Şubat 2023: Türkiye’de yurt içi talep ile mal ve hizmet üretiminde iyileşme işaretleri

21 Şubat’ta açıklanan gelişmiş ekonomiler Şubat ayı öncü PMI verilerinde hizmet sektörünün hızlandığı, imalat sektöründe daralmanın zayıfladığı hatta büyüme kaydedildiği işaretlerini aldık. Gelişmiş ekonomilerin imalat sektörü ihracat siparişleri ise zayıf seyrini korudu. Hafta başından bu yana açıklanan Türkiye’nin Şubat ayı makro-ekonomik verilerinde ise ekonomik aktivitede iyileşme işaretleri aldık.

Tüketici güven endeksi, sektörel güven endeksleri, reel kesim güven endeksi (RKGE), imalat sektörü kapasite kullanım oranları (KKO) ve küresel PMI verilerine yönelik gelişmeleri dikkate aldığımızda Şubat ayında bir önceki aya göre;

. Ücret zamları ve EYT’nin devreye alınması tüketicilerin geleceğe yönelik maddi durum beklentisini iyileştirdi. Fiyat artışlarının satın almaları öne çektiğini de dikkate aldığımızda hane halkının dayanıklı ve yarı dayanıklı malları satın alma düşüncelerinde de iyileşme kaydedildi. Şubat ayında ihtiyaç kredi hacmindeki artışın hızlanması ve RKGE’de mevcut yurt içi siparişlerindeki artış tüketici iyimserliğini destekledi.

Kaynak: TCMB

. İmalat sektöründe yatırım harcamalarında artışa paralel olarak yatırım malı imalatı da arttı.

. İmalat sektörü ara malı üretiminde KKO’nun düşmesinde küresel imalat sektörü ihracat talebindeki azalmanın etkisi olabilir.      

. İmalat sektöründe mevcut yurt içi ve ihracat siparişleri arttı.

. İmalat sektörü girdi maliyetleri ile gelecek 3 ayda satış fiyatları beklentisi aylık ve yıllık bazda düştü.

Kaynak: TCMB

. Stoklardaki artış yavaşladı.

. Hizmet sektöründe son 3 aydaki iş durumu ve son 3 aydaki hizmetlere olan talep zayıfladı.

. Perakende ticaret sektöründe gelecek 3 aya ilişkin sipariş ve satış beklentilerindeki iyimserlik azaldı.

. Hizmet sektöründe gelecek 3 aya ilişkin istihdam beklentisi arttı, perakende ticaret sektöründe beklenti zayıfladı, inşaat sektöründe kötümser beklenti zayıfladı.

Kaynak: TÜİK

Şubat ayına ilişkin olumlu makro-ekonomik sinyaller 24 Şubat’ta gerçekleştirilecek olan TCMB para politikası toplantısında %9 seviyesindeki politika faizinin düşürülmesinde etkili olabilir.

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: Borç, enflasyon, girdi, güven, hizmet, imalat, işgücü, kapasite, perakende, PMI, politika faizi, turizm

20–24 Şubat haftasında; Şubat ayına ilişkin olarak yurt dışında küresel PMI verileri, yurt içinde ise tüketici güveni, imalat sektörü kapasite kullanım oranları, reel kesim güven endeksi ve sektörel güven endeksleri mal ve hizmet üretimindeki resmi ortaya koyacak. Ocak ayına ilişkin olarak turizm istatistiklerine odaklanırken; merkezi yönetimin borç stokunun arttığını, yurt dışı üretici maliyetlerinde aylık artışın sürdüğünü göreceğiz. Aralık ayı tarımsal girdi fiyat endeksinde mazot ve gübre maliyetlerindeki artışa paralel olarak yükseliş kaydedilecek. 2022 yılı son çeyreğinde işgücü girdi endekslerinde istihdam ve ücretlerde artışa tanık olabiliriz.

20 ŞUBAT 2023, PAZARTESİ

OCAK AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Aralık 2022’de merkezi yönetimin borç stoku 4,0 trilyon TL seviyesindeydi. Toplam stokun 2,6 trilyon TL’si (%65,5) döviz cinsinden stoku, 1,4 trilyon TL’si (%34,5) TL cinsinden stoku oluşturmaktaydı. Stokun en büyük payını döviz cinsinden borç stokunun oluşturması sebebiyle döviz kurundaki artışlar borç stoku artışını hızlandırmaktadır. 6 Şubat 2023 tarihli yıkıcı depremin ardından merkezi yönetimin harcamalarında dolayısıyla da borçlanma gerekliliğinde hızlanma göreceğiz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

OCAK AYI YURTDIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE) – TÜİK

Aralık 2022’de YD-ÜFE aylık %2,77, yıllık %49,90 artış kaydetmişti. Yarı yarıya dolar ve Euro’dan oluşan döviz kuru sepetinin artış hızının Ocak ayında önceki aya göre yavaşlaması YD-ÜFE’nin de aylık artışının yavaşlamasına sebep olabilir. Ocak ayı verilerinde özellikle enerji dışı emtia fiyatlarındaki artışın YD-ÜFE üzerinde yaratacağı olası baskıya odaklanacağız.

Kaynak: TÜİK

ŞUBAT AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Ocak ayında Tüketici Güven Endeksi aylık %4,6’lık artışla 79,1 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100 altındaki değerler tüketici güveninde kötümser durumu göstermektedir. Ücret zamları ve döviz kurundaki yatay seyir tüketici güvenini olumlu etkiliyor. Ancak, depremin etkisiyle özellikle hızlanan gıda fiyatları ve gündeme gelen fiyat artışları tüketicinin alım gücünü aşağı çekebilir. Olası etkileri alt endeks verilerinde takip edeceğiz.

Kaynak: TÜİK

21 ŞUBAT 2023, SALI

ŞUBAT AYI KÜRESEL İMALAT VE HİZMET SEKTÖRLERİ PMI İLK TAHMİNLERİ – S&P GLOBAL

Ocak ayında küresel hizmet ve imalat sektörlerini kapsayan JP Morgan Küresel Bileşik Üretim Endeksi aylık 1,6 puan artışla 49,8 seviyesine yükselmişti. Endeksin 50 altındaki değerler önceki aya göre daralmayı, yukarısındaki değerler ise büyümeyi gösteriyor. Küresel Hizmet Sektörü Üretim Endeksi Ocak ayında kaydettiği 50,1 değeriyle önceki aya göre 2,0 puanlık büyüme performansı ortaya koymuştu. Küresel İmalat Sektörü Üretim Endeksi ise Ocak ayında aylık 0,4 puan artışla 49,1 değerini alarak sektördeki daralmanın yavaşladığı işaretini vermişti. Aşağıdaki grafik JP Morgan Küresel Bileşik Üretim Endeksindeki eğilim (yeşil çizgi) ile GSYH büyümesindeki eğilimin (sarı çizgi) ne kadar yakın hareket ettiğini gösteriyor. PMI verileri, GSYH tahmininde öncü göstergelerin başında gelmektedir.

Kaynak: J.P.Morgan, S&P Global

2022 YILI ARALIK AYI TARIMSAL GİRDİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-GFE) – TCMB

Kasım 2022’de Tarım-GFE aylık %2,38, yıllık %121,49 artış kaydetmişti. Aralık 2022’de döviz kuru ile gübre ve enerji maliyetlerinin yıllık artışlarındaki yavaşlamanın etkisiyle Tarım-GFE’nin yıllık artışında da yavaşlama görebiliriz. Ancak Aralık ayında mazot ve gübre maliyetlerinin önceki aya göre artmaya devam etmesine bağlı olarak Tarım-GFE de aylık bazda artışını sürdürecek.

Kaynak: TÜİK

22 ŞUBAT 2023, ÇARŞAMBA

ŞUBAT AYI İMALAT SEKTÖRÜ KAPASİTE KULLANIM ORANI (KKO) – TCMB

Ocak ayında KKO, bir önceki aya göre 1,2 puan azalışla %75,3 seviyesine gerilemişti. Mevsimsel etkilerden arındırılmış KKO aylık 0,6 puan azalışla %75,8 seviyesinde gerçekleşmişti. KKO detaylarında tüketim, yatırım ve ara malları üretimindeki eğilimi görüyoruz.

Kaynak: TCMB

ŞUBAT AYI REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE) – TCMB

Ocak ayında mevsimsellikten arındırılmış RKGE aylık 1,8 puan artışla 103,4 seviyesine gerilemişti. Endeksin 100 üzerindeki değerler sektör profesyonellerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin arttığı (iyimser) anlamına geliyor. Detaylarda siparişler ve üretimde artışa ek olarak girdi maliyetleri ve satış fiyatlarında yukarı yönlü baskı işaretleri almıştık. Söz konusu işaretlere paralel olarak Ocak ayında TÜFE’nin ayılık bazda %6,65, Yİ-ÜFE’nin  aylık %4,15 artış kaydettiğini hatırlatalım.

