Şubat 2022 – Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Dış ticaret, enflasyon, GSYH, PMI, reel kur, ABD işgücü, Bej Kitap

28 Şubat – 4 Mart haftasında Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle ilgili gelişmelere odaklanacağız. Şubat ayına ilişkin olarak enflasyonda yükselişin sürmesi kaçınılmazken; ihracatta yukarı yönlü bir sürpriz, reel efektif döviz kurunda düşüş, imalat sektörü PMI endekslerinde zayıflık görebiliriz. GSYH’de ise kısa-orta vadede göremeyeceğimiz büyüme hızına tanık olacağız.

28 ŞUBAT 2022, PAZARTESİ

2021 YILI 4. ÇEYREK GSYH VERİLERİ – TÜİK

2021 yılı 3. çeyreğinde GSYH bir önceki çeyreğe göre %2,7, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %7,4 büyümüştü. 2021 yılı 3. çeyreğinde, bir önceki çeyreğe göre; GSYH, hanehalkı tüketimi, devlet harcamaları ve ihracattaki artış hızlanmış, ithalat artmış, yatırım harcamaları düşmüştü. 2021 yılı son çeyreğine ilişkin olarak bir önceki çeyreğe göre sanayi üretimi, perakende satışlar, ihracat ve ithalatta kaydedilen artış GSYH’nin de önceki çeyreğe büyümesinde etkili olacak. BETAM (Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi) 2021 yılı 4ncü çeyreğinde önceki çeyreğe göre %1,7, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %6,6 büyümesini tahmin ediyor. AA Finans anketine göre GSYH’nin 2021 yılı son çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre ortalama %8,7 büyümesi, 2021 yılı genelinde ortalama %11,1 büyümesi bekleniyor.

Kaynak: TÜİK

ŞUBAT AYI SAMEKS HİZMET VE SANAYİ SEKTÖRLERİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD

Kaynak: MÜSİAD

OCAK AYI HİZMET ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (H-ÜFE) – TÜİK

H-ÜFE Aralık ayında aylık %12,81, yıllık %54,89, artış kaydetmişti. Enerji fiyatlarına yapılan zamların özellikle ulaştırma hizmet fiyatlarında sert artış görmemize sebep olacak.

Kaynak: TÜİK

OCAK AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ – TÜİK

Şubat ayı başında Ticaret Bakanlığı dış ticaret verilerini açıklamıştı. Buna göre Ocak ayında bir önceki aya göre; ihracat %21,0 düşüşle 17 milyar 593 milyon dolara, ithalat %3,6 düşüşle 28 milyar 32 milyon dolara gerilemiş, böylece dış ticaret açığı aylık %53,7 artışla 10 milyar 439 milyon dolara yükselmişti. TÜİK verileri ihracat ve ithalatta mal ve ülke gruplarına göre dış ticaret detaylarını açıklayacak. 1 Mart’ta ise Ticaret Bakanlığı Şubat ayı dış ticaret manşet verilerini açıklayacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

1 MART 2022, SALI

ŞUBAT AYI İMALAT SEKTÖRÜ PMI VERİLERİ – İSO, http://www.markiteconomics.com

Türkiye imalat sektörü Ocak ayında yüksek fiyatlar ve azalan siparişlerin etkisiyle zayıflamış, imalat sektörü PMI endeksi aylık 1,6 puan düşüşle 50,5 seviyesine gerilemişti. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörün önceki aya göre büyüdüğünü gösteriyor.

Kaynak: İSO, IHS MARKIT

ŞUBAT AYI JP MORGAN KÜRESEL İMALAT SEKTÖRÜ PMI VERİLERİ – http://www.markiteconomics.com

Ocak ayında JP Morgan küresel imalat sektörü PMI endeksi aylık 1,1 puan düşüşle 53,2 seviyesine gerilemişti. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörün önceki aya göre büyüdüğünü gösteriyor. Küresel olarak imalat sektöründe üretimde büyüme hızı önceki aya göre yavaşlamış, yurt içi siparişler yavaş hızla artarken, ihracat siparişleri önceki aya göre düşmüştü. Küresel olarak sektörde istihdam yavaş hızla da olsa büyümesini sürdürmüş, girdi fiyatlarının artış hızı yavaşlarken, çıktı fiyat artışları hızlanmıştı. Geçen hafta açıklanan öncü PMI verileri üretimin artmaya devam ettiğine işaret etmişti.

Kaynak: JP MORGAN, IHS MARKIT

2 MART 2022, ÇARŞAMBA

ŞUBAT AYI FED BEJ KİTAP (BEIGE BOOK) RAPORU – FED

Fed’in Bej Kitap raporu Aralık ayının son haftalarında ılımlı büyümeye, ılımlı istihdam artışına ve katı fiyat artışlarına işaret etmişti. 3 Ocak sonrası verileri kapsayacak olan raporda jeopolitik risklerdeki artışın ABD ekonomisine nasıl yansıyabileceğine dair ipuçları arayacağız.

