konut – Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Bej Kitap, beklenti anketi, borç, bütçe, enflasyon, güven, istihdam, konut, net yatırım

17 NİSAN 2023, PAZARTESİ

MART AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

2023 yılı Şubat ayında merkezi yönetim bütçesi 170,6 milyar TL açık vermiş (grafikte gri çubuklar), Ocak-Şubat 2023 döneminde toplam bütçe açığı 202,8 milyar TL, son 12 aylık toplam bütçe açığı 441,5 milyar TL olmuştu. Merkezi yönetim bütçesiyle yakın sonuçlar sunan Hazine nakit bütçe dengesi (grafikte mavi çubuklar) Mart ayında 32 milyar TL açık verdi. Böylece Ocak-Mart 2023’te 257,8 milyar TL, son 12 ayda toplam 404,1 milyar TL nakit açığı verildi. Merkezi yönetim bütçesinin de benzer sonuç vereceğini bekleyebiliriz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MART AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK

Şubat 2023’te Türkiye genelinde toplam 80 bin 31 adet konut satıldı (grafikte kırmızı çizgi). Toplam satışın yaklaşık 77 bini Türkiye vatandaşlarına (grafikte gri çubuklar), 3 bini ise yabancılara (grafikte mavi çubuklar) yapıldı. Ocak-Şubat döneminde 178 bin, son 12 aylık dönemde toplam 1 milyon 477 bin konut satışı yapıldı. Mart ayında kredi hacminde artış kaydedilmiş olmasının konut satışlarına nasıl yansıdığına odaklanacağız.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ŞUBAT AYI ÜCRETLİ ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Sanayi, ticaret-hizmet ve inşaat sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı Ocak 2023’te yıllık %7,8 artışla, aylık bazda ise %1,2’lik azalışla 14,6 milyon kişi oldu. Arındırılmamış verilere göre Ocak ayında aylık bazda ücretli çalışan sayısı sanayi sektöründe %0,8, ticaret-hizmet sektöründe %1,2, inşaat sektöründe de %2,0’lik düşüş kaydedildi. Ücretli çalışan sayısında aylık bazda düşüş yaşanması talep tarafındaki zayıflığı destekliyor.

Kaynak: TÜİK

ŞUBAT AYI ULUSLARARASI YATIRIM POZİSYONU – TÜİK

Ocak 2023’te Türkiye’nin uluslararası varlıkları aylık %0,6 artışla 312,1 milyar dolara yükselmiş, yükümlülükleri aylık %1,8’lik düşüşle 574,1 milyar dolara gerilemişti. Böylece Türkiye’nin yurt dışından alacaklarıyla, Türkiye’nin yurt dışına borçlarının net farkını gösteren “net uluslararası yatırım pozisyonu” Ocak ayında 262,0 milyar dolar açık vererek bir önceki aya göre %4,6’lık düşüş kaydetti. Bankalar 2018 yılından itibaren kredi yükümlülüklerini azaltma eğilimini sürdürürken, genel hükümet ve diğer sektörler Ekim 2022’den itibaren kredi yükümlülüklerini artırıyor. Dolayısıyla genel hükümetin ve bankacılık dışı sektörün kur riskinin artmaya devam etmesi özellikle merkezi yönetim açısından yüksek maliyetle borçlanma gereğinin de artacağı anlamına geliyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

18 NİSAN 2023, SALI

ŞUBAT AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ (KFE) – TCMB

TCMB’nin hesaplama yöntemine göre “Türkiye’deki konutların kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan KFE” 2023 yılı Ocak ayında aylık %6,9 artış kaydetti. KFE’deki yıllık artış %153,1, aynı dönemde reel artış %59,1 oldu. Aşağıdaki grafikte KFE’nin (sarı çizgi) Ağustos 2022’den bu yana inşaat maliyetlerinden (mavi çizgi) daha hızlı arttığını görüyoruz. Grafikte gri çubuklar aylık konut satış miktarını gösteriyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

19 NİSAN 2023, ÇARŞAMBA

TCMB NİSAN AYI PİYASA KATILIMCILARI ANKET SONUÇLARI – TCMB

2023 yılı Mart ayında yıl sonu TÜFE enflasyonu %37,7, 12 ay sonrasının TÜFE enflasyonu %31,6, yıl sonu Dolar/TL kuru 22,910, gelecek 12-ay sonu Dolar/TL kuru 23,521, yıl sonu cari işlemler açığı 36 milyar dolar olarak tahmin edilirken söz konusu beklentiler Şubat ayı anketine göre yükseliş kaydetmişti. Öte yandan 2024 yılı toplam cari açığın 25,9 milyar dolar, 2023 yılı GSYH büyümesinin %3,5 ve 2024 yılı GSYH büyümesinin %4,4 olacağı tahmin edilen Mart ayı anket beklentilerinin ise Şubat ayı anketine göre düştüğünü gördük. Özellikle ABD ve Avrupa ekonomilerinde yavaşlama sinyallerinin gelmesi Türkiye’nin de büyüme potansiyeli üzerinde aşağı yönlü risk oluşturuyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

NİSAN AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Mart 2023’te tüketici güven endeksi aylık %2,9 düşüşle 80,1 seviyesine geriledi. 0-200 arasında değer alabilen endeksin 100 seviyesi altındaki değerler tüketici güveninde kötümser durumu, üzerindeki değerler ise iyimserliği gösteriyor. Endeksteki düşüşte maddi durum, ekonomik durum, işsizlik, tasarruf edebilme ve harcama yapabilme motivasyon ve kabiliyetlerinde bozulmanın etkisini gördük. Talep tarafındaki zayıflığa yönelik gelen sinyaller Nisan ayında tüketici güvenindeki zayıflığın devam etmesine sebep olabilir.

Kaynak: TÜİK

ŞUBAT AYI TARIM GİRDİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-GFE) – TÜİK

2023 yılı Ocak ayında gübre fiyatlarının bir önceki aya göre düşmesi, enerji fiyatlarının ise aynı dönemde sınırlı artmasına rağmen bakım, veteriner ve diğer mal ve hizmetlerdeki sert artışlara bağlı olarak Tarım-GFE bir önceki aya göre %6,24 artış kaydederken yıllık enflasyon artışı %95,99’a yavaşladı. Dünyada gıda fiyatları Nisan 2022’den bu yana aralıksız düşüyor. Gübre ve enerjide ithal girdiye bağımlı olan Türkiye’de ise gübre fiyatlarının Kasım 2022’den bu yana düşmesi, enerji fiyatlarının ise zayıflamasına bağlı olarak yıllık Tarım-GFE artışı da yavaşlıyor. Ancak söz konusu yavaşlamanın kalıcılığı Türkiye’de yüksek enflasyon ortamında fiyatlama davranışlarında görülen yapışkanlık etkisinin azalmasına bağlı olduğunu ekleyelim.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ABD MERKEZ BANKASI 2023 YILI ÜÇÜNCÜ BEJ KİTAP (BEIGE BOOK) RAPORU – http://www.federalreserve.gov/monetarypolicy/publications/beige-book-default.htm

9 Ocak-26 Şubat 2023 dönemini kapsayan Fed’in 2023 yılı ikinci Bej Kitap raporunda ABD ekonomisinin ılımlı büyüme kaydettiğini, istihdamda güçlü seyrin korunduğunu, perakende satışların yatay kaldığını, daralan imalat sektöründe iyileşme kaydedildiğini, konut piyasasında arzın kısıtlı olduğunu, finans dışı hizmet talebinde istikrarın sürdüğünü, kredi talebinin azaldığını, enflasyonist baskının azalma işaretleri gösterdiğini okumuştuk. Mart ayına ilişkin öncü verilere göre Şubat ayında aylık %0,2 düşüş kaydeden perakende satışlar Mart ayında aylık %1 düştü, TÜFE enflasyonu Şubat ayındaki yıllık %6’dan %5’e geriledi, Şubat ayında imalat sektöründeki düşüş Mart ayında zayıfladı, hizmet sektöründeki büyüme ivmelenmesi Mart ayında güç kaybetti, Mart ayında istihdam artışı zayıflamaya devam etti, ekonomik görünümle ilişkili olarak tüketici güveni Mart ayında hafif gerilerken Nisan ayında güçlenme yaşandı. Dolayısıyla Mart ayını ve Nisan ayının ilk iki haftasını kapsayacak olan üçüncü Bej Kitap raporunda ABD ekonomisindeki ılımlı iyileşme ve fiyat baskılarındaki azalma işaretlerinin gelmeye devam edeceğini bekleyebiliriz. Söz konusu gelişmeler Fed’in 3 Mayıs tarihli toplantısında politika faizini 25 baz puan artırıp bir süre beklemede kalabileceği sinyali beklentilerini destekliyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

20 NİSAN 2023, PERŞEMBE

MART AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

2023 yılı Şubat ayında merkezi yönetimin borç stoku aylık %0,7’lik artışla 4,2 trilyon TL’ye yükselmişti. Stokun %36’sı (1,5 trilyon TL) Türk lirası cinsinden, kalan %64’ü yabancı para cinsindendir. Dolayısıyla döviz kurundaki artışlar merkezi yönetim borç stokunun ve borçlanma gereğinin artmasına sebep olmaktadır. 2022 yılı son çeyreğinde merkezi yönetimin borç stokunun GSYH’ye oranının (%26,9) son 30 yılın en düşük seviyesinde olması elbette olumlu bir gelişme, ancak Hazine’nin yurt dışından yüksek maliyetlerle borçlanma gereğinin artıyor olması Türkiye’nin risk primi üzerinde ağırlığını hissettirmeye devam ediyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MART AYI YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE) – TÜİK

Şubat 2023’te YD-ÜFE yıllık %48,13, aylık %0,42 artış kaydetmişti. Yıllık bazda enerji ve enerji dışı emtia girdi fiyat artışlarının Şubat ayında yavaşlaması, yurt dışına üretim yapan üreticilerin maliyet artış hızını da aşağı çekti. Döviz kurunun aylık %0,8 ile sınırlı arttığı Mart ayında enerji ve enerji dışı emtia fiyatlarının önceki aya göre düşmeye devam etmesi YD-ÜFE’de aylık bazda artışı sınırlandırabilir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: Bütçe, cari açık, ciro, dış borç, enflasyon, istihdam, konut, perakende satış

6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli yıkıcı depremde acımız ve kaybımızın tarifi yok. Hayatını kaybedenlere rahmet, yaralılarımıza şifa, halkımıza başsağlığı ve sabır diliyorum.

