ABD’de Michigan Tüketici Güven Endeksi’nin beklentilerden daha yüksek geldiği Nisan ayında S&P Global Hizmet ve İmalat sektörleri PMI endeksleri ilk tahminleri de bir önceki aya göre toplam ekonomik aktivitenin büyüdüğünü gösterdi.
Nisan ayı PMI verilerine göre ABD’de üretim, yeni yurt içi siparişler, beklentiler, girdi maliyetleri ve çıktı fiyatları bir önceki aya göre yükseldi; ihracat siparişlerindeki düşüş ise yavaşladı. Fiyatlardaki baskıyı artıran başlıca etkenler olarak artan faiz oranları, yüksek çalışan ücretleri ve faturalardaki artışlar sıralandı. Firmaların kapasite artırma eğilimleri ise istihdamda artışı getirdi.
ABD Merkez Bankası Fed’in geçen hafta yayınladığı ve Mart ayı başından Nisan ayının ilk 9 gününü kapsayan Bej Kitap raporu, ABD ekonomisinin Ocak-Şubat dönemine göre ılımlı bir büyüme resim ortaya koymuştu.
Söz konusu gelişmeler enflasyonu baskılamaya çalışan Fed’in talep tarafını da baskılayabilmek adına 3 Mayıs tarihli para politikası toplantısında 25 baz puanlık faiz artırım yapacağı beklentilerini destekliyor. 14 Haziran tarihli toplantısı için Fed temkinli kalarak faiz artırım sinyali verebilir.
Nisan ayında Euro Bölgesi ekonomisini yine hizmet sektörü destekledi, fiyat baskıları sürdü…
Nisan ayı Euro Bölgesi öncü PMI verilerine göre; 2023 yılının ilk çeyreğinde hizmet sektörü aktivitesinin hızlandığı Euro Bölgesi yılın ikinci çeyreğine yine hizmet sektöründeki hızlanmanın desteğiyle başladı. İmalat sektörü aktivitesindeki düşüş ise Nisan ayında da sürdü.
Hizmet sektöründe yeni siparişler Nisan ayında artışını sürdürürken, imalat tarafında yeni siparişlerdeki düşüş hızlandı.
İmalat sektöründeki zayıflık Nisan ayında girdi maliyetlerini aşağı çekti, çıktı fiyatlarının artış hızı da yavaşladı. Mevcut işlerde ve siparişlerde görülen düşüş eğilimi imalat sektörü aktivitesini gölgeledi.
Hizmet sektöründeki hareketlilik istihdamda artışı getirirken, sektörde girdi maliyetleri ve çıktı fiyatları da artış kaydetti.
Avrupa Merkez Bankasının (AMB) Temmuz 2022’den bu yana gerçekleştirdiği faiz artırımları her ne kadar manşet enflasyonu (TÜFE) düşürmeyi başarsa da çekirdek enflasyonda yukarı hareket devam ediyor. Para politikasında çekirdek enflasyonu yakından takip eden AMB, çekirdek enflasyondaki yapışkanlığı azaltmak adına 4 Mayıs tarihli toplantısında politika faizini 50 baz puan artırabilir.
MART AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
2023 yılı Şubat ayında merkezi yönetim bütçesi 170,6 milyar TL açık vermiş (grafikte gri çubuklar), Ocak-Şubat 2023 döneminde toplam bütçe açığı 202,8 milyar TL, son 12 aylık toplam bütçe açığı 441,5 milyar TL olmuştu. Merkezi yönetim bütçesiyle yakın sonuçlar sunan Hazine nakit bütçe dengesi (grafikte mavi çubuklar) Mart ayında 32 milyar TL açık verdi. Böylece Ocak-Mart 2023’te 257,8 milyar TL, son 12 ayda toplam 404,1 milyar TL nakit açığı verildi. Merkezi yönetim bütçesinin de benzer sonuç vereceğini bekleyebiliriz.
Kaynak: Turkey Data Monitor
MART AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK
Şubat 2023’te Türkiye genelinde toplam 80 bin 31 adet konut satıldı (grafikte kırmızı çizgi). Toplam satışın yaklaşık 77 bini Türkiye vatandaşlarına (grafikte gri çubuklar), 3 bini ise yabancılara (grafikte mavi çubuklar) yapıldı. Ocak-Şubat döneminde 178 bin, son 12 aylık dönemde toplam 1 milyon 477 bin konut satışı yapıldı. Mart ayında kredi hacminde artış kaydedilmiş olmasının konut satışlarına nasıl yansıdığına odaklanacağız.
Kaynak: Turkey Data Monitor
ŞUBAT AYI ÜCRETLİ ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ – TÜİK
Sanayi, ticaret-hizmet ve inşaat sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı Ocak 2023’te yıllık %7,8 artışla, aylık bazda ise %1,2’lik azalışla 14,6 milyon kişi oldu. Arındırılmamış verilere göre Ocak ayında aylık bazda ücretli çalışan sayısı sanayi sektöründe %0,8, ticaret-hizmet sektöründe %1,2, inşaat sektöründe de %2,0’lik düşüş kaydedildi. Ücretli çalışan sayısında aylık bazda düşüş yaşanması talep tarafındaki zayıflığı destekliyor.
Kaynak: TÜİK
ŞUBAT AYI ULUSLARARASI YATIRIM POZİSYONU – TÜİK
Ocak 2023’te Türkiye’nin uluslararası varlıkları aylık %0,6 artışla 312,1 milyar dolara yükselmiş, yükümlülükleri aylık %1,8’lik düşüşle 574,1 milyar dolara gerilemişti. Böylece Türkiye’nin yurt dışından alacaklarıyla, Türkiye’nin yurt dışına borçlarının net farkını gösteren “net uluslararası yatırım pozisyonu” Ocak ayında 262,0 milyar dolar açık vererek bir önceki aya göre %4,6’lık düşüş kaydetti. Bankalar 2018 yılından itibaren kredi yükümlülüklerini azaltma eğilimini sürdürürken, genel hükümet ve diğer sektörler Ekim 2022’den itibaren kredi yükümlülüklerini artırıyor. Dolayısıyla genel hükümetin ve bankacılık dışı sektörün kur riskinin artmaya devam etmesi özellikle merkezi yönetim açısından yüksek maliyetle borçlanma gereğinin de artacağı anlamına geliyor.
Kaynak: Turkey Data Monitor
18 NİSAN 2023, SALI
ŞUBAT AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ (KFE) – TCMB
TCMB’nin hesaplama yöntemine göre “Türkiye’deki konutların kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan KFE” 2023 yılı Ocak ayında aylık %6,9 artış kaydetti. KFE’deki yıllık artış %153,1, aynı dönemde reel artış %59,1 oldu. Aşağıdaki grafikte KFE’nin (sarı çizgi) Ağustos 2022’den bu yana inşaat maliyetlerinden (mavi çizgi) daha hızlı arttığını görüyoruz. Grafikte gri çubuklar aylık konut satış miktarını gösteriyor.
2023 yılı Mart ayında yıl sonu TÜFE enflasyonu %37,7, 12 ay sonrasının TÜFE enflasyonu %31,6, yıl sonu Dolar/TL kuru 22,910, gelecek 12-ay sonu Dolar/TL kuru 23,521, yıl sonu cari işlemler açığı 36 milyar dolar olarak tahmin edilirken söz konusu beklentiler Şubat ayı anketine göre yükseliş kaydetmişti. Öte yandan 2024 yılı toplam cari açığın 25,9 milyar dolar, 2023 yılı GSYH büyümesinin %3,5 ve 2024 yılı GSYH büyümesinin %4,4 olacağı tahmin edilen Mart ayı anket beklentilerinin ise Şubat ayı anketine göre düştüğünü gördük. Özellikle ABD ve Avrupa ekonomilerinde yavaşlama sinyallerinin gelmesi Türkiye’nin de büyüme potansiyeli üzerinde aşağı yönlü risk oluşturuyor.
Kaynak: Turkey Data Monitor
NİSAN AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK
Mart 2023’te tüketici güven endeksi aylık %2,9 düşüşle 80,1 seviyesine geriledi. 0-200 arasında değer alabilen endeksin 100 seviyesi altındaki değerler tüketici güveninde kötümser durumu, üzerindeki değerler ise iyimserliği gösteriyor. Endeksteki düşüşte maddi durum, ekonomik durum, işsizlik, tasarruf edebilme ve harcama yapabilme motivasyon ve kabiliyetlerinde bozulmanın etkisini gördük. Talep tarafındaki zayıflığa yönelik gelen sinyaller Nisan ayında tüketici güvenindeki zayıflığın devam etmesine sebep olabilir.
