %3 seviyelerinin yukarısına çıkmış durumda. Bu da dikkatleri faiz artırımı konusunda Fed’e odaklıyor. Öte yandan %5,9 seviyesindeki işsizlik oranının pandemi öncesi seviyelerinin (%3,5) hayli üzerinde olması maksimum istihdamı hedefleyen Fed’in faiz artırımı ihtimalini azaltıyor.

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Ekonomik aktivitedeki gelişmeler ve Fed’in faiz kararı

26 – 30 Temmuz haftasında Temmuz ayında ekonomik aktivitedeki gelişmeleri, TCMB’nin üçüncü çeyreğe ilişkin enflasyon raporunu ve ABD Merkez Bankasının (Fed) para politikası kararını izleyeceğiz. Öncü göstergeler Temmuz ayında ihracat siparişlerinde yatay bir seyri, Kurban Bayramı tatili sebebiyle perakende satışlarda ivme artışını, turizm sektöründe ise hareketlenmeye işaret ediyor.

26 TEMMUZ 2021, PAZARTESİ

TEMMUZ AYI İMALAT SEKTÖRÜ KAPASİTE KULLANIMI – TCMB

İmalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı (KKO), Haziran ayında bir önceki aya göre 1,3 puan artarak %76,6 seviyesinde gerçekleşmişti. Mevsimsel etkilerden arındırılmış KKO ise aylık 1,1 puan artışla %76,3 olmuştu. Dayanıklı tüketim malları üretiminde KKO önceki aya göre %5,8, yatırım mallarında %4,6, ara mallarda %0,9, dayanıksız tüketim mallarında %0,7 artış kaydetmişti.

TEMMUZ AYI REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE) – TCMB

2021 yılı Haziran ayında reel kesim güven endeksi (RKGE) bir önceki aya göre 2,7 puan artışla 113,0 seviyesine yükselmiş, iç piyasa siparişleri ile ihracat siparişleri önceki aya göre artış kaydederken ortalama birim maliyet önceki aya göre gerilemişti. Gelecek 3 aya ilişkin beklentilere göre üretimde, istihdamda, ihracat ve yurt içi siparişlerde önceki aya göre yükseliş, satış fiyatlarında ise düşüş kaydedilmişti. RKGE’nin 100 eşik değerinden yüksek olması anketin kapsadığı reel kesim temsilcilerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin arttığını yani “iyimser” görünümü ifade etmektedir.

TEMMUZ AYI SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ – TÜİK

Mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi Haziran ayında Mayıs ayına göre; hizmet sektöründe %6,2, perakende ticaret sektöründe %4,8 ve inşaat sektöründe %3,6 artarak sırasıyla 108,5, 105,7 ve 82,4 değerlerini almıştı. TÜİK hesaplama yöntemine göre Sektörel Güven Endeksleri 0-200 aralığında değer alabilmekte, endeksin 100’den büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini, 100’den küçük olması ise kötümserliğini göstermektedir. Son üç aylık döneme ilişkin olarak katılımcılar hizmet sektöründe iş durumu ve hizmetlere olan talebin arttığını, perakende ticaret sektöründe iş hacminin arttığını; inşaat sektöründe ise alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyindeki kötümser görünümün hafif iyileşme kaydettiğini ortaya koymuşlardı.

HAZİRAN AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Mayıs ayında merkezi yönetim toplam borç stoku önceki aya göre 51,9 milyar TL artışla 2 trilyon 1 milyar TL seviyesine yükseldi. İç borç stoku aylık 13,3 milyar TL artışla 1 trilyon 133 milyar TL, dış borç stoku ise aylık 28,6 milyar TL artışla 868,1 milyar TL olmuştu. Merkezi yönetimin TL cinsi borcu toplam borcun %42’sini oluştururken %58’I yabancı para cinsindendir. Bu da borç yapısının döviz kurundaki değişimlerden ağırlıklı olarak etkilendiğini gösteriyor. Aşağıdaki grafik merkezi yönetim borç stokunun 2017 yılıyla birlikte hızlandığını (kırmızı çizgi), GSYH içindeki payının ise 2020 yılı ikinci yarısından bu yana gerilediğini gösteriyor. Bütçe açığındaki artışın merkezi yönetimin borçlanma gereğini de artırdığını, kurdaki artışların bütçe açığında açılmaları beraberinde getirdiğini, bunun da sonucu olarak enflasyonist baskıyı artırdığını ekleyelim.