2021 yılı verilerine göre depremden etkilenen 10 ilimizin GSYH içindeki payı %9,3 seviyesinde bulunuyor. TÜRKONFED raporuna göre depremin hasarı 84,1 milyar dolar. Merkezi yönetim bütçe açığında hızlanma, borçlanma gerekliliğinde artış; üretim, gelir ve harcama kabiliyetinde azalma göreceğiz. Sağlam konut talebinde olası artışlar konut fiyatlarında dalgalanma yaratabilir.

13–17 Şubat haftasında, Ocak ayına ilişkin olarak tarım üretici maliyetlerinde aylık artışların sürmesini, merkezi yönetim bütçesinde açık göreceğiz. Aralık ayına ilişkin perakende satışlarda, cari açıkta ve konut fiyatlarında artış ile ciro artışımda yavaşlama devam edebilir. Ek olarak, Aralık ayı çalışan ücretliler ve dış borç verilerine odaklanırken, yurt dışında salı günü açıklanacak ABD enflasyon verileri takibimizde olacak.

13 ŞUBAT 2023, PAZARTESİ

2022 YILI ARALIK AYI CARİ İŞLEMLER DENGESİ – TCMB

Kasım 2022’de dış ticaret açığındaki artış ve azalan turizm gelirlerine bağlı olarak 3,7 milyar dolar cari açık kaydedilmiş, son 12-aylık cari açık toplamı 45 milyar dolara yükseldi. Artan dış ticaret açığı ve azalan turizm verileri dikkate alındığında Aralık ve Ocak aylarında cari açık sırasıyla 6,2 milyar dolar ve 10,2 milyar dolar seviyelerine yükselecek; 12 aylık cari açık toplamı Aralık ayında 48 milyar dolara, Ocak ayında 51,3 milyar dolara yükselecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2022 YILI ARALIK AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ – TÜİK

Kasım 2022’de perakende satış hacmi aylık %1,5, yıllık %12,1 artış kaydetmişti. Aralık ve Ocak aylarında kredi kart kullanımı ve tüketici kredilerindeki artış perakende satışları desteklemeye devam edecek.

Kaynak: TÜİK

2022 YILI ARALIK AYI CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK

Kasım 2022’de sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi aylık %1,6, yıllık %99,7 artış kaydetmişti. Aşağıdaki grafikte de görüleceği gibi yıllık ciro artış hızları yavaşlarken üretim maliyetlerinin (Yİ-ÜFE) altında kalmaya devam ediyor.

Kaynak: TÜİK

15 ŞUBAT 2023, ÇARŞAMBA

OCAK AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM ÜFE) – TÜİK

Aralık 2022’de Tarım-ÜFE yıllık %151,0, aylık %4,8 artış kaydetmişti. Ocak ayında enerji fiyatları ve kurdaki artış tarım üretici maliyetlerinin de aylık bazda yükselmesine sebep olacak.

Kaynak: TÜİK

OCAK AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE VERİLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Aralık 2022’de merkezi yönetim bütçesi 255,2 milyar TL gelir, 373,8 milyar TL gider kaydetmiş, bütçe açığı 118,6 milyar TL olarak gerçekleşmişti. 2022 yılı genelinde 2,8 trilyon TL gelir, 2,9 trilyon TL gider kaydedilmiş, 139,1 milyar TL bütçe açığı gerçekleşmişti. Öncü gösterge niteliğindeki Hazine nakit bütçesinin Ocak ayında 54 milyar TL açık verdiğini hatırlatalım.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ARALIK 2022 ÜCRETLİ ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı Kasım 2022’de yıllık %7,1 artışla 14 milyon 824 bin 187 kişi oldu. Yıllık bazda ücretli çalışan sayısı sanayi sektöründe %7,1, inşaat sektöründe %6,3 ve ticaret-hizmet sektöründe %7,3 arttı. Aylık bazda sanayi sektöründe ücretli çalışan sayısı yatay kalırken, ticaret ve hizmetler sektöründe %1 azaldı, inşaat sektöründe %1,1 arttı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

16 ŞUBAT 2023, PERŞEMBE

ARALIK 2022 KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB

Türkiye’deki konutların kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan Konut Fiyat Endeksi (KFE) (2017=100), Kasım 2022 ’de aylık %3,8 artışla 628,6 seviyesine yükselmişti. Konut fiyatları yıllık bazda %174,3, reel olarak %54,0 artış kaydetmişti. İnşaat maliyetlerindeki artış konut fiyatlarını da yukarı taşımasından dolayı Aralık ayında da konut fiyatlarında artış görmeye devam edeceğiz.

Kaynak: TCMB

ARALIK 2022 ÖZEL SEKTÖR UZUN VADELİ YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB

Kasım 2022 ’de özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, 2021 yıl sonuna göre 7,2 milyar dolar azalışla 161,2 milyar dolar seviyesine gerilemiş, Ekim 2022’ye göre 0,2 milyar dolar artmıştı. Sektörün uzun vadeli kredi borcu Kasım 2022’de 152,6 milyar dolar ile hafif gerilerken, söz konusu borcun %35,6’sı finansal kuruluşlara, %64,4’ü finansal olmayan kuruluşlara aittir. Sektörün kısa vadeli kredi borcu ise aylık 0,3 milyar dolar artışla 8,5 milyar dolar seviyesine yükselmişti. Kalan vadeye göre sektörün gelecek 12 ayda gerçekleştireceği anapara geri ödemelerinin toplamı ise 40,9 milyar dolar olarak duyurulmuştu.

Kaynak: Turkey Data Monitor

17 ŞUBAT 2023, CUMA

OCAK AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK

Aralık 2022 ’de Türkiye genelinde 207 bin 963 konut satılmış, 2022 yılı genelinde toplam konut satışları yıllık %0,4 azalışla 1 milyon 485 bin 622 adet olmuştu.

Kaynak: TÜİK

ARALIK 2022 TÜRKİYE TOPLAM KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU– TCMB

Kasım 2022 ’de toplam kısa vadeli dış borç stoku aylık 3,0 milyar dolar artışla 145,4 milyar dolara yükselmişti. Toplam borcun 51,3 milyar doları özel sektör finans dışı kuruluşların, 34,0 milyar doları özel sektör finans kuruluşların, 27,6 milyar doları kamu bankalarının, 32,5 milyar doları Merkez Bankasına aittir. Gelecek 12 ayda vadesi dolacak toplam dış borç stoku ise Kasım 2022’de aylık 2,7 milyar dolar artışla 189,0 milyar dolara yükselmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: Bej Kitap, borç, bütçe, enflasyon, istihdam, konut

16 – 20 Ocak haftasında, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin olarak enflasyonda yumuşama, konut fiyatlarında artış görebiliriz. TCMB politika faizini değiştirmeyecek. FED Bej Kitap raporunda ABD’de ekonomik görünüm ve enflasyona dair zayıflık sinyalleri gelebilir.

16 OCAK 2023, PAZARTESİ

ARALIK 2022 TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-ÜFE) – TÜİK

Kasım 2022’de Tarım-ÜFE aylık %7,0, yıllık %169,5 artış kaydetmişti. TÜFE’nin alt kalemi olan Gıda ve Alkolsüz İçecekler Ekim ve Kasım aylarında aylık %5 üzerinde artış kaydetmesinin ardından Aralık ayında %2,0 artış gösterdi. Yİ-ÜFE’nin alt kalemi olan Gıda Ürünleri ise Aralık ayında %3,3 arttı. Zayıflayan enerji maliyetlerini de dikkate aldığımızda Aralık ayında Tarım-ÜFE’nin aylık artışında yavaşlama görebiliriz.