Kaynak: TCMB

ŞUBAT AYI SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ – TÜİK

Ocak ayında inşaat sektörü güven endeksi aylık %0,6 artışla 93,2’ye yükselmiş, hizmet sektörü güven endeksi aylık %1,7 düşüşle 118,1’e ve perakende ticaret sektörü güven endeksi aylık %1 düşüşle 126,2 seviyesine gerilemişti. Endeks değerlerinin 100’den büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini, 100’den küçük olması ise kötümserliğini göstermektedir. Güven endeksleri ekonomik aktiviteye ilişkin ipuçları vermektedir. Buna göre Ocak ayı perakende ticaret ve hizmet sektörü güven endeksleri ile RKGE verileri perakende satışlarda ve imalat sektörü üretiminde iyileşmeye işaret etmişti.

Kaynak: TÜİK

2022 YILI 4. ÇEYREK İŞGÜCÜ GİRDİ ENDEKSLERİ – TÜİK

2022 yılı üçüncü çeyreğinde istihdam endeksi yıllık %7,1, çalışılan saat endeksi yıllık %3,5, brüt ücret-maaş endeksi yıllık %101,5 artış kaydetmişti. Bir önceki çeyreğe göre ise istihdam endeksi %2,2 artmış, çalışılan saat endeksi %0,3 azalmış, brüt ücret-maaş endeksi %25,2 artmıştı. TÜİK’in yayınladığı “ücretli çalışan” istatistikleri istihdamın 2022 yılı son çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre arttığına işaret etmişti. Bu sebeple 4. çeyrek işgücü girdi endekslerinde istihdam endeksinde artışın sürdüğünü görebiliriz.

Kaynak: TÜİK

23 ŞUBAT 2023, PERŞEMBE

PARA POLİTİKASI TOPLANTISI VE POLİTİKA FAİZİ KARARI – TCMB

TCMB Piyasa Katılımcıları Beklenti Anketi Şubat ayı sonuçlarına göre politika faizinin (grafikte siyah çizgi) %9 seviyesinde sabit tutulması bekleniyor. Aşağıdaki grafikte görüleceği üzere Ağustos 2022’den bu yana politika faizi %14’lerden %9’lara kadar gerilemiş, paralelinde ticari kredi faiz oranları (mavi çizgi) %27’lerden %12’lere, tüketici kredi faiz oranları da (kırmızı çizgi) %34’lerden %30’lara gerilemiştir. Aynı dönemde mevduat faiz oranları (sarı çizgi) ise %18’lerden %26’ların üzerine çıkmıştır.

Kaynak: Turkey Data Monitor

24 ŞUBAT 2023, CUMA

OCAK AYI TURİZM İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Aralık 2022 ’de Türkiye’ye giren turist sayısı aylık %6 düşüşle 2 milyon 399 bin 441 kişiye, ülkeden ayrılan turist sayısı aylık %23 azalışla 2 milyon 266 bin 424 kişiye, net turizm gelirleri ise aylık %35 düşüşle 1,8 milyar dolara gerilemişti. 2022 yılının tamamında net turizm geliri yıllık %53,3 artışla 46,3 milyar dolara yükselmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Ocak ayı öncü göstergeler: Ekonomiyi perakende satışlar destekliyor

Mevsimsellikten arındırılmış (MA) TCMB ve TÜİK verilerine göre Ocak ayında;

. Sektörel güven endekslerinde; hizmet sektöründe güven aylık %1,7 ve perakende ticaret sektöründe aylık %1,0 azalırken, inşaat sektöründe aylık %0,6 arttı.

. Kapasite Kullanım Oranı (KKO-MA), aylık 0,6 yüzde puan azalışla %75,8 oldu. Tüm ürün gruplarında KKO’nun önceki aya göre düşmüş olması sanayi üretiminde aşağı yönlü baskı oluşturacaktır, girdi stoklarındaki artış veya azalış söz konusu baskının derecesini ortaya koyacaktır.

. Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE-MA), aylık 1,8 puan artışla 103,4 seviyesine yükseldi. Endeksin 100 üzerindeki değerler sektörde iyimserliği gösteriyor.

Sektörel ve Reel Kesim güven endekslerinde iyimser işaretler var…

RKGE verilerine göre mevcut siparişler son 4 aydır yavaş hızla da olsa iyileşmeye devam etti, bunda stoklardan kullanım etkili oldu. Gelecek 3 aya ilişkin olarak ihracatta iyileşme, üretimde yatay seyir, istihdamda hafif azalma bekleniyor.

Aşağıdaki grafikte de görüleceği gibi; Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi’nde “son 3 aydaki iş hacmi (satışlar)”, RKGE’de “son 3 aydaki siparişler”, Hizmet Sektörü’nde “son 3 aydaki iş durumu” alt endeksleri Ocak ayında yükseldi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Söz konusu iyileşmelere ek olarak , “gelecek 3 ayda” talep ve iş hacmine yönelik olumlu beklentiler yatırım harcamalarına yönelik iyimserliğin artmasına sebep oldu. Nitekim Ocak ayında imalat sektöründe yatırım harcamaları alt endeksi önceki aya göre yükseldi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Son olarak, imalat sektöründe “gelecek 3 ayda üretim hacmindeki iyimserliğin” nispeten yatay kalması beklenirken perakende ticaret sektöründe “gelecek 3 ayda tedarikçilere verilecek sipariş miktarı” beklentisindeki artışın ”stokları desteklemek amacını ortaya koyduğunu da ekleyebiliriz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Veriler, perakende satışları destekliyor…

Aralık 2022-Ocak 2023 döneminde siparişlerin aylık bazda iyileşmesi perakende satışlarını destekleyecektir. Ocak ayında ise yatırım harcamalarındaki iyileşmenin sanayi üretimini kısmen de olsa destekleyebileceğini söyleyebiliriz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: Enflasyon raporu, güven endeksleri, imalat, kapasite kullanımı, PMI

23 – 27 Ocak haftasında, Aralık ve Ocak aylarına ilişkin olarak yurt içi ve küresel bazda ekonomik aktivitedeki gelişmelere odaklanacağız. Yurt içinde tüketici kredi hacmindeki artışın yurt içi talebi desteklediğine tanık olacağız, üretim tarafında ihracatın desteğinin giderek azaldığını göreceğiz. TCMB 2023 yılı ilk Enflasyon Raporu’nda yıl sonu enflasyon tahmininde olası revizyona odaklanacağız.

23 OCAK 2023, PAZARTESİ

OCAK AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Aralık 2022’de mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, aylık 1 puan düşüşle 75,6 seviyesine gerilemiştir.

Kaynak: TÜİK

24 OCAK 2023, SALI

OCAK AYI ÖNCÜ PMI VERİLERİ – pmi.spglobal.com/Public/Release/PressReleases

S&P Global Ocak ayında ABD, Almanya, Avustralya, Euro Bölgesi, Fransa, İngiltere, Japonya imalat ve hizmet sektörlerine ilişkin ilk tahminlerini yayınlayacak. Söz konusu veriler Şubat ayının ilk işlem gününde açıklanacak olan nihai verilere ilişkin ipuçları verecek. Aralık ayında hizmet ve imalat sektörünü kapsayan toplam üretimde önceki aya göre daralmanın sürdüğünü, yeni siparişlerin düştüğünü, istihdamın yatay bir seyrettiğini, girdi maliyetleri ve çıktı fiyatları artış hızında kısmen yavaşlama olduğunu okumuştuk. Ocak ayı öncü göstergeleri küresel ekonomide daralma eğiliminin sürüp sürmediğini ortaya koyacak.

Kaynak: JP Morgan ve S&P Global

25 OCAK 2023, ÇARŞAMBA

OCAK AYI İMALAT SEKTÖRÜ KAPASİTE KULLANIM ORANI (KKO) – TCMB

Aralık 2022’de mevsimsel etkilerden arındırılmış KKO, aylık 0,5 puan artışla %76,4 seviyesine yükselmişti. KKO, ara malları ve yatırım malları üretiminde önceki aya göre artmış, dayanıksız tüketim malları üretiminde aynı kalmış, dayanıklı tüketim malları üretiminde ise düşmüştü.

Kaynak: TCMB

OCAK AYI REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE) – TCMB

Aralık 2022’de mevsim etkilerinden arındırılmış RKGE aylık 0,3 puan artışla 101,6 seviyesine yükselmişti. RKGE’nin 100’den büyük olması sektör temsilcilerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin arttığına işaret etmektedir. Aralık verilerine göre; son 3 ayda üretim hacmi ve ihracat siparişleri bir önceki aya göre yükselirken, iç piyasa siparişleri ve ortalama birim maliyet önceki aya göre düşmüştü. Mevcut duruma ilişkin cevaplarda ise tersine bir gelişme yaşanmıştı; yurt içi siparişler aylık bazda yükselmiş, ihracat siparişleri ise düşmüştü. Raporda gelecek üç ayda ortalama birim maliyetlerin önceki aya göre düşüşünü sürdüreceği, satış fiyatlarının ise yükseleceği beklentilerini okumuştuk. Katılımcıların beklentisi gelecek üç ayda ihracat siparişlerinde ve toplam istihdamda düşüş olacağı yönündeydi. Ocak ayı verilerinde üretim, tüketici fiyatları, siparişler ve istihdama yönelik beklentileri okuyacağız. Özellikle tüketici kredi hacminde devam eden hızlanmanın etkisiyle yurt içi siparişler olumlu etkilenmeye devam edecektir.