2021 YILI ARALIK AYI FİNANSAL KESİM DIŞINDAKİ FİRMALARIN DÖVİZ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ – TCMB

Kasım 2021’de finans dışı kesimin döviz varlıkları aylık 1.155 milyon dolar azalışla 160.101 milyon dolara, yükümlülükleri 2.854 milyon dolar azalışla 275.635 milyon dolara gerilemiş, böylece sektörün net döviz pozisyonu açığı aylık 1.699 milyon dolar azalışla 115.533 milyon dolar seviyesine gerilemişti. Kasım 2021 sonu itibariyle sektör, kısa vadede (12 aylık dönemde) 60.818 milyon dolarlık net döviz pozisyon fazlasına sahiptir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

3 MART 2022, PERŞEMBE

ŞUBAT AYI ENFLASYON VERİLERİ – TÜİK

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Ocak ayında yıllık %48,69, aylık %11,10; yurt içi üretici fiyat endeksi ise (Yİ-ÜFE) yıllık %93,53, aylık %10,45 artış kaydetmişti. Döviz kurunun önceki aya göre nispeten yatay kaldığı Ocak ayında enflasyondaki yükselişin ana sebebi başta enerji ve emtia olmak üzere yapılan fiyat artışları ve zamlar olmuştu. Gıda tüketici fiyatları yıllık %55,61, aylık %10,90 artış kaydederken gıda üretici fiyatlarındaki artışlar yıllık %75,94, aylık %10,67 olmuştu. Reuters anketine göre Şubat ayında ortalama olarak TÜFE’de aylık %3,8, yıllık %52,95 artış öngörülüyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

ŞUBAT AYI BM GIDA FİYAT ENDEKSİ – www.fao.org

Ocak ayında küresel gıda fiyatları aylık %1,14, yıllık %19,50 artış kaydetmişti. Yıllık en yüksek artışı %33,88’lik artış ile yağlar grubunda gerçekleşmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

25 ŞUBAT TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

18 Şubat ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre hafif artışını sürdürdü. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %16-18 aralığına geriledi, TL cinsi kredi faizleri %20-30 aralığına yükseldi. TL mevduat hacmi önceki haftaya göre %4,7 ile sert yükselişini sürdürdü, TL kredilerinde %1’lik hızlanma kaydedildi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar düşüşle 111,9 milyar dolara, tüzel kişilerin 6,9 milyar dolar düşüşle 73,2 milyar dolara geriledi, yurt dışı döviz mevduatları 0,1 milyar dolar artışla 24,8 milyar dolar oldu; böylece toplam DTH büyüklüğü haftalık 8,1 milyar dolar düşüşle 211,9 milyar dolara geriledi. Tüzel kişilerin DTH’si 24 Aralık’tan bu yana 17,3 milyar dolar, gerçek kişilerin 5,7 milyar dolar azaldı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar düşüşle 5,0 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 114,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar azaldı; altın rezervleri 41,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,5 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 72,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,3 milyar dolar azaldı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 2,2 milyar dolar düşüşle 29,0 milyar dolara geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 23,3 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar geriledi. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 37 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 185 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

4 MART 2022, CUMA

ŞUBAT AYI REEL EFEKTİF DÖVİZ KURU ENDEKSİ – TCMB

Türk lirasının değeri Ocak ayında dipten dönmüştü. Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan sepete göre, Türk lirasının ağırlıklı ortalama değerinin enflasyondan arındırılarak oluşturulan reel efektif döviz kuru endeksi (REDK), döviz kurlarında sert yükseliş yaşanan Aralık 2021’de 47,90 değeri ile gördüğü dip seviyeden Ocak ayında kurlarda azalan dalgalanmaya bağlı olarak 52,89 seviyesine yükselmişti. Şubat ayında Türk lirasındaki değer kaybının etkisiyle REDK’de düşüş görebiliriz.

Kaynak: TCMB

ŞUBAT AYI ABD İŞGÜCÜ VERİLERİ – TCMB

ABD’de işsizlik oranı Ocak ayında %4,0’e yükselmiş, ortalama saatlik kazançlar yıllık %5,68 artış kaydetmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı Türkiye piyasalarını vurdu

Rusya bu sabah (24 Şubat 2022) Ukrayna’nın çeşitli şehirlerine füze yağdırmaya başladı. 1,5 trilyon dolarlık GSYH büyüklüğü ile dünyanın en büyük 11. ekonomisi, ihracatta dünyanın 16.sı, ithalatta dünyanın 22.si olan Rusya’nın 156 milyar dolar büyüklüğündeki Ukrayna’ya saldırısının ilk somut etkisini finansal piyasalarda gördük.