Kaynak: TÜİK

ARALIK 2022 MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE DENGESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Kasım 2022’de merkezi yönetim bütçesi 347,7 milyar TL gelir, 239,4 milyar TL gider kaydetmiş, böylece bütçe 108,3 milyar TL fazla vermişti. Ocak-Kasım döneminde bütçe toplamda 20,4 milyar TL açık verdi. Nakit bütçe dengesi ile genelde yakın sonuçlar vermektedir. Nakit bütçe Aralık ayında 108,3 milyar TL açık verdiğini, 2022 yılı toplamında nakit açığının 169,4 milyar TL olduğunu belirtelim. 2022-2024 dönemi Orta Vadeli Program’a göre merkezi yönetim bütçesinin 2022 yılında 278,4 milyar TL, 2023 yılında 290,2 milyar TL açık vermesi tahmin edilmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

KASIM 2022 ÖZEL SEKTÖR UZUN VADELİ YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB

Ekim 2022’de özel sektörün uzun vadeli yurt dışı kredi borcu 152,7 milyar dolar seviyesinde olup; 97,7 milyar doları finans dışı sektöre, 47,2 milyar doları bankacılık sektörüne, 7,8 milyar doları bankacılık dışı finans kuruluşlarına ait bulunuyordu. Sektör bazında bakıldığında borcun 54,4 milyar doları hizmet sektörüne, 22,4 milyar doları imalat sektörüne, 20,9 milyar doları tarım sektörüne aittir. FED ve Avrupa Merkez Bankası’nın faiz artırım sürecinde olmaları Türkiye’nin yurt dışı borçlanma maliyetlerinin artmasına sebep oluyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

KASIM 2022 ÜCRETLİ ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Arındırılmamış verilere göre Ekim 2022’de ticaret ve hizmetler sektöründe 8 milyon 277 bin, sanayi sektöründe 5 milyon 17 bin, inşaat sektöründe 1 milyon 588 bin kişi istihdam edilmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

17 OCAK 2023, SALI

ARALIK 2022 KONUT SATIŞLARI – TÜİK

Kasım 2022’de konut satışları aylık 15.146 adet artışla 117.806 adet olmuştu. Yabancılara konut satışları aylık 706 adet artışla 6.083 adet olmuştu. Aralık ayında konut kredilerindeki artışın konut satışlarına nasıl yansıdığını izleyeceğiz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

KASIM 2022 KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB

Dolar/TL kurunun aylık %1,5 arttığı Ekim 2022’de konut fiyat endeksi aylık %5,4, yıllık %199,2 artış kaydetmişti. Kasım ayında döviz kurunun yatay kalmasına rağmen inşaat maliyetleri aylık %1,2 artış kaydetti. Söz konusu artışın konut fiyatlarına da yansıması beklenebilir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

KASIM 2022 KISA VADELİ TOPLAM DIŞ BORÇ STOKU – TCMB

Ekim 2022’de Türkiye’nin kısa vadeli (1-yıldan az vadeli borçlanılan) dış borç stoku aylık 2,4 milyar dolar artışla 142,3 milyar dolar seviyesine yükselmişti. Borçlanan bazında, borcun 32,3 milyar doları TCMB’ye, 58,3 milyar doları bankalara, 51,8 milyar doları diğer sektörlere aittir. Kalan vadeye göre, vadesinin dolmasına 1 yıl ve altında kalmış olan borç stoku ise aylık 1,0 milyar dolar artışla 186,3 milyar dolar seviyesindeydi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

18 OCAK 2023, ÇARŞAMBA

BEJ KİTAP (BEIGE BOOK) – federalreserve.gov

8 Ekim-23 Kasım dönemini kapsayan 2022 yılı raporunda FED, yüksek faiz oranları ve enflasyon ile görünüme yönelik artan belirsizliğe bağlı olarak ekonomik aktivitenin bir önceki rapor dönemine göre yatay ya da hafif arttığına işaret etmişti. İşgücü talebinde zayıflama kaydedilirken; teknoloji, finans ve gayrimenkul sektörlerinde işten çıkartmalara dikkat çekildi. Çalışan ücret artışları ise ılımlı artış kaydetti. İstihdam piyasasına yönelik beklentiler ise istihdam artışının yatay ya da yavaşlayacağı yönündeydi. Fiyatlar tarafında ise iyileşen tedarik zinciri ve zayıflayan talebe bağlı olarak tüketici fiyat artışları yavaşladı. Rapora göre, enflasyonun yatay veya ılımlı artış kaydedeceği bekleniyor. FED, 1 Şubat’ta yılın ilk faiz kararını açıklayacak. Piyasa beklentisi, politika faiz hedef aralığının %4,25-4,50 seviyesinden 25 baz puan artışla %4,50-4,75 seviyesine yükseleceği yönünde. Kasım-Aralık dönemini kapsayacak olan yeni raporda enflasyondaki yumuşamanın ve ekonomik aktivitede zayıflığın sürdüğüne tanık olabiliriz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

19 OCAK 2023, PERŞEMBE

MERKEZ BANKASI PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – TCMB

TCMB’nin %9 seviyesindeki 1-hafta vadeli borç verme faiz oranı olan politika faizinde değişiklik olmayacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

20 OCAK 2023, CUMA

ARALIK 2022 YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ – TÜİK

Kasım 2022’de (YD-ÜFE) aylık %2,28, yıllık %83,66 artış kaydetmişti. Döviz kurundaki yıllık artışın Aralık ayında yavaşlamasının izdüşümünü YD-ÜFE’de de göreceğiz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

KASIM 2022 TARIMSAL GİRDİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-GFE) – TÜİK

Tarım-GFE Ekim 2022’de aylık %2,68, yıllık %134,76 artış kaydetmişti. Kasım ayında döviz kurundaki yıllık artışın yavaşlamasına paralel olarak yıllık Tarım-GFE artışında da yavaşlama görebiliriz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ARALIK 2022 MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Kasım 2022’de merkezi yönetimin borç stoku 3,9 trilyon TL seviyesindeydi. Toplam borcun 1,9 trilyon TL’sini iç borç, 2,0 trilyon TL’sini dış borç oluşturmaktaydı. TL cinsi borç stoku 1,3 trilyon TL iken, 2,6 triyon TL’si yabancı para cinsindendir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Borç, bütçe, cari açık, dış ticaret, enflasyon, faiz kararları, inşaat, işsizlik, konut, perakende, sanayi

12 – 16 Aralık haftasında, Kasım ayına ilişkin olarak Ekim ayına ilişkin olarak cari açığın önceki aya göre azalması, sanayi üretiminin yataya yakın bir seyir izlemesi, perakende satışların artması beklenebilir. Amerikan ve Avrupa merkez bankalarının 50’şer baz puan faiz artırması bekleniyor.

12 ARALIK 2022, PAZARTESİ

EKİM AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK

Eylül 2022’de mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı aylık 0,3 yüzde puan artışla %10,1 seviyesine yükselmişti. 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus 64 milyon 871 bin kişi, işgücü 34 milyon 349 bin kişi, istihdam 30 milyon 867 bin kişi, işsiz 3 milyon 482 bin kişi seviyesindeydi. İş bulmakta ümidini kaybetmiş atıl işgücü oranı %20,3 iken, genç işsizlik oranı %18,9 seviyesindeydi.

Kaynak: TÜİK

EKİM AYI CARİ İŞLEMLER DENGESİ – TCMB

Cari işlemler hesabının iki ana kalemi turizm gelirleri ve dış ticaret dengesidir. Ekim ayında ülkeden ayrılan turist sayısının aylık %11 civarında azalmasına bağlı olarak net turizm geliri önceki aya göre 0,6 milyar dolar civarında azalabilir. Dış ticaret açığı ise Ekim ayında önceki aya göre 1,7 milyar dolar azalmıştı. Eylül ayında 3,0 milyar dolar açık veren cari işlemler dengesi söz konusu ana kalemlerdeki değişime bağlı olarak Ekim ayında 1,9 milyar dolar açık verebilir. Tahminimiz tutması halinde Eylül ayında 39,2 milyar dolar seviyesindeki son 12-aylık toplam cari açık büyüklüğü Ekim ayında 45,1 milyar dolar seviyesine yükselebilir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EKİM AYI DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – TÜİK

Eylül 2022’de mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi aylık %2,4 artış kaydederken, ithalat miktar endeksi aylık %0,6 düşüş kaydetmişti. İhracat birim değer endeksi Eylül ayında aylık %2,4 düşüşle 108,1 seviyesine gerilemiş, ithalat birim değer endeksi ise 151,8 seviyesi ile önceki aya göre yatay kalmıştı. Grafikte görüleceği üzere ihracat hacminde (açık gri çubuklar) inişli çıkışlı seyir dikkat çekerken, ihracat birim fiyatlarında düşüş (mavi çizgi), ithalat birim fiyatlarında (lacivert çizgi) ise yüksek seyir korunuyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EKİM AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ – TÜİK

Eylül 2022’de inşaat maliyet endeksi, aylık %1,57, yıllık %119,83 artış kaydetmişti. Aylık bazda malzeme endeksi %2,07 artmış, işçilik endeksi %0,07 azalmış; yıllık bazda malzeme endeksi %133,40, işçilik endeksi %84,04 artmıştı. Grafikte görüleceği gibi döviz kurundaki (turuncu çizgi) yatay seyir malzeme maliyetlerindeki aylık artışların yavaşlamasına sebep oluyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

13 ARALIK 2022, SALI

EKİM AYI SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – TÜİK

Eylül 2022’de sanayi üretimi aylık %1,6 düşerken, yıllık bazda %0,4 artış kaydetmişti. Ekim 2022’de otomotiv sektörü üretimi ve ihracatının Eylül ayına göre düşüş kaydetmesi sanayi üretimini de aşağı yönlü baskılayacaktır. Öte yandan Ekim ayına ilişkin güven endekslerinin sipariş ve üretim artışlarına işaret etmesi, sanayi üretimini aylık bazda destekleyecektir.

Kaynak: TÜİK

EKİM AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSİ – TÜİK

Eylül 2022’de perakende satış endeksi aylık %1,8, yıllık %9,7 artış kaydetmişti. Ekim 2022’de güven endekslerinde siparişlere yönelik olumlu sinyaller ile ihtiyaç kredi hacmi ve kredi kart harcamalarında kaydedilen artışlar perakende satışları da olumlu etkileyecektir.