Kaynak: TÜİK
ŞUBAT AYI TARIM GİRDİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-GFE) – TÜİK
2023 yılı Ocak ayında gübre fiyatlarının bir önceki aya göre düşmesi, enerji fiyatlarının ise aynı dönemde sınırlı artmasına rağmen bakım, veteriner ve diğer mal ve hizmetlerdeki sert artışlara bağlı olarak Tarım-GFE bir önceki aya göre %6,24 artış kaydederken yıllık enflasyon artışı %95,99’a yavaşladı. Dünyada gıda fiyatları Nisan 2022’den bu yana aralıksız düşüyor. Gübre ve enerjide ithal girdiye bağımlı olan Türkiye’de ise gübre fiyatlarının Kasım 2022’den bu yana düşmesi, enerji fiyatlarının ise zayıflamasına bağlı olarak yıllık Tarım-GFE artışı da yavaşlıyor. Ancak söz konusu yavaşlamanın kalıcılığı Türkiye’de yüksek enflasyon ortamında fiyatlama davranışlarında görülen yapışkanlık etkisinin azalmasına bağlı olduğunu ekleyelim.
9 Ocak-26 Şubat 2023 dönemini kapsayan Fed’in 2023 yılı ikinci Bej Kitap raporunda ABD ekonomisinin ılımlı büyüme kaydettiğini, istihdamda güçlü seyrin korunduğunu, perakende satışların yatay kaldığını, daralan imalat sektöründe iyileşme kaydedildiğini, konut piyasasında arzın kısıtlı olduğunu, finans dışı hizmet talebinde istikrarın sürdüğünü, kredi talebinin azaldığını, enflasyonist baskının azalma işaretleri gösterdiğini okumuştuk. Mart ayına ilişkin öncü verilere göre Şubat ayında aylık %0,2 düşüş kaydeden perakende satışlar Mart ayında aylık %1 düştü, TÜFE enflasyonu Şubat ayındaki yıllık %6’dan %5’e geriledi, Şubat ayında imalat sektöründeki düşüş Mart ayında zayıfladı, hizmet sektöründeki büyüme ivmelenmesi Mart ayında güç kaybetti, Mart ayında istihdam artışı zayıflamaya devam etti, ekonomik görünümle ilişkili olarak tüketici güveni Mart ayında hafif gerilerken Nisan ayında güçlenme yaşandı. Dolayısıyla Mart ayını ve Nisan ayının ilk iki haftasını kapsayacak olan üçüncü Bej Kitap raporunda ABD ekonomisindeki ılımlı iyileşme ve fiyat baskılarındaki azalma işaretlerinin gelmeye devam edeceğini bekleyebiliriz. Söz konusu gelişmeler Fed’in 3 Mayıs tarihli toplantısında politika faizini 25 baz puan artırıp bir süre beklemede kalabileceği sinyali beklentilerini destekliyor.
Kaynak: Turkey Data Monitor
20 NİSAN 2023, PERŞEMBE
MART AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
2023 yılı Şubat ayında merkezi yönetimin borç stoku aylık %0,7’lik artışla 4,2 trilyon TL’ye yükselmişti. Stokun %36’sı (1,5 trilyon TL) Türk lirası cinsinden, kalan %64’ü yabancı para cinsindendir. Dolayısıyla döviz kurundaki artışlar merkezi yönetim borç stokunun ve borçlanma gereğinin artmasına sebep olmaktadır. 2022 yılı son çeyreğinde merkezi yönetimin borç stokunun GSYH’ye oranının (%26,9) son 30 yılın en düşük seviyesinde olması elbette olumlu bir gelişme, ancak Hazine’nin yurt dışından yüksek maliyetlerle borçlanma gereğinin artıyor olması Türkiye’nin risk primi üzerinde ağırlığını hissettirmeye devam ediyor.
Kaynak: Turkey Data Monitor
MART AYI YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE) – TÜİK
Şubat 2023’te YD-ÜFE yıllık %48,13, aylık %0,42 artış kaydetmişti. Yıllık bazda enerji ve enerji dışı emtia girdi fiyat artışlarının Şubat ayında yavaşlaması, yurt dışına üretim yapan üreticilerin maliyet artış hızını da aşağı çekti. Döviz kurunun aylık %0,8 ile sınırlı arttığı Mart ayında enerji ve enerji dışı emtia fiyatlarının önceki aya göre düşmeye devam etmesi YD-ÜFE’de aylık bazda artışı sınırlandırabilir.
16 – 20 Ocak haftasında, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin olarak enflasyonda yumuşama, konut fiyatlarında artış görebiliriz. TCMB politika faizini değiştirmeyecek. FED Bej Kitap raporunda ABD’de ekonomik görünüm ve enflasyona dair zayıflık sinyalleri gelebilir.
Kasım 2022’de Tarım-ÜFE aylık %7,0, yıllık %169,5 artış kaydetmişti. TÜFE’nin alt kalemi olan Gıda ve Alkolsüz İçecekler Ekim ve Kasım aylarında aylık %5 üzerinde artış kaydetmesinin ardından Aralık ayında %2,0 artış gösterdi. Yİ-ÜFE’nin alt kalemi olan Gıda Ürünleri ise Aralık ayında %3,3 arttı. Zayıflayan enerji maliyetlerini de dikkate aldığımızda Aralık ayında Tarım-ÜFE’nin aylık artışında yavaşlama görebiliriz.
Kasım 2022’de merkezi yönetim bütçesi 347,7 milyar TL gelir, 239,4 milyar TL gider kaydetmiş, böylece bütçe 108,3 milyar TL fazla vermişti. Ocak-Kasım döneminde bütçe toplamda 20,4 milyar TL açık verdi. Nakit bütçe dengesi ile genelde yakın sonuçlar vermektedir. Nakit bütçe Aralık ayında 108,3 milyar TL açık verdiğini, 2022 yılı toplamında nakit açığının 169,4 milyar TL olduğunu belirtelim. 2022-2024 dönemi Orta Vadeli Program’a göre merkezi yönetim bütçesinin 2022 yılında 278,4 milyar TL, 2023 yılında 290,2 milyar TL açık vermesi tahmin edilmişti.
Kaynak: Turkey Data Monitor
KASIM 2022 ÖZEL SEKTÖR UZUN VADELİ YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB
Ekim 2022’de özel sektörün uzun vadeli yurt dışı kredi borcu 152,7 milyar dolar seviyesinde olup; 97,7 milyar doları finans dışı sektöre, 47,2 milyar doları bankacılık sektörüne, 7,8 milyar doları bankacılık dışı finans kuruluşlarına ait bulunuyordu. Sektör bazında bakıldığında borcun 54,4 milyar doları hizmet sektörüne, 22,4 milyar doları imalat sektörüne, 20,9 milyar doları tarım sektörüne aittir. FED ve Avrupa Merkez Bankası’nın faiz artırım sürecinde olmaları Türkiye’nin yurt dışı borçlanma maliyetlerinin artmasına sebep oluyor.
Kaynak: Turkey Data Monitor
KASIM 2022 ÜCRETLİ ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ – TÜİK
Arındırılmamış verilere göre Ekim 2022’de ticaret ve hizmetler sektöründe 8 milyon 277 bin, sanayi sektöründe 5 milyon 17 bin, inşaat sektöründe 1 milyon 588 bin kişi istihdam edilmişti.
Kaynak: Turkey Data Monitor
17 OCAK 2023, SALI
ARALIK 2022 KONUT SATIŞLARI – TÜİK
Kasım 2022’de konut satışları aylık 15.146 adet artışla 117.806 adet olmuştu. Yabancılara konut satışları aylık 706 adet artışla 6.083 adet olmuştu. Aralık ayında konut kredilerindeki artışın konut satışlarına nasıl yansıdığını izleyeceğiz.
Kaynak: Turkey Data Monitor
KASIM 2022 KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB
Dolar/TL kurunun aylık %1,5 arttığı Ekim 2022’de konut fiyat endeksi aylık %5,4, yıllık %199,2 artış kaydetmişti. Kasım ayında döviz kurunun yatay kalmasına rağmen inşaat maliyetleri aylık %1,2 artış kaydetti. Söz konusu artışın konut fiyatlarına da yansıması beklenebilir.
Kaynak: Turkey Data Monitor
KASIM 2022 KISA VADELİ TOPLAM DIŞ BORÇ STOKU – TCMB
Ekim 2022’de Türkiye’nin kısa vadeli (1-yıldan az vadeli borçlanılan) dış borç stoku aylık 2,4 milyar dolar artışla 142,3 milyar dolar seviyesine yükselmişti. Borçlanan bazında, borcun 32,3 milyar doları TCMB’ye, 58,3 milyar doları bankalara, 51,8 milyar doları diğer sektörlere aittir. Kalan vadeye göre, vadesinin dolmasına 1 yıl ve altında kalmış olan borç stoku ise aylık 1,0 milyar dolar artışla 186,3 milyar dolar seviyesindeydi.