Brent petrolün varil fiyatı 23 Şubat’taki 92,91 dolar seviyesinden 24 Şubat sabahı 104,4 dolar seviyelerine yükseldi.

Büyük hacimli borsalar bir önceki gün kapanışına göre %1-5 aralığında düşerken, Moskova Borsası %33, Borsa İstanbul %9 düşüş kaydetti.

ABD dolar endeksi (DXY) %1,5 değer kazanırken, Euro/Dolar paritesi %2 kayıpla 1,11 seviyesine geriledi, Rus rublesi %8,0 değer kaybetti, Dolar/TL kuru gün içinde %6,1 artışla 14,64 seviyesine kadar yükselmesinin ardından günü 14,25 seviyesinden kapattı.

Güvenli liman olan altının ons fiyatı 23 Şubat’ta 1.909 dolar seviyesinden günü kapatmasının ardından sabah saatlerinde başlaya füze saldırılarıyla 1.953 dolar seviyesine kadar yükselip 1.926 dolar seviyelerine geriledi. Gram altın ise 846 TL seviyesinden 922 TL’ye kadar yükselip 870 TL seviyelerine geriledi.

Yatırımcılar ABD ve Avrupa tahvillerine yönelirken Türkiye’de 2-yıl vadeli tahvillerin getirileri %23’ü, 5-yıllık tahviller %26’yı, 10-yıllık tahviller %24’ü aştı.

Türkiye’de tahvil faizlerinin artması borçlanma maliyetlerini dolayısıyla da hem Hazine’nin hem de şirketlerin borç yükünü; döviz kurundaki yükseliş enerji maliyetlerini, ithal ürün fiyatlarını ve enflasyon beklentilerini yükselterek enflasyonu körükleyecek, şirket bilançolarını bozacak, gıda fiyatlarındaki sert yükseliş ve enerji fiyatlarına olası zamlar satın alım gücünün de azalmasına sebep olacaktır. Olası can kayıplarını da dikkate aldığımızda Rusya’nın saldırıyı en kısa sürede sonlandırması gerekiyor.

Olumlu olarak söyleyebileceğimiz bir haber Rusya’nın en büyük doğalgaz şirketi Gazprom’dan geldi. Şirketin Reuters’a yaptığı açıklamaya göre saldırının ilk gününde Rusya, Ukrayna üzerinden Avrupa’ya gaz ihracatına devam etti.

Gaz İhraç Eden Ülkeler Forumu’na (GECF) göre Rusya dünyanın en büyük doğal gaz rezervlerine, 8nci en büyük petrol rezervlerine ve 2nci en büyük kömür rezervlerine sahip olan ülke. Doğal gaz ihracatında liderlerden biri olan Rusya, dünyanın 2nci büyük petrol ihracatçısı.

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Borç, enflasyon, imalat, güven endeksleri, kapasite, turizm

21 – 25 Şubat haftasında Şubat ayına ilişkin olarak imalat ve hizmet sektörlerine ilişkin öncü verileri izleyeceğiz. Ocak ayına ilişkin olarak ihracat üreticileri ve tarım girdilerinde yüksek enflasyona tanık olacağız.

21 ŞUBAT 2022, PAZARTESİ

OCAK AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Merkezi yönetim borç stoku 2021 yılı Aralık ayında aylık 39 milyar TL (%1,5) artışla 2 trilyon 747 milyar TL olmuştu. TL cinsi stok 12,7 milyar TL, döviz cinsi stok 26,9 milyar TL artmıştı.

Kaynak: Turkey Data Monitor

OCAK AYI YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE) – TÜİK

İhracatçının üretim maliyeti Aralık 2021’de aylık %25,92, yıllık %87,64 artış kaydetmişti. Ocak ayında döviz kuru önceki aya göre yatay kalmış olsa da enerji fiyatlarına yapılan zamların ihracat maliyetleri üzerinde baskı oluşturmaya devam edecektir.

Kaynak: TÜİK

2021 YILI ARALIK AYI TARIMSAL GİRDİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-GFE) – TÜİK

Tarım-GFE Kasım 2021’de yıllık %36,20, aylık %8,52 artış kaydetmişti. Aylık en yüksek artış %19,9 ile gübre ve toprak geliştiricilerde olmuş; hayvan yemi fiyatları %8,5, enerji fiyatları %7,0 artmıştı. Döviz kurunun sert yükseldiği Aralık ayında Tarım-GFE’deki sert yükseliş kaçınılmaz olacak.