Kaynak: TÜİK

14 ARALIK 2022, ÇARŞAMBA

FED PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – federalreserve.gov

Fed’in 30 Kasım’da yayınladığı Bej Kitap raporunda ABD’de ekonomik aktivitenin 19 Ekim tarihli Bej Kitap raporuna göre hafif de olsa iyileştiğini, büyüme hızının yavaşladığını okuduk. Söz konusu dönemde istihdamın zayıfladığını, ücret artışlarındaki baskının azaldığını, fiyatlar genel seviyesinde de baskıların kısmen azaldığını ekleyelim. Ek olarak, Ekim ayında TÜFE’nin, Kasım ayında ise ÜFE’nin yıllık artış hızlarının da yavaşladığını gördük. Dolayısıyla, Haziran-Kasım döneminde yapılan son dört para politikası toplantısında 75’er baz puanlık faiz artırımlarının 14 Aralık toplantısında %78 olasılıkla 50 baz puanlık artırıma yavaşlayacağı beklentisinin mevcut gelişmeleri desteklediğini söyleyebiliriz. Fed’in 50 baz puanlık faiz artırımı politika hedef faiz oranı aralığını %4,25-4,50 aralığına yükseltecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

15 ARALIK 2022, PERŞEMBE

AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – ecb.europa.eu

AMB’den 50 baz puanlık faiz artışı bekleniyor.

KASIM AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-ÜFE) – TCMB

Ekim 2022’de Tarım-ÜFE aylık %4,59, yıllık %163,32 artış kaydetmişti. Kasım ayında enerji fiyat artışlarındaki yavaşlama ve döviz kurunun yatay seyretmesi yıllık Tarım-ÜFE enflasyonunun da yavaşlamasına katkıda bulunabilir.

Kaynak: TÜİK

KASIM AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK

Türkiye genelinde konut satışları Ekim ayında yıllık %25,3 azalışla 102 bin 660 adet olmuştu. Konut kredi hacminin Kasım ayında önceki aya göre yatay kalması toplam konut satışlarında önemli bir artış olmayacağına işaret ediyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

KASIM AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE DENGESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Ekim ayında merkezi yönetim bütçesi 224,2 milyar TL gelir, 307,4 milyar TL gider kaydetmiş, böylece bütçe 83,2 milyar TL bütçe açığı kaydetmişti. Ocak-Ekim döneminde bütçe toplamda 128,7 milyar TL açık verdi. Ekim ayında son 12-aylık bütçe açığı toplamı (grafikte mavi çizgi) 251,8 milyar TL’ye yükseldi. Merkezi yönetim bütçesiyle genelde yakın sonuçlar veren Hazine Nakit Bütçe Dengesinin Kasım ayında 99,6 milyar TL fazla verdiğini hatırlatalım. Söz konusu bütçe fazlası merkezi yönetimin bütçe dengesini olumlu etkileyecektir ancak Hazine’nin net borçlanma miktarındaki artışlar bütçedeki borç yükünün artmasına sebep oluyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EKİM AYI ÖZEL SEKTÖR YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB

Eylül 2022’de özel sektörün yurt dışı uzun ve kısa vadeli toplam kredi borcu 160,9 milyar dolar seviyesindeydi. Toplam borcun 98,6 milyar doları reel sektöre, 54,2 milyar doları bankacılık sektörüne, 8,1 milyar doları bankacılık dışı finans sektörüne ait. Toplam borcun 153,5 milyar doları uzun vadeli, 7,5 milyar doları kısa vadeli borçları kapsıyor. TCMB hesaplamasına göre özel sektörün Eylül 2022 itibariyle gelecek 12 ay içinde gerçekleştireceği anapara geri ödemelerinin toplamı 42,1 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

16 ARALIK 2022, CUMA

TCMB ARALIK AYI PİYASA KATILIMCILARI ANKETİ – TCMB

Kasım ayı anketinde katılımcılar TÜFE’nin yılsonunu ortalama %68,06 seviyesinden kapatıp, gelecek 12-ay sonunda ortalama %37,47’ye, gelecek 24-ay sonunda ise ortalama %20,76 seviyesine gerileyeceğini tahmin etmişti. GSYH büyüme tahminleri 2022 yılı için %5,12, 2023 yılı için %4,12 olmuştu. Cari açık beklentileri ise 2022 yılı için 48,8 milyar dolar, 2023 yılı için 31,1 milyar dolardı. Anket katılımcıları 12-ay sonrasında politika faiz oranının mevcut %9 seviyesinden %15’in üzerine çıkıp 24-ay sonrasında %13’lere gerileyeceğini tahmin etmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EKİM AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB

Merkez Bankası konut fiyat endeksi Eylül 2022’de aylık %4,93, yıllık %189,2 artış kaydetmişti. Döviz kurundaki nispeten yatay seyir inşaat maliyetleri yıllık enflasyonunun %119,8 ile daha yavaş kalmasına sebep oldu. Mevcut seyrin Ekim ayı verilerinde sürüp sürmeyeceğine odaklanacağız.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EKİM AYI TÜRKİYE KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU – TCMB

Eylül 2022’de Türkiye’nin toplam kısa vadeli dış borç stoku 139,5 milyar dolarken, gelecek 12-ayda vadesi dolacak toplam dış borç stoku 185,3 milyar dolar seviyesindeydi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Dr. Fulya Gürbüz

Bej Kitap: ABD ekonomisi ılımlı büyüdü, istihdam zayıfladı, fiyatlar yüksek seyretse de beklenti ılımlı

Amerikan Merkez Bankası (Fed), 12 Fed Bölgesindeki ekonomik aktiviteyi ölçen ve 2022 yılı 29 Ağustos-6 Ekim dönemini kapsayan anket sonuçlarını senenin yedinci Bej Kitap raporu ile yayınladı.

29 Ağustos-6 Ekim döneminde, bir önceki rapor dönemine göre; Bölgeler arasında farklılıklar olsa da ekonomik aktivite ılımlı bir büyüme sergiledi, istihdam çoğu Bölgede ılımlı arttı, bazı Bölgelerde yavaşlama kaydedilse de enflasyondaki yükseliş sürdü. Söz konusu gelişmeler, enflasyonu yavaşlatmayı hedefleyen Fed’in 2 Kasım tarihli para politikası toplantısında 75 baz puanlık faiz artırım beklentisini destekliyor. Gelelim detaylara…

Ekonomik aktivite ülke genelinde ılımlı seyretti

Toplam 12 Fed Bölgesinden toplanan verilere göre; dört Bölgede ekonomik aktivite önceki rapor döneminde göre değişmezken, iki Bölge’de gerileme kaydetti. Yüksek faiz oranları, enflasyon ve tedarik kesintileri talepte yavaşlamaya/zayıflığa sebep oldu.

. Zorunlu olmayan (ihtiyati) harcamalardaki azalmanın etkisiyle perakende satışlar önceki rapor dönemine göre yatay kaldı. Otomotiv satıcıları; kısıtlı stok, yüksek fiyatlar ve artan faiz oranlarına bağlı olarak kalıcı bir durgunluğa işaret etti.

. Turizmde güçlü artış yaşandı, iş seyahatlerinde canlanma kaydedildi.

. İmalat sektörü aktivitesi birkaç Bölgede düşse de tedarik zincirindeki iyileşmeye bağlı olarak çoğu Bölgede ya yatay kaldı ya da arttı.

. Finans dışı hizmetlere olan talep arttı. Liman aktivitesi güçlü artarken, tır taşımacılığı ve navlun talebi karışık bir görünüm sergiledi.

. Uzun vadeli konut kredi faizlerinin artması ve yükselen konut fiyatlarına bağlı olarak apartman dairelerine olan talep arttı, endüstriyel kiralama güçlü seyrini korurken ofis talebi cansız kaldı.

. Konut amaçlı gayrimenkul kredilerinde daralmaya bağlı olarak çoğu Bölgede bankacılık sektörü kredi hacminde düşüş kaydedildi.

. Enerji sektörü ılımlı büyürken, kuraklık ve yüksek girdi maliyetleri tarım sektörünü etkilemeye devam etti.

. Talepteki zayıflığa bağlı olarak artan büyüme endişeleri ekonomik görünüm beklentilerinde bozulmaya sebep oldu.

İstihdam zayıflıyor

İstihdam çoğu Bölge’de hafiften ılımlıya doğru bir artış kaydetti. Bazı bölgelerde istihdam talebinde azalma yaşanırken, bazılarında ise ekonomik görünümdeki endişeler istihdam alımını duraklattı hatta raporda istihdam alımını dondurduklarına dair söyleme dikkat çekildi. Ücretlerde ise artış eğilimi sürdü.

Fiyatlarda ılımlı artış beklentisi hakim

Fiyat artışları yüksek seyretmeye devam ederken bazı Bölgelerden yavaşlama sinyalleri geldi. Birçok endüstride girdi maliyetlerinde belirgin artışlar yaşanırken; bazı emtia, petrol ve navlun maliyetlerinde düşüş kaydedildi.

Satış fiyatları ise bazı Bölgelerde güçlü artarken bazılarında ılımlı artışlar yaşandı. Rapor dönemini kapsayan geçmiş altı haftada girdi maliyetlerindeki artışların müşterilerin geri durmasına bağlı olarak satış fiyatlarına doğrudan yansıtılamadığına dikkat çekildi. Önümüzdeki döneme ilişkin anket katılımcılarının beklentisi fiyat artışlarının ılımlı kalacağı yönünde.

Ekonomi Gündemi: Bütçe, dış borç, enflasyon, konut fiyat ve satışı, TCMB faiz kararı

15 – 19 Ağustos haftasında, TCMB toplantısında sürpriz olmayacak, faiz artırmayacak. Temmuz ayına ilişkin olarak merkezi yönetim bütçesinin açık verdiğini göreceğiz. Tarım üreticilerinin maliyetlerindeki artış hızının (Tarım-ÜFE) Temmuz ayında da yavaşlamaya devam edip etmediğini, konut kredileri artış hızının önceki aya göre yavaşlamasının konut satışlarına etkisi olup olmadığını izleyeceğiz. Haziran ayında inşaat maliyetlerindeki artış konut fiyatlarını yukarı çekebilir. Haziran ayında özel sektör uzun vadeli yurt dışı kredi borcunda azalma, Türkiye’nin toplam kısa vadeli dış borç stokunda ise artış eğiliminin sürüp sürmeyeceğini takip edeceğiz.