Kaynak: TCMB

OCAK AYI SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ – TÜİK

Aralık 2022’de mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerinde yükseliş kaydetmişti. Endeksin 100 üzerindeki değerler sektörde iyimserliğe işaret etmektedir. Ocak ayı verilerinde sektörlerde sipariş, fiyatlar, istihdam ve üretim eğilimlerine odaklanacağız.

Kaynak: TÜİK

26 OCAK 2023, PERŞEMBE

2023 YILI MERKEZ BANKASI 1nci ENFLASYON RAPORU – TCMB

Ekim 2022’de yayınlanan 2022 yılı son enflasyon raporunda TCMB, 2023 yıl sonu TÜFE tahminini önceki rapora göre 3,1 yüzde puan artışla %22,3 seviyesine yükseltmişti. TCMB gıda fiyatlarının 2023 yılında düşeceğini tahmin ediyor. Ekim-Aralık 2022 döneminde TÜFE (Grafik 1) yıllık %85,51’den baz etkisinin desteğiyle %64,27 seviyesinden yılı kapatmıştır, paralelinde çekirdek enflasyonda (Grafik 2) da yavaşlama kaydedilmiştir. TCMB, 2023 yılında aylık fiyat artışlarının görece daha yavaş artmasını bekliyor. Son PPK toplantısında TCMB “fiyat istikrarının kalıcı ve sürdürülebilir bir şekilde kurumsallaşması için Liralaşma Stratejisi’ni tüm unsurlarıyla uygulayacaktır” vurgusuyla döviz kurundaki yatay seyrin korunabilmesi amacıyla yabancı paraya olan talebi baskılamaya devam edeceğini anlıyoruz. Dolayısıyla TCMB, 2023 yılı ilk enflasyon raporunda tahminlerini destekleyecek grafik ve çıkarımlara odaklanacaktır.

Kaynak: TCMB

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: TCMB faiz kararı, borç, enflasyon, güven endeksleri, kapasite kullanımı

21 – 25 Kasım haftasında, Kasım ayına ilişkin olarak imalat, hizmet ve perakende sektörlerinde iyimserlik; tüketici güveninde iyileşmenin sürdüğünü görebiliriz. Ekim ayında enerji fiyatlarındaki artış yurt dışı üretici maliyet enflasyonu üzerinde baskıya sebep olabilir. Merkez Bankası 24 Kasım toplantısında politika faizini %9’a çekebilir.

21 KASIM 2022, PAZARTESİ

EKİM AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Bütçe açığı artmaya devam eden merkezi yönetimin borç stoku 2022 yılı Eylül ayında aylık 24 milyar TL’lik artışla 3 trilyon 674 milyar TL seviyesine yükselmişti. TL cinsi borç stokunun (1 trilyon 259 milyar TL) toplam borç içindeki payı %34,3 iken yabancı para cinsi stokun (2 trilyon 414 milyar TL) payı %65,7 seviyesindeydi. Merkezi yönetim bütçesi Ekim ayında 83 milyar TL açık verirken, son 12-aylık toplam bütçe açığı 252 milyar TL’ye yükseldi. Borcun finansmanı tarafında nakit bazlı bütçe verilerine göre Hazine Ekim ayında 99 milyar TL net borçlanma gerçekleştirdi, son 12 aydaki toplam net borçlanması 274 TL oldu. Döviz kurunun Ağustos-Eylül 2022 döneminde dar bantta seyretmesi merkezi yönetimin yabancı para cinsinden borç yükü üzerindeki baskıyı azaltıyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

EKİM AYI YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE)– TÜİK

Eylül 2022’de (YD-ÜFE) aylık %0,67, yıllık %117,04 artış kaydetmişti. Yıllık bazda en yüksek maliyet artışları %211,54 ile enerji malı sektöründe, %128,34 ile ara malı sektöründe gerçekleşmişti. Enerji malı imalatında maliyetler bir önceki aya göre %5,2 daralırken, aylık bazda en yüksek maliyet artışı %1,71’lik artışla dayanıksız tüketim malı imalatında kaydedilmişti. Ekim ayında döviz kurundaki artışın yavaşlamasına rağmen enerji fiyatlarındaki artış üretim maliyetleri üzerinde baskıya sebep olabilir.

Kaynak: TÜİK

22 KASIM 2022, SALI

KASIM AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Tüketici güven endeksi 2022 yılı Ekim ayında aylık 3,8 puan artışla 76,2 seviyesine yükselmişti. Endeksteki yükselişte ana etken anket katılımcılarının gelecek 12 ayda ücretlerde artış olacağı yönündeki güçlü beklentisi oldu. Söz konusu iyimserliğe bağlı olarak katılımcıların gelecek 12 ayda maddi durum ve genel ekonomik durum beklentileri ile dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma eğiliminde iyileşme görülmüştü.

Kaynak: TÜİK

24 KASIM 2022, PERŞEMBE

TCMB PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – TCMB

2022 yılı Ekim ayı toplantısında Merkez Bankası “Küresel büyümeye yönelik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin daha da arttığı bir dönemde sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal koşulların destekleyici olması” gerektiğini savunarak 1-hafta vadeli borç verme faiz oranı olan politika faizini 150 baz puan düşürerek %10,5 seviyesine çekmişti. Yayınlanan basın duyurusunda, Kasım ayı toplantısı için Para Politikası Kurulunun “takip eden toplantıda da benzer bir adım atıldıktan sonra faiz indirim döngüsünün sona erdirilmesini” gündeme aldığını okumuştuk. Bu sebeple 24 Kasım toplantısında TCMB, politika faizini %9 seviyesine düşürebilir. Aşağıdaki grafikte görüleceği gibi politika faizinin aşağı çekilmesi enflasyonda düşüşe sebep olmamıştır. Hatırlatmak gerekirse, Aralık 2021 ve Ocak 2022 aylarında TÜFE’de aylık bazda sırasıyla %13,6 ve %11,1 oranlarında sert artışlar kaydedilmişti. Önümüzdeki Aralık ve Ocak aylarında döviz kurunda sert bir artış olmadığı müddetçe, söz konusu artışlara benzer artışların tekrar etmeyeceğinden dolayı TÜFE’nin Aralık ayıyla birlikte yıllık %85’lerden aşağı doğru hareket edeceğini göreceğiz.

Kaynak: TCMB

KASIM AYI İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANLARI (KKO) – TCMB

Ekim ayında imalat sanayi genelinde KKO aylık 0,5 puanlık azalışla %76,9 seviyesine gerilemişti. KKO’da aylık bazda artış kaydeden tek sektör dayanıksız tüketim malı imalatı sektörü olmuştu. Öncü bankacılık verileri Kasım ayında yurt içi talepte iyileşmeye işaret ediyor. Söz konusu iyileşme KKO verilerine yansıyacak mı takip edeceğiz.

Kaynak: TCMB

KASIM AYI REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE) – TCMB

İmalat sanayinde RKGE, 2022 yılı Ekim ayında aylık 0,4 puan artışla 100,3 seviyesine yükselmişti. Endeksin 100 üzerindeki değerler sektörde iyimserliğe işaret ediyor. Ekim ayı anketine göre iç piyasa ve ihracat siparişleri önceki aya göre artmış, ortalama birim maliyetleri ile satış fiyatı beklentileri önceki aya göre düşüş kaydetmişti. Sektör Ekim ayında, gelecek 3 ayda siparişler ve üretimin aylık bazda düşeceğini öngörmüştü. Kasım ayında iç talepte olası bir iyileşme imalat sektörünü destekleyecektir ancak asıl belirleyici ihracat tarafındaki gelişmeler olacak.

Kaynak: TCMB

KASIM AYI SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ – TÜİK

Mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi Ekim ayında bir önceki aya göre; hizmet sektöründe %0,9, perakende ticaret sektöründe %3,0, inşaat sektöründe %2,8 artış kaydetmişti. Kasım ayının ilk iki haftasında perakende satış ve hizmetler ve internet üzerinden yapılan alışverişlere ilişkin kredi kart kullanımında artış kaydedilmesi söz konusu sektörleri olumlu etkileyecektir.  Ek olarak yine Kasım ayının ilk iki haftasında tüketici kredi hacmindeki artış da güven endeksini destekleyecektir.