Kaynak: TÜİK

OCAK AYI TURİZM İSTATİSTİKLERİ – KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

2021 yılı Aralık ayında ülkeye 1.892.520 turist giriş yaparken, 1.671.443 turist çıkış yapmıştı. Kasım 2021’de 1 milyar 775 milyon dolar olan net turizm geliri Aralık ayında 1 milyar 549 milyon dolara gerilemişti. 2021 yılı toplamında 24,5 milyar dolar net turizm geliri elde edildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı 2022 yılı için 35 milyar dolarlık gelir hedefliyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

22 ŞUBAT 2022, SALI

ŞUBAT AYI İMALAT SEKTÖRÜ KAPASİTE KULLANIM ORANLARI (KKO) – TCMB

Ocak ayında imalat sanayi genelinde KKO, aylık 1,1 puan azalışla %77,6 seviyesine gerilemişti. KKO; yatırım mallarında yüzde 2,0 puan, ara mallarda yüzde 1,1 puan, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 0,5 puan, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 0,4 puan düşmüştü.

Kaynak: TCMB

ŞUBAT AYI REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE) – TCMB

Ocak ayında RKGE, aylık 3,4 puan artışla 109,5 seviyesine yükselmesine rağmen ihracatta düşüşe, üretimde zayıflığa, kredilerde yavaşlamaya tanık olduk. Şubat ayı göstergelerinde halen iyimserlik mi hakim olacak gözleyeceğiz.

Kaynak: TCMB

ŞUBAT AYI SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ (YD-ÜFE) – TÜİK

Ocak ayında mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi bir önceki aya göre; hizmet sektöründe %1,2 ve perakende ticaret sektöründe %2,5 arttı, inşaat sektöründe %5,0 azalmıştı. Şubat ayında tüketici güven endeksindeki kötüleşmenin, hizmet ve perakende ticaret sektörlerine yansımalarına odaklanacağız.

Kaynak: TÜİK

23 ŞUBAT 2022, ÇARŞAMBA

OCAK AYI TRAFİĞE KAYDI YAPILAN TAŞIT SAYISI – TÜİK

Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı Aralık 2021’de aylık %26,1’lik düşüşle 65 bin 562 adet olmuştu. 2021 yılı genelinde ise trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı yıllık %11,0 artışla 1 milyon 153 bin 165 adet oldu.

Kaynak: TÜİK

24 ŞUBAT 2022, PERŞEMBE

18 ŞUBAT TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

11 Şubat ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre hafif yükseldi. TL cinsi mevduat faizleri %16-19 aralığına geriledi, TL cinsi kredi faizleri %18-31 aralığına yükseldi. TL mevduat hacmi önceki haftaya göre %5 sert yükselirken, TL kredi hacmi hafif artışını sürdürdü.Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) önceki haftaya göre 0,6 milyar dolar düşüşle 112,6 milyar dolara, tüzel kişilerin 1,3 milyar dolar düşüşle 80,2 milyar dolara geriledi, yurt dışı döviz mevduatları 0,1 milyar dolar düşüşle 24,7 milyar dolara geriledi; böylece toplam DTH büyüklüğü 1,7 milyar dolar düşüşle 220,1 milyar dolara geriledi. Tüzel kişilerin DTH’si 24 Aralık’tan bu yana 10,4 milyar dolar, gerçek kişilerin 5,0 milyar dolar azaldı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar artışla 5,1 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 114,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar arttı; altın rezervleri 39,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 75,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,6 milyar dolar azaldı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 2,7 milyar dolar düşüşle 31,2 milyar dolara geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 23,6 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar arttı. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 24 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 20 milyon dolarlık net alış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

25 ŞUBAT 2022, CUMA

ŞUBAT AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Ekonomik güven endeksi Ocak ayında aylık 2,6 puan artışla 100,8 değerine yükselmiş, böylece endeks iyimserlik bölgesine geçmişti. Ekonomik güven endeksindeki artış, tüketici, reel kesim (imalat sanayi), hizmet ve perakende ticaret sektörü güven endekslerindeki artışlardan kaynaklanmıştı. Şubat ayında tüketici güven endeksinin düşmesi ekonomik güven endeksine aşağı yönde baskı yapacaktır.

Kaynak: TÜİK

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Bütçe, dış borç, konut, politika faizi, tarım, tüketici güveni

14 – 18 Şubat haftasında öncü göstergelere göre konut fiyatlarında artış, konut satışlarında düşüş, tarım üretici enflasyonunda yükseliş göreceğiz, TCMB büyük olasılıkla politika faizini sabit tutacak. Tüketici güven endeksi, bütçe ve dış borç detaylarına odaklanacağız. ABD, Rusya’nın bu hafta Ukrayna’yı işgal edeceğini iddia ediyor.