Kaynak: Turkey Data Monitor
18 OCAK 2023, ÇARŞAMBA
BEJ KİTAP (BEIGE BOOK) – federalreserve.gov
8 Ekim-23 Kasım dönemini kapsayan 2022 yılı raporunda FED, yüksek faiz oranları ve enflasyon ile görünüme yönelik artan belirsizliğe bağlı olarak ekonomik aktivitenin bir önceki rapor dönemine göre yatay ya da hafif arttığına işaret etmişti. İşgücü talebinde zayıflama kaydedilirken; teknoloji, finans ve gayrimenkul sektörlerinde işten çıkartmalara dikkat çekildi. Çalışan ücret artışları ise ılımlı artış kaydetti. İstihdam piyasasına yönelik beklentiler ise istihdam artışının yatay ya da yavaşlayacağı yönündeydi. Fiyatlar tarafında ise iyileşen tedarik zinciri ve zayıflayan talebe bağlı olarak tüketici fiyat artışları yavaşladı. Rapora göre, enflasyonun yatay veya ılımlı artış kaydedeceği bekleniyor. FED, 1 Şubat’ta yılın ilk faiz kararını açıklayacak. Piyasa beklentisi, politika faiz hedef aralığının %4,25-4,50 seviyesinden 25 baz puan artışla %4,50-4,75 seviyesine yükseleceği yönünde. Kasım-Aralık dönemini kapsayacak olan yeni raporda enflasyondaki yumuşamanın ve ekonomik aktivitede zayıflığın sürdüğüne tanık olabiliriz.
Kaynak: Turkey Data Monitor
19 OCAK 2023, PERŞEMBE
MERKEZ BANKASI PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – TCMB
TCMB’nin %9 seviyesindeki 1-hafta vadeli borç verme faiz oranı olan politika faizinde değişiklik olmayacak.
Kaynak: Turkey Data Monitor
20 OCAK 2023, CUMA
ARALIK 2022 YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ – TÜİK
Kasım 2022’de (YD-ÜFE) aylık %2,28, yıllık %83,66 artış kaydetmişti. Döviz kurundaki yıllık artışın Aralık ayında yavaşlamasının izdüşümünü YD-ÜFE’de de göreceğiz.
Tarım-GFE Ekim 2022’de aylık %2,68, yıllık %134,76 artış kaydetmişti. Kasım ayında döviz kurundaki yıllık artışın yavaşlamasına paralel olarak yıllık Tarım-GFE artışında da yavaşlama görebiliriz.
Kasım 2022’de merkezi yönetimin borç stoku 3,9 trilyon TL seviyesindeydi. Toplam borcun 1,9 trilyon TL’sini iç borç, 2,0 trilyon TL’sini dış borç oluşturmaktaydı. TL cinsi borç stoku 1,3 trilyon TL iken, 2,6 triyon TL’si yabancı para cinsindendir.
28 Kasım – 2 Aralık haftasında, Kasım ayına ilişkin olarak ekonomik güven endeksinde iyileşme, imalat sektörü üretiminde yavaşlama, dış ticaret verilerinde zayıflık, küresel ekonomide yavaşlama; 2022 yılı 3. çeyreğinde GSYH’de daralma, ABD ekonomisi aktivitesinde zayıflık görebiliriz.
29 KASIM 2022, SALI
KASIM AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK
Eylül 2022’de ekonomik güven endeksi aylık 2,8 puan artışla 97,1 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100 altındaki seviyeler genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliğe işaret ediyor. Kasım ayında tüketici, reel kesim, hizmet sektörü, perakende ticaret sektörü ve inşaat sektörü güven endekslerinde kaydedilen artışlara paralel olarak ekonomik güven endeksi de yükselecektir.
Kaynak: TÜİK
EKİM AYI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ – TÜİK
Eylül 2022’de bir önceki aya göre ihracat 1,3 milyar dolar artışla 22,6 milyar dolara, ithalat 0,3 milyar düşüşle 32,2 milyar dolara gerilemiş, böylece dış ticaret açığı aylık 1,6 milyar düşüşle 9,6 milyar dolara gerilemişti. Kasım ayında Ticaret Bakanlığı Ekim ayı geçici dış ticaret verilerini açıklamıştı. Buna göre Ekim ayında ihracat aylık 1,3 düşüşle 21,3 milyar dolara gerileyecek, ithalat aylık 2,9 milyar düşüşle 29,3 milyar dolara gerileyecek, dış ticaret açığı ise aylık 1,6 milyar dolar azalışla 8,0 milyar dolara gerileyecek. Son 12-aylık toplamlara göre dış ticaret açığı Ekim ayında 103,4 milyar dolara, ihracat 253,1 milyar dolara, ithalat ise 356,5 milyar dolara yükselecek.
Amerikan Merkez Bankası (Fed), 2022 yılı 29 Ağustos – 6 Ekim dönemini kapsayan ve ABD’deki ekonomik aktiviteyi ölçen Bej Kitap raporunda bir önceki rapor dönemine göre; Bölgeler arasında farklılıklar olsa da ekonomik aktivitenin ılımlı bir büyüme sergilediğini, istihdamın çoğu Bölgede ılımlı arttığını, bazı Bölgelerde yavaşlama kaydedilse de enflasyondaki yükselişin sürdüğünü okumuş. Söz konusu gelişmelerin Fed’in faiz artırım patikasını desteklediğini değerlendirmiştik. Nitekim Fed, 2 Kasım tarihli para politikası toplantısında politika faiz aralığını 75 baz puan artışla %3,75-%4,00 aralığına yükseltmişti. Öncü veriler ABD’de talepte daralmaya, hizmet sektörünün Ekim-Kasım döneminde küçülmeye devam ettiğine, Ekim ayında büyüme kaydeden imalat sektörü üretiminin Kasım ayında daraldığına, Ekim ayında çekirdek enflasyonun hafif gerilediğine, işsizlik oranının Ekim ayında arttığına işaret ediyor. Bej Kitap raporunda ekonomik aktivitede zayıflama sinyallerinin ne derece güçlendiğine, ekonomik aktivitede zayıflığın enflasyonist baskıları ne derece hafiflettiğine odaklanacağız. Fed yetkililerinden gelen açıklamalar Fed’in enflasyonla mücadelede faiz artırımlarını sürdürmeye devam edecekleri yönünde. Piyasadaki fiyatlamalar 14 Aralık toplantısında politika faizinin %75 olasılıkla 50 baz puan artışla %4,25-%4,50 aralığına yükseleceği yönünde.
Kaynak: tradingeconomics.com
2022 YILI 3. ÇEYREK GSYH VERİLERİ – TÜİK
Türkiye’de toplam mal ve hizmet üretimi 2Ç2022’de bir önceki çeyreğe göre %2,1, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %7,6 büyüme kaydetmişti. Takvim ve mevsimsellikten arındırılmış olarak ihracatın 3Ç2022’de önceki çeyreğe göre %1,6 daralması, paralelinde sanayi üretiminin bir önceki çeyreğe göre %4 daralma kaydetmesi, perakende satışların ise önceki çeyreğe göre kısmen daha yavaş hızla büyümesi GSYH’de bir önceki çeyreğe göre daralma göreceğimize işaret ediyor. Nitekim Bahçeşehir Üniversitesi BETAM GSYH’nin bir önceki çeyreğe göre %0,3 daralmasını, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %4,3 büyüme kaydetmesini tahmin ediyor. Bilgi Üniversitesi (simditahmin.com) ise GSYH’de çeyrek bazda %0,6 büyüme, yıllık bazda %4,2 büyüme bekliyor. Tradineconomics.com ise çeyrek bazda %1,6 daralma, yıllık bazda %3,8 büyüme öngörüyor.
2022 yılı Ekim ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, aylık 0,7 puan artışla 53,6 değerine yükselmişti. Alt endeks bazında; Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 0,9 puan artışla 51,9 seviyesine, Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 0,8 puan artışla 57,8 seviyesine yükselmişti. Endeksin 50 referans değeri üzerindeki seviyeler sektörün önceki aya göre büyüdüğüne işaret ediyor. Sanayi sektörü istihdam alt endeksi Ağustos-Ekim döneminde istihdamın aralıksız düştüğüne işaret ederken, hizmet sektöründe istihdam Temmuz ayından sonra ilk kez Ekim ayında artış kaydetmişti. Hizmet sektöründe iş hacmi ise Haziran-Ekim döneminde aralıksız düşüş kaydediyor.
Eylül 2022’de H-ÜFE aylık %2,55, yıllık %107,01 artış kaydetmişti. H-ÜFE’de Eylül ayında kaydedilen hızlanmanın Ekim ayında sürüp sürmeyeceğine odaklanacağız.