Kaynak: TÜİK

HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (18 KASIM) – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 2022 yılının 11 Kasım ile biten haftasında piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre yükselişini sürdürdü. Bir önceki haftaya göre TL cinsi mevduat, TL cinsi kredilerden hızlı artış kaydetti, kur korumalı mevduat hacmi ise önceki haftaya göre yatay kaldı. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %14-22 seviyelerine yükselirken, TL cinsi kredi faiz oranları ortalama %15-31 aralığında. Yabancı para kredi hacmi önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar artışla 133,4 milyar dolara yükseldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 126,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar arttı, tüzel kişilerin 86,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre yatay kaldı, böylece bankacılık dışı yurt içi DTH haftalık 0,6 milyar dolar artışla 212,9 milyar dolar oldu. Bankacılık dışı yurt içi toplam DTH hacmi en son 24 Aralık 2021’de 239 milyar dolar ile zirve yapmıştı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu ise 5,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar arttı. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 117,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,8 milyar dolar arttı; altın rezervleri 40,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,4 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 76,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,4 milyar dolar artış kaydetti. Merkez Bankasının net rezerv açığı 57,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 4,1 milyar dolar geriledi. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 25,7 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,6 milyar dolar arttı. Aynı hafta, yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 116 milyon dolarlık net alış, DİBS’te 25 milyon dolarlık net satış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 3,6 milyar dolarlık, DİBS’te ise 2,4 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

fulyagurbuz.com

Ekonomi Gündemi: Bütçe, dış borç, enflasyon, faiz kararları, istihdam, konut satışları, tüketici güveni

18 – 22 Temmuz haftasında, Avrupa Merkez Bankasından faiz artırımı, Temmuz ayı tüketici güveninde bozulma; Haziran ayı tarım ve yurt dışı üretici enflasyonunda yükseliş, konut satışlarında artış olasılığı yüksek, Haziran ayı merkezi yönetim bütçe dengesi ise fazla verecek.

18 TEMMUZ 2022, PAZARTESİ

HAZİRAN AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-ÜFE) – TÜİK

Dolar/TL’nin aylık %6,9, enerji fiyatlarının %2,9 arttığı Mayıs 2022’de Tarım-ÜFE aylık %16,18 artış kaydetmiş, yıllık artış ise %154,97 olmuştu. Haziran ayında Dolar/TL’nin aylık %8,1, enerji fiyatlarının ise %16,2 sert artış kaydetmesi Tarım-ÜFE’yi de hızlı yukarı çekecektir.

Kaynak: TÜİK

HAZİRAN AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE VERİLERİ – TÜİK

Mayıs ayında merkezi yönetim bütçesi 317,8 milyar TL gelir (mavi çizgi), 173,8 milyar TL gider (kırmızı çizgi) kaydetmiş, böylece bütçe 144,0 milyar TL (gri çubuklar) fazla vermişti. Yılın ilk beş ayında ise bütçe toplamda 60 milyar TL açık verdi. 2022 yılı toplamında bütçe 192 milyar TL açık vermişti. Sadece Hazine’nin gelir gider dengesini gösteren ve merkezi yönetim bütçe dengesiyle genelde paralel sonuçlar gösteren nakit bütçe dengesinin Haziran ayında 26,6 milyar TL açık verdiğini hatırlatalım.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MAYIS AYI ÜCRETLİ ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Nisan ayında arındırılmamış verilere göre sanayi sektöründe 4 milyon 862 bin, inşaat sektöründe 1 milyon 379 bin, ticaret ve hizmetler sektöründe 7 milyon 750 bin olmak üzere toplamda çalışan sayısı 13 milyon 992 bin oldu. Tüm sektörler toplamında çalışan sayısı aylık %1 artarken, alt detaylarda ticaret ve hizmetler sektöründe çalışan sayısı önceki aya göre %1,7 arttı, sanayi sektöründeki aylık artış %0,1 oldu, inşaat sektöründe ise çalışan sayısı aylık %0,2 oranında azaldı.  

Kaynak: TÜİK

MAYIS AYI ÖZEL SEKTÖR UZUN VADELİ YURT DIŞI KREDİ BORÇ VERİLERİ – TCMB

Özel sektörün uzun vadeli yurt dışı kredi borcu Nisan ayında önceki aya göre 3,4 milyar dolar azalışla 156 milyar dolara (gri çubuklar) gerilemişti. Bankaların borcu 53,0 milyar dolar (mavi çizgi), bankacılık dışı finans sektörünün 7,7 milyar dolar (mor çizgi), finans dışı sektörün borcu 95,3 milyar dolardı (turuncu çizgi). Bankalar uzun vadeli dış borcunu Nisan ayında önceki aya göre 1,3 milyar dolar,  banka dışı finansal kuruluşlar 0,2 milyar dolar, reel sektör ise 2,0 milyar dolar azaltmıştı. Grafikten görüleceği üzere finans sektörü 2019 yılı sonlarından itibaren uzun vadeli dış borcunu azaltma eğilimindeyken, finans dışı sektörün dış borç büyüklüğü yatay bir seyir izlemektedir. Sektör bazında bakıldığında, Nisan ayı itibariyle hizmet sektörünün borcu 57,1 milyar dolar, bankaların 53,0 milyar dolar, imalat sektörünün 22,7 milyar dolar, tarım sektörünün 15,4 milyar dolar, bankacılık dışı finans kuruluşlarının 7,7 milyar dolardır ve tarım sektörünün borcu 2020 yılı ikinci yarısından bu yana artış eğilimindedir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

19 TEMMUZ 2022, SALI

HAZİRAN AYI KONUT SATIŞLARI – TÜİK

Konut satışları Mayıs 2022’de aylık %7,7 azalış, yıllık %107,4 artışla 122 bin 768 olmuştu. Yılın ilk beş ayında toplam konut satışları yıllık %37,7 artışla 575 bin 889 adet oldu. 2021 yılında toplam konut satışları 1 milyon 491 bin 856 adet olmuştu. Haziran ayında döviz kurundaki %8,1’lik artış ve konut kredi hacminde yükselişe paralel olarak konut satışlarında artış görebiliriz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MAYIS AYI TÜRKİYE KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU – TCMB

Nisan 2022’de Türkiye’nin kısa vadeli dış borç stoku aylık %1 artışla 133,4 milyar dolar (sarı çubuklar) olmuştu. Reel sektörün dış borç stoku Nisan ayında 47,8 milyar dolar, özel sektör finans kuruluşlarının borcu 31,6 milyar dolar, TCMB’nin borcu 29,4 milyar dolar, kamu bankalarının borcu 24,5 milyar dolar seviyesindeydi. 2020 yılının başından itibaren reel sektörün kısa vadeli dış borcu artış eğilimini koruyor. Nisan 2022 itibariyle gelecek 12 ayda ödenecek dış borç büyüklüğü (gri çubuklar) ise 182,4 milyar dolara yükselmişti. Rezerv yeterliliği açısından bakıldığında Nisan ayı itibariyle brüt döviz rezervlerinin (siyah çubuklar) gelecek 12 ayda ödenecek toplam dış borç büyüklüğüne (sarı çubuklar) oranının %58’e gerilediğini görüyoruz. Brüt döviz rezervlerinin Mayıs ve Haziran aylarında da gerilediğini dikkate alırsak söz konusu oranın döviz kuru riski açısından dikkat edilmesi gereken bir veri olduğunu da ekleyelim.

Kaynak: Turkey Data Monitor

20 TEMMUZ 2022, ÇARŞAMBA

TEMMUZ AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi (kırmızı çizgi), Haziran ayında bir önceki aya göre %6,2’lik düşüşle 63,4 seviyesine gerilemişti. Geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde hanenin maddi durum alt endeksi (mavi çizgi) ise Haziran ayında aylık %8,9’luk düşüşle 44,8 seviyesine gerilemişti. Endeksin 100 eşik değerinin altındaki seviyeler kötümserliği ortaya koyuyor. Hane halkının maddi durum seviyesinin sert düştüğü Haziran ayında 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı (sarı çizgi) aylık %6,2’lik artışla 6.391 TL seviyesine yükseldi. Fiyatlardaki artış hızı hem hane halkının maddi durumunu hem de açlık sınırını olumsuz etkiliyor. Dolayısıyla kurdaki artışın ve temel ihtiyaç (gıda, barınma, enerji) grubundaki fiyatların artmaya devam etmesi halinde olumsuz görünüm de sürmeye devam edecektir.   

Kaynak: Turkey Data Monitor

HAZİRAN AYI YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE) – TÜİK

Dolar/TL’nin aylık %6,9 yükseldiği Mayıs 2022’de YD-ÜFE aylık %6,51, yıllık %100,54 artış kaydetmişti. YD-ÜFE’deki en hızlı aylık artış %22,5’lik artışla enerji üretiminde gerçekleşmişti. Haziran ayında Dolar/TL’nin aylık %8,1, enerji fiyatlarının ise %16,2 sert artış kaydetmesi YD-ÜFE’yi de yukarı çekmeye devam edecektir.