15 ŞUBAT 2022, SALI

OCAK AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Merkezi yönetim bütçesi 2021 yılı Aralık ayında 135,1 milyar TL gelir elde ederken, 280,8 milyar TL gider kaydetti. Böylece bütçe Aralık ayında 145,7 milyar TL açık verdi. Aralık ayında giderlerde en dikkat çekici artışların olduğu iki alt kalem toplamda 78,7 milyar TL tutarındaki yakıt ve enerji hizmetlerini kapsayan KİT görev zararı ve KİT’e borç verme oldu. 2021 yılının tamamında bütçe 192,2 milyar TL açık verdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

OCAK AYI TARIM ÜFE – TÜİK

Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) Aralık 2021’de aylık %12,51, yıllık %36,39 artış kaydetmişti. Endeksteki yükselişte döviz kurundaki artışa bağlı olarak ithal tarım girdi ve enerji maliyetlerinde artışın etkisi olmuştu. Ocak ayında döviz kurundaki düşüşe rağmen artan enerji fiyatlarına bağlı olarak Tarım-ÜFE’de artış göreceğiz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

16 ŞUBAT 2022, ÇARŞAMBA

2021 YILI ARALIK AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB

2021 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre %9,0 oranında artan konut fiyat endeksi, bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak %50,5, reel olarak %19,7 oranında artış kaydetmişti. Aralık ayında döviz kurundaki sert artışın inşaat ve malzeme maliyetlerini yukarı çekmesine bağlı olarak konut fiyatlarında da artış göreceğiz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2021 YILI ARALIK AYI ÖZEL SEKTÖR YURT DIŞI KREDİ BORCU – TCMB

Kasım 2021’de özel sektörün uzun vadeli yurt dışı kredi borcu aylık 1,9 milyar dolar düşüşle 159,6 milyar dolar seviyesine gerilemişti. Finans sektörünün borcu aylık 0,4 milyar dolar düşüşle 64,3 milyar dolar, finans dışı sektörün borcu aylık 1,5 milyar dolar düşüşle 95,3 milyar dolar olmuştu. Özel sektörün 127,3 milyar dolarlık yurt dışı kredi borcu, 32,3 milyar dolarlık tahvil borcu bulunuyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

17 ŞUBAT 2022, PERŞEMBE

PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – TCMB

TÜFE %50’ye, yıl sonu TÜFE beklentisi %35’lere yaklaşmışken Merkez Bankası %14 olan politika faizini değiştirmeyecek.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2021 YILI ARALIK AYI TÜRKİYE KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU – TCMB

Kasım 2021’de kısa vadeli dış borç stoku aylık 1,4 milyar dolar azalışla 124,1 milyar dolara gerilemişti. Borcun 53,5 milyar doları bankalara, 44,5 milyar doları banka dışı sektöre, 26,0 milyar doları Merkez Bankasına ait bulunuyor. Kasım ayı itibariyle gelecek 12 ayda vadesi dolacak toplam dış borç büyüklüğü ise 167,5 milyar dolar seviyesindeydi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

11 ŞUBAT TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

4 Şubat ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre değişmedi. TL cinsi mevduatlar önceki haftaya göre %1,7 artarken, TL cinsi krediler hafif yükseldi. TL cinsi mevduat faizleri %16-21 aralığında değişmezken, TL cinsi kredi faizleri %17-31 aralığına hafif geriledi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 113,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre değişmedi, tüzel kişilerin 3,3 milyar dolar düşüşle 81,5 milyar dolara geriledi, yurt dışı mevduatlar 0,3 milyar dolar artışla 24,8 milyar dolara yükseldi; böylece toplam DTH büyüklüğü 4 Şubat haftasında 3,0 milyar dolar düşüşle 221,8 milyar dolara geriledi. Tüzel kişilerin DTH’si 24 Aralık’tan bu yana 9 milyar dolar, gerçek kişilerin 4,4 milyar dolar azaldı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar artışla 4,8 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 4 Şubat haftasında 114,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 4,4 milyar dolar arttı. Altın rezervleri 38,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 75,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 4,0 dolar arttı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 2,4 milyar dolar düşüşle 33,9 milyar dolar seviyesine geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 22,7 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar geriledi. Yurt dışı yerleşikler 4 Şubat ile biten haftada hisse senetlerinde 82 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 36 milyon dolarlık net alış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

18 ŞUBAT 2022, CUMA

ŞUBAT AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Tüketici güven endeksi Ocak ayında döviz kurundaki dalgalanmaların azalmasına bağlı olarak aylık 4,3 puan artışla 73,2 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100 altındaki değerler tüketicilerin kötümser olduğunu gösteriyor. Enflasyondaki yükseliş ve Şubat ayında devam eden zamların tüketici güvenine yansımasını izleyeceğiz.