28 TEMMUZ 2021, ÇARŞAMBA

AMERİKAN MERKEZ BANKASI (FED) PARA POLİTİKASI KARARI – http://www.federalreserve.gov

15-16 Haziran tarihli toplantısında Fed, ekonomik görünümdeki (istihdam, enflasyon, kredi) olumlu işaretlere değinmiş, maksimum istihdam ile %2 enflasyon hedefinin ve enflasyon beklentilerinin kalıcı olarak sağlanana kadar %0-0,25 seviyesindeki politika faizini değiştirmeyeceklerini ve miktarsal gevşeme politikasını sürdüreceklerini duyurmuştu. Destekleyici politikalar ABD ekonomisi 2020 yılı üçüncü çeyreğinden itibaren önceki çeyreğe göre yükselişini sürdürüyor. Aşılamadaki hızlanmanın hizmet sektöründe açılmayı beraberinde getirmesi ekonomik büyümenin genele yayılmasında etkili oluyor. Nitekim Fed’in 14 Temmuz’da yayınladığı ve Mayıs sonu – Temmuz başı ekonomik gelişmeleri ortaya koyan Bej Kitap’ta (Beige Book) ekonominin ılımlıdan güçlü büyümeye doğru giden bir seyir ortaya konmuştu. Ulaştırma, seyahat ve turizm, imalat ve finans dışı sektörlerinde ortalamanın üzerinde büyüme ortaya konurken; enerji piyasalarının kısmen iyileşme kaydettiği, tarım sektöründe ise karışık bir seyir yaşandığına dikkat çekilmişti. Bej Kitap’ta arz tarafında aksamaların (malzeme ve işgücü eksikliği, teslimatta gecikmeler, çoğu tüketim mallarında düşük stok düzeyi) genele yayıldığı; bankaların kredi hacminde ve istihdamda ülke genelinde kısmen veya ılımlı artışlar yaşandığı, özellikle düşük vasıflı işlerde istihdam güçlü artışlar olduğu, özellikle malzeme ve işgücü eksikliği yaşanan sektörlerde fiyat baskılarının sert şekilde arttığı diğerlerinde ise artışın daha ılımlı olduğunu, konteyner fiyatlarındaki artışın hızlandığını, nihai tüketici talebindeki artışın fiyatları yukarı çektiğini, girdi maliyetlerindeki artışın şirketlerin kar marjını düşürdüğünü, anket katılımcılarının bir kısmı fiyat artışlarını geçici olarak görürken çoğunluğunun önümüzdeki aylarda girdi maliyetleri ve satış fiyatlarındaki yükselişin devam etmesini beklediklerini okumuştuk. En son Temmuz ayının ilk yarısına ilişkin yayınlanan IHS Markit PMI endeksleri raporunda imalat sektöründeki büyümenin hızlanarak devam ettiğini, hizmet sektöründe ise yetersiz istihdam ve stok edinmedeki sıkıntılar sebebiyle momentum kaybı yaşandığı, bunda artan satış fiyatlarının etkisiyle müşterilerin satın alımda tereddüt ettiklerinin etkisi olduğu not edildi. Her ne kadar Fed’in %2 olan çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat enflasyonu hedefinin Nisan ve Mayıs aylarında %3 seviyelerinin yukarısına çıkması dikkatleri faiz artırımı konusunda Fed’e odaklıyor. Ancak %5,9 olan işsizlik oranının pandemi öncesi seviyelerinin (%3,5) hayli üzerinde olması maksimum istihdamı hedefleyen Fed’in faiz artırımı ihtimalini azaltıyor.

29 TEMMUZ 2021, PERŞEMBE

2021 YILI ÜÇÜNCÜ ENFLASYON RAPORU – TCMB

Nisan ayı sonunda yayınlanan ikinci enflasyon raporunda enflasyonun (TÜFE) 2021 yılı sonunda %12,2 olarak gerçekleşeceği, 2022 yıl sonunda %7,5’e ve 2023 yılı sonunda ise orta vadeli hedef olan %5 seviyesine gerileyerek istikrar kazanacağı tahmin edilmişti. Haziran ayında TÜFE aylık %1,94, yıllık %17,53 artış kaydetti. Temmuz ayında gıda fiyatlarında aşağı yönlü eğilime rağmen bütçe açığının yıl sonuna kadar vergi artışları riskini canlı tutması, artan ithal girdi fiyatları ve taşıma maliyetleri ile hizmet sektöründe kaydedilen fiyat artışları, bununla birlikte sonbaharla birlikte fiyat baskılarındaki olası artışlar TCMB’nin 2021 sonu için %10,0 – %14,4 TÜFE aralık tahmininin üstünde sonuçlanmasına sebep olacak. 2021 yılının üçüncü raporunda TCMB’nin enflasyon beklentilerine odaklanacağız.