15 AĞUSTOS 2022, PAZARTESİ

TEMMUZ AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE VERİLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Ay sonları itibarıyla Hazine hesaplarına giren tutarlar ile bu hesaplardan yapılan nakit çıkışlarının sonuçlarını gösteren “Hazine nakit bütçe” verileri Temmuz ayında 92,8 milyar TL açık vermişti. Bunda gelirlerde önceki aya göre %11’lik düşüş, giderlerde ise %20’lik artışın etkisi olmuştu. Aşağıdaki grafikte de görüleceği gibi genelde merkezi yönetim bütçe dengesi (gri çubuklar) ve Hazine nakit dengesi (lacivert çubuklar) benzer sonuçlar vermektedir. Merkezi yönetim bütçesi 2022 yılı Haziran ayında 31,1 milyar TL açık vermiş, böylece Ocak-Haziran döneminde toplam bütçe dengesi 93,6 milyar TL fazla vermişti. 2021 yılı genelinde merkezi yönetim bütçesi 192,2 milyar TL açık vermişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

TEMMUZ AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM ÜFE) – TÜİK

Tarım-ÜFE Haziran 2022’de aylık %0,66 azalmış, yıllık %148,90 artış kaydederek yavaşlama göstermişti. Endekste mevsimsel düzeltme yapılmamaktadır. Dolayısıyla Haziran ayında Tarım-ÜFE’nin önceki aya göre gerilemesinin sonbaharla birlikte tersine döneceğini tahmin etmek yanlış olmayacaktır.

Kaynak: TÜİK

16 AĞUSTOS 2022, SALI

TEMMUZ AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK

Türkiye genelinde konut satışları Haziran ayında yıllık %11 artışla 150 bin 509 olmuştu. Temmuz ayında konut kredileri artış hızının önceki aya göre yavaşlamasının konut satışlarına etkisi olup olmadığını göreceğiz.

Kaynak: TÜİK

HAZİRAN AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB

Türkiye’deki konutların kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan Konut Fiyat Endeksi (KFE) (2017=100), Mayıs 2022’de aylık %12,4, yıllık %145,5 artışla 430,6 seviyesine yükselmişti. Haziran ayında döviz kurundaki yükselişin inşaat maliyetlerini de önceki aya göre yukarı çekmesinin yansıması olarak konut fiyatlarında da artış görebiliriz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

HAZİRAN AYI ÖZEL SEKTÖR UZUN VADELİ YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB

Kredi ve tahvil borçlarından oluşan özel sektörün uzun vadeli yurt dışı kredi borcu toplamı Mayıs ayında aylık 0,6 milyar dolar düşüşle 155,4 milyar dolara gerilemişti. Bankaların borcu aylık 1,2 milyar dolar düşüşle 51,7 milyar dolara gerilemiş, finans dışı sektörün borcu aylık 0,6 milyar dolar artışla 95,9 milyar dolara yükselmişti. Banka dışı finans sektörün borcu ise 7,7 milyar dolarlık büyüklükle yatay kalmıştı. Dolayısıyla özel sektörün uzun vadeli dış borç stokunun en büyük payını finans dışı sektör üstlenirken finans sektörünün yükü azalmaya devam etmektedir. Finans dışı sektörde en yüksek borcu 57,3 milyar dolar ile hizmet sektörü üstlenmiştir; en yüksek pay 22,1 milyar dolar ile inşaat sektörüne, 12,1 milyar dolar ile ulaştırma-depolama sektörüne aittir. 38,3 milyar dolarlık borç yükü ile sanayi sektöründe imalat sektörünün borcu 22,8 milyar dolar, elektrik-gaz-buhar-iklimlendirme-üretim-dağıtım sektörünün borcu ise 14,7 milyar dolardır.

Kaynak: Turkey Data Monitor

17 AĞUSTOS 2022, ÇARŞAMBA

TÜRKİYE HAZİRAN AYI KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU – TCMB

Mayıs 2022’de Türkiye’nin kısa vadeli dış borç stoku (grafikte sarı çubuklar) 134,5 milyar dolar ile önceki aya göre 1,1 milyar dolar artış kaydetmişti. Kamu bankalarının borcu 24,3 milyar dolar, Merkez Bankasının 29,4 milyar dolar, özel sektörün 80,8 milyar dolar seviyesindedir. Özel sektörde bankaların kısa vadeli borcu 31,8 milyar dolar iken finans dışı sektörün borcu 48,0 milyar dolar seviyesindedir. Dolayısıyla kısa vadeli borcun en büyük payını özel sektör üstlenmektedir. Mayıs ayı itibariyle orijinal vadesine bakılmaksızın gelecek 12 ayda vadesi dolacak dış borç stoku (gri çubuklar) 182,3 milyar dolardır.

Kaynak: Turkey Data Monitor

18 AĞUSTOS 2022, PERŞEMBE

MERKEZ BANKASI AĞUSTOS AYI PARA POLİTİKASI TOPLANTISI KARARI – TCMB

Merkez Bankası Temmuz ayı para politikasında 1-hafta vadeli borç verme faizi olan politika faizini %14 olarak sabit tutmuştu. 2022 yılın üçüncü Enflasyon Raporu’nda TCMB 2022 yıl sonu enflasyon tahminini 17,6 puanlık artışla %42,8’den %60,4’e; 2023 yıl sonu tahminini 6,3 puanlık artışla %12,9’dan yüzde 19,2’e yükseltti. TCMB’nin 2024 yıl sonu tahmini ise ortalama %8,8’dir. Fed ve ECB’nin faiz artırmaya başlamasıyla birlikte Temmuz ayı küresel hizmet ve imalat sektörleri PMI verileri talepte düşüşe, girdi maliyetleri ve çıktı fiyat artışlarında yavaşlamaya işaret etmişti. Türkiye’de beklentilerdeki bozulma ve döviz kuruna yönelik belirsizlik fiyat ve maliyet artışlarını beraberinde getiriyor. Enflasyon beklentileri artmasına rağmen TCMB, Ağustos ayı toplantısında da politika faizini sabit tutmaya devam edecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (12 AĞUSTOS) – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 5 Ağustos ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre vadesiz mevduatlardaki düşüşe bağlı olarak M1 hafif gerilerken, vadeli mevduatlar ve para piyasası fonlarındaki artışa istinaden M2 ve M3 %2’nin üzerinde artış kaydetti. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %16-21 aralığına tekrar yükselirken, TL cinsi kredi faiz oranları %18-35 seviyesinde yatay kaldı; ticari kredi faiz oranları önceki haftaya göre yüzde 1 puan düştü. TL mevduat hacmi önceki haftaya göre yavaşlayarak %1,6, TL kredi hacmi haftalık %0,9 artışla yavaşlama kaydetti. Yabancı para kredi hacmi ise haftalık 1,1 milyar dolar düşüşle 139,9 milyar dolara geriledi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 131,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar düştü, tüzel kişilerin 85,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 4,3 milyar dolar arttı, böylece yurt içi döviz mevduatları haftalık 4,2 milyar dolar artışla 216,9 milyar dolar oldu. Yurt dışı döviz mevduatları 27,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar arttı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar artışla 4,4 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 108,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 7,4 milyar dolar yükseldi; altın rezervleri 40,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 67,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 6,7 milyar dolar artış kaydetti. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 5,5 milyar dolar düşüşle 59,7 milyar dolara geriledi. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 17,8 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar arttı. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 88 milyon dolarlık net alım, DİBS’te 7 milyon dolarlık net alım yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 3,5 milyar dolarlık, DİBS’te 2,1 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Bütçe, dış borç, enflasyon, faiz kararları, istihdam, konut satışları, tüketici güveni

18 – 22 Temmuz haftasında, Avrupa Merkez Bankasından faiz artırımı, Temmuz ayı tüketici güveninde bozulma; Haziran ayı tarım ve yurt dışı üretici enflasyonunda yükseliş, konut satışlarında artış olasılığı yüksek, Haziran ayı merkezi yönetim bütçe dengesi ise fazla verecek.

18 TEMMUZ 2022, PAZARTESİ

HAZİRAN AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-ÜFE) – TÜİK

Dolar/TL’nin aylık %6,9, enerji fiyatlarının %2,9 arttığı Mayıs 2022’de Tarım-ÜFE aylık %16,18 artış kaydetmiş, yıllık artış ise %154,97 olmuştu. Haziran ayında Dolar/TL’nin aylık %8,1, enerji fiyatlarının ise %16,2 sert artış kaydetmesi Tarım-ÜFE’yi de hızlı yukarı çekecektir.

Kaynak: TÜİK

HAZİRAN AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE VERİLERİ – TÜİK

Mayıs ayında merkezi yönetim bütçesi 317,8 milyar TL gelir (mavi çizgi), 173,8 milyar TL gider (kırmızı çizgi) kaydetmiş, böylece bütçe 144,0 milyar TL (gri çubuklar) fazla vermişti. Yılın ilk beş ayında ise bütçe toplamda 60 milyar TL açık verdi. 2022 yılı toplamında bütçe 192 milyar TL açık vermişti. Sadece Hazine’nin gelir gider dengesini gösteren ve merkezi yönetim bütçe dengesiyle genelde paralel sonuçlar gösteren nakit bütçe dengesinin Haziran ayında 26,6 milyar TL açık verdiğini hatırlatalım.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MAYIS AYI ÜCRETLİ ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Nisan ayında arındırılmamış verilere göre sanayi sektöründe 4 milyon 862 bin, inşaat sektöründe 1 milyon 379 bin, ticaret ve hizmetler sektöründe 7 milyon 750 bin olmak üzere toplamda çalışan sayısı 13 milyon 992 bin oldu. Tüm sektörler toplamında çalışan sayısı aylık %1 artarken, alt detaylarda ticaret ve hizmetler sektöründe çalışan sayısı önceki aya göre %1,7 arttı, sanayi sektöründeki aylık artış %0,1 oldu, inşaat sektöründe ise çalışan sayısı aylık %0,2 oranında azaldı.