Kaynak: TÜİK
1 ARALIK 2022, PERŞEMBE
KASIM AYI KÜRESEL VE TÜRKİYE İMALAT SEKTÖRLERİ PMI ENDEKSLERİ – S&P GLOBAL
Ekim ayında küresel olarak imalat ve hizmet sektörlerinde üretim azalmaya devam etmişti. Türkiye’de imalat sektörü PMI verileri üretimin Ekim ayında üst üste 11’inci ay yavaşladığını göstermişti. Kasım ayına ilişkin öncü PMI verileri en büyük ihracat pazarlarımız olan Avrupa, ABD ve İngiltere’de ekonomik aktivitenin yavaşladığına işaret etti.
Kaynak: J.P.Morgan, S&P Global
HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (25 KASIM) – BDDK, TCMB
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 2022 yılının 18 Kasım ile biten haftasında piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre yatay kaldı. Bir önceki haftaya göre TL cinsi mevduat ve TL cinsi kredilerin artış hızı yavaşladı, kur korumalı mevduat hacmi ise önceki haftaya göre ilk kez düştü. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %13-21 seviyesine gerilerken, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %15-31 aralığında. Yabancı para kredi hacmi önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar düşüşle 133,6 milyar dolara geriledi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 125,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar düştü, tüzel kişilerin 85,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar geriledi, böylece bankacılık dışı yurt içi DTH haftalık 2,5 milyar dolar düşüşle 210,4 milyar dolara geriledi. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyon fazlası ise 4,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar düştü. Merkez Bankasında tutulanuluslararası rezervler 122,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 5,3 milyar dolar arttı; altın rezervleri 42,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,9 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 80,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,4 milyar dolar artış kaydetti. Merkez Bankasınınnet rezerv açığı 50,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 7,3 milyar dolar geriledi. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 25,6 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar azaldı. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 56 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 24 milyon dolarlık net satış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 3,5 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,5 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.
Kasım ayına ilişkin olarak öncü göstergeler ihracatta düşüşe, altın ve enerji dışı ithalatta ise zayıflığa işaret ediyor.
Kaynak: Turkey Data Monitor
EYLÜL AYI FİNANSAL KESİM DIŞINDAKİ FİRMALARIN DÖVİZ POZİSYONU – TCMB
Ağustos 2022’de reel sektörün döviz varlıkları aylık 0,2 milyar düşüşle 171,4 milyar dolara, döviz yükümlülükleri aylık 2,3 milyar düşüşle 260,5 milyar dolara gerilemiş, böylece sektörün net döviz pozisyon açığı aylık 2,0 milyar dolar azalışla 89,1 milyar dolara gerilemişti. Sektörün kısa vadeli net döviz pozisyon fazlası ise aylık 0,4 milyar dolar artışla 69,0 milyar dolara yükseldi; söz konusu artış sektörün gelecek 12-ayda ödemesi gereken dış borç büyüklüğünü karşılaması sebebiyle sektörün borç ödeme kabiliyetini ortaya koyuyor.
5 – 9 Eylül haftasında, Ağustos ayına ilişkin olarak enflasyonda yükseliş, reel faizde düşüş, ABD ekonomisinde ılımlı bir seyir, Avrupa Merkez Bankasından faiz artırımı göreceğiz. Ağustos ayı Hazine nakit dengesi, merkezi yönetim bütçe dengesi için önemli bir gösterge olacak.
5 EYLÜL 2022, PAZARTESİ
AĞUSTOS AYI ENFLASYON VERİLERİ – TÜİK
Dolar/TL kurunun %2,14 arttığı Temmuz 2022’de tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %2,37, yıllık %79,6 artmış; yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ise aylık %5,17, yıllık %144,61 artış kaydetmişti. Ağustos ayında Dolar/TL aylık %3,55 arttı. AA Finans’ın enflasyon anketine göre Ağustos ayında TÜFE’de aylık ortalama %2,27’lik artış (yıllık %81,65) bekleniyor.
Kaynak: Turkey Data Monitor
AĞUSTOS AYI REEL FAİZ ORANLARI – TURKEY DATA MONITOR (TDM)
TDM hesaplamalarına göre Temmuz 2022’de 12-ay geriye dönük gerçekleşmiş reel faiz eksi %31,5, 12-ay ileriye dönük beklenen reel faiz ise eksi %12,3 seviyesindeydi. Ağustos ayında tahvil faizlerindeki düşüşe rağmen enflasyondaki yükseliş, reel faizdeki düşüşün devam etmesine sebep olacak.
Kaynak: Turkey Data Monitor
6 EYLÜL 2022, SALI
AĞUSTOS AYI REEL EFEKTİF DÖVİZ KURU – TCMB
Temmuz 2022’de reel efektif döviz kuru endeksi (grafikte kırmızı çizgi) aylık 0,9 yüzde puanlık artışla 54,0 seviyesine yükselmişti.
13 Temmuz’da yayınlanan ve 23 Mayıs-5 Temmuz dönemini kapsayan 2022 yılı beşinci Bej Kitap raporunda 12 ekonomik bölgede ekonomik aktivitenin ılımlı bir büyüme kaydettiği, bazı bölgelerden talepte yavaşlama işaretleri gelirken, 5 bölgede artan resesyon riskine dikkat çekildi. Çoğu bölgede yüksek gıda ve benzin fiyatlarına bağlı olarak tüketici harcamaları hafifledi, düşük stok sebebiyle yeni otomobil satışlarında cansızlık sürdü. Turizmde canlanma kaydedildi. İmalat tarafında tedarik zinciri sıkıntıları ve emek kıtlığı üretim üzerindeki baskının sürmesine sebep oldu. Finans dışı sektörde talep artışı ve beklentileri aşan gelirlere işaret edildi. Yüksek konut kredi faizlerinin yarattığı alım gücüne yönelik endişeler konut talebini zayıflattı, ticari gayrimenkul pazarı yavaşladı. Geleceğe yönelik ekonomik büyüme görünümü beklentileri zayıflamaya devam etti. Raporda; imalat ve inşaat sektörlerinde işçi talebinde zayıflama ile ücret artışlarında yavaşlama beklentileri yer almıştı. Tüm bölgelerde gıda, emtia ve enerji fiyatlarına (özellikle yakıt) bağlı olarak güçlü fiyat artışları rapor edilirken bölgelerin dörtte üçünden kereste ve çelik fiyatlarında yumuşama sinyalleri geldi. Talepte gerileme endişelerine rağmen fiyat baskılarının yılsonuna kadar sürmesi bekleniyor. Temmuz ve Ağustos aylarında ABD’de imalat sektöründe büyüme yavaşlama kaydederken, Temmuz ayında yıllık enflasyon hafif yavaşladı. Temmuz ayında dayanıklı mal siparişleri önceki aya göre düşerken, sanayi üretimi önceki aya göre hafif yükseldi. İstihdam, Temmuz ve Ağustos aylarında artış kaydetti. Ortalama saatlik kazançlardaki aylık artış Ağustos ayında son dört ayın en düşüğüne geriledi. Ocak-Haziran döneminde minimum %0,4, maksimum %2,7’lik aylık artış kaydeden perakende satış endeksi Temmuz ayında önceki aya göre değişiklik göstermedi. Hizmet sektörü PMI endeksi ise Temmuz ve Ağustos aylarında daralma kaydetti. Üretici maliyetleri enflasyonu Temmuz ayında aylık %0,2’lik artışla yılın en düşük artışını kaydetti. Dolayısıyla bu hafta yayınlanacak olan yılın altıncı Bej Kitap raporunda ABD’de ekonomik büyümede zayıflık işaretlerinin arttığına yönelik sinyaller alabiliriz.
AĞUSTOS AYI HAZİNE NAKİT BÜTÇE VERİLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Temmuz 2022’de nakit bütçe dengesi 92,8 milyar TL açık vermiş; Hazine söz konusu açığın finansmanı çerçevesinde 37,5 milyar TL net borçlanma gerçekleştirmiş, döviz hesabından 11,2 milyar TL kur kazancı elde edilmiş, kalan 54,7 milyar TL’lik kısım ise TCMB’de bulunan hesabından kullanılmıştı.