TEMMUZ AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Ekonomik güven endeksi Haziran ayında önceki aya göre aylık 5,2 puanlık artışla 97,8 değerine yükselmişti. Ekonomik güven endeksindeki artış, tüketici, reel kesim (imalat sanayi), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörü güven endekslerindeki artışlardan kaynaklanmıştı. Söz konusu iyileşmelerde etkili olan en önemli faktör aşılamadaki hızlanmaya paralel olarak Haziran ayı başında Covid-19 kaynaklı kısıtlamaların gevşetilmesiydi.

TCMB VE BDDK, 9 TEMMUZ 2021 TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

9 Temmuz ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre arttı. TL cinsi mevduatlar ve TL cinsi krediler önceki haftaya göre hafif yükseldi. TL cinsi mevduat faiz oranları %16-19 aralığında seyrederken, TL cinsi kredi faiz oranları %17-25 aralığında bulunuyor. Tüzel kişilerin döviz mevduatlarını (DTH) önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar, gerçek kişilerin 0,4 milyar dolar artırmasına bağlı olarak toplam DTH 220,4 milyar dolar seviyesine yükseldi. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu 6,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre değişiklik göstermedi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 104,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,9 milyar dolar artış gösterdi. Hazine 9 Temmuz ile biten haftada altın cinsi tahvil ve 1,8 milyar dolarlık döviz cinsi borçlanma gerçekleştirdi. Merkez Bankasının net rezerv açığı da 9 Temmuz ile biten haftada rezervlerdeki artışa paralel olarak haftalık 3,2 milyar dolar azalışla 29,5 milyar dolar seviyesine geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi stoku ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stoku toplamı 28,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre yatay kaldı. Yurt dışı yerleşikler 9 Temmuz ile biten haftada hisse senetlerinde 54 milyon dolar ve DİBS’te 6 milyon dolarlık net alışlar gerçekleştirdiler.

30 TEMMUZ 2021, CUMA

TEMMUZ AYI SAMEKS SANAYİ VE HİZMET SEKTÖRLERİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, Haziran ayında aylık 0,5 puan artışla 50,1 seviyesine yükselmiş, SAMEKS Hizmet Sektörü Endeksi ise aylık 0,7 puan azalışla 50,4 seviyesine gerilemişti. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörün önceki aya göre büyüdüğünü, altındaki değerler ise daraldığını göstermektedir. Hizmet sektöründe satın alımların Haziran 2020’den bu yana aralıksız olarak önceki aya göre büyümeye devam etmesi ve istihdamda kısmi artışın da desteğiyle Hizmet sektörü endeksi Haziran ayında 50 eşik değerinin üzerinde kalmıştı. Öte yandan iş hacmindeki bozulma Haziran ayında hafif gerilemiş, tedarikçilerin teslim süresindeki artışa paralel olarak stoklar sert şekilde azalmıştı. Sanayi sektöründe ise üretimdeki düşüş Haziran ayında zayıflamış, yeni siparişlerdeki düşüş önceki aya göre hızlanmış, satın alımlar önceki aya göre sert şekilde artmış, stoklardaki düşüş kısmen yavaşlamış, istihdam önceki aya göre hafif artış kaydetmişti.

HAZİRAN AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TÜİK

Ticaret Bakanlığı Temmuz ayı başında Haziran ayı dış ticaret verilerini açıklamıştı. Buna göre Haziran ayında ihracat bir önceki aya göre 3,3 milyar dolar artışla 19,8 milyar dolar olurken ithalat aylık 2,0 milyar dolar artışla 22,7 milyar dolar olmuş, böylece dış ticaret açığı bir önceki aya göre 1,2 milyar dolar düşüşle 2,9 milyar dolar seviyesine gerilemişti.

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Yurt dışı üretici enflasyonu, tüketici güveni, küresel PMI endeksleri

19 – 23 Temmuz haftasında Haziran ayı yurt dışı üretici enflasyonunda artışın süreceğini, hizmet sektörünün hareketlendiği Temmuz ayında tüketici güven endeksinde iyileşme, Temmuz ayına ilişkin küresel imalat sektörü PMI endekslerinde büyüme eğiliminin devam ettiğini göreceğiz. Perşembe günü toplanacak olan Avrupa Merkez Bankası ise genişlemeci para politikasında değişiklik yapmayacak.

19 TEMMUZ 2021, PAZARTESİ

HAZİRAN AYI YURT DIŞI ÜRETİCİ ENFLASYONU (YD-ÜFE) – TÜİK

YD-ÜFE Mayıs ayında yıllık %39,60, aylık %4,69 artmıştı. Madencilik ve taşocakçılığında aylık %2,69, imalatta %4,72 artış gerçekleşmişti. Ara malında aylık %5,49, dayanıklı tüketim malında %4,60, dayanıksız tüketim malında %3,24, enerjide %10,31, sermaye malında %3,62 artış olmuştu. Haziran ayında Türk lirasının değer kaybındaki artış YD-ÜFE’nin de artmasına sebep olacak.