Kaynak: TÜİK

MAYIS AYI ÖZEL SEKTÖR UZUN VADELİ YURT DIŞI KREDİ BORÇ VERİLERİ – TCMB

Özel sektörün uzun vadeli yurt dışı kredi borcu Nisan ayında önceki aya göre 3,4 milyar dolar azalışla 156 milyar dolara (gri çubuklar) gerilemişti. Bankaların borcu 53,0 milyar dolar (mavi çizgi), bankacılık dışı finans sektörünün 7,7 milyar dolar (mor çizgi), finans dışı sektörün borcu 95,3 milyar dolardı (turuncu çizgi). Bankalar uzun vadeli dış borcunu Nisan ayında önceki aya göre 1,3 milyar dolar, banka dışı finansal kuruluşlar 0,2 milyar dolar, reel sektör ise 2,0 milyar dolar azaltmıştı. Grafikten görüleceği üzere finans sektörü 2019 yılı sonlarından itibaren uzun vadeli dış borcunu azaltma eğilimindeyken, finans dışı sektörün dış borç büyüklüğü yatay bir seyir izlemektedir. Sektör bazında bakıldığında, Nisan ayı itibariyle hizmet sektörünün borcu 57,1 milyar dolar, bankaların 53,0 milyar dolar, imalat sektörünün 22,7 milyar dolar, tarım sektörünün 15,4 milyar dolar, bankacılık dışı finans kuruluşlarının 7,7 milyar dolardır ve tarım sektörünün borcu 2020 yılı ikinci yarısından bu yana artış eğilimindedir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

19 TEMMUZ 2022, SALI

HAZİRAN AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK

Konut satışları Mayıs 2022’de aylık %7,7 azalış, yıllık %107,4 artışla 122 bin 768 olmuştu. Yılın ilk beş ayında toplam konut satışları yıllık %37,7 artışla 575 bin 889 adet oldu. 2021 yılında toplam konut satışları 1 milyon 491 bin 856 adet olmuştu. Haziran ayında döviz kurundaki %8,1’lik artış ve konut kredi hacminde yükselişe paralel olarak konut satışlarında artış görebiliriz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MAYIS AYI TÜRKİYE KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU – TCMB

Nisan 2022’de Türkiye’nin kısa vadeli dış borç stoku aylık %1 artışla 133,4 milyar dolar (sarı çubuklar) olmuştu. Reel sektörün dış borç stoku Nisan ayında 47,8 milyar dolar, özel sektör finans kuruluşlarının borcu 31,6 milyar dolar, TCMB’nin borcu 29,4 milyar dolar, kamu bankalarının borcu 24,5 milyar dolar seviyesindeydi. 2020 yılının başından itibaren reel sektörün kısa vadeli dış borcu artış eğilimini koruyor. Nisan 2022 itibariyle gelecek 12 ayda ödenecek dış borç büyüklüğü (gri çubuklar) ise 182,4 milyar dolara yükselmişti. Rezerv yeterliliği açısından bakıldığında Nisan ayı itibariyle brüt döviz rezervlerinin (siyah çubuklar) gelecek 12 ayda ödenecek toplam dış borç büyüklüğüne (sarı çubuklar) oranının %58’e gerilediğini görüyoruz. Brüt döviz rezervlerinin Mayıs ve Haziran aylarında da gerilediğini dikkate alırsak söz konusu oranın döviz kuru riski açısından dikkat edilmesi gereken bir veri olduğunu da ekleyelim.

Kaynak: Turkey Data Monitor

20 TEMMUZ 2022, ÇARŞAMBA

TEMMUZ AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi (kırmızı çizgi), Haziran ayında bir önceki aya göre %6,2’lik düşüşle 63,4 seviyesine gerilemişti. Geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde hanenin maddi durum alt endeksi (mavi çizgi) ise Haziran ayında aylık %8,9’luk düşüşle 44,8 seviyesine gerilemişti. Endeksin 100 eşik değerinin altındaki seviyeler kötümserliği ortaya koyuyor. Hane halkının maddi durum seviyesinin sert düştüğü Haziran ayında 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı (sarı çizgi) aylık %6,2’lik artışla 6.391 TL seviyesine yükseldi. Fiyatlardaki artış hızı hem hane halkının maddi durumunu hem de açlık sınırını olumsuz etkiliyor. Dolayısıyla kurdaki artışın ve temel ihtiyaç (gıda, barınma, enerji) grubundaki fiyatların artmaya devam etmesi halinde olumsuz görünüm de sürmeye devam edecektir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

HAZİRAN AYI YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE) – TÜİK

Dolar/TL’nin aylık %6,9 yükseldiği Mayıs 2022’de YD-ÜFE aylık %6,51, yıllık %100,54 artış kaydetmişti. YD-ÜFE’deki en hızlı aylık artış %22,5’lik artışla enerji üretiminde gerçekleşmişti. Haziran ayında Dolar/TL’nin aylık %8,1, enerji fiyatlarının ise %16,2 sert artış kaydetmesi YD-ÜFE’yi de yukarı çekmeye devam edecektir.

Kaynak: TÜİK

HAZİRAN AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Mayıs ayında merkezi yönetim TL cinsi borç stoku 1 trilyon 87 milyar TL, yabancı para cini borç stoku 2 trilyon 276 milyar TL olmuş, böylece toplam borç stoku 3 trilyon 363 milyar TL olmuştu. Merkezi yönetimin döviz cinsi borç stoku Mayıs ayında son altı ayın en yükseği olan 144,8 milyar dolar seviyesine yükselmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

21 TEMMUZ 2022, PERŞEMBE

TCMB PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – TCMB

Tüketici enflasyonunun (TÜFE) yıllık %78,6’ya yükseldiği, üretim maliyetlerinin (Yİ-ÜFE) %138’lerin üzerine çıktığı bir resimde Merkez Bankasının %14 seviyesinde tuttuğu 1 hafta vadeli borç verme faizi olan politika faizinde artış olmayacak. Umarız TCMB politika faizini düşürmez.

Kaynak: Turkey Data Monitor

AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – http://www.ecb.europa.eu/homel

9 Haziran tarihli toplantısında AMB yüksek enflasyona dikkat çekerek faiz artırımına yeşil ışık yaktıklarını duyurmuştu. Toplantı basın bültenine göre, AMB’nin enflasyon tahminleri 2022 yıl sonu için %6,8, 2023 yılı için %3,5 seviyesindedir. AMB’nin 2022 ve 2023 yılları için GSYH büyüme tahminleri ise sırasıyla %2,8 ve %2,1’dir. Euro Bölgesinde enflasyon oranının Haziran ayında tarihi zirve olan %8,6 seviyesine yükselmesi ve Euro/Dolar paritesinin 1 seviyesine kadar gerilemesine bağlı olarak piyasanın beklentisi AMB’nin 21 Temmuz tarihli toplantısında politika faizini 25-50 baz puan arasında artıracağı yönünde.

Kaynak: Turkey Data Monitor

HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (8 TEMMUZ) – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 1 Temmuz ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) mevduat hacmindeki düşüşün etkisiyle önceki haftaya göre %3 geriledi. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %16-20 aralığına yükseldi, TL cinsi kredi faiz oranları %18-33 aralığına yükseldi. TL mevduatları önceki haftaya göre %1,9, kredi hacmi %0,8 artış kaydetti. Yabancı para kredi hacmi ise haftalık 1,1 milyar dolar düşüşle 144,0 milyar dolara geriledi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 133,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar geriledi, tüzel kişilerin 76,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,1 milyar dolar düştü, böylece yurt içi döviz mevduatları 3,6 milyar dolar düşüşle 209,9 milyar dolar oldu. Yurt dışı döviz mevduatları 26,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar düştü. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar düşüşle 3,7 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 100,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,0 milyar dolar geriledi; altın rezervleri 41,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar geriledi, brüt döviz rezervleri 59,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar düştü. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 0,6milyar dolar artışla 58,4 milyar dolara yükseldi. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 17,5 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre değişmedi. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 60 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 17 milyon dolarlık net alış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 3,3 milyar dolarlık, DİBS’te 2,0 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

22 TEMMUZ 2022, CUMA

MAYIS AYI TARIMSAL GİRDİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-GFE) – TÜİK

Dolar/TL’nin aylık %0,6, enerji fiyatlarının %7,6 arttığı Nisan 2022’de Tarım-GFE aylık %7,45, yıllık %117,31 artış kaydetmişti. Gübre ve toprak geliştiricilerdeki aylık artış %10,0 (yıllık %241,6), hayvan yemindeki artış ise %8,8 (yıllık %121,7) olmuştu. Dolar/TL’nin aylık %6,9, enerji fiyatlarının %2,9 yükseldiği Mayıs ayında Tarım-GFE’de de artış göreceğiz.

Kaynak: TÜİK

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Üretim, tüketim, bütçe, cari açık, dış borç, enflasyon, konut fiyat ve satışları, FED faiz kararı

13–17 Haziran haftasında, FED’den 50 baz puanlık faiz artışı beklenirken Türkiye’de enflasyonist baskıların arttığını; sanayi üretiminde zayıf bir artış, perakende satışlarda ise görece güçlü bir performans, cari açıkta gerileme, konut satış fiyatı ve miktarında artış göreceğiz.