Kaynak: Turkey Data Monitor
8 EYLÜL 2022, PERŞEMBE
AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – ecb.europa.eu/home
Ağustos ayında TÜFE’nin tarihi zirvesi olan yıllık %9,1 seviyesine yükseldiği Euro Bölgesinde AMB Temmuz ayı toplantısında politika faizini 50 baz puanlık artışla %0,5 seviyesine yükseltmiş, %2 olan enflasyon hedefine ulaşabilmek adına ek faiz artırımlarının sinyalini vermişti. AMB iyileşen ekonomik aktiviteye ek olarak Rusya-Ukrayna savaşının da tetiklediği yüksek enflasyona karşı Mart 2022’den bu yana bilançosunu küçültmeye başlamıştı. Nitekim hanehalkı kredi hacminde Temmuz ayında kaydedilen yavaşlama AMB’nin fren mekanizmasının çalıştığına işaret etti. 29 Ağustos tarihli konuşmasında AMB baş ekonomisti Philip Lane enflasyon dinamiklerindeki yüksek belirsizliğe vurgu yaptı. Piyasa profesyonelleri AMB’nin Eylül toplantısında minimum 50 baz puanlık artış öngörüyor.
Kaynak: Turkey Data Monitor
HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (2 EYLÜL) – BDDK, TCMB
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 2 Eylül ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre hafif arttı. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %15-19 aralığına geriledi, TL cinsi kredi faiz oranları %18-34 seviyesine geriledi. TL mevduat ve kredi hacimleri önceki haftaya göre yatay kaldı. Yabancı para kredi hacmi ise haftalık %0,9 düşüşle 137,0 milyar dolar oldu. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 130,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,6 milyar dolar azaldı, tüzel kişilerin 82,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,6 milyar dolar düştü, böylece bankacılık dışı yurt içi döviz mevduatları haftalık 1,2 milyar dolar düşüşle 212,7 milyar dolara geriledi. Yurt dışı döviz mevduatları 27,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre yatay kaldı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar artışla 4,2 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 111,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,6 milyar dolar geriledi; altın rezervleri 40,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre yatay kaldı, brüt döviz rezervleri 70,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar azaldı. Merkez Bankasınınnet rezerv açığı önceki haftaya göre 3,1 milyar dolar artışla 56,8 milyar dolara yükseldi. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 20,9 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,6 milyar dolar arttı. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 32 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 14 milyon dolarlık net satış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 2,9 milyar dolarlık, DİBS’te 2,1 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.
13 – 15 Temmuz haftasında, Mayıs ayına ilişkin olarak öncü göstergeler; istihdamda, perakende satışlarda, sanayi üretiminde, ciro endekslerinde ve inşaat maliyetlerinde önceki aya göre artışa işaret ediyor. ABD’de ise Mayıs-Haziran dönemini kapsayan ve ekonomik görünümü özetleyen beşinci Bej Kitap raporunu takip edeceğiz.
13 TEMMUZ 2022, ÇARŞAMBA
MAYIS AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK
Nisan ayında mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı önceki aya göre 0,1 yüzde puan artışla %11,3 seviyesine yükselmişti. Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı da aylık 0,6 yüzde puan artışla %47,1 seviyesine yükselmişti. Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı ise aylık 0,7 yüzde puan azalışla %21,7’ye gerilemişti. Mayıs ayı İSO imalat sektörü PMI endeksi ve SAMEKS sanayi ve hizmet sektörleri endeksleri imalat ve hizmet sektörlerinde istihdamın önceki aya göre arttığına işaret ediyor.
Kaynak: TÜİK
MAYIS AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK
Dolar/TL’nin aylık %0,6 arttığı Nisan ayında inşaat maliyet endeksi aylık %6,1, yıllık %106,6 artış kaydetmişti. Alt detaylara göre; malzeme maliyetleri aylık %7,5 (%133,7), işçilik maliyetleri ise aylık %1,3 (yıllık 43,8) artmıştı. Dolar/TL kurunun aylık %6,9 artış gösterdiği Mayıs ayında inşaat maliyetlerinde artış görmek şaşırtıcı olmayacaktır.
1 Haziran’da açıklanan ve 11 Nisan-23 Mayıs dönemini kapsayan 2022 yılı dördüncü Bej Kitap (Beige Book) raporunda ABD’de referans alınan 12 bölgede ekonomik büyümenin sürdüğünü, çoğu bölgede büyümenin hafif veya ılımlı kaldığı, dört bölgenin ise büyüme hızının yavaşladığını okumuştuk. İmalat sektöründe büyüme devam ederken, perakende sektöründe artan enflasyon ve yüksek fiyatların etkisiyle yavaşlama sinyalleri vardı. Yüksek fiyatlar ve yükselen kredi faiz oranlarının etkisiyle konut satışları zayıfladı. Sekiz bölgede büyüme beklentileri düşerken, üç bölge resesyon endişelerini dile getirmişti.
Kaynak: Turkey Data Monitor
14 TEMMUZ 2022, PERŞEMBE
MAYIS AYI SANAYİ ÜRETİMİ ENDEKSİ – TÜİK
Sanayi üretim endeksi Nisan ayında aylık bazda değişiklik göstermezken yıllık bazda %10,8 artış kaydetmişti. Otomotiv sektörü üretiminin Mayıs ayında önceki aya göre yavaşlayarak büyümesi; ara malı, dayanıklı tüketim malları ve yatırım malları kapasite kullanım oranları ile SAMEKS Satın Alım Endeksinin Mayıs ayında önceki aya göre artış kaydetmesine bağlı olarak sanayi üretimi endeksinde de önceki aya göre artış ihtimali yüksek görünüyor.
Kaynak: TÜİK
MAYIS AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSİ – TÜİK
Perakende satış hacmi Nisan ayında aylık %2,1, yıllık %14,7 artış kaydetmişti. Mayıs ayında mal stoklarının önceki aya göre azalması, perakende ticaret güven endeksinde son 3 aylık satışların önceki aya göre artış kaydetmesi, ihtiyaç kredi hacminin aylık %4,9 artması perakende satışların Mayıs ayında önceki aya göre artacağı ihtimalini ortaya koyuyor.
Kaynak: TÜİK
MAYIS AYI CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK
Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi (2015=100), 2022 yılı Nisan ayında aylık %6,0, yıllık %128,8 artış kaydetmişti. Sanayi sektörü ciro endeksi yıllık %125,2, inşaat ciro endeksi %108,9, ticaret ciro endeksi %128,9, hizmet ciro endeksi %145,7 artmıştı. Sektör bazında aylık artışlar sanayi sektöründe %4,1, inşaat sektöründe %8,2, ticaret sektöründe %7,1, hizmet sektöründe %6,5 olmuştu. Sanayi sektörü ve perakende satışların Mayıs ayında önceki aya göre büyümeye devam edeceğine dair öncü göstergeler, ciro endekslerinde de artış görülebileceği ihtimalini ortaya koyuyor.
Kaynak: TÜİK
HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (8 TEMMUZ) – BDDK, TCMB
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 1 Temmuz ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) mevduat hacmindeki düşüşün etkisiyle önceki haftaya göre %3 geriledi. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %16-20 aralığına yükseldi, TL cinsi kredi faiz oranları %18-33 aralığına yükseldi. TL mevduatları önceki haftaya göre %1,9, kredi hacmi %0,8 artış kaydetti. Yabancı para kredi hacmi ise haftalık 1,1 milyar dolar düşüşle 144,0 milyar dolara geriledi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 133,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar geriledi, tüzel kişilerin 76,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,1 milyar dolar düştü, böylece yurt içi döviz mevduatları 3,6 milyar dolar düşüşle 209,9 milyar dolar oldu. Yurt dışı döviz mevduatları 26,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar düştü. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar düşüşle 3,7 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 100,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,0 milyar dolar geriledi; altın rezervleri 41,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar geriledi, brüt döviz rezervleri 59,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar düştü. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 0,6milyar dolar artışla 58,4 milyar dolara yükseldi. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 17,5 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre değişmedi. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 60 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 17 milyon dolarlık net alış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 3,3 milyar dolarlık, DİBS’te 2,0 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.
30 Mayıs–3 Haziran haftasında, Mayıs ayına ilişkin olarak enflasyonda yükselişin devam edeceğini, küresel imalat sektöründe yavaşlama sinyallerini, GSYH’nin 2022 yılı ilk çeyreğinde çeyrek ve yıllık bazda yükseldiğini göreceğiz. SAMEKS endeksleri sanayi ve hizmet sektörlerinin Mayıs ayındaki performansını, Fed’in yayınlayacağı Bej Kitap ABD ekonomisinin Nisan ortasından itibaren ılımlı görünümünü koruyup korumadığını, Mart ayı finans dışı kesimin net döviz pozisyonu ise sektörde döviz varlıklarının yükümlülüklerine göre zayıflamaya devam edip etmediğini gösterecek.
31 MAYIS 2022, SALI
2022 YILI 1. ÇEYREK GSYH VERİLERİ – TÜİK
Türkiye ekonomisi 2021 yılı son çeyreğinde çeyrek bazda %1,5, bir önceki yılın son çeyreğine göre %9,1 artmış; böylece 2021 yılı genelinde GSYH 2020 yılına göre %11,0 artış kaydetmişti. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi, Betam 2022 yılı ilk çeyreğinde GSYH’nin bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %6,3, bir önceki çeyreğe göre %0,8 büyümesini tahmin ediyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi Finansal Uygulama ve Araştırma Merkezi (CEFIS) tahminleri ise sırasıyla %7,81 ve %1,42 seviyesinde bulunuyor.