TEMMUZ AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Tüketici güven endeksi, Haziran ayında bir önceki aya göre %5,8 oranında artışla 81,7 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100 seviyesi altındaki değerler kötümserliğe işaret etmektedir. Endeks değerinin 81,7 seviyesine yükselmesi de kötümserlikte azalma anlamına geliyor.

22 TEMMUZ 2021, PERŞEMBE

AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) PARA POLİTİKASI KARARI – http://www.ecb.europa.eu

Haziran ayı toplantısında AMB piyasaya likidite sürmeye ve düşük politika faizini korumaya devam edeceğini açıklamıştı. Mevcut durumda AMB’nin borç verme faiz oranı %0,25, bankaların mevduat faiz oranı eksi %0,5, bankaların Eurosystem’den borç alma faiz oranı %0’dır. Temmuz ayı toplantısında gevşek para politikasının sürdüğünü göreceğiz.

23 TEMMUZ 2021, CUMA

TEMMUZ AYI KÜRESEL PMI ENDEKSLERİ – http://www.markiteconomics.com

IHS Markit her ayın dördüncü haftasında Avustralya, Japonya, Fransa, Almanya, Euro Bölgesi, İngiltere ve ABD’nin aynı aya ait ilk hizmet ve imalat sektörleri PMI tahminlerini yayınlamaktadır. Haziran ayında hizmet sektörlerinde canlanma, imalat sektörlerinde ise büyümenin sürdüğünü görmüştük. Tedarik zincirindeki sorunların devam etmesi üretimi aşağı doğru, enflasyonu da yukarı yönlü baskılamıştı.

Dr. Fulya Gürbüz

9 Temmuz haftasında DTH ve rezervler arttı, net rezerv açığı 29,5 milyar dolara geriledi

9 Temmuz ile biten haftada para ve banka verileri nasıl bir gelişme göstermiş sıralayalım:

. Piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre sırasıyla %1,5, %1 ve %1 artış kaydetti.

. TL cinsi mevduatlar ve TL cinsi krediler önceki haftaya göre hafif yükseldi. TL cinsi mevduat faiz oranları %17-20 aralığında seyrederken, TL cinsi kredi faiz oranları %18-25 aralığında bulunuyor.

. Tüzel kişilerin döviz mevduatları (DTH) önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar, gerçek kişilerin 0,4 milyar dolar artırmasına bağlı olarak toplam DTH 220,4 milyar dolar seviyesine yükseldi.

. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu 6,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre değişiklik göstermedi.

. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 104,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,9 milyar dolar artış gösterdi. Hazine 9 Temmuz ile biten haftada altın cinsi tahvil ve 1,8 milyar dolarlık döviz cinsi borçlanma gerçekleştirdi.

. Merkez Bankasının net rezerv açığı 9 Temmuz ile biten haftada rezervlerdeki artışa paralel olarak haftalık 3,2 milyar dolar azalışla 29,5 milyar dolar seviyesine geriledi.

. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi stoku ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stoku toplamı 28,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre yatay kaldı.

. Yurt dışı yerleşikler, 9 Temmuz ile biten haftada hisse senetlerinde 54 milyon dolar ve DİBS’te 6 milyon dolarlık net alışlar gerçekleştirdiler.

Dr. Fulya Gürbüz

Sanayi üretimini Mayıs ayında stok artışları destekledi

Covid-19 kaynaklı kapatmaların hakim olduğu Mayıs ayında sanayi üretimi aylık %1,3, yıllık %40,7 artış kaydetti.

Sanayi üretimi endeksinin ağırlıklı kısmını oluşturan imalat sanayi endeksi ise Mayıs ayında aylık %1,1 arttı. Alt detaylarda ara malı imalatı aylık olarak %3,9, dayanıksız tüketim malı üretimi %0,7, enerji malı üretimi %0,2 arttı; dayanıklı tüketim malı imalatı aylık %1,0, sermaye malı imalatı %2,1 düştü.

Sermaye malı imalatı alt endeksinde aylık %2,1’lik düşüşe rağmen alt detaylara odaklandığımızda makina ve teçhizat imalatında aylık olarak %1,0, metalik olmayan diğer mineral madde imalatında ise %3,6’lık yükselişler kaydedildi. Buradan anladığımız, imalat sektörünün Mayıs ayında özellikle inşaat yatırımlarına yöneldiğini gösteriyor. Nitekim Mayıs ayı işgücü verileri de inşaat sektöründe istihdamın önceki aya göre artış gösterdiğine işaret etmişti.

Mayıs ayında otomotiv sektörü üretimi ve ihracatındaki azalış, sanayi üretimi endeksini aşağı çeken önemli bir faktör oldu.