13 HAZİRAN 2022, PAZARTESİ

NİSAN AYI SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – TÜİK

Arındırılmış verilere göre Mart ayında sanayi üretimi aylık %1,8 azalmış, yıllık %9,6 artmıştı. Arındırılmamış verilere göre aylık bazda endeks %12,5 artış kaydetmiş, söz konusu artışı ihracat ve perakende satışlar desteklemişti. Nisan ayında İSO imalat sanayi PMI endeksi aylık 0,2 puan düşüşle 49,2 seviyesine gerileyerek bir önceki aya göre imalat sektörünün daralmaya devam etmişti (eşik değer 50’dir). Nisan ayında ihracatın önceki aya göre %3,0 artması, otomotiv sektörü üretiminin aylık %0,6 artması, ara malı kapasite kullanımında aylık yüzde 1 puanlık artış, SAMEKS üretim endeksindeki aylık %12,8’lik artış sanayi üretiminin arındırılmamış verilere göre önceki aya göre büyümesine katkı sağlayacak.

Kaynak: TÜİK

NİSAN AYI PERAKENDE SATIŞ HACİM ENDEKSİ – TÜİK

Arındırılmış verilere göre Mart ayında perakende satış hacmi aylık %0,3, yıllık %2,5 artmıştı. Arındırılmamış verilere göre perakende satışlar aylık %17,8 artış kaydetmişti. Nisan ayında arındırılmamış verilere göre perakende ticaret güven endeksinde satışların aylık %11,6’lık artış kaydetmesi ve ihtiyaç kredilerinin aylık %2,3 artması perakende satış hacim endeksini yukarı yönlü destekleyecektir.

Kaynak: TÜİK

NİSAN AYI CARİ İŞLEMLER DENGESİ – TCMB

Mart ayında cari işlemler dengesi dış ticaret dengesi dış ticaret açığındaki hafif artışa bağlı olarak 5,55 milyar dolar açık vermişti. Dış ticaret açığının Nisan ayında aylık 2,07 milyar dolar azalması ve turizm gelirlerinde sınırlı artış, cari işlemler açığının 3,5 milyar dolar seviyesinin altına gerilemesinde etkili olacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

15 HAZİRAN 2022, ÇARŞAMBA

FED PARA POLİTİKASI TOPLANTI KARARI – FED

Piyasada FED’den 50 baz puanlık artışla politika faizinin %125-150 aralığına yükseleceği fiyatlanıyor. Mayıs ayı Bej Kitap raporunda FED’in 12 bölgesinin 8’inde hafif yukarı bir büyüme görülürken kalan 4 bölgede daha ılımlı bir performans kaydedildiğini okumuştuk. Raporda yer alan notlara göre imalat sektöründe büyüme devam ederken yüksek fiyat seviyeleri ve artan faiz oranları perakende satışlarda yavaşlamaya sebep oldu. 12 bölgenin 3’ünde resesyon endişeleri var. Artan enflasyon (mavi çizgi) ve %4 seviyesinin altındaki işsizlik oranı (yeşil çizgi) faiz artırımını destekliyor ancak ekonomik büyümeye yönelik endişeler FED’in faiz artırımlarında sert bir ivme ortaya koymayacağına işaret ediyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MAYIS AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE VERİLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Nisan ayında bütçe gelirlerinin aylık %5,2 artışla 164,1 milyar TL’ye yükselmesi ve bütçe giderlerinin aylık %4,7 düşüşle 214,3 milyar TL’ye gerilemesine bağlı olarak bütçe 50,2 milyar TL açık vermişti. Böylece 12-aylık toplam bütçe açığı 217,5 milyar TL’ye yükselmişti. Genelde benzer sonuçlar gösteren Hazine nakit dengesi ise Mayıs ayında 149.2 milyar TL fazla verdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MAYIS AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-ÜFE) – TÜİK

Tarım-ÜFE, Nisan ayında aylık %17,76, yıllık %118,53 artış kaydetmişti. Mayıs ayında TÜFE’de enerji fiyatlarının aylık %0,8, döviz kurunun ise %6,9 artış kaydetmesi Tarım-ÜFE’de artışı tetikleyecek.

Kaynak: TÜİK

MAYIS AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK

Nisan ayında konut satışları önceki aya göre hafif düşüşle 133.058 adete gerilemişti. Mayıs ayında konut kredileri önceki aya göre hafif artışla %3’e yükselmesi konut satışlarını yukarı yönlü destekleyecektir.

Kaynak: TÜİK

16 HAZİRAN 2022, PERŞEMBE

NİSAN AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB

KFE, Mart ayında bir önceki aya göre %9,3 oranında artışla 347,5 seviyesine yükselmişti. Nisan ayında inşaat maliyetlerindeki artış konut fiyatlarına da yansıyacaktır.

Kaynak: Turkey Data Monitor

NİSAN AYI ÖZEL SEKTÖR UZUN VADELİ YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB

Özel sektörün yurt dışı uzun vadeli kredi borcu Mart ayında aylık 0,5 milyar dolarlık düşüşle 159,5 milyar dolara gerilemişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

17 HAZİRAN 2022, CUMA

HAZİRAN AYI TCMB PİYASA KATILIMCILARI ANKETİ – TCMB

Mayıs ayında piyasa profesyonellerinin yıl sonu TÜFE tahmini %57,92, yıl sonu Dolar/TL kuru tahmini 17,568, yıl sonu cari açık beklentisi 34,3 milyar dolar, yıl sonu GSYH büyüme tahmini %3,3 seviyesindeydi. Özellikle TÜFE tahmininde artan döviz kuruna istinaden Haziran ayında daha hızlı bir yükseliş göreceğiz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

NİSAN AYI TOPLAM KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU – TCMB

Mart ayında Türkiye’nin toplam kısa vadeli dış borç stoku aylık 1,7 milyar dolar artışla 132,2 milyar dolara yükselmiş, orijinal vadeye bakılmaksızın gelecek 12 aydaki toplam dış borç ödemesi ise 5 milyar dolar artışla 181,4 milyar dolara yükselmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Faiz kararı, güven, imalat, konut, MB piyasa anketi, talep, Moody’s kredi notu

23–27 Mayıs haftasında, Mayıs ayına ilişkin olarak; imalat sektöründe Nisan ayındaki eğilimin Mayıs ayında sürüp sürmediğini, güven endekslerinde imalat ve talep tarafındaki eğilimleri, TCMB’nin piyasa katılımcıları anketinde özellikle enflasyon ve cari açık beklentilerinde bozulmaya odaklanacağız. Mart ayına ilişkin olarak konut fiyatlarında artış sürecek. Merkez Bankası para politikası toplantısında politika faizini değiştirmeyecek. Moody’s’in Türkiye kredi notu değerlendirmesinde büyük olasılıkla risk yoğun bir tablo ortaya konacak.

23 MAYIS 2022, PAZARTESİ

MAYIS AYI İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANI (KKO) – TCMB

Nisan ayında imalat sanayi genelinde KKO, aylık 0,5 puan artışla %77,8’e yükselmişti. Ocak-Mart döneminde ortalama olarak dayanıklı tüketim mallarında %72,7, dayanıksız tüketim mallarında %75,8, ara mallarında %78,9, yatırım mallarında %74,2 kapasite kullanımı gerçekleşmişti. Nisan ayında dayanıklı tüketim malları, ara malları ve yatırım mallarında, dolayısıyla da toplam sektör imalatında KKO, Ocak-Mart dönemi ortalamasının üzerinde performans gösterdi. Bu, Nisan ayı sanayi üretimi verisi açısından olumlu bir gelişme. Nisan ayında otomotiv sektörü üretiminin de önceki aya göre artmış olması KKO’da dolayısıyla da sanayi üretiminde büyümeyi desteklemişti. Söz konusu gelişmelerin Mayıs ayı KKO verilerinde devam edip etmediğine odaklanacağız.

Kaynak: TCMB

MAYIS AYI REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE) – TCMB

2022 yılı Nisan ayında RKGE, aylık 1,2 puan artışla 109,7 seviyesine yükselmişti. Alt detaylara göre; son üç aydaki toplam sipariş miktarı, sabit sermaye yatırım harcaması, genel gidişat ve mevcut mamul mal stokuna ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkilerken, gelecek üç aydaki üretim hacmi, mevcut toplam sipariş miktarı, gelecek üç aydaki toplam istihdam ve gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkilemişti. Özellikle stoklardaki artış eğilimi önemli. Mayıs ayında ticari kredi hacmindeki hızlanma, sektörde mal stoklarının artırılmasına yönelik eğilimin sürmesine katkı sağlamış olabilir. İzleyeceğiz.

Kaynak: TCMB

MAYIS AYI SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ – TÜİK

Mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi Nisan ayında bir önceki aya göre; hizmet sektöründe %3,0, perakende ticaret sektöründe %2,9 ve inşaat sektöründe %3,0 artışla sırasıyla 114,6, 119,4 ve 83,5 seviyelerine yükselmişti. Endeksin 100’den büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini, 100’den küçük olması ise kötümserliğini gösteriyor. Endekslerin alt detaylarında talep tarafındaki eğilimi anlamaya çalışacağız. Özellikle perakende ticaret endeksinde satışlar alt endeksindeki eğilim, sanayi sektörü adına önemli bir gösterge olacak.