Kaynak: TÜİK
MAYIS AYI SAMEKS SANAYİ VE HİZMET SEKTÖRLERİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD
2022 yılı Nisan ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 0,7 puan azalarak 53,7 değerine gerilemişti. Endekste gözlenen bu ivme kaybında önceki aya göre 1,8 puan azalış kaydederek 53,0 değerine gerileyen hizmet sektörü endeksi belirleyici rol oynarken; sanayi sektörü endeksi ise önceki aya göre 2,1 puanlık artışla 54,2 değerine yükselmiş ve son 5 ayın en yüksek seviyesinde gerçekleşmişti. Mayıs ayı öncü göstergelerini dikkate aldığımızda (kapasite kullanımı, reel kesim güven endeksi, sektörel güven endeksleri) SAMEKS sanayi ve hizmet endekslerinde iyileşmenin sürmesi beklenebilir.
Kaynak: MÜSİAD
NİSAN AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TÜİK
Ticaret Bakanlığı her ayın ilk haftasında bir önceki ayın dış ticaret verilerini açıkladığı için TÜİK’in yayınlayacağı Nisan ayı verileri sürpriz olmayacak. Ticaret Bakanlığı verilerine göre Nisan ayında ihracat aylık %2,9 artışla 23,4 milyar dolara yükseldi, ithalat aylık %4,6 düşüşle 29,5 milyar dolara geriledi. Mart ayında 8,2 milyar dolar açık verilmişken, Nisan ayında artan ihracat ve düşen ithalatın etkisiyle dış ticaret açığı 6,1 milyar dolara gerileyecek. Söz konusu düşüş cari işlemler açığının da aynı paralelde düşmesini sağlayacak. Ticaret Bakanlığı Mayıs ayı dış ticaret verilerini 2 Haziran Perşembe günü açıklayacak.
Kaynak: Turkey Data Monitor
1 HAZİRAN 2022, ÇARŞAMBA
MAYIS AYI KÜRESEL İMALAT SEKTÖRÜ PMI ENDEKSLERİ – S&P GLOBAL
12-20 Mayıs verilerini kapsayan öncü PMI raporuna göre Euro Bölgesinde hizmet sektörü PMI endeksi 56,3 ile önceki aya göre gerilerken, imalat sektörü üretim endeksi 51,2 ile önceki aya göre yükseldi. Endeksin 50 üzerindeki değerler bir önceki aya göre büyüme olduğunu gösteriyor. Girdi maliyetleri ve çıktı fiyatlarının artış hızı Mayıs’ta kısmen yavaşladı, istihdamda ücret artışları hızlandı. Almanya özelinde imalat sektörü üretim endeksi 51’e, imalat sektörü endeksi 54,7’ye yükseldi. İmalat sektöründe ihracat siparişleri önceki aya göre sert düştü. Almanya’dan sonra en yüksek ihracat ortaklarımızdan olan ABD’de ise imalat sektörü üretim endeksi 55,2’ye geriledi, imalat sektörü PMI endeksi 57,5’e geriledi. İmalat sektöründe yurt içi yeni siparişler önceki aya göre arttı, ancak yeni ihracat siparişleri yavaşladı. Satın alımlar hızlansa da artan siparişleri karşılayabilmek adına stoklarda düşüşü engelleyemedi. Girdi maliyetlerindeki artış tüketiciye yansıtılmaya devam etti. İstihdam arttı. Üçüncü en büyük ihracat pazarımız olan İngiltere’de de imalat üretim endeksi 51,8’e, imalat sektörü PMI endeksi 54,6’ya yavaşladı, ihracat siparişleri geriledi, fiyat baskıları arttı. Genel olarak bakıldığında küresel olarak tedarik zincirindeki sıkıntılar Mayıs ayında devam etti.
Mart ayında 49,4 olan manşet PMI, Nisan’da hafif düşüşle 49,2’ye gerilemişti. Öncü Mayıs ayı küresel PMI verileri Türkiye’nin en büyük ihracat pazarlarının imalat sektörlerinde üretimin Nisan ayına göre yavaşladığını ortaya koydu. Söz konusu gelişme Türkiye imalat sektörü PMI endeksi üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturabilir. Öte yandan Mayıs ayına ilişkin öncü veriler Türkiye’de imalat sektörünü destekleyici bir resim ortaya koyduğunu eklemekte fayda var.
Kaynak: S&P Global, İSO
ABD 2022 YILI 4. BEJ KİTAP (BEIGE BOOK) RAPORU – FED
20 Nisan tarihli Fed’in 2022 yılı üçüncü Bej Kitap raporunda Şubat ortasından 11 Nisan tarihine kadarki süreçte ekonomik aktivitenin ve istihdamın ılımlı büyüdüğü, enflasyonist baskıların ise güçlü kalmaya devam ettiğini okumuştuk. Nisan ayında imalat sektörü PMI endeksi hızlanırken, Mayıs ayında hafif yavaşladı; hizmet sektörü PMI endeksi ise Mart ayında kaydettiği hızlanmanın ardından Nisan ve Mayıs aylarında yavaşlama gösterdi. Söz konusu gelişmelerin yansımasını Bej Kitap raporunda detaylarıyla okuyacağız.
Nisan ayında ihracat aylık %2,9 artışla 23,4 milyar dolara yükseldi, ithalat aylık %4,6 düşüşle 29,5 milyar dolara geriledi. Mart ayında 8,2 milyar dolar açık verilmişti.
MAYIS AYI BM GIDA FİYAT ENDEKSİ – FAO
BM Gıda Fiyat Endeksi Nisan ayında aylık %0,8 düşerken yıllık bazda %29,8 yükseliş kaydetmişti.
Kaynak: Turkey Data Monitor
27 MAYIS TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 20 Mayıs ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3), özellikle kurdaki artışın da etkisiyle önceki haftaya göre yükselişini sürdürdü. TL cinsi mevduat faiz oranları %14-18, TL cinsi kredi faiz oranları %18-29 aralığında değişmedi. TL cinsi mevduat ve kredi hacmi önceki haftaya göre yükseldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 136,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar arttı, tüzel kişilerin 0,4 milyar dolar düşüşle 78,1 milyar dolara geriledi. Böylece yurt içi döviz mevduatları haftalık 0,3 milyar dolar düşüşle 214,5 milyar dolara yükseldi. Yurt dışı döviz mevduatları 25,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar arttı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar düşüşle 3,6 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan toplam uluslararası rezervler 100,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar düştü; altın rezervleri 40,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar düştü, brüt döviz rezervleri 60,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar geriledi. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 4,2 milyar dolar artışla 60,0 milyar dolara yükseldi (hesaplamaya SDR sepetinde olmayan paralar “açık” olarak dahil edildi). Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 19,0 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar azaldı. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 603 milyon dolar, DİBS’te 51 milyon dolar net satış gerçekleştirdi.
Kaynak: Turkey Data Monitor
3 HAZİRAN 2022, CUMA
MAYIS AYI ENFLASYON VERİLERİ – TÜİK
Nisan ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %7,25, yıllık %69,97 artış kaydetmişti. Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) de aylık %7,67 artış kaydederken yıllık bazda artış %121,82 olmuştu. Döviz kuru ve petrol fiyatlarının arttığı Mayıs ayında tüketici ve üretici fiyatlarında yükseliş sürecek.
Kaynak: Turkey Data Monitor
MAYIS AYI REEL FAİZ ORANLARI – TURKEY DATA MONITOR
Turkey Data Monitor, Nisan ayında 12-ay geriye dönük gerçekleşen reel faiz oranını eksi yüzde 27,51, 12-ay ileriye dönük reel faiz oranını ise eksi yüzde 4,05 olarak hesaplamıştı.
Kaynak: Turkey Data Monitor
MAYIS AYI ABD İŞGÜCÜ VERİLERİ – U.S. BUREAU OF LABOR STATISTICS
Nisan ayında ABD’de işsizlik oranı %3,6 ile önceki aya göre değişmemiş, ücretler yıllık %5,46 artış kaydetmişti. Nisan ayında tarım dışı istihdam önceki aya göre 428 bin kişi artmıştı.