Ara malı imalatındaki aylık %3,9’luk hızlanmanın sebeplerini ise Mayıs ayı dış ticaret miktar endeksleri verilerinde buluyoruz. Mayıs ayında ara malı imalatındaki artış kısmen ara malı ihracatından kaynaklanırken, ağırlıklı olarak stok artırım amaçlı olduğunu tahmin ediyoruz.

Haziran ayına ilişkin imalat sektörü PMI endeksi verileri, üretim ve yeni siparişlerin Mayıs ayındaki kapanmanın ardından kısıtlamaların gevşetildiği Haziran ayı ile birlikte büyüme kaydettiğini göstermişti. Nitekim Haziran ayı ihracat verileri de Mayıs ayına göre %20’lik hızlı bir artışa işaret etmişti. Elbette söz konusu gelişmeler Haziran ayında sanayi üretiminde aylık bazda hızlanma göstereceğimize işaret ediyor. Öte yandan, tedarik zincirindeki sorunların Haziran ayında da devam etmesi, imalat sektörünün ara malı üretimine ve stok artırım hamlelerine ne kadar ağırlık verdiğini gösterecek.

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: TCMB faiz kararı, üretim, tüketim, maliyet, işgücü, dış borç

12 – 16 Temmuz haftasında TCMB faiz kararı, işgücü, sanayi üretimi, sektörel ciro verileri, perakende satışlar, bütçe, dış borç, konut satışları ve inşaat maliyetleri verilerini izleyeceğiz. Politika faizinde değişiklik beklemezken, sanayi üretiminde önceki aya göre yatay bir hareket, perakende satışlarda düşüş, inşaat maliyetlerinde artış, konut satışlarında hafif artış, konut satış fiyatlarında kısmi yükseliş, işgücünde ise zayıf seyir görebiliriz.

12 TEMMUZ 2021, PAZARTESİ

MAYIS AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK

Arındırılmamış verilere göre işsizlik oranı Nisan ayında aylık 0,2 yüzde puan düşüşle %12,9 seviyesine gerilerken, mevsimsel etkilerden arındırılmış verilere göre işsizlik oranı aylık 0,9 yüzde puan artışla %13,9 seviyesine yükselmişti. Atıl işgücü dahil edildiğinde işsizlik oranı ise arındırılmamış verilerle %26,7, arındırılmış verilerle %27,4 seviyesine yükselmişti. Genç işsizlik oranı ise son altı ayın en düşüğü olan %24 seviyesine gerilemişti. Covid-19 kaynaklı kapatmaların hakim olduğu Mayıs ayında istihdamda iyileşme beklemiyoruz. Mayıs ayında otomotiv sektörü üretimi ve ihracatında kaydedilen düşüşler sanayi sektörü istihdamında da düşüş ihtimalini ortaya koyuyor. Haziran ayında aşılama ve Covid-19 kısıtlamalarının gevşetilmesinin etkisiyle istihdamda iyileşme görebiliriz.

MAYIS AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK

İnşaat maliyet endeksi Nisan ayında önceki aya göre %3,5, önceki yılın aynı ayına göre %35,5 artış kaydetmişti. İşçilik maliyetleri alt endeksi aylık %0,5, yıllık %20,6 artarken, malzeme maliyetleri alt endeksi sırasıyla %4,9 ve %43,1 artış kaydetmişti. 2016 yılı ikinci yarısından itibaren döviz kurundaki yukarı yönlü seyir inşaat maliyetlerini de hızlanarak yukarı çekiyor. Türk lirasındaki değer kayıplarının Mayıs ayında da inşaat maliyet endeksine yansıması kaçınılmaz olacak.

HAZİRAN AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK
Türkiye genelinde konut satışları Mayıs ayında önceki aya göre %38 düşüşle 59 bin 166 olmuş, böylece Ocak-Mayıs döneminde toplam 83 bin 616 konut satışı gerçekleşmişti. 2020 yılının aynı döneminde 86 bin 951, tamamında ise 124 bin 943 konut satışı gerçekleşmişti. Haziran ayında döviz kurundaki artış konut satışlarında kısmen artışa sebep olabilir.

13 TEMMUZ 2021, SALI

MAYIS AYI SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – TÜİK

Sanayi üretimi Nisan ayında yıllık %66’lık artış ortaya koyarken aylık bazda %0,9 düşüş kaydetmişti. Nisan ayında sermaye malı üretimindeki aylık artış hammadde ihracatını ve stokları desteklemişti. Takvim ve mevsimsellikten arındırılmış mayıs ayı dış ticaret endekslerine göre sermaye malı ithalatında ve hammadde ihracatında önceki aya göre artış kaydedilmiş olması, sanayi üretimini destekleyecektir ancak Mayıs ayında otomotiv sektörü üretimi ve ihracatındaki önceki aya göre düşüş yaşanmış olması sanayi üretimini aşağı yönlü baskılayacaktır.