Kaynak: TÜİK

HAZİRAN AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Mayıs ayında merkezi yönetim TL cinsi borç stoku 1 trilyon 87 milyar TL, yabancı para cini borç stoku 2 trilyon 276 milyar TL olmuş, böylece toplam borç stoku 3 trilyon 363 milyar TL olmuştu. Merkezi yönetimin döviz cinsi borç stoku Mayıs ayında son altı ayın en yükseği olan 144,8 milyar dolar seviyesine yükselmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

21 TEMMUZ 2022, PERŞEMBE

TCMB PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – TCMB

Tüketici enflasyonunun (TÜFE) yıllık %78,6’ya yükseldiği, üretim maliyetlerinin (Yİ-ÜFE) %138’lerin üzerine çıktığı bir resimde Merkez Bankasının %14 seviyesinde tuttuğu 1 hafta vadeli borç verme faizi olan politika faizinde artış olmayacak. Umarız TCMB politika faizini düşürmez.

Kaynak: Turkey Data Monitor

AVRUPA MERKEZ BANKASI (AMB) PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – http://www.ecb.europa.eu/homel

9 Haziran tarihli toplantısında AMB yüksek enflasyona dikkat çekerek faiz artırımına yeşil ışık yaktıklarını duyurmuştu. Toplantı basın bültenine göre, AMB’nin enflasyon tahminleri 2022 yıl sonu için %6,8, 2023 yılı için %3,5 seviyesindedir. AMB’nin 2022 ve 2023 yılları için GSYH büyüme tahminleri ise sırasıyla %2,8 ve %2,1’dir. Euro Bölgesinde enflasyon oranının Haziran ayında tarihi zirve olan %8,6 seviyesine yükselmesi ve Euro/Dolar paritesinin 1 seviyesine kadar gerilemesine bağlı olarak piyasanın beklentisi AMB’nin 21 Temmuz tarihli toplantısında politika faizini 25-50 baz puan arasında artıracağı yönünde.

Kaynak: Turkey Data Monitor

HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (8 TEMMUZ) – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 1 Temmuz ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) mevduat hacmindeki düşüşün etkisiyle önceki haftaya göre %3 geriledi. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %16-20 aralığına yükseldi, TL cinsi kredi faiz oranları %18-33 aralığına yükseldi. TL mevduatları önceki haftaya göre %1,9, kredi hacmi %0,8 artış kaydetti. Yabancı para kredi hacmi ise haftalık 1,1 milyar dolar düşüşle 144,0 milyar dolara geriledi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 133,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar geriledi, tüzel kişilerin 76,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 3,1 milyar dolar düştü, böylece yurt içi döviz mevduatları 3,6 milyar dolar düşüşle 209,9 milyar dolar oldu. Yurt dışı döviz mevduatları 26,4 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar düştü. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar düşüşle 3,7 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 100,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,0 milyar dolar geriledi; altın rezervleri 41,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar geriledi, brüt döviz rezervleri 59,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar düştü. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 0,6milyar dolar artışla 58,4 milyar dolara yükseldi. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 17,5 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre değişmedi. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 60 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 17 milyon dolarlık net alış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 3,3 milyar dolarlık, DİBS’te 2,0 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

22 TEMMUZ 2022, CUMA

MAYIS AYI TARIMSAL GİRDİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-GFE) – TÜİK

Dolar/TL’nin aylık %0,6, enerji fiyatlarının %7,6 arttığı Nisan 2022’de Tarım-GFE aylık %7,45, yıllık %117,31 artış kaydetmişti. Gübre ve toprak geliştiricilerdeki aylık artış %10,0 (yıllık %241,6), hayvan yemindeki artış ise %8,8 (yıllık %121,7) olmuştu. Dolar/TL’nin aylık %6,9, enerji fiyatlarının %2,9 yükseldiği Mayıs ayında Tarım-GFE’de de artış göreceğiz.

Kaynak: TÜİK

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: TCMB faiz kararı, enflasyon, imalat, perakende, turizm, küresel PMI

20–24 Haziran haftasında, Haziran ayı küresel PMI endeksleri ilk tahminlerinde Türkiye’nin ihracatına yönelik ipuçlarını; kapasite kullanımı, reel kesim güven endeksi ve sektörel güven endekslerinde imalat ve perakende satışlarla ilgili ipuçlarını edineceğiz. TCMB’den faiz değişikliği beklenmiyor. Mayıs ayı turizm verilerinde iyileşme devam edecek.

20 HAZİRAN 2022, PAZARTESİ

MAYIS AYI YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE) – TÜİK

Dolar/TL’nin aylık %0,24 arttığı Nisan ayında YD-ÜFE aylık %2,61, yıllık %97,11 artış kaydetmişti. Mayıs ayı küresel PMI verilerinde küresel girdi maliyet artış hızında yavaşlama işaretleri almıştık. Mayıs ayında Dolar/TL kurunun %6,49 artması ve küresel enerji fiyatlarının yükselmesi Türkiye yurt dışı üretici maliyetlerine nasıl yansıyacak izleyeceğiz.

Kaynak: TÜİK

NİSAN AYI TARIMSAL GİRDİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-GFE) – TÜİK

Dolar/TL’nin aylık %7,27, petrol ve doğalgaz fiyatlarının çok sert yükseldiği Mart ayında Tarım-GFE aylık %15,16, yıllık %105,70 artış kaydetmişti. Nisan ayında küresel enerji fiyatları geri çekilmiş ve Dolar/TL’de sınırlı artış olsa da Türkiye’de doğalgaza yapılan zamların tarım girdi fiyatlarını yukarı çekme ihtimali yüksek.

Kaynak: TÜİK

MAYIS AYI TURİZM İSTATİSTİKLERİ – KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

Nisan ayında hem Türkiye’ye gelen hem de Türkiye’den ayrılan turist sayısı Mart ayına göre %22’nin üzerinde artış kaydetmiş, turizm geliri ise aylık %10 yükselmişti. Yerel basında yer alan haberlere göre Mayıs ayında gelen turist sayısında kayda değer bir artış söz konusu

Kaynak: Turkey Data Monitor

22 HAZİRAN 2022, ÇARŞAMBA

HAZİRAN AYI TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Mayıs ayında aylık %0,4 artışla 67,6 seviyesine yükselmişti.

Kaynak: TÜİK

23 HAZİRAN 2022, PERŞEMBE

TCMB PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – TCMB

%14 seviyesindeki 1 haftalık borç verme faiz oran olan politika faizinde artırım ihtimali yok denecek kadar az.

Kaynak: Turkey Data Monitor

HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (17 HAZİRAN) – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 10 Haziran ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre artmaya devam etti. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %15-18 aralığında önceki haftaya göre değişmedi, TL cinsi kredi faiz oranları %17-31 aralığında yer aldı. TL mevduat ve kredi hacimleri önceki haftaya göre yatay kaldı. Yabancı para kredi hacmi ise haftalık 1,8 milyar dolar düşüşle 2014 yılı ortası seviyeleri olan 147,7 milyar dolara geriledi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) haftalık 1,6 milyar dolar düşüşle 134,7 milyar dolara geriledi, tüzel kişilerin 78,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre değişmedi, böylece yurt içi döviz mevduatları 1,6 milyar dolar düşüşle 213,3 milyar dolar oldu. Yurt dışı döviz mevduatları 25,0 milyar dolar ile değişiklik göstermedi. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar düşüşle 3,4 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 102,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar azaldı; altın rezervleri 41,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 60,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar azaldı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 2,0 milyar dolar artışla 57,9 milyar dolara yükseldi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 18,4 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,6 milyar dolar azaldı. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 316 milyon dolar ve DİBS’te 85 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

17 HAZİRAN 2022, CUMA

HAZİRAN AYI İMALAT SEKTÖRÜ KAPASİTE KULLANIM ORANLARI (KKO) – TCMB

İmalat sanayi genelinde KKO, Mayıs ayında bir önceki aya göre 0,2 puan artarak %78,0 seviyesine yükselmişti. Mal grupları arasında öne çıkan bir grup olmaması, Mayıs ayında ihracat hacminin önceki aya göre %18,8 düşmesini açıklamıştı. Perakende ticaret sektörü satış hacminde ve stoklarda önceki aya göre artış kaydedilmesi de ithalat hacminin önceki aya göre yatay kalmasını açıklamıştı. Söz konusu gelişmeler sanayii sektöründe üretimin Nisan ayına göre zayıflayabileceğine, perakende satışlarda ise yükselişin devam edebileceğine işaret ediyor. Haziran ayı KKO verileri sanayi sektöründeki zayıflığın kalıcı olup olmadığına dair ipuçları verecek.

Kaynak: TCMB

HAZİRAN AYI REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE) – TCMB

2022 yılı Mayıs ayında RKGE, aylık 0,3 puan azalışla 109,4 seviyesine gerilemişti. Endeksin 100 üzerindeki değerler anketin kapsadığı reel kesim temsilcilerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin arttığı (iyimser) görünümü ifade ediyor.