Kaynak: TÜİK

OCAK AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK

Türkiye genelinde konut satışları Aralık ayında aylık %26,7, yıllık %113,7 arışla 226 bin 503 olmuştu. Konut satışlarındaki artışta artan konut kredileri ve döviz kurundaki sert yükselişin etkisi olmuştu. 2021 yılı genelinde toplam konut satışları bir önceki yıla göre %0,5 azalışla 1 milyon 491 bin 856 olarak gerçekleşmişti. Ocak ayında konut kredilerindeki sert düşüş konut satışlarını da aşağı çekecektir.

Kaynak: TÜİK

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Üretim, tüketim, satış, işsizlik, bütçe, cari açık, inşaat maliyeti

7 – 11 Şubat haftasında Aralık ayına ilişkin olarak sanayi üretiminde zayıflama, perakende satışlarda ve ciroda iyileşme, inşaat maliyetlerinde sert yükseliş, cari açıkta artış göreceğiz. Şubat ayı TCMB Piyasa Katılımcıları Beklenti Anketinde enflasyon beklentilerine odaklanacağız.

7 ŞUBAT 2022, PAZARTESİ

OCAK AYI HAZİNE NAKİT BÜTÇE DENGESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

2021 yılı Aralık ayında nakit bütçe 92,1 milyar TL ile rekor açık vermiş, 2021 yılı toplamında nakit bütçe açığı 142,1 milyar TL olmuştu. (2020 yılı nakit açığı 181,9 milyar TL)

Kaynak: Turkey Data Monitor

10 ŞUBAT 2022, PERŞEMBE

2021 YILI ARALIK AYI DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – TÜİK

Kasım 2021’de dış ticaret hacmi artsa da pahalıya alıp ucuza satmaya devam etmiştik. Kasım ayında ihracat ve ithalat miktar endeksleri bir önceki aya göre sırasıyla %0,5 ve %11,0 artış kaydetmiş; ihracat ve ithalat birim değer artışları önceki aya göre sırasıyla %1,42 ve %4,38 yavaşlamıştı. Aralık ayında ihracat ve ithalatın artmasına bağlı olarak dış ticaret miktar endeksleri yükselmeye devam edecek. Aralık ayı verilerinde dış ticaret birim endekslerine odaklanacağız.

Kaynak: TÜİK

2021 YILI ARALIK AYI İŞGÜCÜ VERİLERİ – TÜİK

Arındırılmamış verilere göre işsizlik oranı 2021 yılı Kasım ayında aylık 0,2 puanlık artışla %10,9 seviyesine yükselmiş, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı %11,2 ile önceki aya göre değişiklik göstermemişti.

Kaynak: TÜİK

2021 YILI ARALIK AYI İNŞAAT MALİYET ENDEKSLERİ – TÜİK

2021 yılı Kasım ayında döviz kurundaki sert artış inşaat maliyetlerini zirveye taşımıştı. Döviz kurunun aylık %17 (yıllık %33,9) artış kaydettiği Kasım 2021’de inşaat maliyet endeksi aylık %7,94, yıllık %48,87 artış kaydetmişti. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %10,71, işçilik endeksi %0,25 artmıştı. Bir önceki yılın aynı ayına göre ise malzeme endeksi %60,13, işçilik endeksi %22,50 artmıştı. Aralık ayında döviz kurunda aylık %26,8’lik (yıllık %75,8) artış inşaat maliyetlerinin çok daha sert yükselmesine sebep olacak. Ocak ayında ise döviz kurundaki yatay harekete rağmen enflasyon beklentilerindeki yükselişe bağlı olarak inşaat maliyetlerinde de artış göreceğiz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

4 ŞUBAT TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB 28 Ocak ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre değişmedi. TL cinsi mevduatlar önceki haftaya göre %1,4 artarken, TL cinsi krediler hafif yükseldi. TL cinsi mevduat faizleri %16-21 aralığına yukarı genişledi. TL cinsi kredi faizleri %17-32 aralığına yukarı daraldı. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) önceki haftaya göre 2,0 milyar dolar düşüşle 113,3 milyar dolara, tüzel kişilerin 1,3 milyar dolar düşüşle 84,8 milyar dolara geriledi, yurt dışı mevduatlar 0,2 milyar dolar düşüşle 24,6 milyar dolara geriledi; böylece toplam DTH büyüklüğü 28 Ocak haftasında 3,3 milyar dolar düşüşle 222,8 milyar dolara geriledi. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar düşüşle 4,7 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 110,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar arttı. Altın rezervleri 28 Ocak’ta 38,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar düştü, brüt döviz rezervleri 71,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar arttı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 0,6 milyar dolar düşüşle 36,4 milyar dolar seviyesine geriledi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 23,1 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar geriledi. Yurt dışı yerleşikler 28 Ocak ile biten haftada hisse senetlerinde 139 milyon dolarlık, DİBS’te 41 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