Kaynak: Turkey Data Monitor
MART AYI FİNANS DIŞI KESİM DÖVİZ POZİSYONU – TCMB
2022 yılı Şubat ayında finans kesimi dışındaki firmaların döviz varlıkları aylık 1,1 milyar dolar artışla 156,6 milyar dolara, döviz yükümlülükleri aylık 2,0 milyar dolar artışla 276,5 milyar dolara yükselmişti. Böylece sektörün net döviz pozisyon açığı 0,9 milyar dolar artışla 119,9 milyar dolara yükselmişti. Sektörün kısa vadeli net döviz pozisyon fazlası ise 52,6 milyar dolar ile önceki aya göre 1,1 milyar dolar azalmıştı.
18–22 Nisan haftasında Mart ayına ilişkin olarak ABD ekonomik görünümüne (Beige Book) odaklanacağız, Türkiye’de yurt dışı üretici maliyetleri artmaya devam edecek, merkezi yönetim borç stoku artacak. Şubat ayına ilişkin olarak konut fiyat endeksinde artış göreceğiz.
18 NİSAN 2022, PAZARTESİ
ŞUBAT AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB
Ocak ayında artan inşaat maliyetlerinin etkisiyle konut fiyatları aylık %13,1, yıllık %77,4 artış kaydetmişti. İnşaat maliyetlerinin artmaya devam ettiği Şubat ayında konut fiyatlarında da artış göreceğiz.
Kaynak: Turkey Data Monitor
20 NİSAN 2022, ÇARŞAMBA
2022 YILI 3’ÜNCÜ BEJ KİTAP (BEIGE BOOK) RAPORU – FED
2022 yılının 3 Ocak – 17 Şubat dönemini kapsayan 2’nci Bej Book raporu 2 Mart’ta yayınlanmıştı. Raporda, Ocak ayı raporuna kıyasla; tüketici harcamalarının görece zayıfladığı, otomotiv sektöründe karışık görünüm olduğu, imalat sektörünün ılımlı büyüdüğü, tedarik zinciri sorunu ve düşük stokların özellikle inşaat sektörünü aşağı baskıladığı, finansal koşulların kısmen zayıfladığı, konut talebi artsa da düşük stok sebebiyle ev satışlarının değişmediği, enerji sektörünün ılımlı büyüdüğü, istihdamın ılımlı arttığı, ücret artış hızının kısmen zayıfladığı, yüksek işgücü ve özellikle nakliye ücretleri ile artan talebin girdi maliyetlerini yukarı çektiği, artan maliyetlerin çıktı fiyatlarına yansıtıldığı, fiyatların önümüzdeki dönemde de artmaya devam edeceği kaydedilmiş, gelecek 6-ay için ekonomik görünüm olumlu olsa da artan belirsizliklere dikkat çekilmişti. 24 Şubat’ta Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başladığı 19 Şubat sonrası dönemi kapsayan 3’üncü Bej Kitap raporunda artan risklere odaklanacağız. Nitekim işgalin sürdüğü 16 Mart tarihli para politikası toplantısında yüksek enflasyon ve artan belirsizlikler vurgusuyla Fed, politika faizini 50 baz puan artırmış, en kısa zamanda bilanço küçültmeye başlayacaklarını duyurmuştu.
Kaynak: TRADINGECONOMICS.COM
MART AYI YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE) – TÜİK
Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE) Şubat ayında aylık %2,35, yıllık %106,13 artış kaydetmişti. Yarı yarıya dolar ve Euro’dan oluşan döviz sepetinin %5,4 arttığı Mart ayında yurt dışı üretici maliyetlerinde de artış sürecek.
Kaynak: TÜİK
MART AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Şubat ayında merkezi yönetim borç stoku aylık %3,6 artışla 2 trilyon 948 milyar TL’ye yükselmişti. Borcun %53’ünü (1 trilyon 551 milyar TL) dış borç, %47’sini iç borç stoku oluşturdu. Toplam borcun %67’si (1 trilyon 963 milyar TL) döviz cinsinden stoktur. Merkezi yönetim nakit bütçe dengesi Şubat ayında 42,6 milyar TL fazla vermiş; Hazine 19,3 milyar TL yurt içinden, 12,3 milyar TL yurt dışından olmak üzere toplamda net 31,7 milyar TL borçlanmıştı.
Kaynak: Turkey Data Monitor
21 NİSAN 2022, PERŞEMBE
NİSAN AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK
Tüketici güven endeksi Mart ayında aylık 1,3 puanlık artışla 72,5 olmuştu. Endeksin 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durumu gösteriyor. Mevcut dönemde hanenin maddi durum beklentisi önceki aya göre 0,8 puan düşüşle 54,4 olmuş, ücretlerde artış beklentisi yükselmişti. Fiyatların hızlı arttığı enflasyonist ortama rağmen tüketici güvenindeki artışta Covid vakalarının azalmasına bağlı olarak işe alımlarda kısmen artış etkili olmuş olabilir.
Kaynak: Turkey Data Monitor
15 NİSAN TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 7’nci haftası olan 8 Nisan ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) TL ve yabancı para cinsinden vadeli ve vadesiz mevduatlardaki artışa bağlı olarak önceki haftaya göre yükseldi. TL cinsi mevduat faiz oranları değişmeyerek ortalama %14-18 aralığında kaldı, TL cinsi kredi faiz oranları hafif değişerek %18-28 aralığında yer aldı. TL cinsi mevduat ve kredi hacmi önceki haftaya göre yükseldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 138,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar düştü, tüzel kişilerin 0,5 milyar dolar artışla 76,8 milyar dolara yükseldi. Böylece yurt içi döviz mevduatları haftalık 368 milyon dolar düşüşle 215,6 milyar dolar oldu. Yurt dışı döviz mevduatları 25,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre değişmedi. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar düşüşle 4,8 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 109,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar yükseldi; altın rezervleri 42,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar arttı,brüt döviz rezervleri 67,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar arttı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar artışla 47,2 milyar dolara yükseldi (hesaplamaya SDR sepetinde olmayan paralar açık olarak dahil edildi). Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 22,7 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar arttı. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 245 milyon dolar net alış, DİBS’te 39 milyon dolar net satış gerçekleştirdi.
28 Şubat – 4 Mart haftasında Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle ilgili gelişmelere odaklanacağız. Şubat ayına ilişkin olarak enflasyonda yükselişin sürmesi kaçınılmazken; ihracatta yukarı yönlü bir sürpriz, reel efektif döviz kurunda düşüş, imalat sektörü PMI endekslerinde zayıflık görebiliriz. GSYH’de ise kısa-orta vadede göremeyeceğimiz büyüme hızına tanık olacağız.
28 ŞUBAT 2022, PAZARTESİ
2021 YILI 4. ÇEYREK GSYH VERİLERİ – TÜİK
2021 yılı 3. çeyreğinde GSYH bir önceki çeyreğe göre %2,7, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %7,4 büyümüştü. 2021 yılı 3. çeyreğinde, bir önceki çeyreğe göre; GSYH, hanehalkı tüketimi, devlet harcamaları ve ihracattaki artış hızlanmış, ithalat artmış, yatırım harcamaları düşmüştü. 2021 yılı son çeyreğine ilişkin olarak bir önceki çeyreğe göre sanayi üretimi, perakende satışlar, ihracat ve ithalatta kaydedilen artış GSYH’nin de önceki çeyreğe büyümesinde etkili olacak. BETAM (Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi) 2021 yılı 4ncü çeyreğinde önceki çeyreğe göre %1,7, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %6,6 büyümesini tahmin ediyor. AA Finans anketine göre GSYH’nin 2021 yılı son çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre ortalama %8,7 büyümesi, 2021 yılı genelinde ortalama %11,1 büyümesi bekleniyor.
Kaynak: TÜİK
ŞUBAT AYI SAMEKS HİZMET VE SANAYİ SEKTÖRLERİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, Ocak ayında, aylık 1,6 puan artışla 53,0 seviyesine yükseldi. Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi de aylık 1,7 puan artışla 49,7 seviyesine yükselmişti. Endeksin 50 üzeri değerler sektörde önceki aya göre büyümeyi, altındaki değerler küçülmeyi gösteriyor.
Kaynak: MÜSİAD
OCAK AYI HİZMET ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (H-ÜFE) – TÜİK
H-ÜFE Aralık ayında aylık %12,81, yıllık %54,89, artış kaydetmişti. Enerji fiyatlarına yapılan zamların özellikle ulaştırma hizmet fiyatlarında sert artış görmemize sebep olacak.
Kaynak: TÜİK
OCAK AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TÜİK
Şubat ayı başında Ticaret Bakanlığı dış ticaret verilerini açıklamıştı. Buna göre Ocak ayında bir önceki aya göre; ihracat %21,0 düşüşle 17 milyar 593 milyon dolara, ithalat %3,6 düşüşle 28 milyar 32 milyon dolara gerilemiş, böylece dış ticaret açığı aylık %53,7 artışla 10 milyar 439 milyon dolara yükselmişti. TÜİK verileri ihracat ve ithalatta mal ve ülke gruplarına göre dış ticaret detaylarını açıklayacak. 1 Mart’ta ise Ticaret Bakanlığı Şubat ayı dış ticaret manşet verilerini açıklayacak.