Kaynak: TÜİK

MAYIS AYI PİYASA KATILIMCILARI ANKETİ – TCMB

Nisan ayında aylık TÜFE’de %4,2 artış öngörülmüş, aylık %7,25’lik artış gerçekleşmişti. Ankette yıl sonu TÜFE beklentisi %46,44’e, Dolar/TL beklentisi 16,848’e, cari işlemler açığı 27,5 milyar dolara yükselmiş; 2022 yılı GSYH büyüme beklentisi %3,17’ye 2023 yılı için %4,0’e gerilemişti. Mayıs ayında döviz kurundaki sert yükseliş, enflasyon, kur ve cari açık beklentilerinin artmasına, ekonomik büyüme beklentilerinde ise düşüşe sebep olabilir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MART AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB

Şubat ayında konut fiyat endeksi aylık %13,5, yıllık %96,4 artışla 317,6 seviyesine yükselmişti. Bu, endeksin yayınlanmaya başladığı 2017 başından bu yana fiyatların yaklaşık 3,2 kat arttığı anlamına geliyor. Konut satışlarının aylık %37,5, inşaat maliyetlerinin %9,6 arttığı Mart ayında konut satış fiyatlarının da arttığını göreceğiz.

Kaynak: TCMB

26 MAYIS 2022, PERŞEMBE

MERKEZ BANKASI PARA POLİTİKASI KARARI – TCMB

Enflasyonda, enflasyon beklentilerinde ve döviz kurundaki sert yükselişlere rağmen %14 olan politika faiz oranı değişmeyecek. Politika faiz oranı, mevduat ve kredi faiz oranları için referans oluşturur. Aşağıdaki grafikte görülebileceği gibi bankalar düşük maliyetle TL cinsi mevduat toplarken, kredi faiz oranları artmaktadır. Kurdaki sert artış KKM faiz ödemelerini, enflasyondaki artış yeni ihraç edilecek olan enflasyona endeksli tahvillerin kupon faizi ödemelerini yukarı çekerek bütçe üzerinde ağır yük oluşturacaktır. Dolayısıyla döviz kuru istikrar kazanmadığı sürece faiz oranlarında dolayısıyla da faiz ödemelerinde yukarı seyir devam edecek. Her ne kadar imkânsız gibi gözükse de toplantıdan fiyat istikrarı kapsamında olası bir olumlu sinyal verilmesi (merkez bankasının bağımsızlığı, faizlerin gerekirse yükseltilebileceği gibi) halinde döviz kurunda dolayısıyla da enflasyon beklentilerinde kısmen de olsa bir rahatlama görebiliriz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MAYIS AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Ekonomik güven endeksi Mart ayında 95,7 iken, Nisan ayında %1,1 oranında azalarak 94,7 değerine gerilemişti. Alt endekslerden tüketici güven endeksi Mayıs ayında hafif yükselişle 67,6 olması ekonomik güven endeksini de hafif iyileştirecektir. Ekonomik güven endeksinin seyri açısından reel kesim güven endeksi ve sektörel güven endekslerindeki seyir önemli olacak. Endeksin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100’den küçük olması kötümserliği gösteriyor.

Kaynak: TÜİK

20 MAYIS TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 13 Mayıs ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3), önceki haftaya göre yükselişini sürdürdü. TL cinsi mevduat faiz oranları %14-18 aralığını sürdürdü. TL cinsi kredi faiz oranları %18-29 aralığında değişmedi. TL cinsi mevduat ve kredi hacmi önceki haftaya göre yükseldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 135,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,6 milyar dolar düştü, tüzel kişilerin 0,6 milyar dolar artışla 78,5 milyar dolara yükseldi. Böylece yurt içi döviz mevduatları haftalık 1,0 milyar dolar düşüşle 214,3 milyar dolara geriledi. Yurt dışı döviz mevduatları 24,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,6 milyar dolar düştü. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 1,0 milyar dolar sert düşüşle 3,8 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan toplam uluslararası rezervler 101,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 5,7 milyar dolar sert düştü; altın rezervleri 40,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar düştü, brüt döviz rezervleri 61,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 4,8 milyar dolar geriledi. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 5,6 milyar dolar artışla 55,9 milyar dolara yükseldi (hesaplamaya SDR sepetinde olmayan paralar “açık” olarak dahil edildi). Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 20,5 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar azaldı. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 767 milyon dolar, DİBS’te 298 milyon dolar net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

27 MAYIS 2022, CUMA

MOODY’S’DEN TÜRKİYE KREDİ NOT DEĞERLENDİRMESİ – MOODY’S

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu “B2” olarak teyit etmiş, not görünümünü “negatif” olarak bırakmıştı. Türk lirasında değer kaybı, rezervlerdeki düşüş, cari açıkta artış eğilimi, kamu maliyesinde zayıflama dikkate alındığında Moody’s’ten iç açıcı bir değerlendirme beklenmemeli.

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Borç, bütçe, cari işlemler açığı, dış ticaret, enflasyon, güven, konut

16–20 Mayıs haftasında Mayıs ayına ilişkin olarak tüketici güven endeksinde bozulma, Nisan ayına ilişkin olarak tarım ve yurt dışı üretici maliyetlerinde artış, Mart ayına ilişkin olarak cari açığın önceki aya göre değişmeyeceğini göreceğiz.

16 MAYIS 2022, PAZARTESİ

NİSAN AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE VERİLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Merkezi yönetim Mart ayında 156 milyar dolar bütçe geliri, 225 milyar TL bütçe harcamaları kaydetmiş, böylece bütçe dengesi 69 milyar TL açık vermişti. Ocak-Mart döneminde bütçe 31 milyar TL fazla verdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MART AYI ÖDEMELER DENGESİ – TCMB

Şubat ayında 5 milyar 154 milyon dolar cari işlemler açığı kaydedilmiş, açığın finansmanı tarafında 5 milyar 666 milyon dolar çıkış olmuştu. Mart ayında dış ticaret açığı önceki aya göre 0,2 milyar dolar artarken turizm gelirleri 0,4 milyar dolar artmıştı. Dolayısıyla söz konusu gelişmeler Mart ayında cari işlemler açığının Şubat ayına göre yatay kalacağına işaret ediyor. Nisan ayında ise dış ticaret açığının Mart ayına göre 2 milyar 67 milyon dolar azalması cari işlemler açığını 3 milyar dolar seviyesine geriletecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MART AYI DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – TÜİK

Arındırılmamış verilere göre Şubat’ta ihracat miktar endeksi aylık %9,7, ithalat miktar endeksi %1,2 artış kaydetmiş; birim değer endeksleri ihracatta aylık %3,8 artarken, ithalatta %1,0 gerileyerek sırasıyla 109,9 ve 144,0 değerlerini almıştı. Böylece, ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret haddi aylık %4,8 artışla 76,29 olmuştu. Mart ayında ihracat ve ithalat miktar endeksleri önceki aya göre artacak. Odaklanacağımız veri, birim değer endekslerindeki gelişmeler olacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

17 MAYIS 2022, SALI

NİSAN AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-ÜFE) – TÜİK

Tarım-ÜFE, Mart’ta aylık %12,02, yıllık %84,11 arttı. Aralık 2021-Mart 2022 döneminde tarım üreticilerinin maliyeti, döviz kuru ve enerji fiyatlarındaki artışın etkisiyle aylık bazdaki artış hızı perakende gıda ve içecek fiyatları artış hızının üzerinde seyretti. Enerji maliyetlerinin Nisan ayında yüksek seyrini koruması tarım maliyetleri ve perakende gıda fiyatları üzerindeki baskıyı artırmaya devam edecek.

Kaynak: TÜİK

NİSAN AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK

Konut satışları Mart’ta aylık %37,5, yıllık %20,6 artşla 134 bin 170 oldu. İnşaat maliyetlerinin aralıksız hızlanarak arttığı Mart 2021’den bu yana konut fiyatları da aralıksız artıyor. Kurdaki artış konut satışlarının artmasında önemli bir faktör.

Kaynak: TÜİK

20 MAYIS 2022, CUMA

MAYIS AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Nisan ayında bir önceki aya göre %7,3 azalarak 67,3 oldu. Mayıs ayında döviz kurlarındaki sert yükseliş ve devam eden fiyat artışları tüketici güveninde bozulmanın sürmesine sebep olacak.

Kaynak: TÜİK

NİSAN AYI YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE) – TÜİK

Mart ayında YD-ÜFE aylık %7,29, yıllık %105,82 artış kaydetmişti. Dolar/TL kurunun Nisan ayında aylık %0,6 artması girdi maliyetlerini de yukarı çekecektir.

Kaynak: TÜİK

NİSAN AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Mart ayında merkezi yönetim borç stoku aylık %5,5 artışla 3,1 trilyon TL olmuştu. İç borç stoku 1,5 trilyon TL, dış borç stoku 1,6 trilyon TL oldu. TL cinsi borç 1,1 trilyon TL iken döviz cinsinden stok 2,1 trilyon TL oldu. TL cinsi stokun 2 katına yükselen döviz cinsinden borç stoku, Hazine’nin kur riskinin yüksek olduğunu ve TL’deki kırılganlığın faizler üzerinde baskı oluşturduğunu gösteriyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MART AYI ÖZEL SEKTÖR UZUN VADELİ YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB

Şubat ayında özel sektörün uzun vadeli yurt dışı kredi borcu (UVYDKB)1,2 milyar dolar düşüşle 160,1 milyar dolara gerilemişti. Sektör bazında bakıldığında finans sektörü UVYDKB’sini 2018’den bu yana azaltırken, hizmet sektörü Ocak-Şubat döneminde UVYDKB’sini azalttı, sanayi sektörü ise 2020 yılının sonundan beri UVYDKB’sini zayıf bir hızla da olsa artırmaya devam ediyor.