11 ŞUBAT 2022, CUMA

TCMB ŞUBAT AYI PİYASA KATILIMCILARI BEKLENTİ ANKETİ– TCMB

TCMB Ocak ayı Piyasa Katılımcıları Beklenti Anketinde yılsonu TÜFE artışı %29,75’e yükselmişti. 2022’de politika faizi beklentisi %14 iken Ocak 2023’te %16’nın üzerine çıkacağı bekleniyor. Yılsonu Dolar/TL kuru beklentisi 16,135’e yükselmiş, 2022 yılında toplam cari açık beklentisi 7,9 milyar dolara gerilemişti. 2022 yılı GSYH büyüme beklentisi %3,69 iken, 2023 yılında %4,23’e yükselmesi bekleniyor.

2021 YILI ARALIK AYI CARİ İŞLEMLER DENGESİ – TCMB

2021 yılı Ağustos-Ekim döneminde arka arkaya cari fazla verilmesinin ardından Kasım ayında cari işlemler dengesi artan dış ticaret açığı ve yarıya düşen net turizm gelirlerine istinaden 2,7 milyar dolar açık vermişti. Kasım ayında 1,8 milyar dolar finansman sağlanmış, 4,5 milyar dolarlık kaynağı belli olmayan (Net Hata Noksan kalemi) döviz girişi olmuştu. Aralık ve Ocak aylarında artan dış ticaret açığına bağlı olarak cari işlemler açığı da artacak.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2021 YILI ARALIK AYI SANAYİ ÜRETİM ENDEKSLERİ – TÜİK

Sanayi üretim endeksi 2021 yılı Kasım ayında aylık %3,3, yıllık %11,4 artış kaydetmişti. Sanayi üretimi ihracatı ve ithalatının arttığı Aralık ayında sanayi üretimini; yatırım malı, ara malı, otomotiv ve gıda imalatı desteklemeye devam edecek. Ocak ayında ise ihracat, ithalat ve kapasite kullanım oranlarında gerileme sanayi üretiminin bir önceki aya göre zayıflamasına sebep olacak ancak elektrik ve doğalgaz kesintilerinden dolayı sanayi üretiminde düşüş görme ihtimalini de göz ardı etmeyelim.

Kaynak: TÜİK

2021 YILI ARALIK AYI PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ – TÜİK

Perakende satış hacmi Kasım 2021’de aylık %1,3, yıllık %16,3 artış kaydetmişti. Perakende satışlardaki artışta özellikle kurdaki yükselişin ve enflasyon baskısının dayanıklı tüketim malı talebini öne çektiğini söyleyebiliriz. Söz konusu eğilimin, ihtiyaç kredilerinin arttığı ve sert kur artışı yaşanan Aralık ayında da sürmesi beklenebilir.

2021 YILI ARALIK AYI CİRO ENDEKSLERİ – TÜİK

Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi, 2021 yılı Kasım ayında aylık %11,8 yıllık %60,4 artış kaydetmişti. Kurda sert artış yaşanan Aralık ayında enflasyonist baskının artacağı beklentisiyle satın alımların öne çekildiğini ve ciroların arttığını görebiliriz.

Kaynak: TÜİK

Dr. Fulya Gürbüz

Yeni güne başlarken – 1 Şubat 2022

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal edeceği belirsizliği, artan petrol ve emtia fiyatları, enflasyon beklentilerinde artış, Kovid-19 varyantlarının küresel vaka sayılarını yukarı çekmesi, 4 Şubat’ta Çin’de başlayacak olan kış olimpiyatlarının vaka sayıları üzerindeki baskısı ve elbette devam eden küresel tedarik sorunları “yüksek enflasyon ortamında küresel ekonomide yavaşlama” beklentilerini doğruluyor. Küresel gelir dağılımında bozulmanın devam edeceği yeni bir yıla daha başlamış olduk. Türkiye özelinde de açlık ve yoksulluk sınırı artmaya devam ediyor.

31 Ocak 2022 – Piyasa Verileri

Bir önceki iş gününe göre değişim:

31 Ocak 2022 – Açıklanan Makroekonomik Veriler

Türk-İş Ocak ayı Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması’na göre 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı 4 bin 249 lira, yoksulluk sınırı 13 bin 843 lira olarak hesaplandı. Aralık 2021’de açlık sınırı 4 bin 13, yoksulluk sınırı 13 bin 72 liraydı. Bekâr bir çalışanın “yaşama maliyeti” aylık 5 bin 587 TL’ye yükseldi.