Kaynak: TCMB

HAZİRAN AYI SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ – TÜİK

Mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi Mayıs ayında bir önceki aya göre; hizmet sektöründe %6,1 ve perakende ticaret sektöründe %1,7 artarken, inşaat sektöründe %2,2 azalmıştı. Endeksin 100’den büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliği, 100’den küçük olması ise kötümserliği gösteriyor.

Kaynak: TÜİK

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Faiz kararı, güven, imalat, konut, MB piyasa anketi, talep, Moody’s kredi notu

23–27 Mayıs haftasında, Mayıs ayına ilişkin olarak; imalat sektöründe Nisan ayındaki eğilimin Mayıs ayında sürüp sürmediğini, güven endekslerinde imalat ve talep tarafındaki eğilimleri, TCMB’nin piyasa katılımcıları anketinde özellikle enflasyon ve cari açık beklentilerinde bozulmaya odaklanacağız. Mart ayına ilişkin olarak konut fiyatlarında artış sürecek. Merkez Bankası para politikası toplantısında politika faizini değiştirmeyecek.  Moody’s’in Türkiye kredi notu değerlendirmesinde büyük olasılıkla risk yoğun bir tablo ortaya konacak.

23 MAYIS 2022, PAZARTESİ

MAYIS AYI İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANI (KKO) – TCMB

Nisan ayında imalat sanayi genelinde KKO, aylık 0,5 puan artışla %77,8’e yükselmişti. Ocak-Mart döneminde ortalama olarak dayanıklı tüketim mallarında %72,7, dayanıksız tüketim mallarında %75,8, ara mallarında %78,9, yatırım mallarında %74,2 kapasite kullanımı gerçekleşmişti. Nisan ayında dayanıklı tüketim malları, ara malları ve yatırım mallarında, dolayısıyla da toplam sektör imalatında KKO, Ocak-Mart dönemi ortalamasının üzerinde performans gösterdi. Bu, Nisan ayı sanayi üretimi verisi açısından olumlu bir gelişme. Nisan ayında otomotiv sektörü üretiminin de önceki aya göre artmış olması KKO’da dolayısıyla da sanayi üretiminde büyümeyi desteklemişti. Söz konusu gelişmelerin Mayıs ayı KKO verilerinde devam edip etmediğine odaklanacağız.

Kaynak: TCMB

MAYIS AYI REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE) – TCMB

2022 yılı Nisan ayında RKGE, aylık 1,2 puan artışla 109,7 seviyesine yükselmişti. Alt detaylara göre; son üç aydaki toplam sipariş miktarı, sabit sermaye yatırım harcaması, genel gidişat ve mevcut mamul mal stokuna ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkilerken, gelecek üç aydaki üretim hacmi, mevcut toplam sipariş miktarı, gelecek üç aydaki toplam istihdam ve gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkilemişti. Özellikle stoklardaki artış eğilimi önemli. Mayıs ayında ticari kredi hacmindeki hızlanma, sektörde mal stoklarının artırılmasına yönelik eğilimin sürmesine katkı sağlamış olabilir. İzleyeceğiz.

Kaynak: TCMB

MAYIS AYI SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ – TÜİK

Mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi Nisan ayında bir önceki aya göre; hizmet sektöründe %3,0, perakende ticaret sektöründe %2,9 ve inşaat sektöründe %3,0 artışla sırasıyla 114,6, 119,4 ve 83,5 seviyelerine yükselmişti. Endeksin 100’den büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini, 100’den küçük olması ise kötümserliğini gösteriyor. Endekslerin alt detaylarında talep tarafındaki eğilimi anlamaya çalışacağız. Özellikle perakende ticaret endeksinde satışlar alt endeksindeki eğilim, sanayi sektörü adına önemli bir gösterge olacak.

Kaynak: TÜİK

MAYIS AYI PİYASA KATILIMCILARI ANKETİ – TCMB

Nisan ayında aylık TÜFE’de %4,2 artış öngörülmüş, aylık %7,25’lik artış gerçekleşmişti. Ankette yıl sonu TÜFE beklentisi %46,44’e, Dolar/TL beklentisi 16,848’e, cari işlemler açığı 27,5 milyar dolara yükselmiş; 2022 yılı GSYH büyüme beklentisi %3,17’ye 2023 yılı için %4,0’e gerilemişti. Mayıs ayında döviz kurundaki sert yükseliş, enflasyon, kur ve cari açık beklentilerinin artmasına, ekonomik büyüme beklentilerinde ise düşüşe sebep olabilir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MART AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB

Şubat ayında konut fiyat endeksi aylık %13,5, yıllık %96,4 artışla 317,6 seviyesine yükselmişti. Bu, endeksin yayınlanmaya başladığı 2017 başından bu yana fiyatların yaklaşık 3,2 kat arttığı anlamına geliyor. Konut satışlarının aylık %37,5, inşaat maliyetlerinin %9,6 arttığı Mart ayında konut satış fiyatlarının da arttığını göreceğiz.

Kaynak: TCMB

26 MAYIS 2022, PERŞEMBE

MERKEZ BANKASI PARA POLİTİKASI KARARI – TCMB

Enflasyonda, enflasyon beklentilerinde ve döviz kurundaki sert yükselişlere rağmen %14 olan politika faiz oranı değişmeyecek. Politika faiz oranı, mevduat ve kredi faiz oranları için referans oluşturur. Aşağıdaki grafikte görülebileceği gibi bankalar düşük maliyetle TL cinsi mevduat toplarken, kredi faiz oranları artmaktadır. Kurdaki sert artış KKM faiz ödemelerini, enflasyondaki artış yeni ihraç edilecek olan enflasyona endeksli tahvillerin kupon faizi ödemelerini yukarı çekerek bütçe üzerinde ağır yük oluşturacaktır. Dolayısıyla döviz kuru istikrar kazanmadığı sürece faiz oranlarında dolayısıyla da faiz ödemelerinde yukarı seyir devam edecek. Her ne kadar imkânsız gibi gözükse de toplantıdan fiyat istikrarı kapsamında olası bir olumlu sinyal verilmesi (merkez bankasının bağımsızlığı, faizlerin gerekirse yükseltilebileceği gibi) halinde döviz kurunda dolayısıyla da enflasyon beklentilerinde kısmen de olsa bir rahatlama görebiliriz.   

Kaynak: Turkey Data Monitor

MAYIS AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Ekonomik güven endeksi Mart ayında 95,7 iken, Nisan ayında %1,1 oranında azalarak 94,7 değerine gerilemişti. Alt endekslerden tüketici güven endeksi Mayıs ayında hafif yükselişle 67,6 olması ekonomik güven endeksini de hafif iyileştirecektir. Ekonomik güven endeksinin seyri açısından reel kesim güven endeksi ve sektörel güven endekslerindeki seyir önemli olacak. Endeksin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100’den küçük olması kötümserliği gösteriyor.

Kaynak: TÜİK

20 MAYIS TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 13 Mayıs ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3), önceki haftaya göre yükselişini sürdürdü. TL cinsi mevduat faiz oranları %14-18 aralığını sürdürdü. TL cinsi kredi faiz oranları %18-29 aralığında değişmedi. TL cinsi mevduat ve kredi hacmi önceki haftaya göre yükseldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 135,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,6 milyar dolar düştü, tüzel kişilerin 0,6 milyar dolar artışla 78,5 milyar dolara yükseldi. Böylece yurt içi döviz mevduatları haftalık 1,0 milyar dolar düşüşle 214,3 milyar dolara geriledi. Yurt dışı döviz mevduatları 24,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,6 milyar dolar düştü. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 1,0 milyar dolar sert düşüşle 3,8 milyar dolara geriledi. Merkez Bankasında tutulan toplam uluslararası rezervler 101,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 5,7 milyar dolar sert düştü; altın rezervleri 40,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar düştü, brüt döviz rezervleri 61,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 4,8 milyar dolar geriledi. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 5,6 milyar dolar artışla 55,9 milyar dolara yükseldi (hesaplamaya SDR sepetinde olmayan paralar “açık” olarak dahil edildi). Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 20,5 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar azaldı. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 767 milyon dolar, DİBS’te 298 milyon dolar net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

27 MAYIS 2022, CUMA

MOODY’S’DEN TÜRKİYE KREDİ NOT DEĞERLENDİRMESİ – MOODY’S

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu “B2” olarak teyit etmiş, not görünümünü “negatif” olarak bırakmıştı. Türk lirasında değer kaybı, rezervlerdeki düşüş, cari açıkta artış eğilimi, kamu maliyesinde zayıflama dikkate alındığında Moody’s’ten iç açıcı bir değerlendirme beklenmemeli.

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Enflasyon, hizmet, imalat, kapasite kullanımı, güven endeksleri, SAMEKS

25–29 Nisan haftasında Nisan ayına ilişkin olarak imalat ve imalat dışı sektöre ilişkin görünümü, TCMB’nin yayınlayacağı yılın 2nci Enflasyon Raporu’nu takip edeceğiz. Bu hafta toplanacak olan Japonya Merkez Bankası para politikasında değişiklik yapmayacak, risklere odaklanacağız.