MAYIS AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSİ – TÜİK

Perakende satış hacmi Nisan ayında bir önceki aya göre %6,3 azalmış, bir önceki yılın aynı ayına göre %41,7 artış kaydetmişti. Perakende satışlarda önceki aya göre düşüşte işsizlik oranında ve döviz kurundaki artış ile dayanıklı tüketim malları ithalatındaki azalış etkili olmuştu. Mayıs ayında perakende ticaret güven endeksi detaylarında gördüğümüz üzere, sektörde iş hacmindeki azalma perakende satışlara da olumsuz yansıyacak. Nitekim tüketici kredileri ve bireysel kredi kartları hacminin Mayıs ayında önceki ayın altında kalması perakende satışlarda da düşüş yaşanması ihtimalini destekliyor. Covid-19 kaynaklı kısıtlamaların gevşetildiği Haziran ayında ise perakende satışlarda iyileşme göreceğiz.

MAYIS AYI SEKTÖREL CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK

Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi Nisan ayında önceki aya göre %1,8 azalmıştı. Sanayi sektörü ciro endeksi aylık olarak %3,9 artarken, inşaat ciro endeksi %0,1, ticaret ciro endeksi %5,4, hizmet ciro endeksi %2,7 azalmıştı.

MAYIS AYI ÖZEL SEKTÖR UZUN VADELİ YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB

Özel sektörün uzun vadeli yurt dışı kredi borcu Nisan ayında aylık 0,6 milyar dolar artışla 161,9 milyar dolar olmuştu. Bankacılık sektörü uzun vadeli kredi borcunu bir önceki aya göre 0,7 milyar dolar azaltmış, bankacılık dışı finans sektörü 0,2 milyar dolar artırmış, finans dışı sektörün borcu 1,1 milyar dolar artmıştı. Özel sektör bazında finans dışı sektörün borcu Nisan ayı itibariyle 93,0 milyar dolar, bankacılık sektörünün 59,7 milyar dolar, bankacılık dışı finans sektörünün 9,2 milyar dolar olmuştu.

14 TEMMUZ 2021, ÇARŞAMBA

TCMB PARA POLİTİKASI TOPLANTISI VE KARARI – TCMB
Petrol fiyatlarındaki yükselişle birlikte elektrik ve doğalgaza yapılan zamların enflasyonist baskıyı artıracağı Temmuz ayında TCMB’nin %19 olan politika faizinde değişiklik beklemiyoruz. 2021 yılı sonuyla birlikte yıllık enflasyonda aşağı yönlü eğilim TCMB’nin faiz indirme ihtimalini artıracaktır.

ABD MERKEZ BANKASI (FED) BEJ KİTAP (BEIGE BOOK) RAPORU – http://www.federalreserve.gov

Fed’in Haziran ayında yayınladığı bej kitapta Nisan-Mayıs döneminde ABD ekonomisinin önceki rapor dönemine göre hızlı büyüdüğü, aşılamanın ve kısıtlamalardaki gevşemenin etkisiyle tüketici harcamalarının arttığını, arz ve istihdamdaki kısıtların üretimi aksattığı, arz kısıtlarının inşaat sektörünü de olumsuz etkilediğini, başta limanlar olmak üzere ulaştırma hizmetlerine olan talebin arttığını, kredi hacminde artış olduğunu, istihdamda ve ücretlerde ılımlı bir artış yaşandığını, girdi maliyetlerindeki hızlı artışa rağmen satış fiyatlarındaki artışın ılımlı kaldığını okumuştuk.

HAZİRAN AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-ÜFE) – TÜİK

Tarım-ÜFE, Mayıs ayında yıllık %20,20 artmış, aylık %0,43 düşüş kaydetmişti.

TÜRKİYE’NİN MAYIS AYI KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU – TCMB

Türkiye’nin kısa vadeli dış borç stoku Nisan ayında aylık 3,9 milyar dolar artışla 144,7 milyar dolar seviyesine yükselmişti. TCMB’nin borcu aylık 1,2 milyar dolar artışla 23,8 milyar dolar, kamu bankalarının 0,4 milyar dolar azalışla 26,6 milyar dolar, özel sektör finansal kuruluşların 1,1 milyar dolar artışla 33,3 milyar dolar, özel sektör finans dışı sektörün 2,0 milyar dolar artışla 61,0 milyar dolar olmuştu. Orijinal vadesine bakılmaksızın kalan vadeye göre gelecek 12 ayda ödenecek toplam dış borç büyüklüğü ise aylık 4,8 milyar dolar artışla 190,4 milyar dolar seviyesine yükselmişti.