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, Ocak ayında, aylık 1,6 puan artışla 53,0 seviyesine yükseldi. Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi de aylık 1,7 puan artışla 49,7 seviyesine yükseldi. Endeksin 50 üzeri değerler sektörde önceki aya göre büyümeyi, altındaki değerler küçülmeyi gösteriyor. Sanayi sektöründe yeni siparişler, girdi alımları ve istihdam önceki aya göre arttı, tedarikçilerin teslimat süresi kısaldı; üretim düştü, stoklar arttı. Hizmet sektöründe ise önceki aya göre girdi alımları arttı, tedarikçilerin teslimat süresi kısaldı; iş hacmi ve istihdam azalmaya devam etti, stoklar arttı.

2021 yılında Türkiye’ye 29,4 milyon turist çıkış yaptı (2020: 15,8 milyon kişi), toplamda 24,5 milyar dolar gelir elde edildi (2020: 12,1 milyar dolar), ziyaretçi başına ortalama harcama 2020 yılında 762 dolar iken 2021 yılında 834 dolara yükseldi.

2021 yılında 225,3 milyar dolar ihracat, 271,4 milyar dolar ithalat, 46,1 milyar dolar dış ticaret açığı kaydedildi. 2021 yılı Aralık ayında ihracat 22,3 milyar dolar, ithalat 29,1 milyar dolar, dış ticaret açığı 6,8 milyar dolar oldu. Aralık ayında dayanıklı tüketim malı ihracatı ve toplam tüketim malı ithalatı önceki aya göre düştü.

Euro Bölgesi 2021 yılı son çeyreğinde önceki çeyreğe göre %0,3, önceki yılın aynı çeyreğine göre %4,6, 2021 yılı genelinde %5,2 büyüme kaydetti. Bölge ekonomisi 2020 yılında %6,4 daralmıştı.

ABD’de çekirdek (gıda ve enerji hariç) kişisel tüketim harcamaları (PCE) enflasyonu Kasım’daki yıllık %4,7’den Aralık ayında %4,9 seviyesine yükseldi. ABD merkez bankası Fed para politikasında çekirdek PCE enflasyonunu dikkate alıyor ve çekirdek PCE’de %2 seviyesini hedefliyor. Yüksek enflasyonla mücadelede kararlı olduğunu öne süren Fed bu sebeple en yakın para politikası toplantı tarihi olan Mart ayıyla birlikte faiz artırımlarına başlayacak.

Çin’de imalat sektörü PMI endeksi, Kovid-19 kısıtlamalarının etkisiyle, Ocak ayında 50 eşik değerinin altına 49,1 seviyesine gerileyerek imalat sektörünün önceki aya göre daraldığına işaret etti. Önceki aya göre; üretim, istihdam, ihracat siparişleri, yurt içi siparişler, satın alımlar düştü, girdi maliyetleri ve çıktı fiyatları yükseldi.

Dünyanın 21. büyük ekonomisi olan Tayvan’da imalat sektörü PMI endeksi arz kısıtları tedarik zincirindeki sorunların da etkisiyle Ocak ayında 55,1 seviyesine hafif gerileyerek sektörün önceki aya göre zayıflayarak da olsa büyümeyi sürdürdüğünü gösterdi. Sektörde; üretim, ihracat siparişleri, istihdam, satın alımlar arttı, girdi maliyetleri ve çıktı fiyatları sert yükseldi.

1 Şubat 2022 – Açıklanacak Makroekonomi Verileri

Ocak ayı Türkiye ve dünya imalat sektörü PMI verileri açıklanacak. Türkiye’nin 2021 yılı Aralık ayı imalat sektörü PMI endeksi aylık 0,1 puan artışla 52,1 seviyesine hafif yükselmişti. Endeksin 50 üzeri değerler, sektörün önceki aya göre büyüdüğünü gösteriyor. 24 Ocak’ta IHS Markit tarafından açıklanan ilk tahminlere göre imalat sektörü Ocak ayında büyümesini sürdürürken Kovid-19 varyantlarının getirdiği kısıtlamalara bağlı olarak hizmet sektöründeki büyüme zayıfladı. Özellikle Almanya ve Euro Bölgesinde imalat sektörünün Ocak ayında büyümeye devam etmesi Türkiye’nin ihracat performansını koruyacağına işaret etti. Ocak ayında tüketici ihtiyaç kredileri ve bireysel kredi kartları harcamalarında yataya yakın seyir görürken ticari kredilerde hızlanma iç talepte kısmi artışa işaret ediyor.

Ticaret Bakanlığı Ocak ayı dış ticaret verilerini açıklayacak. Öncü göstergeler ihracat ve ithalatta önceki aya göre hızlanmaya işaret etmiyor.

Dünya ve Türkiye ekonomilerine yönelik tahminler