Türkiye imalat sektörü Ocak ayında yüksek fiyatlar ve azalan siparişlerin etkisiyle zayıflamış, imalat sektörü PMI endeksi aylık 1,6 puan düşüşle 50,5 seviyesine gerilemişti. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörün önceki aya göre büyüdüğünü gösteriyor.
Ocak ayında JP Morgan küresel imalat sektörü PMI endeksi aylık 1,1 puan düşüşle 53,2 seviyesine gerilemişti. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörün önceki aya göre büyüdüğünü gösteriyor. Küresel olarak imalat sektöründe üretimde büyüme hızı önceki aya göre yavaşlamış, yurt içi siparişler yavaş hızla artarken, ihracat siparişleri önceki aya göre düşmüştü. Küresel olarak sektörde istihdam yavaş hızla da olsa büyümesini sürdürmüş, girdi fiyatlarının artış hızı yavaşlarken, çıktı fiyat artışları hızlanmıştı. Geçen hafta açıklanan öncü PMI verileri üretimin artmaya devam ettiğine işaret etmişti.
Kaynak: JP MORGAN, IHS MARKIT
2 MART 2022, ÇARŞAMBA
ŞUBAT AYI FED BEJ KİTAP (BEIGE BOOK) RAPORU – FED
Fed’in Bej Kitap raporu Aralık ayının son haftalarında ılımlı büyümeye, ılımlı istihdam artışına ve katı fiyat artışlarına işaret etmişti. 3 Ocak sonrası verileri kapsayacak olan raporda jeopolitik risklerdeki artışın ABD ekonomisine nasıl yansıyabileceğine dair ipuçları arayacağız.
2021 YILI ARALIK AYI FİNANSAL KESİM DIŞINDAKİ FİRMALARIN DÖVİZ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ – TCMB
Kasım 2021’de finans dışı kesimin döviz varlıkları aylık 1.155 milyon dolar azalışla 160.101 milyon dolara, yükümlülükleri 2.854 milyon dolar azalışla 275.635 milyon dolara gerilemiş, böylece sektörün net döviz pozisyonu açığı aylık 1.699 milyon dolar azalışla 115.533 milyon dolar seviyesine gerilemişti. Kasım 2021 sonu itibariyle sektör, kısa vadede (12 aylık dönemde) 60.818 milyon dolarlık net döviz pozisyon fazlasına sahiptir.
Kaynak: Turkey Data Monitor
3 MART 2022, PERŞEMBE
ŞUBAT AYI ENFLASYON VERİLERİ – TÜİK
Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Ocak ayında yıllık %48,69, aylık %11,10; yurt içi üretici fiyat endeksi ise (Yİ-ÜFE) yıllık %93,53, aylık %10,45 artış kaydetmişti. Döviz kurunun önceki aya göre nispeten yatay kaldığı Ocak ayında enflasyondaki yükselişin ana sebebi başta enerji ve emtia olmak üzere yapılan fiyat artışları ve zamlar olmuştu. Gıda tüketici fiyatları yıllık %55,61, aylık %10,90 artış kaydederken gıda üretici fiyatlarındaki artışlar yıllık %75,94, aylık %10,67 olmuştu. Reuters anketine göre Şubat ayında ortalama olarak TÜFE’de aylık %3,8, yıllık %52,95 artış öngörülüyor.
Ocak ayında küresel gıda fiyatları aylık %1,14, yıllık %19,50 artış kaydetmişti. Yıllık en yüksek artışı %33,88’lik artış ile yağlar grubunda gerçekleşmişti.
Kaynak: Turkey Data Monitor
25 ŞUBAT TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB
18 Şubat ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre hafif artışını sürdürdü. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %16-18 aralığına geriledi, TL cinsi kredi faizleri %20-30 aralığına yükseldi. TL mevduat hacmi önceki haftaya göre %4,7 ile sert yükselişini sürdürdü, TL kredilerinde %1’lik hızlanma kaydedildi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar düşüşle 111,9 milyar dolara, tüzel kişilerin 6,9 milyar dolar düşüşle 73,2 milyar dolara geriledi, yurt dışı döviz mevduatları 0,1 milyar dolar artışla 24,8 milyar dolar oldu; böylece toplam DTH büyüklüğü haftalık 8,1 milyar dolar düşüşle 211,9 milyar dolara geriledi. Tüzel kişilerin DTH’si 24 Aralık’tan bu yana 17,3 milyar dolar, gerçek kişilerin 5,7 milyar dolar azaldı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar düşüşle 5,0 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 114,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar azaldı; altın rezervleri 41,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar arttı,brüt döviz rezervleri 72,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,3 milyar dolar azaldı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 2,2 milyar dolar düşüşle 29,0 milyar dolara geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 23,3 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar geriledi. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 37 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 185 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi.
Kaynak: Turkey Data Monitor
4 MART 2022, CUMA
ŞUBAT AYI REEL EFEKTİF DÖVİZ KURU ENDEKSİ – TCMB
Türk lirasının değeri Ocak ayında dipten dönmüştü. Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan sepete göre, Türk lirasının ağırlıklı ortalama değerinin enflasyondan arındırılarak oluşturulan reel efektif döviz kuru endeksi (REDK), döviz kurlarında sert yükseliş yaşanan Aralık 2021’de 47,90 değeri ile gördüğü dip seviyeden Ocak ayında kurlarda azalan dalgalanmaya bağlı olarak 52,89 seviyesine yükselmişti. Şubat ayında Türk lirasındaki değer kaybının etkisiyle REDK’de düşüş görebiliriz.
Kaynak: TCMB
ŞUBAT AYI ABD İŞGÜCÜ VERİLERİ – TCMB
ABD’de işsizlik oranı Ocak ayında %4,0’e yükselmiş, ortalama saatlik kazançlar yıllık %5,68 artış kaydetmişti.
ABD ekonomisi Ekim-Kasım döneminde hafiften daha ılımlıya doğru güçlü bir performans gösterdi, tedarik zinciri ve işgücü zorlukları ana belirsizlikler olarak vurgulandı.
8 Ekim-18 Kasım dönemini kapsayan ve ABD Merkez Bankası (FED) tarafından yayınlanan Aralık ayı Bej Kitap (Beige Book) raporuna göre güçlü talep artışına rağmen tedarik zinciri sorunları ve istihdam kıtlığı ekonomik büyümeyi bastırmaya devam etti.
ABD’de İmalat ve Hizmet Sektörleri Toplamı Büyümeye Devam Ediyor (endekste 50 üzeri değerler büyümeyi gösteriyor)
Ekonomik aktivite hızlandı…
Raporda artan otomobil talebine dikkat çekilirken düşük stokların satışları aşağı çektiği belirtildi. Delta varyantının yayılmasında azalma yaşanmasının etkisiyle eğlence ve konaklama faaliyetleri arttı. Malzeme ve istihdam eksikliğine rağmen inşaat sektörü ılımlı, imalat sektörü ise daha güçlü büyüdü. Konut kredilerindeki düşüşe rağmen toplam kredi talebi arttı.
Talep artışı, isgücü kıtlığı ve yüksek girdi maliyetleri fiyat baskılarını artırdı…
Çocuk bakımı, emeklilik ve Covid-19’a ilişkin güvenlik endişeleri istihdam piyasasını zorlayan ana etkenler olurken, aşı zorunluluğu işe alımları sınırladı. Söz konusu zorluklar işverenlerin ücret artışlarını yukarı çekmesine sebep oldu.
Güçlü hammadde talebi, lojistik zorluklar ve zayıf işgücü piyasası girdi maliyetlerini yukarı çekse de yarı iletken ve belli bazı çelik ürünleri stoklarının güçlü olması ile kontrat yükümlülüklerinin fiyat artışlarını engellemesi, fiyat baskılarının hafiflemesine sebep oldu.
ABD’de Enflasyon Yıllık %6 Seviyesini Aştı
Riskler canlılığını koruyor…
Raporda, ABD ekonomisine yönelik en büyük belirsizliğin “tedarik zinciri ve işgücü zorluklarının ne zaman hafifleyeceği” olduğu vurgulandı.
ABD ekonomisinin güçlü seyri FED’i gevşek para politikasından adım adım uzaklaştırıyor…
14-15 Aralık para politikası toplantısında FED, pandemi kaynaklı varlık alım programını daha erken sonlandırmayı tartışacak. Piyasalar, FED’in 2022 yılı ikinci çeyreği başında faiz artırımı yapacağını fiyatlıyor.
Dr. Fulya Gürbüz 