JAPONYA MERKEZ BANKASI (BOJ) PARA POLİTİKASI TOPLANTISI VE KARARI – https://www.boj.or.jp/en/index.htm/

Haziran ayı toplantısında BOJ, yurt dışı ekonomilerde toparlanmaya rağmen Covid 19’a yönelik risklerini sürdüğüne işaret etmişti. Yurt içi talepteki zayıflığa ve gıda dışı tüketici enflasyonunda yıllık %0 seviyesinin kısa bir süre daha devam edeceğine; sonrasında ekonomik aktivitedeki hareketlenmeye, enerji fiyatlarındaki artışa ve cep telefonu ücretlerindeki düşüşün etkisinin dağılmasına bağlı olarak kademeli olarak yükseleceğine vurgu yapmıştı. BOJ %2 enflasyon hedefini tutturana kadar gevşek para politikasını koruyacak. Ek olarak, BOJ, iklim değişikliğine yönelik olarak finansal kuruluşlara ihtiyacı olan finansmanı sağlamak üzere 2021 yılı içinde bir destek planını devreye alacağını da eklemişti. BOJ, politika faizi olarak mevduat faiz oranını eksi binde 1, borç verme faiz oranını binde 3 seviyesinde tutmaya devam etmişti.

MAYIS AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB

Merkez Bankası konut fiyat endeksi Nisan ayında önceki aya göre %2, önceki yılın aynı ayına göre %32 artış kaydetmişti. Aşağıdaki grafikte de görüleceği gibi aylık bazda konut satışlarındaki (gri çubuklar) azalışa rağmen konut fiyatlarındaki (mavi çizgi) artış yavaşlasa da devam ediyor.

HAZİRAN AYI BÜTÇE VERİLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

2021 yılı ilk beş ayında toplam bütçe açığı 7,5 milyar dolar iken, 2020 yılı genelinde toplam bütçe açığı 172,7 milyar TL olmuştu. 2017 yılından itibaren hızlanan bütçe açığı, merkezi yönetim borç stokunda da hızlanmaya sebep oluyor. Haziran ayında Hazine nakit dengesi 7,2 milyar TL açık vermişti.

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Enflasyon, bütçe, dış ticaret endeksleri, cari açık, beklenti anketi

5 – 9 Temmuz haftasında tüketici ile üretici fiyat enflasyonu arasındaki makasın daha açıldığını, cari işlemler açığının arttığını göreceğiz. Öte yandan dış ticaret haddinin seyrini, bütçe dengesini ve Merkez Bankası beklenti anketi sonuçlarını öğreneceğiz.

5 TEMMUZ 2021, PAZARTESİ

HAZİRAN AYI ENFLASYON VERİLERİ – TÜİK

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Mayıs ayında yıllık %16,59, aylık %0,89 artmıştı. Yurt içi üretici fiyat endeksi de (Yİ-ÜFE) yıllık %38,33, aylık %3,92 artış kaydetmişti. Haziran ayı imalat sektörü PMI verileri girdi maliyetleri ve nihai ürün fiyatları enflasyonunda hızlanmaya işaret etti ki bunda tetikleyici unsur Haziran ayında Türk lirasında kaydedilen %2,9’luk değer kaybıdır. Bloomberg HT enflasyon anketine göre Haziran ayında TÜFE’de aylık %1,4, yıllık %16,9 oranlarında artış öngörülüyor. Yurt içi üretici (Yİ-ÜFE) enflasyonu tarafında ise Türk lirasındaki aylık %2,5’lik kaybın üretici fiyatlarına doğrudan yansıması halinde yıllık bazda %40’lık artışa tanık olabiliriz. Temmuz ayında ise elektriğe yapılan %15, doğalgaza yapılan %12’lik zamlar enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskı yaratacak.

6 TEMMUZ 2021, SALI

HAZİRAN AYI REEL EFEKTİF DÖVİZ KURU (REDK) ENDEKSİ – TCMB

TÜFE bazlı REDK endeksi Mayıs ayında bir önceki aya göre %2,7 değer kaybıyla 60,6 seviyesine gerilemişti. Haziran ayında Türk lirasının ABD dolarına karşı aylık %2,9 değer kaybetmesi REDK’daki gerilemenin Haziran ayında da süreceğine işaret ediyor. REDK, en son Aralık 2007’de 127,7 değeri ile en yüksek seviyeyi görmüştü; en düşük değerini ise 60,5 değeri ile Kasım 2020’de kaydetmişti. Türk lirasında Haziran ayında kaydedilen aylık %2,5’lik kayıp REDK’da aşağı yönü baskılayabilir.