25 NİSAN 2022, PAZARTESİ

NİSAN AYI İMALAT SEKTÖRÜ KAPASİTE KULLANIM ORANLARI (KKO) – TCMB

İmalat sanayi genelinde KKO, Mart ayında aylık 0,7 puan artışla %77,3 seviyesine yükselmişti. KKO; dayanıklı tüketim malı üretiminde %75’e, yatırım mallarında %76’ya sert yükselmiş; ara malında %78,7 ile önceki aya göre değişmezken, dayanıksız tüketim malında %75,6’ya hafif gerilemişti. Dayanıklı tüketim malı ve yatırım malları KKO’daki yükselişler Mart ayında ihracattaki artışı desteklemişti. Öncü imalat sektörü PMI verileri Nisan ayında Euro Bölgesi’nde ihracat siparişlerinin azaldığına işaret etti, ABD’de ise ihracat siparişlerinde sıçrama var. Söz konusu etkilerin KKO verilerine nasıl yansıdığını takip edeceğiz

Kaynak: TCMB

NİSAN AYI REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE) – TCMB

Mart ayında RKGE, aylık 1,3 puan azalışla 108,5 olmuştu. Endeksin 100 üzerindeki değerler sektörde iyimser görünüme işaret ediyor.

Kaynak: TCMB

NİSAN AYI SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ – TÜİK

Mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi Mart ayında bir önceki aya göre; hizmet sektöründe %6,2, perakende ticaret sektöründe %3,1 ve inşaat sektöründe %2,0 azaldı. Mart ayında hizmetlere olan talep zayıfladı; perakende ticarette satışlar yavaşlamaya devam etti, stoklardaki azalış zayıflayarak sürdü. İnşaat sektöründe kötümserlik devam etti, önümüzdeki döneme ilişkin fiyat beklentilerindeki artış sürdü. Nisan ayı gerçekleşmelerinde, iç talebe yönelik verilere odaklanacağız.

Kaynak: TÜİK

28 NİSAN 2022, PERŞEMBE

2022 YILI 2NCİ ENFLASYON RAPORU – TCMB

Raporda önceki rapora göre enflasyonist baskılarda artışa vurgu yapılarak Banka’nın yıl sonu enflasyon beklentisinin %23,2’den yukarıya revize edilmesi kaçınılmaz gözüküyor.  

Kaynak: TCMB, TÜİK

NİSAN AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Mart’ta ekonomik güven endeksi aylık 2,5 puan düşüşle 95,7 olmuştu. Endeksin 100’den küçük olması genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği gösteriyor. Endeksin alt endekslerinden olan tüketici güven endeksinin Nisan ayında bir önceki aya göre %7,3 oranında azalması ekonomik güven endeksini aşağı yönlü baskılayacak.

Kaynak: TÜİK

22 NİSAN TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 15 Nisan ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3), TL cinsi vadeli ve vadesiz mevduatlardaki artışa bağlı olarak önceki haftaya göre yükselişini sürdürdü. TL cinsi mevduat faiz oranları hafif artışla %15-18 aralığına yükseldi, TL cinsi kredi faiz oranları %18-28 aralığında değişmedi. TL cinsi mevduat ve kredi hacmi önceki haftaya göre yükseldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 139,1 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar arttı, tüzel kişilerin 0,8 milyar dolar artışla 77,7 milyar dolara yükseldi. Böylece yurt içi döviz mevduatları haftalık 1,1 milyar dolar düşüşle 216,7 milyar dolar oldu. Yurt dışı döviz mevduatları 25,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre değişmedi. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar artışla 5,1 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 112,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 2,4 milyar dolar yükseldi; altın rezervleri 43,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,1 milyar dolar arttı, brüt döviz rezervleri 69,0 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar arttı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 0,9 milyar dolar artışla 47,2 milyar dolara yükseldi (hesaplamaya SDR sepetinde olmayan paralar “açık” olarak dahil edildi). Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 23,9 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar arttı. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 27 milyon dolar, DİBS’te 25 milyon dolar net alış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

29 NİSAN 2022, CUMA

NİSAN AYI SANAYİ VE HİZMET SEKTÖRLERİ SAMEKS ENDEKSLERİ – MÜSİAD

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Sektörü SAMEKS (Satın Alma Müdürleri Endeksi) Endeksi, Mart ayında aylık 1,8 puan düşüşle 52,1 seviyesine gerilerken, Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 1,8 puan artışla 54,8’e yükseldi. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörün önceki aya göre büyüdüğünü, altındaki değerler küçüldüğünü gösteriyor.

Kaynak: MÜSİAD

MART AYI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Ticaret Bakanlığı Nisan ayının başında Mart ayı dış ticaret verilerini açıklamıştı. Buna göre; Mart ayında ihracat aylık %13,5 artışla 22 milyar 708 milyon dolar, ithalat %11,0 artışla 30 milyar 948 milyon dolar, dış ticaret açığı aylık %4,6 artışla 8,2 milyar dolar olmuştu. Son 12-aylık ihracat toplamı 235,6 milyar dolar, ithalat toplamı ise 297,1 milyar dolar olarak gerçekleşmişti.

Kaynak: TÜİK, Ticaret Bakanlığı

MART AYI HİZMET ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (H-ÜFE) – TÜİK

Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) Şubat’ta yıllık %78,09, aylık %3,78 artmıştı. Maliyet artışları özellikle artan ulaştırma maliyetlerinin etkisiyle Mart ayında da sürecek.

Kaynak: TÜİK

Dr. Fulya Gürbüz

Ekonomi Gündemi: Dış borç, dış ticaret, enflasyon, güven, hizmet, imalat, PMI, SAMEKS, S&P değerlendirmesi

28 Mart – 1 Nisan haftasında Rusya-Ukrayna savaşı ile ilgili gelişmeler izlenecek. Mart ayı yurt içi ve küresel PMI endeksleri, imalat sektörü aktivitesindeki yavaşlama eğilimine ışık tutacak. Şubat ayında hizmet enflasyonunda artış devam edecek, ABD’de çekirdek enflasyondaki katılık Fed politikaları için ipucu verecek. Cuma günü S&P’nin yapacağı Türkiye değerlendirmesinde kredi not indirimi gelmeyecek, risklere odaklanacağız.

29 MART 2022, SALI

ŞUBAT AYI HİZMET ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (H-ÜFE) – TÜİK

Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) Ocak ayında aylık %13,09, yıllık %71,63 artış kaydetmişti. İnşaat maliyetlerindeki artışın satış ve kira fiyatlarını, petrol fiyatlarındaki artışın da ulaştırma fiyatlarını yukarı çekmesine bağlı olarak H-ÜFE yükselmeye devam edecek.

Kaynak: TÜİK

30 MART 2022, ÇARŞAMBA

MART AYI EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ – TÜİK

Ekonomik güven endeksi Şubat ayında aylık 2,6 puan düşüşle 98,2 değerine gerileyerek kötümser bölgede yer almıştı. Ekonomik güven endeksindeki düşüş, tüketici, reel kesim (imalat sanayi), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörü güven endekslerindeki düşüşlerden kaynaklanmıştı. Mart ayında tüketici güvenindeki zayıflığın hafif azalmasına rağmen reel kesim güven endeksi ve sektörel güven endekslerindeki (hizmet, perakende ticaret ve inşaat) düşüş ekonomik güven endeksini aşağı yönlü baskılayacak.

Kaynak: TÜİK

31 MART 2022, PERŞEMBE

ABD ŞUBAT AYI KİŞİSEL TÜKETİM HARCAMALARI (PCE) FİYAT ENFLASYONU – U.S. BUREAU OF ECONOMİC ANALYSIS (BEA)

Fed’in para politikasında dikkate aldığı çekirdek PCE enflasyonu Ocak ayında aylık %0,5, yıllık %5,2 (grafikte mavi çizgi) artış kaydetmişti. Çekirdek PCE’nin Şubat ayında aylık %0,4, yıllık %5,5 artması bekleniyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MART AYI SAMEKS HİZMET VE SANAYİ ENDEKSLERİ – MÜSİAD

MÜSİAD Satın Alım Müdürleri Endeksi (SAMEKS) Şubat ayında sanayi sektöründe aylık 3,5 puan artışla 56,6, hizmet sektöründe aylık 1,4 puan artışla 51,1 seviyesine yükselmişti. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörün önceki aya göre büyüdüğünü gösteriyor. Sanayi sektöründe yeni siparişler, girdi alımları, üretim artmış; tedarik süreçleri iyileşmeye devam etmiş, istihdam artışı yavaşlayarak da olsa sürmüştü. Hizmet sektöründe iş hacmindeki zayıflık sürmüş, girdi alımları hızlanmış, istihdam artmış, tedarik süresi iyileşmişti.