7 TEMMUZ 2021, ÇARŞAMBA

HAZİRAN AYI HAZİNE NAKİT BÜTÇE DENGESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Hazine’nin nakit bazlı bütçesi Mayıs ayında 29 milyar TL açık vermiş, böylece yılın ilk beş ayında toplam nakit açığı 31 milyar dolar olmuştu. Söz konusu açığı finanse etmek için Hazine, nette 19 milyar TL net borçlanma gerçekleştirmişti. Hazine’nin nakit açığı 2020 yılında 182 milyar TL olmuş, açığın finansmanı için Hazine 241 milyar TL net borçlanma gerçekleştirmişti. Artan bütçe açığı, net borçlanmanın da artmasına sebep oluyor.

8 TEMMUZ 2021, PERŞEMBE

TCMB VE BDDK, 2 TEMMUZ 2021 TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

25 Haziran ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre artışını sürdürdü. TL cinsi mevduatlar ve TL cinsi krediler önceki haftaya göre hafif yükseldi. TL cinsi mevduat faiz oranları %17-20 aralığında seyrederken, TL cinsi kredi faiz oranları %18-25 aralığında bulunuyor. Tüzel ve gerçek kişiler döviz mevduatlarını (DTH) önceki haftaya göre 0,3’er milyar dolar artırarak toplam DTH 219,2 milyar dolar oldu. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu 6,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar düştü. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler döviz cinsi borçlanmanın etkisiyle önceki haftaya göre 3,2 milyar dolar artışla 100,2 milyar dolar seviyesine yükseldi. Böylece brüt döviz rezervleri 30 Nisan’dan 25 Haziran’a kadar döviz cinsi borçlanmaların etkisiyle 12,3 milyar dolar artış kaydetti. Yabancı para cinsi borçlanmanın etkisiyle Merkez Bankasının net rezerv açığı da 25 Haziran ile biten haftada önceki haftaya göre 2,7 milyar dolar azalarak 33,5 milyar dolar seviyesine geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi stoku önceki haftaya göre 13 milyon dolar azalışla 21,1 milyar dolar, devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stoku ise 231 milyon dolar artışla 7,8 milyar dolar seviyesine yükseldi. Böylece toplam stok önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar artışla 28,9 milyar dolar oldu. Yurt dışı yerleşikler 25 Haziran ile biten haftada hisse senetlerinde 3 milyon dolar net satış, DİBS’te 173 milyon dolarlık net alış gerçekleştirdiler.

9 TEMMUZ 2021, CUMA

MAYIS AYI DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – TÜİK

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi Nisan ayında bir önceki aya göre %7,5 artmış, ithalat miktar endeksi %3,4 azalmıştı. Özellikle yatırım ve hammadde ithalatındaki aşağı yönlü seyre rağmen ihracattaki yukarı yönlü seyir dikkatimizi çekmişti. Bunda tedarik zincirindeki sıkıntıların devam etmesi sebebiyle üretimde mevcut stokların kullanılmasının ihracattaki artışı desteklemesinin etkisi olmuştu. Hammadde ihracatı birim değerlerindeki artış dış ticaret haddindeki kısmi iyileşmeyi desteklemişti. Mayıs ayında hem ihracatın hem de ithalatın Nisan ayına göre sırasıyla %2,0 ve %2,3’lük artış kaydetmesi dış ticaret endekslerini de yukarı çekecektir. Asıl merak ettiğimiz konu dış ticaret haddindeki iyileşmenin devam edip etmediği olacak.

MAYIS AYI ÖDEMELER DENGESİ VERİLERİ – TCMB

2021 yılı Nisan ayında dış ticaret açığında kaydedilen gerilemenin etkisiyle cari işlemler hesabı 1 milyar 712 milyon dolar açık vermişti. Mayıs ayında dış ticaret açığında (grafikte turuncu çizgi) önceki aya göre kaydedilen artış (1 milyar 54 milyon dolar) cari açığın (grafikte gri çubuklar) da aynı paralelde artmasına sebep olacak. Turizm gelirlerinin Mayıs ayında kısmen iyileşmesi cari işlemler açığı üzerindeki yükü de kısmen (145 milyon dolar) hafifletecektir.

MERKEZ BANKASI TEMMUZ AYI BEKLENTİ ANKETİ – TCMB

Haziran ayı Beklenti Anketi sonuçlarına göre yılsonu TÜFE beklentisi %14,46, yılsonu Dolar-TL kuru beklentisi 8,949, cari yılsonu 12-aylık cari işlemler açığı beklentisi 25,7 milyar dolar, cari yılsonu GSYH büyüme beklentisi %4,9, 2021 yılı GSYH büyüme beklentisi %4,03 seviyesindeydi.