Kaynak: MÜSİAD

ŞUBAT AYI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ – TÜİK

Genel ticaret sistemi kapsamında; ihracat Ocak ayında aylık %21 düşüşle 17 milyar 587 milyon dolar, ithalat %4,2 düşüşle 27 milyar 848 milyon dolar, dış ticaret açığı %50,7 artışla 10 milyar 256 milyon dolar olmuştu. Dış Ticaret Bakanlığı Mart ayı başında Şubat ayına ilişkin dış ticaret verilerini açıklamıştı. Buna göre; Şubat ayında ihracat bir önceki aya göre %13,7 artışla 20,0 milyar dolara, ithalat %0,1 artışla 28,1 milyar dolara yükseldi. İhracatın ithalattan daha hızlı artmasına bağlı olarak dış ticaret açığı Ocak ayındaki 10,3 milyar dolardan Şubat ayında 8,1 milyar dolara geriledi. Söz konusu iyileşme cari açığın Şubat ayında önceki aya göre 2,2 milyar dolar azalmasına sebep olacak. Şubat ayı itibariyle 12-aylık geriye dönük toplam ihracat ise 232,3 milyar dolara yükseldi. Öncü veriler (PMI, RKGE, KKO) Mart ayında ihracatta düşüş, ithalatta ise artış ihtimalini ortaya koydu.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2021 YIL SONU TOPLAM DIŞ BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI, TCMB

Türkiye’nin dış borç stoku 2021 yılı Eylül sonu itibarıyla 453,5 milyar dolar ile önceki çeyrek sonuna göre 7,9 milyar dolar artış kaydetmişti. Kamu sektörü ve finans dışı özel sektör 4Ç2021’de dış borcunu artırmaya devam etmişti. Kısa vadeli dış borç stoku çeyrek bazda 1,6 milyar dolar artışla 126,0 milyar dolara, orta-uzun vadeli dış borç stoku 6,3 milyar dolar artışla 327,4 milyar dolar oldu. Özel sektörün dış borç stoku 3Ç2021’de 239,4 milyar dolar ile önceki çeyreğe göre değişmedi, kamu kesiminin dış borç stoku aynı dönemde 7,9 milyar dolar yükseldi. Özel sektör finansal kesimin dış borç stoku aynı dönem 2,7 milyar dolar düşüşle 101,3 milyar dolara geriledi, özel sektör finans dışı kuruluşların dış borç stoku aynı dönemde 2,6 milyar dolar artışla 138,1 milyar dolar seviyesine yükseldi. Vade bazında bakıldığında kamu sektörü kısa vadeli dış borç stoku 0,9 milyar dolar artışla 25,6 milyar dolara, uzun vadeli dış borç stoku 7 milyar dolar artışla 162,5 milyar dolar seviyesine yükseldi. Özel sektör finans kuruluşları kısa vadeli dış borç stoku aynı dönemde 1,1 milyar dolar azalışla 33,8 milyar dolara, uzun vadeli dış borç stoku 1,5 milyar dolar azalışla 67,5 milyar dolara geriledi. Özel sektör finans kuruluşlarının kısa vadeli dış borç stoku ise 1,8 milyar dolar artışla 40,8 milyar dolara, uzun vadeli dış borç stoku ise 0,8 milyar dolar artışla 97,3 milyar dolar seviyesine yükseldi. Merkez Bankasının dış borç stoku 25,8 milyar dolar ile değişiklik göstermedi. Eylül 2021 itibarıyla dış borç stokunun GSYH’ye oranı %57 seviyesinde bulunuyor. Ödemeler dengesi verilerine göre kamu ve banka hariç diğer sektörlerin Ocak ayında uzun vadeli kredi borcundan kısmen daha fazlasını borçlandığını ekleyelim.

Kaynak: Turkey Data Monitor

2021 YIL SONU KAMU KESİMİ NET BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

2021 yılı üçüncü çeyrek sonunda (Eylül 2021) toplam kamu borç stoku brüt olarak 2 trilyon 349 milyar TL seviyesindeydi. Söz konusu tutardan, Merkez Bankasının 741 milyar TL’lik net varlıklarını, 375 milyar TL’lik kamu mevduatını ve 87 milyar TL’lik işsizlik sigortası fonu net varlıklarını çıkardığımızda Eylül sonu itibariyle net kamu borç stoku 1 trilyon 144 milyar TL (GSYH’nin %17,83’ü) olduğu ortaya çıkmıştı. 4Ç2021’de kamu net borcu artsa da GSYH’nin artmasına bağlı olarak kamu net borcunun GSYH’ye oranı (grafikte mavi çizgi) önceki çeyreğe göre geriledi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

25 MART TARİHLİ HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 18 Mart ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre arttı. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %14-18 aralığına geriledi, TL cinsi kredi faizleri %18-30 aralığına yükseldi. TL mevduat ve kredi hacmi önceki haftaya göre yükseldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 140,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,1 milyar dolar düştü, tüzel kişilerin 1,2 milyar dolar artışla 75,9 milyar dolara yükseldi, böylece yurt içi döviz mevduatları 0,1 milyar dolar artışla 216,2 milyar dolar oldu. Yurt dışı döviz mevduatları 24,9 milyar dolar ile 0,2 milyar dolar arttı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar artışla 4,8 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 108,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar azaldı; altın rezervleri 42,2 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,3 milyar dolar azaldı, brüt döviz rezervleri 66,5 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,2 milyar dolar arttı. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 1,7 milyar dolar artışla 26,7 milyar dolara yükseldi. Yurtdışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 20,7 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,7 milyar dolar arttı. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 197 milyon dolar ve DİBS’te 17 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

1 NİSAN 2022, CUMA

S&P TÜRKİYE KREDİ NOT DEĞERLENDİRMESİ – STANDARD & POOR’S

Kredi derecelendirme kuruluşu S&P, Aralık 2021’de Türkiye’nin döviz cinsinden kredi notunu “B+” ve yerel para birimi cinsinden kredi notunu “BB-“ olarak teyit etmiş, kredi notu görünümünü “durağan”dan “negatif”e çevirmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

MART AYI TÜRKİYE VE KÜRESEL İMALAT SEKTÖRLERİ PMI ENDEKSLERİ – IHS MARKIT, İSO

İSO ve IHS Markit verisine göre Türkiye imalat sektörü PMI (satın alma müdürleri) endeksi Şubat’ta aylık 0,1 düşüşle 50,4 seviyesine gerilemişti. Endeksin 50 üzerindeki değerler sektörün önceki aya göre büyüdüğünü gösteriyor. Şubat ayında enerji kesintileri imalat sektörü üretimini yavaşlatmış, ihracattaki artışa rağmen toplam yeni siparişler ivme kaybetmiş, birikmiş işlerdeki artışla birlikte istihdam da artışını sürdürmüştü. TL’deki değer kaybı; ham madde, enerji, nakliye fiyatları ile ücretlerdeki artışa bağlı olarak girdi maliyetleri Şubat’ta keskin bir şekilde artmaya devam etmiş, firmalar satış fiyatlarını belirgin bir şekilde artırmıştı.  Küresel bazda ise JP Morgan Küresel Hizmet Sektörü İş Aktivitesi Endeksi Şubat ayında aylık 2,9 puan artışla 53,9 seviyesine, JP Morgan Küresel İmalat Sektörü PMI Endeksi aylık 0,4 puan artışla 53,6 seviyesine yükselmişti. Mart ayı IHS Markit öncü verilerine göre Euro Bölgesinde imalat ve hizmet sektörlerindeki büyüme önceki aya göre yavaşladı, başta otomotiv olmak üzere ihracat siparişleri düştü, girdi maliyetleri ve çıktı fiyatları hızlı arttı. İngiltere’de hizmet ve imalat sektöründe üretim artışı ile imalat sektöründe ihracat siparişleri önceki aya göre yavaşladı, girdi maliyetleri ve çıktı fiyatları sert artış kaydetti. Japonya’da imalat sektöründe üretim önceki aya göre arttı, hizmet sektöründeki küçülme yavaşladı, ihracat siparişleri düştü, enflasyonist baskılar arttı. ABD’de ise hizmet ve imalat sektörlerinde üretim, istihdam, yurt içi ve ihracat siparişlerinde artış önceki aya göre hızlandı, girdi maliyetleri sert yükseldi, çıktı fiyatlarındaki artış ılımlı kaldı. Özellikle en büyük ticaret ortağımız olan Avrupa’da imalat sektörünün Mart ayında zayıflaması, Türkiye’nin ihracatında önemli bir artışa işaret etmiyor. Ticaret Bakanlığı Nisan ayının ikinci iş gününde Mart ayı dış ticaret verilerini açıklayacak.

Kaynak: İSO, IHS Markit

ABD MART AYI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ – BUREAU OF LABOR STATISTICS

ABD’de Ocak ayında %4 olan işsizlik oranı Şubat ayında %3,8 seviyesine gerilemişti. Ekonomiye 678 bin yeni istihdam (beklenti 400 bin kişi) sağlanmış, ortalama saatlik kazançlar yıllık %5,13 artışla 31,58 dolara yükselmişti (Ocak: 31,57 dolar).

Kaynak: TRADINGECONOMICS.COM

Dr. Fulya Gürbüz